Wyniki wyszukiwania - Biblioteka Nauki

1

Czasopisma polskie o protestantyzmie w roku jubileuszowym

100%

Cieślak R.

Studia Medioznawcze

|

2018

|

nr nr 2 (73)

27-39

XX

Stosunek polskich czasopism do reformacji w roku 500-lecia wystąpienia Lutra zależy od stopnia paralelizmu politycznego. W publikacjach dominują ujęcia historyczne i sprawozdawcze, rzadziej prezentujące współczesność i zupełnie marginalnie ukazujące wyznawców protestantyzmu i ich osiągnięcia. Artykuł prezentuje panoramę spolaryzowanych postaw dziennikarskich, strategii redakcyjnych oraz zróżnicowanie ujęć tematyki reformacyjnej wynikające z zadań i celów zakładanych przez poszczególne redakcje. (abstrakt oryginalny)

EN

The attitude of Polish magazines towards Reformation in the year of the 500th anniversary of Luther's speech depends on the degree of political parallelism. The publications are dominated by historical and reporting approaches; they present the current situation of Protestantism and its achievements in marginal way. Content analysis of Polish magazines is being conducted when taking into account polarized journalism, editorial strategies and diversifi cation of the Reformation theme, resulting from the tasks and objectives assumed by selected newsrooms. (original abstract)

2

Społeczno-religijna rola luteranów w dziejach Pabianic i Zgierza oraz relikty ich dziedzictwa materialnego

89%

Kruś A.

Acta Universitatis Lodziensis. Folia Geographica Socio-Oeconomica

|

2016

|

nr 25

155-173

EN

The purpose of the article is to analyze the socio-religious role of the Lutherans parishes in the history of urban agglomeration in Lodz. To illustrate this activity it's also important to present the relicts of the material heritage of this denomination, which can be observed in the urban space of these cities. Considerations in this article, are related to deliberately selected two cities: Pabianice and Zgierz, where the Lutheran church (in the form of the parish), for many years has shaped the socio-religious face of these urban centers. The considerations contained in this paper were based on the source material contained in the literature, as well as other papers open for general use like parish brochures and online resources.

PL

Głównym celem artykułu jest analiza społeczno-religijnej roli, jaką odegrały parafie ewangelicko-augsburskie w dziejach miast aglomeracji łódzkiej. Dla lepszego zilustrowania wspomnianej aktywności zasadne pozostaje także wskazanie reliktów dziedzictwa materialnego tej denominacji, jakie można zaobserwować w przestrzeni tych miast.W niniejszym artykule rozważania podjęto nad dwoma wybranymi ośrodkami miejskimi: Pabianicami oraz Zgierzem, w których kościół luterański w postaci parafii od wielu lat kształtuje oblicze społeczno-religijne tych ośrodków miejskich. Rozważania zawarte w treści artykułu oparte zostały w pewnej części na materiale źródłowym zawartym w literaturze, jak również innych ogólnodostępnych opracowaniach: broszurach parafialnych czy zasobach internetowych.

3

Antymetafizyczne stanowisko teologów śmierci Boga

75%

Lubowicka G.

Prace Naukowe Akademii Ekonomicznej we Wrocławiu

|

1992

|

nr nr 622 Nauki filozoficzno-historyczne

69-79

XX

Omówiono koncepcję teologii śmierci Boga, stworzoną przez grupę teologów protestanckich, próbujących dokonać reformy teizmu na podstawie założeń neopotzywizmu.

EN

The article presents the response of some protestant theologians to the criticism of methaphysics offered by neopositivism and post-Kant philosophy. The theologians rejected methaphysics (classic theism and transcendental component of religion), and stressed anthropology understood as Christiology. (original abstract)

4

Zapomniane dziedzictwo - szlakiem siemianowickich ewangelików

75%

Pilarska M.

