Wyniki wyszukiwania - Biblioteka Nauki

1

Wprowadzenie

100%

Zawadzka A. , Kozłowski M.

|

2017

|

nr 6

EN

IntroductionThe text introduces the collection of articles devoted to modern reflection on Pierre Bourdieu’s theory, entitled Traces of Bourdieu: Inspirations, continuations, revisions (Ślady Bourdieu: Inspiracje, kontynuacje, rewizje), originally presented at the eponymous conference held in 2013 in Warsaw. The conference was coorganised by the Centre for French Culture, Faculty of Philosophy and Sociology (University of Warsaw), the Institute of Slavic Studies, Polish Academy of Sciences and the UW–EHESS Interdisciplinary Cooperation Group. WprowadzenieTekst stanowi wprowadzenie do zbioru artykułów poświęconych współczesnej refleksji nad teorią Pierre’a Bourdieu, zatytułowanego Ślady Bourdieu: Inspiracje, kontynuacje, rewizje (Traces of Bourdieu: Inspirations, continuations, revisions). Na zbiór ten składają się teksty referatów wygłoszonych podczas konferencji pod tym samym tytułem, która odbyła się w Warszawie w 2013 roku. Organizatorami konferencji były następujące instytucje: Ośrodek Kultury Francuskiej, Wydział Filozofii i Socjologii (Uniwersytet Warszawski), Instytut Slawistyki Polskiej Akademii Nauk oraz Interdyscyplinarny Zespół Współpracy UW–EHESS.

2

The Cultural Perspective in Social Movement Theories and Past Research on the Solidarity Movemen

80%

Ciżewska-Martyńska E.

|

2018

|

tom 201

|

nr 1

27-45

EN

The issue of culture, while present in the Polish scholarship on the Solidarity movement, remains untheorized. Explorations of culture in the literature are largely descriptive rather than explanatory in nature. In this article, I examine the opportunities that arise when we assume a cultural theoretical perspective in the sociological study of social movements. I focus primarily on the available definitions of culture and their relevance to the problem. I consider the role of culture from three perspectives: first, as the cause of the social movement’s emergence; second, as the movement’s internal organizing structure; and third, as a consequence of the movement. The issues discussed in this essay will be related both to the current state of the theory as well as the ongoing and potential studies of the Solidarity movement, thus providing an illustration to the subject at hand and paving the way for research on other Polish movements. The article concludes with a discussion of the benefits and drawbacks of the cultural approach in the sociology of social movements and considers its place within the scope of the Polish research on the subject.

3

Critical Sociology in Poland and its Public Function

80%

Kolasa-Nowak A.

|

nr 3

381-400

EN

The text describes how the public task of the social sciences could be linked with the practice of critical sociology. Recently, interesting changes have occurred which extend this prospect. In the last years, aside from critical analyses of changing social conditions, there have also been auto-reflections on the social entanglement of knowledge about the transformation. Critical analysis of the public function of scientific diagnoses and the engagement of sociologists is the result of earlier thinking about the model of imitative modernization. The source of the latter’s domination can be sought in the social characteristics of Eastern Europe; the basis is recognition of the area’s historical peripheralness and long-lasting economic backwardness. The growing interest in critical sociology in Poland not only broadens the interpretative palette, but above all raises questions about the originality of interpretations: that is, it addresses the mechanism of import or local creation in the interpretation of social phenomena in the post-communist sphere.

4

Zbieg wielu przypadków w „ciągu szczególnych okoliczności” jako katalizator zainteresowań badawczych prof. dr. hab. Andrzeja Kwileckiego

71%

Woźniak Z.

Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny

|

2017

|

tom 79

|

nr 2

191-197

EN

The paper discusses the turning points in the career of the senior of Polish sociologist, Professor Andrzej Kwilecki, as they shaped his personality and decided upon his interest in the spheres of social life which at the same time coincided with the historical events of the twentieth-century history of Poland and Europe.

PL

Artykuł omawia punkty zwrotne w karierze naukowej seniora polskich socjologów prof. dr. hab. Andrzeja Kwileckiego, które zarówno kształtowały osobowość, jak i zadecydowały o jego zainteresowaniu się tymi sferami i przejawami życia społecznego, które znalazły się w punktach przecięcia osobistych losów życiowych z wydarzeniami historycznymi dwudziestowiecznej Polski i Europy.

5

Maritime Sociology or Sociology of Maritime Issues? World Literature Review and Some Historical Considerations

70%

Kołodziej-Durnaś A.

