Nowa wersja platformy, zawierająca wyłącznie zasoby pełnotekstowe, jest już dostępna.
Przejdź na https://bibliotekanauki.pl
Ograniczanie wyników
Czasopisma help
Lata help
Autorzy help
Preferencje help
Widoczny [Schowaj] Abstrakt
Liczba wyników

Znaleziono wyników: 31

Liczba wyników na stronie
first rewind previous Strona / 2 next fast forward last
Wyniki wyszukiwania
Wyszukiwano:
w słowach kluczowych:  Progress of civilization
help Sortuj według:

help Ogranicz wyniki do:
first rewind previous Strona / 2 next fast forward last
XX
Myślą przewodnią opracowania jest metafora - od otoczenia wioski lokalnej (od otoczenia świata zwierząt) do otoczenia wioski globalnej (do otoczenia świata maszyn). Za pomocą postępu technicznego i społecznego zilustrowano wykładniczy kształt zmian cywilizacyjnych. Fundamentem tych zmian są permanentne procesy dezintegracji i integracji zachodzące we wszystkich płaszczyznach życia społeczno-gospodarczego. Historyczny proces kształtowania otoczenia organizacji przedstawiono na tle zmieniających się epok cywilizacyjnych. Omówiono przyczyny i rozwój współczesnego otoczenia organizacji oraz przyszłe uwarunkowania i kierunki jego zmian. (abstrakt oryginalny)
EN
The metaphor from the local village environment (natural world environment) to the global village environment (machine world environment) is the leading theme of the article. The exponential shape of civilisation changes has been illustrated with reference to technical and social progress. The foundations for these changes are permanent disintegration and integration processes occurring in all fields of socio-economic life. The historical process of shaping the organisation environment has been depicted against the background of changing civilisation eras. Origins and development of the contemporary environment of organisations and its future determinants and direction changes have been discussed. (original abstract)
2
Content available remote Nauka i ewolucja w myśli Wacława Nałkowskiego
75%
XX
Autor dokonał krytycznej analizy wybranych poglądów społecznych (z zakresu socjologii nauki) i antropologicznych Wacława Nałkowskiego oraz wykazał, że w przeciwieństwie do idei geograficznych, nie wszystkie one oparły się presji czasu.
EN
Wacław Nałkowski is certainly an outstanding figure for Polish geography. In many publications he has also been classified as positivist, anti-metaphysician, evolutionist, anticleric and socialist. Perhaps these designations are not always right, since in his works one can also find the ideas that do not quite match the labels conferred. His broad interests, diligence, criticism in selecting arguments, and the ability to see the essence of complex phenomena of different nature (both natural and cultural), yielded several interesting reflections contained in numerous articles and books. It should be emphasized that among his written thoughts and observations there are also those that resisted rapid changes in culture and environment that occurred in the century after his death, and can also be repeated today. Among them surely are his geographic and educational concepts. However, Nałkowski's interests extend far beyond geography. The article focuses on interpretation of Nałkowski's statements concerning the issues associated with the development of civilization, evolution, nature, as well as philosophy and sociology of science. (original abstract)
3
75%
XX
Współczesna dydaktyka geografii jest definiowana jako nauka, która formułuje cele nauczania geografii, opracowuje kryteria doboru i sposoby układu treści nauczania geografii, adaptuje ogólnodydaktyczne oraz opracowuje własne metody kształcenia i środki dydaktyczne. Nadrzędnym jej zadaniem jest więc określenie celów, które geografia ma do spełnienia w procesie edukacji, od tego bowiem zależy dobór treści nauczania, metod i środków dydaktycznych oraz kontroli i oceny uczniów. Wacław Nałkowski spośród wielu gałęzi geografii wyróżniał również geografię szkolną. W swoich publikacjach podkreślał kształcące znaczenie przedmiotu. Zestawienie celów kształcenia sformułowanych przez Nałkowskiego (1920) z celami nauczania geografii współczesnej pozwala na stwierdzenie, że większość z nich pozostała niezmieniona. Współczesne cele poznawcze odpowiadają "kształceniu konkretnemu" Nałkowskiego, cele kształcące to nic innego jak "kształcenie formalne", natomiast cele wychowawcze odpowiadają dawnemu "kształceniu uczuć etyczno-społecznych".[...]Chociaż współczesne cele kształcenia geograficznego nie różnią się istotnie od tych, które formułował Nałkowski, szkolna rzeczywistość w coraz większym stopniu odbiega od standardów, jakie wypływają z dydaktyki Nałkowskiego. Jest to uczony, którego poglądy szanowane są jedynie oficjalnie i okazjonalnie, zwłaszcza na poziomie teoretycznym. W praktyce szkolnej natomiast wciąż pokutują metody i podręczniki, które służyć mają głównie napełnianiu magazynu recepcyjnego uczniów i przełamywaniu ich zdrowego, instynktownego oporu. (fragment tekstu)
