Wyniki wyszukiwania - Biblioteka Nauki

1

Ukraińcy w Polskich Siłach Zbrojnych na Zachodzie podczas II wojny światowej (zarys problemu)

100%

Grzybowski J.

Studia Ucrainica Varsoviensia

|

2016

|

tom 4

509-523

PL

In the Polish Armed Forces in the West there served several thousand soldiers of Ukrainian nationality. The article analyses the various aspects associated with the presence of Ukrainians in Polish military formations fi ghting on the western fronts of World War II. The author analyses the source literature, and correspondingly indicates the most signifi cant events that require further investigation.

2

The story of paratrooper chaplains of the 1st independent Parachute Brigade

75%

Kilian M.

Zeszyty Naukowe / Wyższa Szkoła Oficerska Wojsk Lądowych im. gen. T. Kościuszki

|

2016

|

tom Nr 1

5--28

EN

The 1st Independent Parachute Brigade was established in the UK under the command of Colonel Stanisław Sosabowski in 1941. Each front soldier of the brigade had to be a paratrooper. This requirement concerned the brigade chaplains as well. Priests Franciszek Mientki, Alfred Hubert Bednorz and Hubert Misiuda took part in the airborne landing at Arnhem-Driel as part of the Operation Market Garden in the Netherlands in September 1944, jumping on the battlefield by parachute. On the night of 25/26 September, during the evacuation of the brigade across the river Rhine, chaplain Misiuda died. Chaplains F. Mientki, A. Bednorz and, posthumously, H. Misiuda were awarded the Cross of Valour for their courage and dedication shown during the fights of the 1st Independent Parachute Brigade.

3

Dzieje wojska Polskich Sił Zbrojnych w latach 1940–1947. Stan badań i perspektywy rozwoju (część 2)

75%

Tym J. S.

|

tom XXI (LXXII)

|

nr 2 (272)

42-77

EN

The article presents the current state of research on a fragment of the history of the Polish military – the history of the army, i.e. land forces of the Polish Armed Forces existing in the years 1940–1947 and subordinated to the legal authorities of the Republic of Poland in London, as well as prospects for the development of this research. The author focused primarily on non-serial publications which have appeared since 1945 until today. Discussing the state of research, he presented the achievements of both emigration and national historiography. In the latter, he distinguished two periods: before and after 1990. He also discussed the achievements of Western historiography in this field. The author concentrated on the most important trends in historiography so far and on the predominant trends in editing sources, memoirs, biographies and monographs, which he grouped thematically. As far as scientific journals are concerned, the author just mentioned a few of the most important ones published in exile and two leading historical-military ones published in Poland. He also pointed to the most important Polish and foreign archives, which contain sources necessary for the reconstruction of the history of the Polish Armed Forces. The author also characterized briefly the potential of the particular scientific circles that conduct professional research on the history of the Polish Armed Forces. Discussing the prospects for the development of this research, he pointed out the suggested directions and topics that remain undiscovered. He stressed that there are still many areas awaiting scientific exploration. Casting light on the results of the investigations, including new findings, opens up the possibility of writing many articles, including source papers, because many aspects of the functioning of the Polish Armed Forces are still unexplored. It is also a field for many monographs and syntheses. The author concluded his deliberations with a short summary referring to the challenges and opportunities as well as possible risks and threats to future research.