Turystyka Kulturowa

|

2019

|

nr nr 3

115-141

XX

Turystyka kulturowa jest dziś dziedziną rozkwitającą. Poprzez szereg rozmaitych form podejmuje działania na rzecz promocji dziedzictwa kulturowego, przybliżając to co było niegdyś domeną specjalistów - historyków sztuki, muzealników, artystów i pasjonatów - odbiorcy należącemu do społeczności lokalnej, narodowej a nawet odbiorcy międzynarodowemu. Niewątpliwie Śląsk jest miejscem, które odkrywa przed miłośnikami kulturowych szlaków możliwość spotkania z historyczną opowieścią, której echa rozbrzmiewają w bryłach architektury sakralnej, poprzemysłowej czy zrewitalizowanych obiektach, które odsłaniają świetność minionych stuleci. Jednym z takich szlaków, które pozostawiają miejsce refleksji i dookreślenia w dziedzinie namysłu nad turystyką kulturową i promocją dziedzictwa może być nieformalny szlak dziedzictwa ewangelików z Siemianowic Śląskich, który doczekał się tylko nieznacznych i punktowych odniesień w szerszych opracowaniach. Zapomniane dziedzictwo stawia autorkę w pozycji odpowiedzialności opowiedzenia historii ludzi, którzy dziś należą do ewangelickiej mniejszości wyznaniowej, jednak ich dziedzictwo na stałe stworzyło malowniczy pejzaż jednego ze śląskich miast. Na opisywany szlak dziedzictwa ewangelickiego Siemianowic Śląskich składają się między innymi neogotycki kościół, budynek domu parafialnego, cmentarz, willa Fitznera, budynki przemysłowych obiektów i historie ludzi, których pamięć jest zapisem dziedzictwa niematerialnego tej mniejszości w środowisku lokalnym miasta. Artykuł jest próbą podjęcia szerszego zagadnienia dotyczącego realnej możliwości stworzenia szlaku turystyki kulturowej związanego z opisywanym studium przypadku. (abstrakt oryginalny)

EN

Cultural touristic area is in bloom now. Across many various forms it take up actions in promoting cultural heritage and making domenas only for specialist - historians of art, museal workers, artistis and passionates - closer to locals and even to international reciever. There is no doubts that Silesia is a place which uncover the possibility of meeting with historical tell present in sacral, postidustrial and revitalised architecture presenting greatnes of the past centures. One of heritage paths giving the space for reflection and determine the shape of cultural touristic and promotion example is for certain evangelical christians path in Siemianowice. This one is not well studied and interpreted in science discourse. The Heritage Forgotten makes the autoress in position of responsibility to tell the story of people, whose now are the religious minority but with impressive lagacy making town landscape. Heritage path is based on some crucial points on town map like neogotic church, administration church building, cementery, Fitzner palace, postindustrial architecture and of course a stories of people whose memory works like a record of immaterial heritage in the minority among the locals. The article is an attempt of take up wider issue accorded to the real possiblity to create the cultural touristic path connected with analysing case study. (original abstract)

5

Zapomniane dziedzictwo? Ślady protestantyzmu w wielokulturowej przestrzeni Podlasia i ich wykorzystanie w internetowej promocji turystycznej na poziomie regionalnym i lokalnym

75%

Grzyb T.

Turystyka Kulturowa

|

2019

|

nr nr 3

142-162

XX

Obszary niejednolite pod względem kulturowym dzięki swojemu zróżnicowaniu bywają postrzegane jako atrakcyjne turystycznie. Takim regionem niewątpliwie jest Podlasie, pełniące od stuleci funkcję pogranicza o charakterze religijnym, etnicznym, językowym, politycznym czy wręcz cywilizacyjnym. W fizjonomii podlaskiego krajobrazu pogranicza szczególnie dostrzegalny - a zarazem uznany za atrakcyjny pod kątem turystyki - jest wpływ dziedzictwa prawosławnego (bez rozróżnienia stricte etnicznego), litewskiego, tatarskiego czy żydowskiego. Ślady kultury protestanckiej cieszą się zdecydowanie mniejszą popularnością w podlaskiej mozaice kulturowej - mająca niedawno miejsce okrągła rocznica zapoczątkowania ruchu reformacyjnego skłania jednak ku bliższemu przyjrzeniu się pozostałościom tej kultury. Bazując na kompleksowym rysie historii protestantyzmu na Podlasiu, zidentyfikowano związany z tą grupą wyznań zasób materialnego dziedzictwa kulturowego oraz zbadano stopień jego wykorzystania w promocji internetowej przez wybrane jednostki samorządu terytorialnego. W tym celu analizie poddano strony internetowe określonych gmin i powiatów pod kątem występowania treści związanych z protestanckim dziedzictwem kulturowym, a także umiejscowienia tych informacji w strukturze witryny. (abstrakt oryginalny)