EN
An important task of geographical education is thought to be the formulation of teaching objectives, the selection of contents and development of teaching methods. The primary task is then to define teaching objectives since the formulation of objectives is thought to be a decisive factor in the selection of contents and methods. All these topics constitute the subject matter of the special branch of geography distinguished by Nałkowski, namely the "school geography", which was seen as extremely important. The article contains a comparison of contemporary geography teaching purposes according to Stanisław Zając, and those promoted by Wacław Nałkowski. The author concludes that although the modern geographical education goals are not significantly different from those formulated by Nałkowski, school reality increasingly deviates from the standards fixed by him more than a century ago. Therefore, Nałkowski is a scholar whose views are respected only officially and occasionally, especially at theoretical level. In school practice, however, there are promoted methods and manuals, which serve mainly to fill-in students' brain with theory, and to break their natural, instinctive resistance. (original abstract)
XX
W opracowaniu przedstawiono analizę sposobów rozpoznawania i wyjaśniania zmian mentalnych współczesnego społeczeństwa. Podjęto również próbę identyfikacji zachodzących obecnie przemian mentalności.
EN
The topic of this article is an analysis of methods for diagnosing and explaining the mental changes of modern society. The author attempts to identify the transformations in mentality currently taking place. Changes in the mental sphere are treated here as an element of civilisational change. It is assumed that such transformations (i.e., civilizational and cultural) are an internally interrelated set of changes that mutually influence and "supplement" one other. The author considers a variety of cultural changes occurring in contemporary societies, going on the assumption that mental changes taking place in society will manifest themselves in cultural changes. The author suggests a clarification of mental changes in the context of the process of compensation and the changing ways in which people create a sense of meaning. (original abstract)
|
|
tom 47
|
nr nr 1
29-38
XX
Celem artykułu jest przedstawienie i analiza generalnych zmian modelu polityki gospodarczej realizowanego w większości krajów o rozwiniętej gospodarce rynkowej po II wojnie światowej, ich przyczyn oraz ich konsekwencji. Autor stawia tezę, że polityka gospodarcza w tradycyjnym ujęciu, prowadzona na szczeblu państw narodowych,staje się współcześnie coraz bardziej nieskuteczna, nieefektywna i nieadekwatna do wyzwań tworzonych przez gospodarkę globalną. Główną tego przyczyną jest fakt, iż naturalne zawodności rynków (przede wszystkim tendencje monopolistyczne oraz negatywne efekty zewnętrzne) przejawiają się w coraz silniejszym stopniu w skali globalnej, pozostając poza oddziaływaniem regulacyjnym państw narodowych. (abstrakt oryginalny)
EN
The purpose of this article is to present and analyze general changes of the economic policy models implemented in most countries with developed market economy after the Second World War, their causes and consequences. These changes are considered to be a result of globalization. According to the author, economic policy in its traditional sense, implemented at the level of nation states, is becoming today increasingly ineffective, inefficient and inadequate to challenges created by the global economy. The main reason is that natural market failures (mostly monopolistic tendencies and negative externalities) manifest themselves to an even greater extent on a global scale, while remaining outside the regulatory impact of nation states. The author expresses the view that the execution of the basic functions of economic policy on a global scale would be possible only after the creation of one global economic regulator with appropriate enforcement powers. (original abstract)
XX
Niniejszy artykuł jest krótką prezentacją poglądów francuskiego ekonomisty Jeana-Baptiste'y Saya dotyczących idei postępu. (...) Znany głównie jako autor prawa rynków, Say pozostaje na marginesie innych rozważań ekonomicznych. Tymczasem jego analiza postępu wydaje się wyprzedzać klasyczne ujęcie, choć nie jest pozbawiona optymizmu typowego dla sayowskiej teorii. (fragm. tekstu)
EN