RU

В статье анализируется современное состояние исследований определенного отрезка истории сухопутных подразделений Польских вооруженных сил, существовавших в 1940–1947 годах и подчиненных законным органам власти Польской Республики, действовавшим в Лондоне, а также перспективы развития этих исследований. Автор обратился в первую очередь к книжным публикациям, изданным в период с 1945 года до наших дней. Анализируя состояние исследований, он представил достижения как эмигрантской, так и национальной историографии, в которой он различал два периода – до и после 1990 года, но также отметил и достижения западной историографии в этой области. Автор сосредоточил свое внимание на наиболее важных ее направлениях и доминирующих тенденциях в работе с источниками, воспоминаниями, биографиями и монографиями, которые он сгруппировал по темам. Что касается научных журналов, то он упомянул лишь несколько наиболее важных документов, издаваемых Польшей в изгнании, и два ведущих военно-исторических издания, опубликованных в стране. Кроме того, автор указал на наиболее важные польские и зарубежные архивы, содержащие документальные источники, необходимые для осмысления истории армии Вооруженных сил Польши. Он также сделал общее описание потенциала отдельных научных сообществ, которые проводят профессиональные исследования по истории Польских вооруженных сил. Анализируя перспективы развития исследований данной тематики, автор подчеркнул наиболее постулируемые направления, а также темы, которые все еще ждут своих первооткрывателей, и отметил их существенное количество. Обнародование результатов исследований, в том числе недавних открытий, создает условие для появления различных научных статей, поскольку до сих пор многие аспекты функционирования армии Польских вооруженных сил остаются неисследованными. Этот материал может послужить основой как для монографий, так и для синтезирующих работ. Статья резюмируется кратким изложением проблемных моментов и возможностей, а также возможных рисков и угроз для будущих исследований.

PL

Artykuł ukazuje aktualny stan badań nad wycinkiem historii oręża polskiego – dziejami wojska, czyli jednostek lądowych Polskich Sił Zbrojnych istniejących w latach 1940–1947 i podporządkowanych legalnym władzom Rzeczypospolitej funkcjonującym w Londynie, a także perspektywy rozwoju tych badań. Autor skupił swą uwagę przede wszystkim na publikacjach zwartych, które ukazały się od 1945 r. poczynając aż do dnia dzisiejszego. Omawiając stan badań, przedstawił dokonania zarówno historiografii emigracyjnej, jak i krajowej. W tej ostatniej wyróżnił dwa okresy – przed i po 1990 r. Omówił również dokonania historiografii zachodniej na tym polu. Autor skoncentrował swą uwagę na najważniejszych nurtach dotychczasowej historiografii oraz dominujących trendach dotyczących edycji źródeł, wspomnień, biografistyki oraz monografii, które pogrupował tematycznie. W odniesieniu do czasopism naukowych jedynie wymienił kilka najważniejszych wychodzących na Uchodźstwie oraz dwa czołowe tytuły historyczno-wojskowe wydawane w Kraju. Wskazał również na najważniejsze archiwa polskie i zagraniczne, w których zasobach znajdują się źródła niezbędne w odtwarzaniu dziejów wojska Polskich Sił Zbrojnych. Dokonał również ogólnej charakterystyki potencjału poszczególnych środowisk naukowych, które prowadzą profesjonalne badania nad historią Polskich Sił Zbrojnych. Omawiając perspektywy rozwoju tych badań, wskazał postulowane ich kierunki oraz tematykę, która czeka na swoich odkrywców. Zaakcentował, że nadal istnieje wiele obszarów oczekujących na naukową eksplorację. Naświetlenie dotychczasowego dorobku, w tym nowych ustaleń, pozwala dostrzec perspektywy dalszego rozwoju badań, ponieważ wiele aspektów funkcjonowania wojska Polskich Sił Zbrojnych pozostaje cały czas niezbadanych. Swe rozważania autor zamknął krótkim podsumowaniem odnoszącym się do wyzwań i szans oraz ewentualnego ryzyka i zagrożeń dla przyszłych badań.

4

STOSUNKI POLSKO-AMERYKAŃSKIE BEZPOŚREDNIO PO II WOJNIE ŚWIATOWEJ (1945-1947)

63%

Smoliński J.

|

tom 1(4)

111-129

PL

Zakończenie II wojny światowej w Europie nie przyniosło Polakom oczekiwanego rozwiązania. Mimo iż odwieczny wróg – hitlerowskie Niemcy – leżały w gruzach, to powrót do kraju w jego ówczesnych realiach politycznych był dla większości polskiej emigracji niemożliwy do przyjęcia. Sytuacja uległa pogorszeniu w lipcu 1945 r., kiedy zarówno Wielka Brytania jak i Stany Zjednoczone uznały za legalny Tymczasowy Rząd Jedności Narodowej. Władze polskie w Warszawie rozpoczęły rozmowy z dyplomacją amerykańską na temat obecności Polaków w amerykańskiej strefie okupacyjnej Niemiec oraz w kwestii likwidacji Polskich Sił Zbrojnych stacjonujących w Wielkiej Brytanii. Mimo iż legalne władze polskie przebywające na wygnaniu w Londynie nie były już podmiotem negocjacji Amerykanie nie mogli nie pamiętać ich wkładu w zwycięstwo nad III Rzeszą i wspólnej walki na wielu frontach ostatniej wojny. Te i inne zaszłości wpływały na trudność polsko-amerykańskich relacji w pierwszych latach po II wojnie światowej