EN

Culturally heterogenous regions, due to their diversification, are usually perceived as attractive for tourism development. There is no doubt that Podlasie is that kind of region, in centuries functioning as the borderland of religions, nations, languages and downright civilisations. The influence of Orthodox (without ethnic specification), Muslim or Jewish heritage is particularly noticeable in Podlasie borderland landscape's physiognomy - and at once presumed as especially attractive for tourism. The relics of Protestant culture seem to be definitely less popular in Podlasie's cultural mosaic; however, the milestone anniversary of beginning of the Reformation movement, that was recently celebrated, inspires to take a look at the local Protestant culture's remains. On the basis of complex historical overview of Protestantism in Podlasie region, the set of Protestant material cultural heritage is identified and use of this heritage in website promotion by local authorities is also tested. Accordingly, a group of communes and districts was selected and their websites were analysed, paying special attention to the presence of data about Protestant cultural heritage and their placement in a site map. (original abstract)

6

Protestantskaâ ètika i mirovye religii : vozmožna li recepciâ trudovoj ètiki drugimi kul'turami?

75%

Loznica S.

Prosopon. Europejskie Studia Społeczno-Humanistyczne

|

2012

|

nr nr 1

55-76

EN

In this article the author poses an interesting question: is it possible for work ethics to be imposed on other cultures? The above is based on ethics of world religions, in particular Protestant ethics. (original abstract)

7

Zabezpieczenie emerytalne w krajach protestanckich na przykładzie Estonii i Łotwy

75%

Banaś D.

|

nr nr 11

5-15

XX

Zabezpieczenie okresu starości wymaga podjęcia wielu decyzji w trakcie aktywności zawodowej. Na nie natomiast wpływa wiele istotnych czynników. Są to m.in. polityka państwa, uwarunkowania kulturowe, rodzina, a także religia. Zasady obowiązujące w poszczególnych wyznaniach także mogą wpływać na sytuację osób starszych w danej populacji. Celem niniejszego artykułu jest wykazanie, że protestantyzm oraz zasady w nim funkcjonujące, wpływają na sytuację osób w wieku poprodukcyjnym. Dla jego realizacji autor podjął analizę danych z okresu 2000-2017. Przeprowadzone zostały one na przykładzie dwóch państw bałtyckich, w których dominuje protestantyzm - Estonii i Łotwy. W pracy zastosowana jest krytyczna analiza literatury przedmiotu, a także podstawowe miary statystyki opisowej oraz analiza porównawcza obu państw. Źródłem danych empirycznych są bazy danych opublikowane przez OECD oraz urzędy statystyczne Estonii (est. Statistikaamet) i Łotwy (lav. Centrālā statistikas pārvalde).(abstrakt oryginalny)

EN

Providing income security in old age requires making many decisions during professional activity. However, many important factors affect them. Those include state policy, cultural determinants, family and also religion. The rules applicable to particular religious denominations may affect the situation of elderly people in a given population. The purpose of this article is to show whether Protestantism and its principles influence the situation of post-working age people. For its implementation, the author decides to analyse data from the period 2000-2017. The analysis is carried out on the example of two Baltic States, in which Protestantism - Estonia and Latvia - dominates. In this work a critical analysis of the literature of the subject was used, as well as basic measures of descriptive statistics and a comparative analysis of both countries. The sources of empirical data are databases published by OECD and statistical offices of Estonia (est. statistikaamet) and Latvia (lav. Centrālā statistikas pārvalde).(original abstract)

8

Katolicki Ruch Odnowy w Duchu Świętym kontynuatorem tradycji zielonoświątkowej

75%

Springer S.

Człowiek i Społeczeństwo / Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu. Wydział Nauk Społecznych

|

2002

|

tom 20 Religia i religijność Europy

101-110

XX

Powstanie ruchu zielonoświątkowego w dwudziestowiecznym chrześcijaństwie było reakcją ówczesnej, przede wszystkim protestanckiej, teologii na racjonalizm i liberalizm. Był on wynikiem religijnych poszukiwań perfekcjonistycznie nastawionych kręgów ruchu uświęceniowego i doktrynalnie wywodzi się wprost z metodyzmu oraz ewangelicznych kościołów. Analizowany religioznawczo kult nawiązuje wyraźnie do różnych form wierzeń społeczeństw plemiennych, takich jak szamanizm, animizm czy profetyzm (Anderson), które za pośrednictwem czarnych baptystów i metodystów szeroko weszły do praktyk amerykańskiego i europejskiego chrystianizmu. (fragment tekstu)

EN

The Pentecostalist movement was founded mostly as a reaction of Protestant theology against rationalism and liberalism. It derives straight from methodism and evangelical churches. Pentacostalist religiousness rooted in the Protestants' religiousness tightly combines the spiritual sphere of man with his carnal dimension and speaks of the dependence and unity of these two spheres. It confirms them with the religious experience (and reflection) which constitute the foundation of the whole movement. The Pentacostalist movement was born in the 50s and 60s of the 20th century. In various traditional Churches (or the ones which are associated within the World Church Council). believers, while experiencing the christening with the Spirit and undertaking the practice of charismatic gifts, did not leave their native congregations. They tried to take advantage of their new religious experience for enlivening the faith of their own Churches and conform them with their hitherto religious convictions. (original abstract)

9

Erasmus of Rotterdam : Religious Reformer, Revolutionary or Reactionary?