Roczniki Socjologii Morskiej

|

2014

|

tom 23

54-62

EN

The name of maritime sociology has been present in the Polish scientific discourse for some decades now. In the text the author proves that in the world scientific literature the caption is not present but there are many publications which refer to sociological research on maritime issues. The author concentrates on exploring how ‘sociology of maritime issues’ is conceptualized in academic journals articles. Records (including abstracts and in some cases full texts) of over two hundred and fifty articles published in 1933−2014 available through EBSCO databases were analyzed. The author addresses the problems discussed in them comparing the approaches to Polish maritime sociology as developed by professor Ludwik Janiszewski.

6

Is there any Sociological Tradition of Social Memory Research? The Polish and the Czech Case

70%

Kilias J.

|

tom 183

|

nr 3

297-316

EN

The paper deals with social memory research done by Polish and Czech sociologists. In Poland it started in the 1960s when an outline of a historical consciousness study was sketched byNinaAssorodobraj- Kula. Although her original concept was soon left out, a series of surveys was conducted. Recently memory has become a popular research field and numerous studies have been employing various research methods. In Czechoslovakia opinion polls on historical consciousness were conducted as early as in the 1940s, and recently a study has started in the Czech Republic that resembles and was probably influenced by earlier Polish survey research. In my paper I try to map out the research done in the two countries in order to identify typical features of the local studies. It seems that in spite of a large quantity of studies published, the character of most of Polish and Czech works on memory were purely descriptive, and any sociologically relevant problems started to be posed only recently. Therefore it may be suggested that although a certain common Polish and Czech tradition of memory research exists, it cannot be called sociological in any strict sense.

7

Społeczne role socjologów w PRL

60%

Bielecka-Prus J.

Przegląd Socjologiczny

|

2009

|

tom 58

|

nr 2

71-103

PL

W artykule przedstawione są sposoby definiowania przez socjologów swoich społecznych ról w latach 1945–89. Definicje te nie były stałe, lecz ewoluowały wraz ze zmianą warunków społeczno-politycznych, dlatego też wprowadzono periodyzację uzasadnioną zdarzeniami historycznymi. Analizowano także, jaka była faktyczna możliwość uprawiania socjologii w tym okresie, sposobów w jaki socjologowie neutralizowali swój udział w budowaniu reżimu, a także technik uników i „legalnej krytyki” sytemu. Materiałem badawczym są wypowiedzi znanych socjologów na łamach prasy oficjalnej oraz w publikacjach książkowych z tego okresu, w których precyzują swoje stanowisko w następujących kwestiach: funkcja socjologii i zadania socjologa w państwie socjalistycznym oraz miejsce socjologii wśród innych nauk i doktryn politycznych.

EN

The paper analyzes the roles adopted by Polish sociologists from 1945 to 1989, i.e. until regaining sovereignty by Poland. Sociologists in Poland are assumed to have constituted a heterogeneous group, representing various attitudes towards the political system: active legitimating of the system, passive consent, objective expert or demonstrating a critical attitude towards the system or its elements. Depending on the adopted attitude, Polish sociologists defined their intellectual role differently in public discourse. Their definitions changed, rather than remained fixed, as the sociopolitical conditions transformed. The following issues are also discussed: whether the actual practice of Sociology was possible during that period, the ways in which sociologists neutralized their participation in building the regime, and the techniques of evasion and “legal criticism” of the system. The research material includes comments made by well-known sociologists in the official press and book publications from that period, in which they specify their attitudes towards the following matters: the function of Sociology and the tasks of a sociologists in a socialist country, and the position of Sociology among other sciences and political doctrines.

8

W trzydziestą rocznicę śmierci Profesora Jana Lutyńskiego

60%

Krzewińska A. , Kretek-Kamińska A.

Kultura i Społeczeństwo

|

2018

|

tom 62

|

nr 2

233-238

EN

This text was written in remembrance of Professor Jan Lutyński - an outstanding Polish sociologist, founder of the Łódź methodological school, and co-founder of the Polish Sociological Association - on the thirtieth anniversary of his death. The author presents the results of bibliographical research, which confirm the topicality of Professor Lutyński’s ideas.

9

Perspektywy socjologii historycznej w Polsce. Przeszłość w praktyce badawczej socjologów

60%

Kolasa-Nowak A.