EN

The end of World War II in Europe did not bring to the Poles the expected solution. Although the enemy – the Nazi Germany – was defeated, the return of Poles to their country in its contemporary political realities was unacceptable for the majority of the Polish exile. The situation worsened in July 1945, when both the United Kingdom and the United States recognized as legal the Polish Provisional Government of National Unity. The Polish authorities in Warsaw started the political offensive on the bringing back home Polish Displaced Persons in the American occupation zone of Germany and on the liquidation of the Polish Armed Forces stationed in the UK. Although the legitimate Polish government-in-exile was no longer the side of negotiations, the Americans could not forget the Polish contribution to the victory over the Third Reich and comradeship. This events affect the difficulty of Polish-American relations in the early years of the post-war period.

5

Praca wychowawczo-propagandowa i kształtowanie postaw ochotniczek Pomocniczej Służby Kobiet (1940–1945)

63%

Marcinkiewicz-Kaczmarczyk A.

|

2023

|

nr 2(15)

71-88

EN

The Women’s Auxiliary Service was established in 1941 after the conclusion of the Sikorski–Mayski agreement. The first women’s military troops were created in 1941 in the Polish Armed Forces in the Soviet Union. Women served as nurses, doctors, liaison officers and they worked in common-room and military departments. Many female soldiers organized educational activities for soldiers and participated in shaping their attitudes. At the beginning, military authorities did not conduct the propaganda work for women who were serving in the Women’s Auxiliary Service. The Welfare and Education Department in the Main Inspectorate of WAS was established in January 1943 The most important goal of this institution was to organize the propaganda work for female soldiers, who also continued to organize educational activities for soldiers.

PL

Pomocnicza Służba Kobiet powstała w 1941 r. po zawarciu układu Sikorski–Majski i utworzeniu PSZ w Związku Radzieckim. Pierwsze pododdziały kobiece powstały w Buzułuku, w Punkcie Zbornym PSK i były one przydzielane do tworzonych wówczas 5. i 6. Dywizji Piechoty. Pierwszy rozkaz organizacyjny został ogłoszony w styczniu 1942 r., a kolejne w czerwcu i grudniu 1942 r. oraz w lipcu 1944 r. Ochotniczki PSK pełniły tylko służbę pomocniczą, na tyłach armii – były lekarkami, pielęgniarkami, sanitariuszkami, łączniczkami, świetliczankami, a także wykonywały zadania administracyjne i gospodarcze. Duża część ochotniczek realizowała zadania wychowawczo-propagandowe, prowadząc świetlice i organizując zajęcia oświatowe dla żołnierzy PSZ. Na początku nie zawsze były możliwości i odpowiednia ilość czasu, aby realizować zadania wychowawcze wśród ochotniczek. Dopiero w styczniu 1943 r., w wyniku rozbudowy PSK powołano Referat Wychowania i Oświaty w Inspektoracie Głównym PSK, do którego zadań należało nie tylko prowadzenie pracy kulturalno-oświatowej wśród żołnierzy PSZ, ale również wychowanie obywatelskie i ideowe ochotniczek PSK. Od tego momentu, w pracy oświatowo-wychowawczej PSK wyodrębniono dwa kierunki. Jeden z nich dotyczył wychowania i kształtowania postaw ochotniczek PSK, a w ramach drugiego kontynuowano działalność oświatowo-wychowawczą wśród żołnierzy.