75%

Łazarski K.

Optimum : studia ekonomiczne

|

2013

|

nr nr 2 (62)

3-10

EN

Erasmus's great erudition in classical and Christian writing, his civility, and his stress on reform of the Catholic Church as well as a network of contacts made him a respected and admired figure in progressive circles of his age. Erasmus's fame was great as long as Church reform was a dream rather than reality. However, his moderate, "liberal" attitude did not serve him well when the time had come to take side in a mortal struggle between the reformers and the defenders of the Church. He then became a hated figure for the Protestants and the Catholics. (original abstract)

10

Zbory niemieckie Kościoła Ewangelicko-Augsburskiego w Polsce 1948-1970 (zarys problematyki)

75%

Urban K.

Zeszyty Naukowe / Akademia Ekonomiczna w Krakowie

|

2002

|

nr nr 611

21-40

XX

W opracowaniu przedstawiono węzłowe problemy związane z działalnością niemieckich ośrodków duszpasterskich Kościoła Ewangelicko-Augsburskiego w Polsce. W artykule poruszono tylko sprawy zborów niemieckich na Dolnym Śląsku i Pomorzu Zachodnim (z ówczesnym woj. gdańskim). W pracy wykorzystano archiwalia byłego Urzędu do Spraw Wyznań zgromadzone w Archiwum Akt Nowych w Warszawie.

EN

This article is concerned with specific structures of pastoral office in post-war Poland and namely with the German Protestant churches. These churches, which were differentiated according to nationality, were not, however, a constituent part of the Augsburg church and functioned with a certain autonomy. For many years the state treated the existence of the German Protestant churches as a temporary situation. This, though, turned out not to be the case, and they survived the entire era of the People's Republic and on into the 1990s. (original abstract)

11

Interdyscyplinarna konferencja naukowa "Idee reformacji w tradycji społeczno-politycznej (od XVI do XXI wieku), Warszawa, 16 listopada 2017

75%

Pietrzkiewicz D. , Seroka K.

Studia Medioznawcze

|

2018

|

nr nr 1 (72)

137-141

XX

Na rok 2017 przypadał jubileusz 500-lecia reformacji, ruchu religijno-społeczno-politycznego zainicjowanego w sposób dość spektakularny przez Marcina Lutra przybiciem w wigilię Wszystkich Świętych roku 1517 do drzwi kościoła zamkowego w Wittenberdze listy 95 tez o odpustach, a przede wszystkim o nadużyciach im towarzyszących. Fakt ten nie tylko wywołał powszechną debatę na ten temat, ale podzielił Kościół, jak również odcisnął swe piętno w sferze edukacji, nauki, kultury i polityki. To właśnie dziedzictwo kulturowe i społeczno-polityczne było głównym tematem interdyscyplinarnej konferencji naukowej zorganizowanej przez Wydział Dziennikarstwa, Informacji i Bibliologii Uniwersytetu Warszawskiego, która odbyła się 16 listopada 2017 r. Organizatorzy sesji pod przewodnictwem dr. hab. Tadeusz Kononiuka (Katedra Prawa i Etyki Mediów) zgrupowali 27 referatów w obrębie czterech paneli. W sesji plenarnej wygłoszono dziewięć wykładów, którym towarzyszyła żywiołowa dyskusja. Pozostałe wystąpienia odbywały się w trzech panelach tematycznych: "Reformacja a edukacja, książka, druk, prasa, kultura"; "Reformacja a prawo, filozofia, polityka, ekonomia", "Reformacja dziennikarstwo, etos pracy, wolność słowa i druku, wolność opinii i poglądów". (fragment tekstu)

12

Державно-церковні відносини пізньопротестантських течій у Польщі (1918 1939 рр.)

75%

Галуха Л. , Бородинська Л.

