Podstawową tezą artykułu jest twierdzenie, że procesy prywatyzacyjne w Polsce przebiegają zbyt wolno, a dotyczy to zwłaszcza strategicznych sektorów gospodarki, czyli elektroenergetyki. Celem jest zatem przedstawienie tempa i zakresu procesów prywatyzacyjnych w naszym kraju, z naciskiem na ukazanie zmian własnościowych w sektorze elektroenergetycznym, dotychczas zmonopolizowanym, a obecnie podlegającym regulacji. Artykuł składa się z czterech głównych części. Pierwsza przybliża istotę, podstawy prawne i metody prywatyzacji, w drugiej podjęto próbę przeanalizowania celowości procesów prywatyzacyjnych, w trzeciej przedstawiono analizę tempa przekształceń własnościowych w Polsce, w ostatniej natomiast ukazano program przekształceń własnościowych w sektorze elektroenergetycznym. Część empiryczna opiera się na danych statystycznych publikowanych przez Główny Urząd Statystyczny i Ministerstwo Skarbu Państwa. (fragment tekstu)
EN
The private property is fundamental part of the market economy. So a privatization is important part of the economy in Poland. There are many motives of ownership transformations in Poland: the public property limit in the economy to 10-15% observed in the EU, the economic rationalization and the effective increase of privatizing state owned enterprises, as well as fiscal needs of the government. There were a high indices of the process of privatizing state owned enterprises in the nineties, but very low ones in the two-year. One of the reason of it is the process of privatizing in the electricity sector in slow motion, because there are problems with the restructuring in the electricity sector such as the public interest and the state energy safety. (original abstract)
Artykuł podejmuje problem działań na rzecz liberalizacji rynku energii elektrycznej i prywatyzacji sektora energetycznego m.in. poprzez powołanie giełdy energii elektrycznej.
Artykuł omawia program prywatyzacji elektroenergetyki. Przedstawia główne cele: ochrona konsumentów, bezpieczeństwo energetyczne kraju, konkurencyjność w aspekcie integracji z UE, zabezpieczenie socjalne pracowników sektora. Przedstawia także harmonogram prac oraz uwarunkowania strategii prywatyzacji.
W krajach Europy Zachodniej regułą jest współistnienie własności prywatnej i publicznej sektora energetycznego. Różnica tkwi w przewadze jednej bądź drugiej formy własności. Artykuł przedstawia krótką charakterystykę sektora w krajach z przewagą własności prywatnej i w krajach z przewagą własności publicznej.
Artykuł omawia dokument Aktualizacja "Zintegrowanego harmonogramu prywatyzacji sektora elektroenergetycznego i wprowadzenia rynku energii elektrycznej". Jego celem jest uściślenie harmonogramu prywatyzacji sektora z uwzględnieniem pewnych, nowych uwarunkowań.
Przedsiębiorstwa elektroenergetyczne poszczególnych państw UE charakteryzują się różnorodną formą właścicielską, uwarunkowaną prowadzoną polityką energetyczną danego kraju. Koncerny działające na międzynarodowym rynku energii obejmują swym działaniem poszczególne obszary sektora elektroenergetycznego. W Polsce przewidziano utworzenie państwowych, a następnie sprywatyzowanie koncernów energetycznych, skupiających wytwórców i dystrybutorów energii elektrycznej. Nie można wykluczyć, że cztery grupy spółek, skonsolidowane pionowo, zintegrowane geograficzne i powiązane kapitałowo na podstawie bezpłatnie wnoszonych akcji nie będą funkcjonować zgodnie z regułami rynku konkurencyjnego. Monopolista, który będzie posiadał elektrownię i spółkę dystrybucyjną będzie starał się utrzymać dyktat cenowy energii na danym terenie. Od roku 2008 obowiązywać będzie Polskę dyrektywa unijna w sprawie ograniczenia emisji zanieczyszczeń środowiska w dużych źródłach spalania paliw. Wytwórcy będą zmuszeni do wyłączenia z eksploatacji zamortyzowanych urządzeń i, dla utrzymania produkcji na dotychczasowym poziomie, zainwestowania w nowe technologie wytwarzania energii. Pozyskanie źródeł finansowania niezbędnych inwestycji w polskim sektorze elektroenergetycznym jest jednym z głównych celów prywatyzacji przedsiębiorstw energetycznych. (fragment tekstu)
Przedstawiono zmianę warunków funkcjonowania sektora elektroenergetycznego w wyniku prywatyzacji. Podstawą prawną do podjęcia prac nad ukształtowaniem nowoczesnego rynku energii elektrycznej w Polsce było uchwalenie Prawa energetycznego. Omówiono funkcjonowanie Giełdy Energii S.A., która podjęła notowania 12 czerwca 2000 r. Podkreślono, że wprowadzenie mechanizmów konkurencji na rynkach energii zmusiło przedsiębiorstwa energetyczne do wdrożenia określonych mechanizmów zarządzania ryzykiem oraz spowodowało rozwój instytucji rynkowych wspomagających procesy tego zarządzania.
Wielka Brytania jako pierwsza wprowadziła liberalizację rynku energetycznego oraz sprywatyzowała państwowe przedsiębiorstwa. Za przykładem Wielkiej Brytanii poszły inne państwa europejskie. W procesie liberalizacji rynku energetycznego Unii Europejskiej fundamentalną rolę odgrywają rządy poszczególnych państw oraz Komisja Europejska. Budowę wewnętrznego rynku energii elektrycznej w Unii Europejskiej mają ułatwiać przepisy Dyrektywy Rady 96/92/WE z 19 grudnia 1996 r. W artykule omówiono stan wdrażania Dyrektywy w wybranych krajach UE oraz zasady: wprowadzania konkurencji do sektora dostaw energii elektrycznej, dostępu uczestników rynku do sieci przemysłowej i dystrybucji, liberalizacji krajowych rynków dostaw energii elektrycznej, rozliczania kosztów poniesionych przed wejściem w życie Dyrektywy 96/92/WE. Przedstawiono również różnice w ustawie regulującej polską energetykę w porównaniu z regulacjami Dyrektywy 96/92/WE.
