Wyniki wyszukiwania - Biblioteka Nauki

1

«Beati pacifici: quoniam filii Dei vocabuntur»: Релігійний фактор польсько-українського примирення.

100%

GENYK M.

|

nr 4

357-370

EN

Polish-Ukrainian reconciliation was one of the most momentous events for the East Central Europe in the second half of the 20th century. Religious hierarchs of both nations contributed a lot to interethnic reconciliation. Polish-Ukrainian rapprochement was remarkable for particularly involvement of representatives of the Catholic Church into this process and keeping aloof of Orthodox clergy from normalization of Polish-Ukrainian relations. The recommendations of the Second Vatican Council, encyclicals of Saint John XXIII, Paul VI and John Paul II and implementation of the principle “We forgive and are asking for forgivness” created preconditions for interethnic reconciliation. Saint John XXIII in his encyclical “Pacem in terris” had criticized the idea of peacekeeping by an arms race and the balance of power doctrine – “real and lasting peace between nations must be based not on a balance of power but on mutual confidence”. Activities of Pope John Paul II gave a powerful incentive to Polish-Ukrainian reconciliation. The role of Churches as a kind of people’s diplomacy one could resort to increased when complicated interethnic problems weren’t managed to resolve at government level. The most important actions of Rome Catholic and Greek Catholic Churches in behalf of interethnic rapprochement were celebration of the 1000th Anniversary of the Christianization of Rus'-Ukraine, Eucharistic Congress in 2003, joint appeals on the occasion of Volhynian massacre. The achievement of Polish-Ukrainian reconciliation based on universal values and Christian civilization was an evidence of new European thinking and significant factor of building of the united Europe.

2

Elita polityczna Polski wobec wyzwań Euromajdanu i kryzysu ukraińskiego w latach 2013-2014

88%

Karolak-Michalska M.

|

2016

|

nr 4(361)

181-202

EN

The author analyzes the Polish political elite’s reactions to the events in Ukraine at the end of 2013 and in 2014. The aim of the analysis is to study the behavior of state authorities, as well as parliamentary groups toward the Euromaidan and the Ukrainian crisis, and also an attempt to answer the question about the role of Poland in the above context on the international arena. Particular sections of the article explore the activity of state authorities, including the president, prime minister, and the head of Polish diplomacy, indicating the successes and failures of their actions. The author draws attention to the attitude of political parties to the socio-political situation in Ukraine. The author concludes that the current Polish-Ukrainian and Polish-Russian relations, as well as the recurring question of the Polish security policy on the European arena pose a challenge to the Polish political elite.

3

Відображення національного руху та українсько-польських відносин у Галичині на сторінках преси українських громадівців на підросійській Україні (60-і рр. ХІХ – початок ХХ ст.)

75%

Райківський І.

|

nr 1

153-175

EN

This article concerns problems of the Ukrainian national movement, Ukrainian-Polish relations and socio-political life in Austrian Galicia viewed by the Ukraine-oriented (connected with the activity of the so-called gromady established by Ukrainian inteligentia) press of the Russian empire from the 60s of the 19th century to the beginning of the 20th century. It has been based on the analysis of the texts published in the Petersburg scientific-literary journal “Osnowa” – “Canvas” („Основа”, 1861–1862), newspaper “Kijowski Telegraf” – “Kiev Telegraph” („Киевский Телеграф”, 1875–1876) and a historic-ethnographic and literary journal “Kijowska Starina” („Киевская Старина”, 1882–1906). The author also raises the problem of Ukrainian national unity on both sides of the Russian-Austrian border and whether or not Galician Ruthenians to the Ukrainian nation. Publications concerning Galicia in Ukrainian periodicals in Russia were most frequently brief, their contents prove weak contacts among leaders of the Ukrainian movement in the Russian empire and Habsburg monarchy. Despite strong censorship on the part of the Russian authorities, the editorial boards of Ukrainian journals favorably commented the activity of Ukrainian national activists in Galicia. They criticized, however, the supporters of the Moscow-oriented fraction.