Stan Rzeczy

|

2021

|

nr 2(21) Socjologia historyczna

31-54

PL

W ostatnich latach w polskiej socjologii pojawia się coraz więcej opracowań odnoszących się do historii. To zainteresowanie przeszłością jest dość nowym zjawiskiem, biorąc pod uwagę prezentystyczny charakter badań socjologicznych. Tekst zawiera prezentację wyników badania przeprowadzonego w 2020 r. w środowisku polskich socjologów, którzy zajmują się przeszłością i mają doświadczenie w analizach historycznych. Przeprowadzono 24 indywidualne wywiady pogłębione (IDI). Omówiono opinie o roli przeszłości, własne doświadczenia badanych, uzasadnienia sięgania do historii, sposoby realizacji takich badań oraz napotykane w nich problemy. Inne ważne kwestie to relacje z historykami, szanse współpracy interdyscyplinarnej oraz strategie budowania kariery naukowej. Analiza pokazuje obraz powstającego w Polsce środowiska socjologów historycznych i główne obszary ich zainteresowań badawczych.

EN

There has been a significant increase in historical studies in Polish sociol-ogy. This interest in the past is quite a recent phenomenon given the pre-sentistic nature of sociological research. The text contains a presentation of the results of a study conducted in 2020 among Polish sociologists who deal with the past and have experience in historical analyses. Twenty-four individual in-depth interviews (IDI) were conducted. Opinions on the role of the past, the respondents’ own experiences, justifications for referring to history, ways of carrying out such research and the problems encountered in it were discussed. Relations with historians, opportunities for interdis-ciplinary cooperation and strategies for building a scientific career are also important issues. The analysis shows the identity and main fields of interest of the emerging community of historical sociologists in Poland.

10

The Nation and the Nation State in the Mirror of Czech and Polish Sociological Journals in the Interwar Era

60%

Janák, jr. D.

Central European Papers

|

2016

|

tom 4

|

nr 2

8–24

EN

The following text offers a comparison of Czech and Polish sociological journals of the interwar era related to the problems of the nation and the nation state. A combination of quantitative and qualitative content analysis is used for comparing formal characteristics (institutionalization, periodicity, types, number and size of articles), and thematic structure. Czech sociology had a closer relationship to nation-state politics, which was shown at the level of institutional (in)stability of the journals, at the level of personal involvement of journals‘ leading figures in politics as well as at the level of discourse, where different relevance and content were attached to the subject of nation in each country. Regarding this issue Czech sociology (represented in journals in the 1930s) was closer to public sociology while the Polish discourse to policy sociology.

11

Life-World, Intersubjectivity and Culture. Contemporary Dilemmas. In Memoriam Richard Grathoff

60%

Krawczyk S.

|

nr 4

559-564

EN

The late Richard Grathoff has exerted a strong influence on the development of Polish interpretive sociology. The essay briefly describes his ties with Poland and proceeds to report on the problems raised at a recent symposium held in Warsaw in his memory. The major topics discussed at the symposium include life-worlds, social inconsistencies, the role of symbols, and the attributes of contemporary society.

12

Book Reviews: Elżbieta Hałas, Andrzej Kojder (eds.), Socjologia humanistyczna Floriana Znanieckiego. Przesłanie dla współczesności [Florian Znaniecki’s Humanistic Sociology: A Message for Contemporaneity]

51%

Porankiewicz-Żukowska A.

|

2010

|

tom 171

|

nr 3

341-342

13

Socjologia i socjolodzy w zglobalizowanym świecie. Kilka uwag o socjologiach narodowych

51%

Polak P.

Studia Socjologiczne

|

2012

|

nr 3(206)

124-143

EN

The problems and challenges sociology faces at the beginning of the 21st century are the subject matter of the article. The discipline has to deal with the new themes and problems linked to globalization and supranational phenomena. The question about the future of Polish sociology posed by Piotr Sztompka is the point of departure for the author of this article. She relates to the Ulrich Beck’s idea of cosmopolitanism and the need of a new cosmopolitan sociology. The author demonstrates that the development of a new approach to social analysis is crucial. This new cosmopolitan approach should break away from the traditional method of perceiving social phenomena as confined to nation-state boundaries. The article also addresses the issue of the sociology’ and sociologists’ role in the public sphere of contemporary societies.