This article is a short presentation of the views on the idea of progress held by a French economist Jean-Baptiste Say. The first merit attributed to Say is propagating as well as systematising and defining Adam Smith's output. Say is often regarded only as Smith populariser which does not seem to be unjustified, taking into account his different system of views in many issues. Say also distanced himself from the traditional classical English school, mainly due to his optimistic vision of the market mechanisms. Known chiefly as the author of the market laws, Jean-Baptiste Say remains on the margin of other economic considerations. Yet his analysis of progress seems to have been ahead of a classical formulation, though it is not deprived of optimism which is so typical of Say's theory. Say's works were affected by the times he lived in - a period of industry expansion and birth of modern capitalism. Say witnessed an accelerated development of the industrialisation; he was an observer who compared the condition of the economies of the time, especially the British and French ones. He attentively followed the achievements of industrial revolution in England to become an even greater apostle of industry than Adam Smith. The concept of progress in Say's theory is complex. In his opinion progress refers to technology, industrialisation as well as to progress in a broader sense - progress in a social dimension. It is this latter issue that Say placed a special emphasis on, beside the question of the industrialisation.(original abstract)
XX
Celem artykułu jest ukazanie zagrożeń, jakie przed światową gospodarką, a zwłaszcza jej krajów zaawansowanych cywilizacyjnie, stwarza malejący przyrost demograficzny. Powyższe zagadnienie autor nakreślił na tle wielowiekowych demograficznych przemian i w kontekście stabilności gospodarczej rozumianej szeroko jako pożądany rozwój i wzrost gospodarczy. Poddał także analizie procesy demograficzne zachodzące w ostatnich dziesięcioleciach w Polsce. (abstrakt oryginalny)
EN
This article shows the threat to the world economy, particularly to countries with advanced development, posed by declining population growth. The author outlined this issue basing on many centuries of long demographic transitions and in the context of economic stability widely understood as stable development and economic growth. This includes an analysis of demographic processes taking place in recent decades in Poland. (original abstract)
XX
W niniejszych rozważaniach podjęta zostanie problematyka roli innowacyjności w kształtowaniu firm i procesów rozwoju gospodarczego, społecznego i kulturowego. Zmierzać będziemy do określenia zarysu kształtowania procesów innowacji, roli wybranych czynników w pobudzaniu innowacyjności oraz przedstawienia miejsca Polski w strukturze rangowej pod względem zaawansowania procesów innowacyjności. Wstępnie zakładamy, że szeroko rozumiana innowacyjność jest podstawowym czynnikiem pobudzania wzrostu ekonomicznego oraz podnoszenia jakości i poziomu życia. Wyrazem tego jest historyczny proces kształtowania bazy ekonomicznej, odznaczający się zmianami rozwoju społeczno-gospodarczego, od fazy feudalnej poprzez fazę industrialną i postindustrialną po fazę społeczeństwa informacyjnego. Zakładamy, że w przemianach tych podstawową rolę odgrywają procesy innowacyjne, które w podstawowym stopniu wpływają na rozwój cywilizacyjny. Przejawiają się one w szerokim zakresie i wpływają na zmiany zachowań ludzi, przedsiębiorstw, instytucji, metod gospodarowania, postaw społecznych, kulturowych oraz wpływają na zmiany układów światowych, europejskich, krajowych, regionalnych i prowadzą do wykształcania się nowych relacji funkcjonalnych zachodzących między ich elementami strukturalnymi. Procesy te mogą być w odpowiedni sposób stymulowane przez odpowiednie decyzje zarządów przedsiębiorstw (korporacji), władz państwowych i samorządowych, a także mogą być wspierane przez organizacje społeczne i pozarządowe. Dlatego ważnym problemem pozostaje dążenie do coraz precyzyjniejszego poznania procesu kreowania nowoczesnej działalności przedsiębiorstwa i jej wpływu na innowacyjność gospodarki. Poznawanie związanych z nimi reguł pozwala na podejmowanie określonych działań sterujących procesami innowacyjnymi w przedsiębiorstwach, instytucjach, czy układach przestrzennych. (fragment tekstu)
EN
The present article concerns the issues of innovativeness in the development of enterprises and in the processes of economic, social and cultural development. The aim of this work is to determine the scope of development of innovation processes, and to present the position of Poland in the ranking list according to the advancement of innovation processes. (original abstract)
XX
Omówiono tendencje i kontrtendencje będące elementami kryzysu cywilizacyjno-kulturowego zachodnich społeczeństw. Kryzys cywilizacji prowadzi do nowego wybory drogi rozwoju, co wpływa na efektywność gospodarczą.