Prosopon. Europejskie Studia Społeczno-Humanistyczne

|

2012

|

nr nr 2

215-226

EN

The article deals with state and church relations of late Protestant movements in interwar Poland that provided the right recognition for activities of religious communities, the legalization of community and religious communities, ensuring civil rights and duties of the faithful. (original abstract)

13

The Analysis of the Influence of Religion on Economic Growth in the Context of Max Weber's Views

75%

Myszczyszyn J.

Myśl Ekonomiczna i Polityczna

|

2018

|

nr nr 3 (62)

40-61

XX

W dziele Etyka protestancka a duch kapitalizmu jest przedstawiona podstawa tezy Webera. Analizując rozwój kapitalizmu Weber wiązał go m.in. ze wzrostem racjonalności wywołanej konkretną religią. Uznał, że wzrost ascetycznego protestantyzmu (w tym kalwinizmu), a szczególnie zbiór wartości i przekonań dotyczący pracy, oszczędności, inwestycji oraz pomnażanie bogactwa, był niezbędny do powstania nowoczesnego kapitalizmu. Autor przeprowadził weryfikację tezy Webera i wykorzystał własny model ekonometryczny dla gospodarki Niemiec. Religia protestancka, obok poziomu emigracji, odsetka pracujących w rolnictwie, była istotna dla tworzenia społecznego dobrobytu (PKB). Jest to zależność ujemna, gdyż przyrost liczby protestantów prowadził do spadku przyrostu poziomu PKB. Należy jednocześnie zauważyć, że odsetek liczby protestantów w Rzeszy Niemieckiej w analizowanym okresie spadał. Relatywnie niski współczynnik determinacji wskazuje też, że model wyjaśnia 33,13% przypadków. (abstrakt oryginalny)

EN

The basis of Weber thesis is presented in the work The Protestant Ethic and the Spirit of Capitalism. Analysing the development of capitalism Weber connected it, among others, with an increase of rationality caused by a particular religion. He stated that an increase in ascetic Protestantism (including Calvinism), and in particular a set of values and beliefs about work, savings, investment, and multiplying wealth were essential to the creation of modern capitalism. The author conducted a verification of Weber's thesis and used his own econometric model for the economy of Germany. The Protestant religion, in addition to the level of emigration, the proportion of people working in agriculture, was important for the creation of social welfare (GDP). This is a negative relationship as an increase in the number of Protestants led to a decrease in GDP growth. At the same time, it should be noted that the percentage of the number of Protestants in the German Reich decreased during the analysed period. The relatively low coefficient of determination also indicates that the model explains 33.13% of the cases. (original abstract)

14

Has Capitalism Lost its Puritan Spirit? What do Recent WVS Data Say about Religiosity and Work Values?

63%

Bozkurt V. , Yesilada B.

Economics & Sociology

|

2017

|

tom 10

|

nr nr 2

125-139

EN

This paper tests the arguments of social theorists about the changing spirit of capitalism in countries with different levels of economic development using the recent World Values Survey (WVS). Max Weber claimed that the Protestant Ethic was the spirit of capitalism for salvation and improved economic development in Europe. During the last 40 years, sociologists, such as Bell and Bauman, have claimed that capitalism has started to lose its puritan spirit and a new secular/hedonist personality type has emerged as the new characteristic of post-industrial/ consumer capitalism. The data show that religiosity and work values decline but leisure and self-expression values increase in knowledge economy-based post-industrial societies and late consumer capitalism has a new spirit which is the polar opposite of the Protestant ethic. However, the puritan sprit has not totally disappeared from the world but has migrated to newly industrializing societies. (original abstract)

15

Catholics and Protestants : the Analysis of Differences in Declared Values as Prospective Determinants of Economic Growth

63%

Ramocka M.

Zeszyty Naukowe Małopolskiej Wyższej Szkoły Ekonomicznej w Tarnowie

|

2011

|

nr nr 19

117-130

XX

W artykule analizie poddano wartości reprezentowane przez protestantów i katolików, mieszkańców współczesnej Europy. Celem było zbadanie, czy w wartościach wyznawanych przez te dwie grupy obecne są istotne różnice i czy występują one w obszarach istotnych z punktu widzenia rozwoju gospodarczego. Badanie wykazało istnienie różnic, natomiast obszary ich występowania sklasyfikowane zostały w pięciu najistotniejszych grupach: wartości związanych z postrzeganiem problemów pracy zawodowej, ze sferą życia publicznego, ze sferą prywatną oraz własnym samopoczuciem, związanych z zaufaniem i o charakterze religijnym. W dalszej części artykułu poddano analizie wartości z zakresu każdego zaznaczonego obszaru, poprzez umieszczenie ich w kontekście znaczenia dla rozwoju gospodarczego. Ostatnia część artykułu zawiera natomiast modele: kultury prorozwojowej oraz hamującej rozwój, zbudowane w oparciu o wartości charakteryzujące przedstawicieli obu religii.(abstrakt oryginalny)