6

Sermons of Dominican Marcin Bronisław Chrostowski Delivered during World War II

63%

Szymborski W.

|

nr 2

97-194

PL

Celem tekstu było przybliżenie kazań wygłoszonych w czasie II wojny światowej przez kapelana Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie ojca Marcina Chrostowskiego OP. Kazania o. Chrostowskiego, znajdujące się w jego spuściźnie przechowywanej w Archiwum Polskiej Prowincji Dominikanów, stanowią interesujące uzupełnienie informacji, które posiadamy odnośnie jego służby jako kapelana w PSZ. Oddają one ducha tamtego czasu, a także ukazują kondycję moralną wojska. Ich lektura pozwala na uchwycenie postaw moralnych propagowanych wśród żołnierzy. Przedmiotem poniższej edycji były kazania wygłoszone na terenie Wielkiej Brytanii, Szkocji, ZSRR (gdzie przebywał towarzysząc biskupowi polowemu podczas wizytacji polskich formacji), Iraku, Ziemi Świętej, Holandii, Belgii, Rzeszy. Jak dotąd wzmiankowane kazania nie były szerzej znane, wybrane fragmenty kazań zostały ogłoszone drukiem w biografii zakonnika (zob. H. Gallus, E. Mikołajczak, Ojciec Marcin Chrostowski, Poznań 2001), pozostałe teksty nie były jak dotąd analizowane przez badaczy. Warto podkreślić, że ojciec Marcin Chrostowski do wojska zgłosił się na ochotnika we Francji, gdzie zastała go wojna. Był następnie kapelanem Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie we Francji i Wielkiej Brytanii, sekretarzem biskupa polowego Gawliny, z którym odbył podróż do ZSRR. Przebywał następnie w Ziemi Świętej, skąd został przeniesiony do Wielkiej Brytanii, gdzie trafił w szeregi 1 Dywizji Pancernej gen. Maczka. Jako kapelan 9 batalionu strzelców przebył szlak bojowy od tzw. Maczugi aż po Wilhelmshaven. Warto podkreślić, że jego bohaterska postawa w czasie walk pod Baarle Nassan została nagrodzona krzyżem Virtuti Militari.

EN

The aim of the article is to familiarize the reader with sermons delivered during World War II by Marcin Chrostowski OP, chaplain of the Polish Armed Forces in the West. Father Chrostowski’s legacy of sermons, stored in the Archive of the Polish Province of the Dominican Order, is an interesting supplement to information we currently hold on his service as chaplain of the Polish Armed Forces. The sermons reflect the spirit of his times and also present the morale of the military. Studying them allows us to capture moral attitudes preached to soldiers. This edition contains sermons delivered in Great Britain (Scotland), the USSR (where Fr. Chrostowski accompanied the field bishop during his official visit with the Polish forces), Iraq, the Holy Land, the Netherlands, Belgium, and the Reich. To date, these sermons have not been commonly known, although selected passages were published in Chrostowski’s printed biography (see H. Gallus, E. Mikołajczak, Ojciec Marcin Chrostowski, Poznań 2001). The remaining texts have yet not been analyzed by researchers. Father Marcin Chrostowski volunteered for the army in France, where he was staying at the outbreak of the war. Later, he became chaplain of the Polish Armed Forces in the West – in France and Great Britain, secretary of Field Bishop Gawlina, with whom he travelled to the USSR. After his service in the Holy Land, he was transferred to Great Britain, where he joined the ranks of General Maczek’s 1st Armored Division. As chaplain of the 9th Rifle Battalion, he followed the battle trail from “Maczuga” to Wilhelmshaven. Notably, he was rewarded for his heroism during the hostilities at Baarle Nassan with the War Order of Virtuti Militari.

7

Wojska lądowe Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie : zmiany organizacyjne i likwidacja :1945-1949

63%

Kajetanowicz J.

Zeszyty Naukowe AON

|

2008

|

tom nr 3(72)

285-299

EN

The article discusses organisational changes in the Land Forces of the Polish Armed Forces’ (PAF) in the West carried out after World War II. In the introduction the author presents the Land Forces’ combat strength at the end of the war and the plans of development prepared by the Supreme Commander and the scope of their accomplishment. Then there are shown organisational structures of the main brigades, divisions and units of respective branches. The final part of the article focuses on the Polish Armed Forces’ in the West disbandment within overall demobilisation of the allied armed forces. The material is complemented with charts and organisational diagrams.