PL

Artykuł dotyczy problemów ukraińskiego ruchu narodowego, stosunków ukraińsko- -polskich oraz życia społeczno-politycznego w austriackiej Galicji w ujęciu ukrainofilskiej (powiązanej z działalnością tworzonych przez ukraińską inteligencję tzw. gromad) prasy Imperium Rosyjskiego od lat 60. XIX w. do początku XX w. Oparty został na analizie tekstów publikowanych na łamach petersburskiego naukowo-literackiego miesięcznika „Osnowa” („Основа”, 1861–1862), gazety „Kijowski Telegraf” („Киевский Телеграф”, 1875–1876) oraz pisma historyczno- etnograficznego i literackiego „Kijowska Starina” („Киевская Старина”, 1882–1906). Autor podnosi w nim też problem ukraińskiej jedności narodowej po obu stronach rosyjskoaustriackiej granicy i przynależności Rusinów galicyjskich do narodu ukraińskiego. Publikacje dotyczące Galicji na łamach ukraińskich periodyków w Rosji były najczęściej lakoniczne, ich treści świadczą o słabości kontaktów między przywódcami ukraińskiego ruchu w Imperium Rosyjskim i monarchii habsburskiej. Mimo silnej cenzury ze strony władz rosyjskich redakcje pism ukraińskich przychylnie komentowały działalność ukraińskich narodowców w Galicji, natomiast krytykowały zwolenników orientacji moskalofilskiej.

4

Ukraińcy i Polacy. Pojednani Ewangelią

75%

Melnyk M.

|

nr 2

23-31

PL

Można dziś mówić o wyraźnym polsko-ukraińskim procesie pojednawczym o charakterze chrześcijańskim. Działania pojednawcze między obu narodami nastawione są na przełamywanie negatywnych stereotypów, przezwyciężanie konfliktów w sferze symbolicznej poprzez odwoływanie się do chrześcijańskiej aksjologii.

EN

Nowadays we can talk about an explicit Polish-Ukrainian reconciliation process of a Christian nature. Reconciliation between the two nations is aimed at overcoming negative stereotypes, overcoming conflicts in the symbolic sphere by referring to Christian axiology.

5

Łemkowski bilans XX stulecia

75%

Halczak B.

|

tom 3

243-250

EN

Lemkos is the farthest western ethnographic group of Ukrainians. The territory they inhabit consists of a triangular wedge jutting into West Slavic settlement, with Poles to the north and Slovacs to the south. In this paper author has analyzed situation of Lemkos in the XX century. Their situation is really difficult. The process of assimilation is coming on in extraneous enviroment. So threre is a threat of total disappearance of Lemkos in terms of seperate cultural group. The attempt of creating own, seperate Lemkos nationality seems to be impossible. Only reception of Ukrainian national identity opens a window of opportunity to salvage remains of Lemkos tradition.

6

Взаємини Комуністичної Партії Західної України та Комуністичної Партії Польщі у 1920-х рр.

75%

Pyrig M.

|

nr 3

21-48

EN

Mutual relations between The Communist party of Poland and The Communist party of Western Ukraine in 1920th are characterized with the presence of ponderable conflicts and recriminations. KPWU was fighting for a wide autonomy in the activity explaining it the features of development of political force on the territory of East Galicia and Volyn’ in a counterbalance to other Polish territories. KPP tried to centralize guidance upon all communist forces in Poland for better control after activity of local organizations and their maximal efficiency. Persuasion that ІІ convention of KPP in 1923 settled all conflicts and allowed two parties to be completely incorporated and to act in concert is not confirmed by several inner-party crises that became especially noticeable in the second half 1920th.

7

Partie polityczne w Polsce wobec polityki wschodniej i współpracy polsko-ukraińskiej: uwarunkowania, koncepcje, ewolucja

75%

Sokół W.

|

tom 8

|

nr 2

99-113

EN

The study addresses the issue of the positions of political parties in Poland on eastern policy, in particular on Polish-Ukrainian cooperation. Therefore, an attempt was made to answer questions about the historical background of these views, the impact of international and internal situation in Poland and Ukraine. The subject of the analysis was the issues of economic relations, views on the European integration of Ukraine, the relevance of historical issues in the programs and decisions of political parties from the early 1990s to 2023.