EN

This paper analyses the values held by Protestants and Catholics residing in the countries of modern Europe. The objective was to find out whether there are significant differences in the values subscribed to by these two groups and whether there are any areas relevant to economic development. The study showed the existence of differences and the areas in which they are present have been classified into five major groups: the values associated with perception of problems in occupational life, life in the public area, life in the private area, and personal well-being, as well as values related to trust and religion. The further part of the paper analyses the values in each selected area by placing them in the context of their importance for economic development. The last part of the paper proposes a model of culture as either conducive to development or inhibiting it, the model based on the values characteristic of the representatives of both religions.(original abstract)

16

Na styku wyznań, narodów, kultur. Ewangelicy i katolicy na ziemiach polskich w XIX wieku i na początku XX wieku

63%

Stegner T.

Rocznik Teologiczny

|

2018

|

tom 03

303-346

PL

Styk ludności protestanckiej z przeważającą na polskich terenach ludnością katolicką miał miejsce w XIX wieku na trzech płaszczyznach: religijnej, narodowej i kulturowej. Protestanci i katolicy byli dla siebie obcy. Ich układy wartości na płaszczyźnie religijnej, kulturowej, a przeważnie i narodowej były odmienne. Ponadto ewangelickie i katolickie kręgi opiniotwórcze podkreślały wzajemne dystanse w celu umocnienia wiary. Bariery między nimi jednak nie były nieprzekraczalne, świadczą o tym dość liczne konwersje, małżeństwa mieszane, a także wzajemne akceptowanie swoich odmienności w szeregu środowiskach i przenikanie kultur. Przy czym obcość ewangelików i katolików, przeradzająca się nieraz w otwartą wrogość, była większa na ziemiach zaboru pruskiego niż w Królestwie Polskim czy na Śląsku Cieszyńskim. Większa u schyłku niż na początku XIX wieku. Decydujący wpływ na ten fakt miało narastanie na ziemiach polskich tendencji nacjonalistycznych, konfliktów narodowościowych, w tym przede wszystkim polsko-niemieckiego.

EN

The contact of the Protestant population with the prevailing Catholic population in the Polish territories in the nineteenth century took place on three levels: religious, national and cultural. Protestants and Catholics were strangers to each other. Their systems of values on the religious, cultural, and usually also national level were different. In addition, Evangelical and Catholic opinion-forming circles emphasized mutual distances in order to strengthen faith. Barriers between them, however, were not impassable, as evidenced by quite numerous conversions, mixed marriages, as well as mutual acceptance of their differences in a number of environments and the meeting of cultures. The alienness of Evangelicals and Catholics, often turning into open hostility, was greater in the territories of the Prussian partition than in the Kingdom of Poland or in Cieszyn Silesia. Larger in the end than at the beginning of the 19th century. Th e decisive influence on this fact was the growth of nationalist tendencies, nationalist conflicts, especially Polish-German ones, on the Polish territories.

17

Cywilizacja zagrożona rozpadem. Wpływ reformacji na ustrój ekonomiczny Europy według Hilaire Belloca

63%

Boruta P.

Studia Prawno-Ekonomiczne

|

2019

|

tom 112

11-26

XX

Hilaire Belloc, pisarz angielski pierwszej połowy XX w. i bliski przyjaciel G.K Chestertona, znany był ze swego niezłomnego katolicyzmu oraz wagi, jaką przywiązywał do roli Kościoła w kształtowaniu cywilizacji europejskiej. W połączeniu z ekonomią dawało to konsekwentną wizję historyczną z punktem przesilenia w postaci tzw. reformacji z początku XVI w. Jego zdaniem cywilizacja europejska początkowo istniała w formie ustrojowej określanej jako państwo niewolnicze, które przekształciło się następnie dzięki chrześcijaństwu w państwo dystrybucyjne - uosobienie warunków stanowiących najwyższe możliwe osiągnięcie w dziedzinie stosunków społeczno-ekonomicznych. Jednakże w wyniku reformacji moralność europejska uległa zmianie, czego wynikiem było powstanie kapitalizmu, a przez to zdegradowanie większości społeczeństwa do ludzi pozbawionych wolności ekonomicznej, wraz z dalszymi możliwymi następstwami w postaci socjalizmu, komunizmu i powrotu niewolnictwa. W niniejszym artykule autor argumentuje, iż wbrew popularnym opiniom wpływ reformacji na ustrój ekonomiczny nie stanowił wartości dodanej do cywilizacji europejskiej, lecz destrukcję sprawdzonego i efektywnego systemu przez nową moralność, która w dłuższej perspektywie prowadziła społeczeństwo do dalszych negatywnych konsekwencji.(abstrakt oryginalny)