EN
The contemporary development megatrends seem to lead to the end of the Western civilization in its current form. A significant aspect of this process constitutes the crisis of the consciousness connected with the idea of homo oeconomicus. As a result the Western society seems to find itself at the cross -roads between the consumer pattern of development and an alternative one. What does the rational economic activity mean in such a perspective? The trial of answer leads to the search of new patterns of thinking, acting and social order. (original abstract)
XX
W opracowaniu zaprezentowano koncepcje dotyczące postępu technicznego wywodzące się z nurtu neoklasycznego i keynsistowskiego a także istniejące poza głównym nurtem ekonomii.
EN
This article presents the most popular economic approach to the issue of technical progress. In part one, the author defines technical progress concepts such as invention, innovation, production techniques, technology, technical change, technological change, and highlights the differences among them. In the following part, the author discusses the determinants governing the creation of new inventions. In the third part, the author presents labour-saving, capital-saving and neutral technical progress in various aspects. Part four presents Kaldor's technical progress function. (original abstract)
XX
Analiza i określanie związków i zależności w ciągu przyczynowo-skutkowym: skład chemiczny - technologia - struktura i stan powierzchni - własności - funkcje i cechy użyteczne materiału, stanowi istotę dyscypliny naukowej określanej dzisiaj jako "nauka o materiałach i inżynieria materiałowa". Przedmiotem artykułu jest problematyka rozwoju materiałów w dziejach ludzkości, ze szczególnym zwróceniem uwagi na aktualne tendencje rozwojowe w zakresie materiałów funkcjonalnych.
EN
Analysis and description of cause and effect sequence-dependency: chemical structure-technology-surface and condition-parameters-functions and material usage-features is the essence of the scientific discipline described today as "Material science and engineering". The science in general has been lacking interest in subject of material development right up till the end of 19-th century. In highly developed countries, so called functional materials for the fields of electronic, computer science, optics, bioengineering and other advanced technical fields began to dynamically replaced consctruction materials in industry and building development in the mid 60s. Due to above ability of producing new materials of previously unknown properties and usage features began to influence the level of countries general development. The technology of the above-mentioned materials is embedded in the very basics of science. This situation is the new one, due to the fact that in the past material development generally had no connection with science. Analysis of present industrial and technical tendencies, world economic as well as sociocultural changes production will be based both an conventional (steel, alloys) and modern (polymers, ceramics, composites) construction materials. Yet the functional materials will always be the carriers of progress. (original abstract)
XX
W referacie zaprezentowano zmiany zachodzące w gospodarce światowej końca XX wieku. Przemiany społeczno-gospodarcze zostały opracowane według megatrendów J. Naisbitta, które stanowią szablon najważniejszych zjawisk występujących na świecie, zwiastujących nadejście epoki poprzemysłowej. W świetle scharakteryzowanych megatrendów zarysowano zmiany w przedsiębiorstwie.
EN
The article presents changes occuring in the world economy on the turn of two millennia. Social-economic transformations have been worked out according to the megatrends of the American economist J. Naisbitt and they determine, to some extent, the pattern of phenomena occuring in the world. On the ground-work of global changes, the tendencies existing in the firm as a business subject have been presented. The trends in economy illustrated here are the announcement of a new post-industrial period. (original abstract)
XX
Omówiono wpływ światowego układu stosunków gospodarczych, technologicznych, społeczno-politycznych i kulturowych na międzynarodową pozycję gospodarki polskiej.
XX
Celem artykułu jest zwrócenie uwagi na nieuchronność postępu cywilizacyjnego, który polega na zinformatyzowaniu wszelkich aspektów ludzkiej działalności oraz na konsekwencje wynikające z tego procesu. Autor zwraca uwagę na konieczność głębokich przeobrażeń w trzech aspektach: 1)powszechności dostępu do informacji, 2)wiedzy, czyli umiejętności i świadomości technologicznej, 3)bezpieczeństwa systemów teleinformatycznych.
