This article investigates the opacity in allomorphic processes in the masculine nominative plural of Polish nouns. It is shown that the discussed cases of allomorphy are opaque. Subsequently, it is examined whether Optimality Theory can account for the opacity in the Polish data and concluded that parallel evaluation is unable to handle the relevant examples. Next, the problem is reanalyzed within the theory of candidate chains in order to determine whether the theory is capable of providing a non-derivational account. However, this version of Optimality Theory fails to achieve the attested output. It is concluded that candidate chains are unable to handle the opaque generalizations. Finally, the non-derivational account is juxtaposed with Derivational Optimality Theory in order to prove that Optimality Theory must admit derivational levels.
Niniejszy artykuł dowodzi, że kurpiowskie nosowe szwa, jak np. w gę̈ sty, zapisywane literą ę̈, pochodzi historycznie z samogłoski krótkiej ą, wymawianej jako nosowe [a], czyli jako [ã], w polszczyźnie XV w. Natomiast kurpiowskie nosowe [õ], jak np. w wąs, zapisywane literą ą pochodzi z samogłoski długiej ą, wymawianej jako nosowe å, czyli jako [ɑ̃ ], w polszczyźnie XVI w. Dzisiejsze kurpiowskie nosowe szwa, lepiej niż ę w języku ogólnopolskim, odzwierciedla stan literackiej polszczyzny mówionej w XVI w. Analiza formalna przeprowadzona w ramach teorii fonologii generatywnej stawia hipotezę, że nie tylko w kurpiowskim, lecz także w polszczyźnie literackiej XVII w. ą wymawiane było jako [õ] z zamkniętym o, a n ie jako [ɔ̃] z otwartym o, tak jak ma to miejsce w dzisiejszym języku ogólnopolskim. Ogólnie rzecz biorąc, odnotować trzeba, że występuje uderzające podobieństwo pomiędzy system samogłoskowym dzisiejszej kurpiowszczyzny a systemem samogłoskowym polszczyzny literackiej XVI w., por. punkty (1) i (6). W dalszej części artykułu przeprowadzona jest analiza alternacji obejmujących samogłoski nosowe w dzisiejszej kurpiowszczyźnie.
EN
This paper investigates the problem of nasal vowels in Kurpian. It is argued that Kurpian nasal schwa, as in gę̈ sty, comes historically from lax nasal ą [ã] that was used in Polish in the 15th c. Kurpian tense [õ], as in wąsy, comes historically from tense nasal ą [ɑ̃] that occurred in Polish in the 16th c. Nasal vowels and their alternations in modern Kurpian are analyzed in terms of Derivational Optimality Theory. Noteworthy here are the processes of Nasal Shift and Nasal Decomposition.
W klasycznej teorii fonologii generatywnej reprezentowanej przez Sound Pattern of English reprezentacje głębokie i związane z nimi reguły fonologiczne odzwierciedlają dwa rodzaje generalizacji: generalizacje oparte na alternacjach i generalizacje oparte na dystrybucji dźwięków. Niniejszy artykuł omawia problem reprezentacji dystrybucyjnych i sposobu ich opisu z punktu widzenia standardowej teorii optymalności i derywacyjnej teorii optymalności. Teoria standardowa wprowadza zasadę wzbogaconej reprezentacji głębokiej (Richness of the Base), natomiast teoria derywacyjna – zupełnie odwrotnie – postuluje reprezentacje pozbawione wszelkiej redundancji (underspecified representations). Niniejszy artykuł dowodzi, że teoria standardowa nie jest w stanie opisać trzech rodzajów generalizacji: reguły asymilacji nosowej w języku angielskim, reguły cofania samogłoskowego w języku polskim oraz reguły tzw. udźwięczniania krakowskiego.
EN
In classic generative phonology (The Sound Pattern of English, Lexical Phonology) underlying representations and associated rules account for generalizations of two types: alternation-based generalizations and distribution-based generalizations. This article addresses the issue of how distribution-based generalizations are handled in Standard Optimality Theory and in Derivational Optimality Theory. The former uses the principle of the Richness of the Base, the latter relies on underspecification. It is argued that the Richness of the Base and the associated principle of Lexicon Optimization are unable to provide an adequate analysis of three types of generalizations: Nasal Assimilation in English, Vowel Retraction in the process of assimilating borrowings into Polish, and a presonorant voicing process called Cracow Voicing.
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.