Omówiono zagadnienie prywatyzacji sektora elektroenergetycznego ze szczególnym uwzględnieniem elektrociepłownictwa. Przedstawiono perspektywy rozwoju ciepłownictwa w wyniku prywatyzacji, możliwości konsolidacji i przeobrażeń przedsiębiorstw energetycznych oraz miejsce elektrociepłowni na rynku energii w warunkach jego liberalizacji oraz wprowadzanej konkurencji.
"Program prywatyzacji do 2001" przewiduje m.in. scenariusz prywatyzacyjny dla elektroenergetyki. Prywatyzację w tym sektorze poprzedzi restrukturyzacja i konsolidacja. Cały proces, który tu i ówdzie już się rozpoczął, ma być zakończony w 2001 roku.
Przedstawiono cel restrukturyzacji rynku dostaw energii elektrycznej w Unii Europejskiej oraz ramy liberalizacji tego rynku w Polsce. Omówiono strukturę dostaw energii elektrycznej w Polsce oraz sytuację ekonomiczną podmiotów podsektora dytrybucji w pierwszych latach liberalizacji rynku. Zwrócono uwagę na wpływ otwarcia rynku dostaw energii elektrycznej w Polsce na funkcjonowanie przedsiębiorstw podsektora dystrybucji oraz na kształt oferty dostawców energii elektrycznej.
Zmiany dotyczące zasad działania oraz mechanizmu funkcjonowania rynku hurtowego energii elektrycznej w Europie. Zasady zawieranie transakcji na rynku pozagiełdowym (OTC). Na europejskim rynku energii najpopularniejszym standardem dla umowy ramowej jest umowa przygotowana przez Europejską Federację Handlujących Energią (EFET - European Rederation of Energy Trades). Przedstawiono najważniejsze elementy tej umowy z uwagi na fakt, że jest coraz częściej wykorzystywana w Polsce przez przedsiębiorstwa handlujące energią elektryczną.
W wyniku reformy naszej gospodarki w sektorze energetycznym obserwuje się zwiększający się udział przedsiębiorstw prywatnych, chociaż nadal duża część przedsiębiorstw jest całkowitą lub częściową własnością państwa. W artykule omówiono niektóre problemy struktur kapitałowych i organizacyjnych przedsiębiorstw energetycznych.
Podstawową bolączką naszego sektora ciepłowniczego jest faktyczny brak konkurencji. Grozi to stosowaniem przez przedsiębiorstwa ciepłownicze praktyk monopolistycznych. Na szczęście procesy prywatyzacyjne w polskim ciepłownictwie są już dość zaawansowane, co rokuje nadzieje na zmianę tej sytuacji.
Po przystąpieniu Polski do struktur UE nasz sektor elektroenergetyczny będzie działać na wspólnym rynku europejskim, a handel energią zostanie zliberalizowany zgodnie z dyrektywami Unii. Proces ten stanowi szansę dla polskiej elektroenergetyki, ale jest także wyzwaniem sprostania konkurencji na tym rynku.
W końcu 2001 r. w Polsce wdrożony został dobowo - godzinowy rynek bilansujący energii elektrycznej, co zakończyło proces kształtowania głównych segmentów hurtowego rynku energetycznego. Reforma rynków energii elektrycznej, która objęła nie tylko Polskę, ale także znaczną liczbę krajów świata ma na celu zmianę organizacji sektora energetycznego i zasad obrotu energią, rozwój mechanizów konkurencji (prywatyzacja), jak również zwiększenie praw i możliwości bezpośredniego uczestnictwa odbiorców w rynku energii elektrycznej.
Sektor energetyczny jest jednym z kluczowych dla gospodarki kraju, ma dla państwa znaczenie strategiczne. Przedstawiono ogólną charakterystykę i strukturę sektora (strukturę pod względem własności, strukturę pozyskiwania energii pierwotnej ), jak kształtuje się zatrudnienie i płace w energetyce. Wyróżniono argumenty przemawiające za restrukturyzacją i prywatyzacją elektroenergetyki oraz jakie najważniejsze transakcje prywatyzacji w tym sektorze miały miejsce w 1999 roku. Poruszono temat prywatyzacji warszawskiego STOEN-u.
EN
The issue of regulation of the power energy sector has been the most significant problem in recent years. The President of the Power Energy Regulation Office is a controlling and supervising body in this sector. A new power energy law, which was announced on 24 July 2002 and came into force on 1 January 2003, has become an instrument of control and supervision over activities of economic players in the power energy sector.(original abstract)
Powszechny swobodny wybór dostawcy energii elektrycznej w Polsce to nadal kwestia przyszłości. Dotychczas spośród około 600 uprawnionych przedsiębiorstw tylko kilkunastu zdecydowało się na zmienę swojego dostawcy. Skromny efekt liberalizacji rynku raczej nie dziwi, zważywszy na to, iż zmiana dostawcy wiąże się z dodatkowymi kosztami i ryzykiem, a cena energii po zmianie oferenta nie różni się zbytnio od ceny obowiązującej wcześniej.
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.