EN
The main objective of the article is to point out to both thr inevitability of civilization progress meaning that it will actual affect all aspects of human activity, and to subsequent outcome of the process. The author has underlined the necessity of in-depth transformation in three areas, namely: 1) universal access to information, 2) knowledge i.e. skills and technological awareness, 3) safety of tele-information systems. (J.W.)
XX
Artykuł zawiera rozważania na temat postępu cywilizacyjnego i konsekwencji jakie on za sobą niesie. Zdaniem autora specyfiką obecnego przełomu cywilizacyjnego w dziedzinie elektronizacji i automatyzacji jest kurczenie się pola pracy w całej sferze materialnej. Może to doprowadzić do powstania społeczeństwa dwubiegunowego, tj. ludzi bardzo bogatych i ludzi bezrobotnych. Tak więc przed państwem stawia się zadanie tworzenia i obrony miejsc pracy poprzez interwencjonizm w gospodarce.
EN
We live in times where the civilisational revolution takes place beside the great reform of the government. It is this revolution that comes to the forefront of all most urgent problems. The absolute decrease of the field of work in material sphere is peculiar to the present civilisational change. It may lead to the emergence of bi-polar society - elite group of affluent people on one hand and the unemployed on the other, with a social group working at the services of the elite's needs in between. The alternative solution may be the investing state, at the centre of which lies interventionism policy. (original abstract)
XX
Z postępem technicznym rośnie ciągle ilość źródeł emitujących fale i pola elektromagnetyczne. Są nimi nadajniki radiowe i telewizyjne, stacje telefonii komórkowej, urządzenia radarowe, sieci przesyłowe wysokiego napięcia i wszystkie urządzenia elektryczne. Najwięcej obaw wzbudzają napowietrzne linie wysokiego napięcia oraz stacje przekaźnikowe telefonii komórkowej. Ludzie niepokoją się, czy przebywanie w bezpośrednim ich zasięgu ma wpływ na ich zdrowie. Artykuł wyjaśnia problemy wiążące się z tymi zagadnieniami.
XX
Początki wirtualnej rzeczywistości sięgają końca II wojny światowej i wiążą się z wojskiem. Duże znaczenie miał amerykański projekt rozległej sieci komputerowej służącej wymianie danych wojskowych i naukowych - ARPANet. Sieć w miarę rozwoju technologicznego oraz terytorialnego, zaczęła działać jako medium usprawniające kontakty międzyludzkie. Zdaniem autora, komputer oraz Sieć są czynnikami rozwoju cywilizacyjnego i bez nich cywilizacja mogłaby zginąć lub przynajmniej znacznie cofnąć się w rozwoju.
EN
The beginnings of virtual reality goes back to 2nd World War and is connected with armed forces. The author claimed that computer and net are factors of civilizing development. (MP)
XX
Autorzy starają się dokonać krytycznej analizy i jednocześnie rozwinięcia koncepcji rozwoju i postępu, proponowanej przez Jana Szczepańskiego. W odniesieniu do pierwszej skupiają się na rozwinięciu sformułowanej przez niego tezy o kulturze jako czynniku rozwojowym, wychodząc poza ograniczenie jej tylko do sytuacji "fizycznego" kontaktu różnych kultur. Z kolei w odniesieniu do koncepcji postępu próbują przezwyciężyć zasadniczą jej słabość, jaką upatrują w braku wskazania precyzyjnych kryteriów, przesądzających o tym, czy dany typ rozwoju można określić mianem postępu. Wedle ich opinii podstawę do sformułowania kryteriów postępu można odnaleźć w dziesięciu zasadach, składających się na koncepcję rozwoju zrównoważonego. Uzupełnieniem tych ogólnych rozważań jest próba ilustracji w odniesieniu do współczesnych mechanizmów rozwoju obszarów wiejskich. W konkluzji wskazane zostają dwa zasadnicze elementy, które przesądzają o tym, że rozwój zrównoważony może być współcześnie traktowany jako synonim postępu. Po pierwsze, rozwój zrównoważony odnosi się do kompleksowo traktowanych zmian postrzeganych w kontekście czterech zasadniczych wymiarów, tj. gospodarki, społeczeństwa, środowiska naturalnego oraz kultury. Po drugie, w koncepcji tej istotną rolę odgrywają elementy nie tylko dotyczące obszarów uwzględniających kryteria rozwojowe (wzrost gospodarczy, zachowanie zasobów naturalnych, tkanki społecznej oraz różnorodności kulturowej), ale także te dotyczące mechanizmów zmiany (podmiotowość społeczna, współrządzenie, antycypowanie możliwych negatywnych rezultatów formułowanej i wdrażanej polityki rozwojowej).(abstrakt oryginalny)