EN

Hilaire Belloc, prolific British writer and friend of G.K. Chesterton, was widely known for his firm Catholic faith and strong belief in the leading role of the Catholic Church in establishing the European Civilization. In combination with his interests in economy, this resulted in his consistent historic vision of the western world, with Reformation as a turning point. European society, once existing as a servile state, was transformed by Christianity into a distributist state, which was regarded by Belloc as the best possible social-economic system. But when rapid Reformation changed the common morality, then arose Capitalism, which degraded the majority of population, and threatened the society with further perils of socialism, and even the return of the servile state. In this Article the Author argues, that in spite of the popular opinion, the incontestable influence of Reformation was not a positive factor in the development of the European Civilization, but in fact it resulted in a sudden change of morality, which eventually destroyed a once tested and effective system, putting the society in danger of further perilous consequences.(original abstract)

18

Nieczynne cmentarze protestanckie: kłopotliwe dziedzictwo czy niewykorzystany potencjał turystyczny?

63%

Wałkowska J.

Turystyka Kulturowa

|

2019

|

nr nr 3

163-179

XX

Tekst porusza problematykę nieczynnych cmentarzy protestanckich, występujących licznie na terenie zachodniej Polski. Interesują mnie przede wszystkim niewielkie cmentarze, znajdujące się we wsiach i małych miasteczkach, poza głównymi szlakami turystycznymi. Postrzegane są one zwykle jako dziedzictwo kłopotliwe, któremu trudno jest zapewnić odpowiednią ochronę, ze względu na ogromną skalę występowania i niechętny stosunek do niego dużej części społeczeństwa polskiego. W artykule poruszam problematykę terminologii, odnosząc się do pojęć takich jak: tanatoturystyka, dark tourism, a także proponując wprowadzenie terminu (eko-)nekroturystyki. Omawiam główne wartości kulturowo-przyrodnicze cmentarzy, a także odnoszę się do waloryzacji cmentarzy ewangelickich na terenie województwa warmińsko-mazurskiego, ze względu na ich potencjał turystyczny, przeprowadzonej rzez A. Długozimą, I. Dymitryszyn i E.Winiarską-Lisiecką. W dalszej części tekstu odwołuję się do zasad interpretacji dziedzictwa, sformułowanych przez F. Tildena, proponując możliwe ich zastosowanie w nekroturystyce. Wykorzystanie potencjału turystycznego cmentarzy ewangelickich w świetle tej koncepcji powinno opierać się na tworzeniu przemyślanych działań edukacyjnych, aktywizujących zwiedzających i ukazujących zabytkowe nekropolie jako zintegrowane dziedzictwo kulturowo-przyrodnicze. (abstrakt oryginalny)

EN

The text deals with the problems of closed Protestant cemeteries, located in large numbers in western Poland. I am interested primarily in small cemeteries, situated in villages and small towns, outside the main tourist routes. They are usually perceived as a problematic heritage that is difficult to provide adequate protection, for due to the large scale of occurrence and the reluctant attitude of a large part of Polish society toward it. The article deals with terminology, referring to concepts such as: tanatotourism, dark tourism, and also proposing the introduction of the term (eco-) necrotourism. I discuss the main cultural and natural values of cemeteries, and also refer to the valorization of Evangelical cemeteries in the Warmian-Masurian Voivodeship, due to their tourism potential, conducted by A. Długozima, I. Dymitryszyn and E.Winiarska-Lisiecka. In the further part of the text I refer to the principles of heritage interpretation, formulated by F. Tilden, proposing their possible application in necrotourism. The use of the tourist potential of evangelical cemeteries in the light of this concept should be based on the creation of thought-out educational activities, activating visitors and showing historic cemeteries as an integrated cultural and natural heritage. (original abstract)

19

Katolicyzm polityczny i jego wrogowie

63%

Buchner W.

|

nr nr 12 System polityczny : autonomia, autoreprodukcja i dehumanizacja?