PL

Opracowanie podejmuje problematykę stanowisk partii politycznych w Polsce w kwestii polityki wschodniej, a szczególnie współpracy polsko-ukraińskiej. W związku z tym podjęto próbę odpowiedzi na pytania dotyczące uwarunkowań historycznych tych poglądów, wpływu sytuacji międzynarodowej oraz wewnętrznej w Polsce i na Ukrainie. Przedmiotem analizy były m.in. zagadnienia relacji gospodarczych, poglądów dotyczących integracji europejskiej Ukrainy, relewancji kwestii historycznych w programach i decyzjach partii politycznych od początku lat dziewięćdziesiątych do 2023 roku.

8

Етносоціальні аспекти українсько-польських взаємин у першій половині ХІХ століття

75%

Павлюк В.

|

tom 5

297-302

EN

The article shows the influence of ethno-social problems on the Ukrainian-Polish relations in Right-Bank Ukraine. Author in the debate with researchers of the issued problem proves that at the late 18th and early 19th centuries Polish-Ukrainian relations weren’t of antagonistic character neither in the ethno-social nor in the ethno-political sphere. The author doesn’t idealize relations between Ukrainian peasants and Polish landowners, but argues that the nobility understood sense of human dignity and needed the support of the local inhabitants, especially after the defeat of the rebellion in 1830-1831. Peasants realized that their socialeconomic situation wouldn’t change: Russian landowners would come instead of Polish landowners. Therefore, there appeared political organizations aimed at complete emancipation of the peasants, transferring the lands to the property of peasants without compensation and the complete political equality irrespective of the social origin, religion and nationality.

9

„Notatki w sprawie ukraińskiej” Romana Knolla z grudnia 1917 r.

63%

Bruski J. J. , Korzeniowski M.

|

tom 57

|

nr 2

163-191

EN

The article presents a little-known memorial drawn up in December 1917 by a leading activist of the Polish Democratic Centre in Ruthenia and, later on, a prominent diplomat Roman Knoll. In the memorial, the author presented a synthetic assessment of the revolutionary events on the Dnieper and outlined a programme of action for the reborn Polish state with regard to Ukraine. The thoughts contained in this document, which Knoll developed in the following period, significantly influenced the formulation of the Piłsudski camp’s eastern policy.

PL

W artykule prezentowany jest mało znany memoriał z grudnia 1917 r., sporządzony przez czołowego działacza Polskiej Centrali Demokratycznej na Rusi, późniejszego wybitnego dyplomatę, Romana Knolla. Autor przedstawił w nim syntetyczną ocenę wydarzeń rewolucyjnych nad Dnieprem i zarysował program działań odradzającego się państwa polskiego wobec Ukrainy. Myśli zawarte w tym dokumencie, rozwijane przez Knolla w następnym okresie, wywarły istotny wpływ na formułowanie się założeń polityki wschodniej obozu piłsudczykowskiego.

10

Z historii stosunków polsko-ukraińskich w środowisku muzycznym Uniwersytetu Lwowskiego w pierwszych trzech dekadach XX wieku

51%

HRAB U.

|

nr 11

133-144

PL

Problematyka niniejszej pracy koncentruje się na określeniu relacji Adolfa Chybińskiego, wybitnego polskiego muzykologa, kierownika Zakładu Muzykologii Uniwersytetu Lwowskiego z jego ukraińskimi studentami i współpracownikami. Podstawę opracowania stanowią: korespondencja, oficjalne dokumenty i osobiste wspomnienia. Źródła te świadczą o tolerancji, wzajemnym szacunku i zrozumieniu nawet w czasach najostrzejszych konfliktów międzynarodowych. Przy bardziej wnikliwym, spersonifikowanym spojrzeniu na historię widzimy, że przeszłość polsko-ukraińska była wielowymiarowa i niejednoznaczna, a na płaszczyźnie intelektualnej, kulturowej i artystycznej istniało znacznie więcej punktów wspólnych, niż przyjęło się dziś o tym sądzić.

