Wyniki wyszukiwania - Biblioteka Nauki

1

Starogrecka filozofia przyrody jako podstawowe źródło wiedzy o świecie ożywionym niezbędne dla rozwoju nauk przyrodniczych

100%

Musiał K. M.

|

tom 16

|

nr nr 1

261-272

XX

Poznanie świata jako takiego było procesem rozpoczętym właściwie już od czasu "uczłowieczenia" Homo sapiens, co miało miejsce około 200 tysięcy lat temu. Filozofia przyrody lub kosmologia filozoficzna to najczęściej używane nazwy osadzone w tradycji filozoficznej odnoszące się do tzw. "nauk naturalnych", a zatem skupiających się na świecie ożywionym. Początki filozofii przyrody sięgają starożytności, kiedy to wniosła ona do myśli ludzkiej nowy sposób analizowania faktów, podkreślający możliwości ludzkiego rozumu. Dotyczyło to refleksji nad miejscem człowieka w środowisku przyrodniczym oraz nad relacjami świata ludzkiego i przyrody. Myśl filozoficzna była ważna w kształtowaniu się protonaukowej fazy rozwoju przyrodoznawstwa. Współcześni przedstawiciele różnych gałęzi wiedzy w obrębie nauk indukcyjnych, jak np. biolodzy czy fizycy, są świadomi istnienia w obszarze nauk przyrodniczych problematyki filozoficznej, która niejako dała podstawy dla ich wyodrębnienia się i rozwoju. (abstrakt oryginalny)

EN

Gaining some knowledge about the surrounding world was a complicated process that has begun practically since "humanization" of the Homo sapiens, which took place about 200,000 years ago. Ionian School philosophy or philosophical cosmology are the most frequently used names embedded in philosophical tradition referring to so-called "natural sciences", and therefore focusing on nature. Origins of that philosophy go back to the ancient world, when it brought to human thought the possibility of using intellect. It concerned reflection on the place of man in the nature, and relationships between the humans and nature. Philosophical thought was important in shaping the protoscientific phase of the development of natural science. Contemporary representatives of various fields of knowledge within inductive sciences, such as biologists or physicists, are aware of the existence of philosophical issues in the natural sciences, which, in a way, gave grounds for their separation and further development. (original abstract)

2

L. Ferry "Nowy ład ekologiczny. Drzewo, zwierzę, człowiek"

100%

Kiełczewski D.

|

nr nr 1-2 (8-9)

199-201

XX

Książka L. Ferry'ego Nowy ład ekologiczny jest lekturą interesującą z co najmniej trzech powodów. Po pierwsze reprezentuje ona francuski nurt filozofii ekologii czyli refleksji nad stosunkiem człowieka do środowiska przyrodniczego. Nurt ten jest w Polsce mato znany. Lukę tę wypełnia właśnie Nowy ład ekologiczny, książka ceniona we Francji; (autor otrzymał za nią prestiżową nagrodę Medicis). Po drugie L. Ferry prosto, rzetelnie, dowcipnie i sugestywnie przedstawia prawie wszystkie najważniejsze obecnie uprawiane nurty filozofii ekologii. Po trzecie, autor stara się podjąć kwestie ekologiczne bez nadmiernego radykalizmu, który w publikacjach z tej dziedziny nie jest rzadkością. L. Ferry wyróżnia trzy nurty filozofii ekologicznej: nurt humanistyczny odwołujący się do praw i godności człowieka, nurt wyzwolenia zwierząt postulujący podmiotowość etyczną zwierząt oraz nurty biocentryczne określane przez autora jako ekologia głęboka (deep ecology), do których zalicza on ekozofię A. Naess 'a, etykę Ziemi J. Lovelocka, bioregionalizm, ekofeminizm, ideę kontraktu z przyrodą M. Serres'a oraz etykę odpowiedzialności H. Jonasa. Siebie Ferry określa jako humanistę. Głównym celem rozprawy jest wykazanie, że tradycyjny humanizm (antropocentryzm) może w twórczy sposób podjąć zagadnienie ochrony środowiska. Autor udowadnia, że gruntowna przemiana kulturowa, do której często nawołują zwolennicy filozofii ekologii, nie jest obecnie człowiekowi potrzebna. L. Ferry nie zadowolił się krytyką i próbą uzupełniania tradycyjnych ujęć antropocentryzmu, co czyniono już w wielu publikacjach, lecz zmierza ku wykazaniu bezzasadności nieantropocentrycznych ujęć relacji między człowiekiem a przyrodą i przyjęciu perspektywy humanistycznej jako jedynej, odpowiednio uzasadnionej filozoficznie. W tym sensie Nowy lad ekologiczny jest filozoficzną krytyką ekologizmu. W książce zostały przedstawione niemal wszystkie najciekawsze nurty filozofii ekologicznej. Autor opisuje najważniejsze tezy tych nurtów, a następnie przedstawia argumenty na rzecz odrzucenia tych koncepcji jako filozoficznych podstaw polityki ekologicznej.(fragment tekstu)

3

Rozwój termodynamiki a entropijność systemów społeczno-ekonomicznych

80%

Czaja S.

|

nr nr 1-2 (8-9)

7-22

XX

Powyższe zestawienie wybranych konsekwencji rozwoju współczesnej termodynamiki dla nowego sposobu rozumienia związków między gospodarką i społeczeństwem z jednej strony, a środowiskiem przyrodniczym z drugiej może stanowić punkt wyjścia rozszerzonej interpretacji entropijności systemów społeczno-ekonomicznych. Konsekwencje te dotyczą nie tylko rozwoju nauk ekonomicznych, ale również dyscyplin rozwijających się na pograniczu, o interdyscyplinarnym charakterze, takich jak na przykład ekonomia środowiskowa. Niosą również określone konsekwencje dla implementacyjnych aspektów rozwoju poszczególnych nauk. Pozostają bowiem w ścisłym związku z koncepcją racjonalności postępowania człowieka, a poprzez nią z rachunkiem ekonomicznym. Można mieć jednak nadzieję, ze konsekwencje rozwoju nauk przyrodniczych (zwłaszcza fizyki, termodynamiki biologii), metodologii nauk czy filozofii nie pozostaną poza obszarem zainteresowania nauk ekonomicznych czy ekonomiczno-ekologicznych. W takim bowiem przypadku oznaczać to będzie pogłębiającą się nieadekwatność ich teorii i twierdzeń do otaczającej rzeczywistości, dogmatyzację metod badawczych i brak koherentności z osiągnięciami nauk przyrodniczych.(fragment tekstu)

EN

The paper presents some consequences of development of thermodynamics towards the new way of interpreting links between economy, nation and natural environment. They include such epistomological and methodological dilemmas as reversion fate, fortuity) stochastism, determinism, stability or transitoriness. These problems are interpreted in term of entropy of social-economic systems and entropy s position in the development of economic sciences, especially those between economics and ecology.(original abstract)