8

2 Korpus Polski w okupacji Włoch

63%

Smoliński J. , Żak J.

Kwartalnik Bellona

|

2015

|

tom Nr 1

132--145

PL

Po zakończeniu działań wojennych 2 Korpus Polski dowodzony przez gen. Władysława Andersa przez ponad półtora roku, od maja 1945 do grudnia 1946 roku, przebywał na ziemi włoskiej. Sojusznicze władze wojskowe we Włoszech postanowiły wykorzystać obecność polskich żołnierzy na Półwyspie Apenińskim i wyznaczyły oddziały Korpusu do wykonywania zadań okupacyjnych. Jednostki polskie pełniły służbę wartowniczą przy obozach jenieckich dla żołnierzy Wehrmachtu, składach materiału wojskowego, magazynach zaopatrzenia oraz strzegły węzłów komunikacyjnych. Wypełnianie obowiązków okupacyjnych stanowiło główną działalność pozawojskową żołnierzy Korpusu w okresie powojennym, pozwalało na utrzymanie odpowiedniego morale w oddziałach oraz umożliwiło oddziałom brytyjskim powrót do Wielkiej Brytanii i demobilizację.

EN

After the war the Polish 2nd Corps under the command of General Władysław Anders stayed in Italy for over a year and a half - from May 1945 to December 1946. The Allied military authorities in Italy decided to take advantage of the presence of Polish soldiers in the Apennine Peninsula and allocated them the occupation duties. Their tasks included guarding POW camps for Wehrmacht soldiers as well as military depots, supply warehouses and protecting transport routes. Performing the occupation duties was a main non-military activity of the Corps soldiers in the postwar period and contributed to maintaining good morale in the units; furthermore it allowed British troops to return to Great Britain and demobilize.

9

Powojenne losy generała Nikodema Sulika

51%

Roman W. K.

|

nr 4 (258)

115-139

EN

Nikodem Sulik went down in history as commander of the Vilnius District of Polish Victory Service/Union of Armed Struggle and commander of the 5th Kresy Infantry Division, participating in the Battle of Monte Cassino. After the war has ended, Sulik along with other soldiers of the Polish 2nd Corps, commanded by general Władysław Anders, found himself in Great Britain, where he joined the Polish Resettlement Corps. After the demobilization he began civilian life, joining the political and social activity of the emigrants and struggling with his family’s financial problems at the same time. He belonged to many political and social organizations of the emigrants and structures of the Polish refugee authorities, representing the military circle. He died suddenly on the 14th of January 1954, leaving behind the legend of the „general from Kresy”, which lives to this day.

RU

Никодем Сулик вошёл в историю как командир Виленского округа Службы Победы Польши/Союза вооружённой борьбы, участник битвы за Монте-Кассино в качестве командира 5-й Кресовой Пехотной Дивизии. По окончанию войны вместе с другими солдатами 2-го Польского Корпуса во главе с генералом Владиславом Андерсом оказался в Великобритании, где вступил в Польский Корпус Адаптации и Размещения. После демобилизации он начинает гражданскую жизнь, включается в политическую и общественную деятельность эмиграции, одновременно борясь с финансовыми трудностями семьи. Он участвовал в работе многих польских общественно-политических организаций и структур, представлявших интересы польских солдатбеженцев. 14 января 1954 года он внезапно умер, оставшись в истории легендарным „генералом-пограничником”.

PL

Nikodem Sulik przeszedł do historii jako dowódca Wileńskiego Okręgu Służby Zwycięstwu Polski/Związku Walki Zbrojnej, uczestnik bitwy o Monte Cassino, dowódca 5 Kresowej Dywizji Piechoty. Po zakończeniu wojny wraz z innymi żołnierzami 2 Korpusu Polskiego dowodzonego przez gen. Władysława Andersa znalazł się w Wielkiej Brytanii, gdzie wstąpił do Polskiego Korpusu Przysposobienia i Rozmieszczenia. Po demobilizacji rozpoczął cywilne życie, włączając się w działalność polityczną i społeczną emigracji, a jednocześnie borykając się z problemami finansowymi rodziny. Należał do wielu emigracyjnych organizacji polityczno-społecznych i struktur polskich władz uchodźczych, reprezentując środowisko żołnierskie. Zmarł nagle 14 stycznia 1954 r., zostawiając żywą do dzisiaj legendę „kresowego generała”.