EN

The subject matter of this paper focuses on the relations between Adolf Chybiński, a outstanding Polish musicologist and head of the Department of Musicology of the University of Lviv and his Ukrainian students and coworkers. The basis for the study is constituted by: the correspondence, official documents and personal recollections. These sources give evidence of tolerance, mutual respect and understanding even at a time of the sharpest international conflicts. With a closer personified look into the history, we can see that the Polish-Ukrainian past was multidimensional and intricate, and at an intellectual, cultural and artistic level there were far more common points than it is generally believed nowadays.

UK

Проблематика поданої статті концентрується на визначенні відношення видатного польського музикознавця, керівника Закладу музикології Львівського Університету Адольфа Хибінського до його українських студентів та співпрацівників. Підставу розвідки становлять: кореспонденція, офіційні документи і особисті спогади. Ці джерела свідчать про толерантність, взаємну повагу і порозуміння навіть у час найгостріших міжнаціональних конфліктів. За уважнішого особистісного підходу до історії бачимо, що польсько-українське минуле було багатовимірним і неоднозначним, а в інтелектуальній культурній площині існувало значно більше спільних точок перетину, аніж прийнято сьогодні вважати.

11

Działalność Klubu „Prometeusz” oraz relacje polsko-ukraińskie w Harbinie w latach 1931–1936

51%

Lakh R.

|

nr 3

141-167

EN

The article is devoted to the attempts at a Polish-Ukrainian agreement in Harbin based on the idea of Prometheism. It presents the history of the “Prometheus” Club and its activities in Manchuria against Russia: organising cultural and educational events and popularising and publishing articles in journals. It analyses documents of Polish Intelligence regarding the Polish-Ukrainian questions in the Far East.

PL

Tematem artykułu jest historia próby polsko-ukraińskiego porozumienia w Harbinie, opartego na koncepcji prometeizmu. Tekst ma na celu przedstawienie historii Klubu „Prometeusz” i specyfiki jego działalności w Mandżurii przeciwko Rosji: organizowania wydarzeń kulturalnych i edukacyjnych oraz popularyzacji i publikacji artykułów w czasopismach. Przeanalizowano tu dokumenty polskiego wywiadu dotyczące kwestii polsko-ukraińskiej na Dalekim Wschodzie.

12

Władze RP na wychodźstwie wobec emigracyjnego rządu Ukraińskiej Republiki Ludowej (luty 1940 - listopad 1942 r.)

44%

Bruski J. J.

|

nr 2

418-440

PL

Odnowione jesienią 1939 r. kontakty między polskim rządem na wychodźstwie a emigracyjnym ośrodkiem URL nabrały intensywności w pierwszych miesiącach roku następnego. Sprzyjała temu krótkotrwała aktualizacja koncepcji prometejskich, którymi zainteresowały się Wielka Brytania i Francja. Po polskiej stronie najbardziej aktywną postacią stał się w tym czasie Olgierd Górka, szef nowo utworzonego Działu Narodowości w Centrali Informacji i Dokumentacji. Popierał on koncepcję utworzenia legionu ukraińskiego i zawarcia porozumienia politycznego z rządem URL, które rozbijało się jednak o sporny problem powojennego rozgraniczenia. Polskie władze wspierały finansowo działaczy petlurowskich również po upadku Francji w czerwcu 1940 r. Współpracę z nimi kontynuowali nieoficjalni polscy przedstawiciele w strefie nieokupowanej, pozostającej pod kontrolą rządu w Vichy. Powstała wówczas koncepcja sprowadzenia prezydenta URL i grupy jego współpracowników na Wyspy Brytyjskie lub do Kanady. Planów tych nie udało się jednak zrealizować, a kontakty z ośrodkiem petlurowskim zamarły ostatecznie jesienią 1942 r., gdy całe terytorium francuskie znalazło się pod okupacją niemiecką.