PL

Artykuł rekonstruuje niektóre problemy i wyzwania, jakie stoją dziś przed socjologią. Musi ona stawić czoło nowym tematom i problemom, związanym z globalizacją, i przekraczającym granice państwowe zjawiskom. Autorka wychodzi od pytania postawionego przez Piotra Sztompkę o istnienie socjologii polskiej. Nawiązuje do idei kosmopolitycznego świata i potrzeby stworzenia w nim kosmopolitycznej socjologii, jaką postuluje Ulrich Beck. Poka-zuje, że dziś konieczne jest stworzenie nowego podejścia do analizy społeczeństwa, zrywającego z „metodologicznym nacjonalizmem”, ograniczającym się wyłącznie do badania zjawisk w obrębie granic danego kraju. W artykule poruszane są również problemy roli socjologów we współczesnym świecie, w sferze publicznej i mediach.

14

Polski szlak "The American Soldier". Przyczynek do historii wędrówek idei socjologicznych

51%

Sułek A.

|

2017

|

nr 1(224)

59-79

PL

Badania zespołu Samuela Stouffera nad armią amerykańską w czasie II wojny światowej i książka "The American Soldier" (1949–1950) odegrały ważną rolę w rozwoju i instytucjonalizacji empirycznych badań społecznych w Stanach Zjednoczonych i w innych krajach. W artykule opisano recepcję i wpływ tej książki na socjologię daleko od USA – w Polsce. Oprócz opisu historycznego artykuł zawiera także materiał do uogólniającej analizy dyfuzji idei socjologicznych.

XX

The study conducted by Samuel Stouffer and his team in the US Army during the World War II is generally considered to be a founding research of empirical sociology. The book "The American Soldier" (1949–1950) played a major role in the process of development and institutionalization of empirical social research. Joseph Ryan’s monograph Samuel Stouffer and the GI Survey (2013) analyzes the history and reception of this research and the book in the United States. This paper goes one small step further. It investigates the reception and impact of this book far away from the US: in Poland. Apart from its purely descriptive value, this paper provides an analysis of the diffusion of sociological innovation.

15

„Sources of Social Power” Michaela Manna, neoweberowska socjologia historyczna i jej polskie echa

51%

Kilias J.

Studia Socjologiczne

|

2016

|

nr 1(220)

269-287

PL

Temat eseju stanowi praca „Sources of Social Power” Michaela Manna. Była ona pierwotnie pomyślana jako ambitna próba stworzenia analitycznej, historycznej socjologii społecznej władzy, a dwa otwierające tomy dzieła zdawały się w pewnym stopniu stanowić realizację tego zamierzenia. Wraz z publikacją trzeciego i czwartego tomu, w latach 2012 i 2013, zyskało ono jednak charakter ogólnej, socjologicznej historii władzy, bez popadania w przesadny eklektyzm, ale też niebazującej na jakiejś spójnej teorii, ani też niespecjalnie nowatorskiej w kontekście neoweberowskiej socjologii historycznej. Artykuł odnosi się także do polskiej, marginalnej recepcji dzieła Manna. Jak się wydaje, stanowi ona tyleż efekt braku zainteresowania polskich uczonych socjologią historyczną, ile skutek braku tradycji i niewielkiego zainteresowania strukturalną analizą interesów społecznych.

EN

The essay deals with Michael Mann’s „Sources of Social Power”. His work was conceived as an ambitious attempt to write an analytical, general historical sociology of social power, and the two opening volumes seemed to fulfill the promise, at least to some extent. With the two final volumes published in 2012 and 2013 respectively, the work turned out to be a general sociological history of power, which is not overly eclectic, but neither theory-driven, nor really innovative in the context of the neo-Weberian historical sociology. The paper also touches upon Polish, rather marginal reception of the Mann’s work, which seems to result from a general lack of concern for the historical sociology itself, as well as an outcome of the absence of tradition and limited interest in the structural interests analysis.

16

Jana Szymczyka rozumienie aksjologicznego wymiaru polskiej socjologii

51%

Jabłoński A.

Zeszyty Naukowe KUL

|

2021

|

tom 64

|

nr 1-2

37-54

EN

The article concerns the issue of Jan Szymczyk’s understanding of Polish sociology as rooted in universal humanistic values. The aim of the article is to show Szymczyk’s contribution to understanding the heritage of Polish sociology as related to a specific system of values, which determines the way of identifying real sociological problems and searching for the best solutions to them. In Szymczyk’s writings, reference to Polish sociology takes the form of a deliberate procedure of deepening the tradition of sociological thinking and embedding it in the historical conditions of life of a specific community. Nonetheless, the Lublin sociologist did not believe that social order should be discussed within the framework of national sociologies, but claimed that a universal scientific language requires embedding in the system of values appropriate for a given national community.