10

Bóg Honor Ojczyzna. Przywrócenie czy wprowadzenie Boga na sztandary Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie?

51%

Kunert A. K.

Studia Polonijne

|

2021

|

tom 42

261-297

EN

The article discusses the legal order of the Second Republic of Poland (1918-1939). The author finds that the three high-ranking normative acts regulating military banners, the Act of the Sejm of the Republic of Poland of 1 August 1919, the Regulation of the President of the Republic of Poland of 13 December 1927, and the Decree of the President of the Republic of Poland of 24 November 1937, confirmed the motto of “Honour and Country” as mandatory for military use. It was as late as during WW2 that the President of the Republic of Poland in Exile, Władysław Raczkiewicz, added (not restored) “God” to the banners of the Polish Armed Forces in the West by a decree of 15 October 1943. The new motto, “God, Honour, Country,” returned to the military banners in independent Poland in 1993, which should be regarded as the actual date of its official reinstatement.

PL

W artykule dokonano analizy porządku prawnego II Rzeczypospolitej Polskiej (1918-1939) i ustalono, iż wszystkie trzy obowiązujące wówczas najwyższej rangi akty normatywne mówiące o sztandarach wojskowych – ustawa Sejmu Ustawodawczego RP z 1 VIII 1919 r., rozporządzenie Prezydenta RP z 13 XII 1927 r. i dekret Prezydenta RP z 24 XI 1937 r. – twierdziły zgodnie o dewizie na sztandarach w brzmieniu: „Honor i Ojczyzna”. Dopiero w czasie II wojny światowej Prezydent RP na Uchodźstwie Władysław Raczkiewicz dekretem z 15 X 1943 r. po raz pierwszy wprowadził (a nie przywrócił) Boga na sztandary Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie. Wprowadzona wówczas nowa dewiza „Bóg Honor Ojczyzna” obowiązuje znowu w wolnej i suwerennej Polsce od 1993 r., i dopiero od tamtego czasu możemy mówić o jej przywróceniu na sztandary wojskowe.

11

Święto Niepodległości 11 listopada i inne święta narodowe w działalności propagandowej i edukacyjnej rządu RP na obczyźnie (lata czterdzieste i pięćdziesiąte XX w.)

44%

Wolsza T.

|

tom 51

|

nr 2

EN

Artykuł traktuje o obchodach uroczystości świąt narodowych 3 Maja, 15 sierpnia i 11 listopada w warunkach polskiej Drugiej Wielkiej Emigracji. Chronologicznie uwzględniłem lata 1939–1956, od powołania do życia rządu RP we Francji, po wydarzenia w Polsce, które rozbudziły nadzieje Polaków na obczyźnie na demokratyzację kraju. W rozważaniach zwróciłem uwagę przede wszystkim na działalność rządu RP, z jednoczesnym odwołaniem się do niektórych inicjatyw prezydenta oraz partii, stronnictw politycznych i Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie. The article deals with the celebration of national days of 3 May, 15 August, and 11 November in the conditions of the second Polish “Great Emigration”. The chronological scope of the study covers the years from 1939 to 1956, i.e. from the establishment of the Polish government in France to the events in Poland that awakened hopes of Poles abroad of democratisation of the country. I focus primarily on actions of the Polish government with occasional references to some of the initiatives of the president as well as various associations, political parties and the Polish Armed Forces in the West.

12

Polacy na polach bitewnych II wojny światowej (1939-1945) : kalendarium - rok 1945

44%

Karpiński A.

|

1999

|

tom nr 3

125--138

13

U źródeł afery TUN. Generał Stanisław Tatar, rozpad Komitetu Trzech i przekazanie komunistycznemu wywiadowi wojskowemu funduszu „Drawa” 1947–1949

38%

Koreś D.