99-113

XX

Artykuł stanowi próbę syntetycznego ujęcia dziejów katolicyzmu politycznego, w których Kościół rzymski zmagał się z władzami świeckimi, co w konsekwencji doprowadzić miało do upadku terytorialnego Państwa Kościelnego. Głębokich przyczyn erozji politycznej władzy papiestwa poszukuje autor w średniowiecznych sporach o zwierzchność między papiestwem i cesarstwem oraz w porażce opcji gibelińskiej. Późniejsze, nowożytne kryzysy politycznego katolicyzmu, związane z pojawieniem się protestantyzmu, spotykają się z reakcją jezuicką i próbą zachowania przynajmniej części pośredniej władzy papieży w sprawach doczesnych. Epoka absolutyzmu, zwłaszcza za sprawą francuskiego gallikanizmu, przynosi kolejne ograniczenia politycznej władzy Rzymu. Po rewolucji francuskiej Kościół traci ostatecznie możliwość obrony swego państwa, które upada pod presją nowych radykalnych idei i przemocy militarnej. (abstrakt oryginalny)

EN

This paper tries to describe synthetically the history of political Catholicism, in a period when the Roman Church had to grapple with the secular powers, leading to the final suppression of the Papal territorial State. It seems that the most significant reasons for this erosion and collapse of the popes' political power can be found in the mediaeval disputes between the papacy and empire, and in the defeat of the Ghibelline standpoint. The subsequent modern crises of political Catholicism - connected with the appearance of Protestantism - coincide with the Jesuit reaction, which tries at least to retain a grain of the indirect political power of the popes. The epoch of absolutism, especially in the form of the French Gallicanism, resulted in the next diminution of the political importance of papal Rome; after the French revolution the Roman Church finally lost the possibility of defending its State, which then fell under the pressure of radical ideas and the military violence. (original abstract)

20

Symbol, czas, struktura. Fundamentalizm religijny jako odpowiedź na globalizację

63%

Warczok T.

Górnośląskie Studia Socjologiczne. Seria Nowa

|

2010

|

tom 1

117-132

XX

Celem niniejszego artykułu jest próba wyjaśnienia zjawiska fundamentalizmu religijnego w kontekście związków z procesami globalizacji. Z racji wysokiej złożoności fenomenu skoncentrujemy się na jednym, aczkolwiek bardzo wyrazistym jego przejawie - amerykańskim fundamentalizmie protestanckim. Szczególny nacisk położyć chcemy na praktyki symbolizacji, widziane w szerszym zakresie strategii (re)konstruowania ładu społecznego, naruszonego lub przynajmniej podanego w wątpliwość (w subiektywnym odbiorze określonych zbiorowości) w wyniku nasilenia efektów globalizowania się świata. Zaakcentujemy dynamikę strukturalnych przemian czasoprzestrzennych i ich ekwiwalentów symbolicznych, co w naszym przekonaniu jest głównym źródłem społecznego niepokoju, wywołującego z kolei postawy fundamentalistyczne. Prześledzimy specyfikę dyskursów fundamentalizmu, ich społeczne znaczenie oraz próby odbudowywania fundamentalistycznego porządku temporalnego. Do wyjaśnienia problematycznej relacji między globalizacją a fundamentalizmem wykorzystamy zarówno nowe teorie socjologiczne, przede wszystkim ujęcia Anthony'ego Giddensa i Manuela Castellsa, jak i koncepcje klasyczne, które po części poddane zostaną nowemu odczytaniu. Podstawowe znaczenie będzie tu miała antropologiczna perspektywa "struktury/liminalności" Victora Turnera oraz propozycje Mary Douglas i Émila Durkheima. (fragment tekstu)

EN

The article is an attempt to explain the phenomenon of religious fundamentalism that is perceived as a manifestation of globalization. The author shows that the key motive of the fundamentalism that is analysed here solely in the American, protestant version, is the reconstruction of the symbolic order that was violated by global detraditionalization and relativisation. The undermining of cultural norms and rules that have - until now - been taken for granted, calls into question the obviousness of "being-in-the-world". It violates the sense of ontological security and, as a result, causes anxiety. The author sees that process as Victor Turner's liminality, where the symbolic structure was scattered, identities were blurred and the temporal order was disrupted. Liminality turns into structure and the latter is reconstructed in a dichotomous mode, as Durkheim, Lévi-Strauss and Mary Douglas showed. Such an effect is clearly visible in multidimensional representations and discourses of the religious fundamentalism, for example in the opposition of "Us" versus "Them". A sense of security is also rebuilt through a ritual reconstruction of the symbolic, temporal order that is present on the individual (biographical) as well as the collective levels. (original abstract)