PL

Artykuł dotyczy kwestii rozumienia przez Jana Szymczyka polskiej socjologii jako osadzonej w uniwersalnych wartościach humanistycznych. Celem jego jest ukazanie wkładu Szymczyka w rozumienie dziedzictwa rodzimej socjologii w zakresie jako powiązanej z określonym systemem wartości, co wyznacza sposób identyfikowania w niej realnych problemów i poszukiwania najlepszych ich rozwiązań. Odnoszenie się do socjologii polskiej ma w pismach Szymczyka charakter świadomego zabiegu pogłębiania tradycji myślenia socjologicznego i osadzania jej w historycznych warunkach życia określonej wspólnoty. Lubelski socjolog nie czynił jednak tego w przekonaniu, że o porządku społecznym powinno się mówić w ramach socjologii narodowych, ale uznawał, że uniwersalny język naukowy wymaga osadzenia w systemie wartości właściwych dla danej wspólnoty narodowej.

17

Jaka socjologia historyczna w Polsce? Pomiędzy tradycją socjologii obywatelskiej a umiędzynarodowieniem

51%

Kolasa-Nowak A.

|

tom 66

|

nr 4

9-28

EN

The article analyses the prospects for the development of historical sociology in Poland as a separate sub-discipline, and in particular the opportunities for building an academic career within it, from the perspective of the sociology of science. History is an important resource in the symbolic battles fought in public debate in Poland. Tackling historical topics brings sociologists closer to participating in this debate and opens up non-academic areas of activity. At the same time historical analyses enable them to bring Polish topics of research to an international academic audience, and contribute to discussions on global social phenomena. These two aspects combine and condition each other, because projects in which sociologists research the past aim at providing new interpretations of Polish history, which are simultaneously in tune with growing trends in world science, such as the themes of history of empires and global history. The findings of in-depth interviews conducted with Polish sociologists in 2020 constitute the basis of this analysis.

PL

Z perspektywy socjologii nauki analizuję możliwości rozwoju socjologii historycznej w Polsce jako osobnej subdyscypliny. Zastanawiam się nad zaletami budowania kariery akademickiej w socjologii historycznej. Historia jest ważnym zasobem w walkach symbolicznych toczonych w debacie publicznej w Polsce. Podejmowanie tematów historycznych zbliża socjologów do udziału w niej i otwiera pozaakademickie obszary aktywności. Jednocześnie analizy historyczne umożliwiają socjologom wniesienie polskiej tematyki badawczej do międzynarodowego obiegu naukowego i zabranie głosu w dyskusjach o globalnych zjawiskach społecznych. Te dwie cechy łączą się i wzajemnie warunkują, ponieważ projekty badania przeszłości przez socjologów nakierowane są na dostarczenie nowych interpretacji polskiej historii, które jednocześnie wpisują się w rozwijające się w nauce światowej nurty, np. historii imperiów czy historii globalnej. Podstawą analizy są wyniki pogłębionych wywiadów, przeprowadzonych w 2020 roku wśród polskich socjologów o roli przeszłości w ich pracy badawczej.

18

O wypełnianiu nieistniejącej próżni

51%

Mucha J.

Kultura i Społeczeństwo

|

2019

|

tom 63

|

nr 4

179-191

PL

This essay addresses the question of the ties between various social levels, particularly in connection with research on Polish society at various stages of its post-war history. In reference to the theoretical reflections and research presented by Mikołaj Pawlak in the book Tying Micro and Macro: What Fills Up the Sociological Vacuum in 2018, the author of the article argues for the necessity of careful consideration in formulating research generalities, especially when they refer to terms or metaphors coined earlier, such as the idea of a sociological vacuum proposed in the 1970s by Stefan Nowak.

19

Poznań and the development of Polish sociology

51%

Kraśko N. , Kraśko N.

|

2011

|

nr 1

20

The Problem of ‘Struggles for Recognition’ in Polish Sociology

41%

Kapralski S.

|

2011

|

tom 175

|

nr 3

351-372

EN

The author studies the reception of the theory of recognition, represented by Axel Honneth and Nancy Fraser, in Polish sociology. Even if this reception is at present not very wide, one can still identify at least three problem areas in which Polish sociologists work on similar issues and with similar approaches as those present in the theory of recognition. These areas are: studies on identity and agency, gender studies, and research on various dimensions of marginalization. The author argues that the theoretical perspective of the ‘struggles for recognition’ would be an interesting inspiration for the research of Polish sociologists and shows some indicators of the growing interest in that perspective in recent years