EN
The authors attempt a critical analysis and elaborate the concepts of development and progress put forward by Jan Szczepański. With regard to Social Development the authors have focused on the idea of culture as a factor of development as it had been proposed by Szczepański. They broaden Szczepański's perspective in which culture might be conceptualized as a developmental factor only when there is "physical" contact between different cultures and societies. Addressing the issue of progress the authors try to overcome one of the most important weaknesses of Szczepański's analytical frame, namely: the lack of clear criteria for an assessment of which type of human development might be treated as the human progress. According to their opinion such criteria might be found in ten principles of sustainable development. Such rather general remarks are supplemented with a few examples from rural development issues. In conclusion, two basic arguments supporting a statement about sustainable development as progress are formulated. Firstly, sustainable development is an integral and complex type of change affecting the economy, natural resources, society and culture. Secondly, sustainable development has been focused on more than just economic growth, preservation of natural resources as well as social fabric and cultural diversity, but also on mechanisms and instruments of social change, such as: social agency, governance or anticipation of possible negative effects resulting from formulation and implementation of developmental policies. (original abstract)
XX
W artykule autorzy podejmują próbę rachunku wzrostu gospodarczego krajów postsocjalistycznych w latach 1990-2003. Analizę przeprowadzają dla całej grupy 27 krajów: 8 krajów Europy Środkowej, które w 2004 r. przystąpiły do UE (Czechy, Estonia, Litwa, Łotwa, Polska, Słowacja, Słowenia, Węgry), 7 krajów Europy Południowo-Wschodniej (Albania, Bośnia i Hercegowina, Bułgaria, Chorwaqa, Macedonia, Rumunia, Serbia i Czarnogóra) oraz 12 krajów WNP (Armenia, Azerbejdżan, Białoruś, Gruzja, Kazachstan, Kirgistan, Mołdawia, Rosja, Tadżykistan, Turkmenistan, Ukraina, Uzbekistan). Artykuł stanowi zdaniem autorów pewnego rodzaju ćwiczenie analityczne - pragną w nim zastosować szeroko wykorzystywaną w świecie metodę badawczą do wyjaśnienia mechanizmów wzrostu gospodarczego w krajach postsocjalistycznych. Mają przy tym świadomość, że metoda ta opiera się na kilku upraszczających założeniach dlatego zakładają, że osiągnięte wyniki powinno się interpretować z dużą dozą ostrożności i traktować tylko jako pierwsze przybliżenie do obrazu rzeczywistych sił determinujących wzrost gospodarczy w tych krajach.
EN
The analysis of growth covers 27 countries and is divided into two parts. In part one the authors present the characteristics of growth paths during the process of transformation. The objective of the second part has been the identification of shares contributed to the growth of real GDP by inputs of labour and capital on the one hand and the increased productivity of these factors (TFP). It appeared that the most important driving force of GDP growth had been the changes in TFP. In Central Europe the highest rate of TFP increase was observed in the Baltic countries - higher than, e.g. in Czech Republic or Hungary. TFP increases among countries of other regions were the highest in Turkmenistan and Serbia Montenegro. Sensitivity analysis indicates that the results are stable and only weakly depend on model parameters. (original abstract)
XX
Podobnie, jak rewolucja agrarna i przemysłowa nie miały początkowo wielu zwolenników, tak sceptycznie podchodzono w wielu kręgach do rewolucji informatycznej. Obecnie nawet sceptycy przyznają, że jest ona podstawowym nośnikiem postępu. Niestety Polska ma spore opóźnienie w tej dziedzinie. W dostępności do Internetu bije nas nawet Estonia, Czesi zaś aż 16-krotnie.
first rewind previous Strona / 2 next fast forward last
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.