Przegląd Historyczno-Wojskowy

|

2021

|

tom XXII (LXXIII)

|

nr 1 (275)

66-106

EN

Towards the end of May 1947, Brig. Gen. Stanisław Tatar and his associates – Col. Dipl. Stanisław Nowicki and Lt. Col. Dipl. Marian Utnik – openly decided to cooperate with the communist military intelligence services. Contact with Col. Józef Kuropieska, the Chief of Staff of the Warsaw government’s Military Mission, began in 1945 when Kuropieska was a military attaché stationed in London. The next two years were devoted to persuading the communist authorities of Poland, through the military intelligence channel headed by Brig. Gen. Wacław Komar, that they were attractive partners with regards to cooperation. Under the guise of noble goals, they fraudulently transferred vast amounts of cash and gold (which represented the treasury of the National Defense Fund and belonged to the Polish Government in Exile) that was held in the so-called „Drawa” fund to the new communist regime in Warsaw. In doing so they thought they could buy themselves a better future in Poland, however their assumptions were soon to be brutally curtailed. This synthesis of the activities of the self-proclaimed Committee of Three from 1947–1949 – until their arrest by the communist security service – represents not only the moral decline of three high ranking Polish Army officers and the Polish Armed Forces, but also a much more painful study of their mutual deliberations for the benefit of II Department of the General Staff of the Polish People’s Army.

RU

Мариан Утник – открыто решили сотрудничать с коммунистической военной разведкой. Контактировать с начальником штаба Военной миссии варшавского правительства (впоследствии военным атташе в Лондоне), полковником дипл. Юзефом Куропеской, они начали уже в 1945 году. Следующие два года были посвящены убеждению коммунистических властей Польши через канал военной разведки, возглавляемый бригадным генералом Вацлавом Комаром, что они являются привлекательным партнером для сотрудничества. Под прикрытием благородных целей, за деньги, находящиеся в распоряжении штаба Верховного главнокомандующего Польскими вооруженными силами, которые они спрятали в т. н. фонде „Драва”, а также за золото из Фонда национальной обороны, принадлежащего польскому правительству визгнании, они фактически купили себе лучшее будущее в Польской Народной Республике. По крайней мере, они так думали, потому что ближайшее будущее жестоким образом проверило их предположения. Этот синтез деятельности членов самопровозглашенного Комитета Трех в 1947–1949 гг. – до их ареста коммунистической службой безопасности – свидетельствует не только о моральном упадке трех высокопоставленных чиновников польской армии и польских вооруженных сил, но также и о гораздо более болезненном явлении их взаимных обвинений в интересах II Отряда Генерального штаба народного Войска Польского.

PL

W końcu maja 1947 r. gen. bryg. Stanisław Tatar i jego wspólnicy – płk dypl. Stanisław Nowicki oraz ppłk dypl. Marian Utnik – zdecydowali się jawnie na współpracę z komunistycznym wywiadem wojskowym. Kontakty z szefem sztabu Misji Wojskowej rządu warszawskiego (następnie attaché wojskowym w Londynie) płk. dypl. Józefem Kuropieską podjęli już w 1945 r. Następne dwa lata poświęcili na przekonanie komunistycznych włodarzy Polski, przez kanał wywiadu wojskowego kierowanego przez gen. bryg. Wacława Komara, że są atrakcyjnym partnerem do współpracy. Pod płaszczykiem szczytnych celów, za zdefraudowane pieniądze znajdujące się w dyspozycji Sztabu Naczelnego Wodza Polskich Sił Zbrojnych, które ukryli w tzw. funduszu „Drawa” oraz za złoto z Funduszu Obrony Narodowej, należące do polskiego rządu na emigracji, kupowali sobie faktycznie lepszą przyszłość w Polsce Ludowej. Tak przynajmniej sądzili, gdyż nieodległa przyszłość brutalnie zweryfikowała ich przypuszczenia. Niniejsza synteza działalności członków samozwańczego Komitetu Trzech z lat 1947–1949 – do momentu ich aresztowania przez komunistyczną służbę bezpieczeństwa – jest zapisem nie tylko upadku moralnego trzech wysokich stopniem i stanowiskiem oficerów Wojska Polskiego i Polskich Sił Zbrojnych, lecz także o wiele bardziej bolesnym studium ich wzajemnego delatorstwa na rzecz Oddziału II Sztabu Generalnego ludowego Wojska Polskiego.