Wyniki wyszukiwania - Biblioteka Nauki

1

Comparison of seismic sources for shallow seismic: sledgehammer and pyrotechnics

100%

Brom A. , Stan-Kłeczek I.

|

tom Vol. 4, iss. 1

39--45

EN

The pyrotechnic materials are one of the types of the explosives materials which produce thermal, luminous or sound effects, gas, smoke and their combination as a result of a self-sustaining chemical reaction. Therefore, pyrotechnics can be used as a seismic source that is designed to release accumulated energy in a form of seismic wave recorded by tremor sensors (geophones) after its passage through the rock mass. The aim of this paper was to determine the utility of pyrotechnics for shallow seismic engineering. The work presented comparing the conventional method of seismic wave excitation for seismic refraction method like plate and hammer and activating of firecrackers on the surface. The energy released by various sources and frequency spectra was compared for the two types of sources. The obtained results did not determine which sources gave the better results but showed very interesting aspects of using pyrotechnics in seismic measurements for example the use of pyrotechnic materials in MASW.

2

Dynamic elastic properties of the hard coal seam at a depth of around 1260 m

84%

Krawiec K.

|

tom T. 37, z. 3

159--176

EN

The knowledge of the dynamic elastic properties of a coal seam is important in the context of various types of calculations of the seam behavior under various stress-strain conditions. These properties are often used in numerical and analytical modeling related to maintaining the stability of excavations and the analysis of mechanisms, e.g. related to the risk of rock bursts. Additionally, during the implementation of seismic surveys, e.g. seismic profiling and seismic tomography in coal seams, the reference values of the elastic properties of coal are used in the calculation of relative stresses in various geological and mining conditions. The study aims to calculate the dynamic elastic parameters of the coal seam located at a depth of 1,260 m in one of the hard coal mines in the Upper Silesian Coal Basin (USCB). Basic measurements of the velocity of P- and S-waves were conducted using the seismic profiling method. These surveys are unique due to the lack of the velocity wave values in the coal seam at such a great depth in the USBC and difficult measurement conditions in a coal mine. As a result, dynamic modulus of elasticity was calculated, such as Young’s modulus, volumetric strain modulus, shear modulus and Poisson’s ratio. The volumetric density of coal used for calculations was determined on the basis of laboratory tests on samples taken in the area of the study. The research results showed that the calculated mean P-wave velocity of 2,356 m/s for the depth of 1,260 m is approximately consistent with the empirical relationship obtained by an earlier study. The P-wave velocity can be taken as the reference velocity at a depth of approx. 1,260 m in the calculation of the seismic anomaly in the seismic profiling method.

PL

Znajomość dynamicznych właściwości sprężystych pokładu węgla jest istotna w kontekście różnego rodzaju obliczeń zachowania się pokładu w różnorakich warunkach naprężeniowo-odkształceniowych. Właściwości te są często wykorzystywane w modelowaniach numerycznych i analitycznych związanych z utrzymaniem stateczności wyrobisk oraz analizą mechanizmów, np. związanych z zagrożeniem tąpaniami. Dodatkowo w trakcie realizacji badań sejsmicznych np. profilowań sejsmicznych i tomografii sejsmicznej w pokładach węgla referencyjne wartości właściwości sprężyste węgla wykorzystywane są w obliczaniach naprężeń względnych w różnych warunkach geologiczno-górniczych. Celem badań jest obliczenie dynamicznych sprężystych parametrów pokładu węgla, położonego na głębokości około 1260 m, w jednej z kopalń węgla kamiennego w Górnośląskim Zagłębiu Węglowym. Podstawowe pomiary prędkości fal sejsmicznych wykonano metodą profilowania sejsmicznego. Te pomiary są unikatowe ze względu na dużą głębokość położenia profilu pomiarowego oraz trudne warunki pomiarowe w kopalni. W efekcie obliczono dynamiczne moduły sprężystości takie jak: moduł Younga, moduł odkształcenia objętościowego, moduł odkształcenia postaciowego oraz współczynnik Poissona. Gęstość objętościową węgla przyjętą do obliczeń wyznaczono na podstawie testów laboratoryjnych na próbach pobranych w rejonie badań. Wyniki badań pokazały, że obliczona średnia prędkość fali P równa 2356 m/s dla głębokości 1260 m jest w przybliżeniu zgodna z empirycznymi zależnościami określonymi we wcześniejszych badaniach. Prędkość fali P może być przyjęta jako prędkość odniesienia na głębokości około 1260 m w obliczeniach anomalii sejsmicznej w metodzie profilowania sejsmicznego.

3

Dyskretna pamięć maksymalnych temperatur w skałach osadowych w przebiegu emisji sejsmoakustycznej i prędkości fali podłużnej

67%

Zuberek W. M. , Żogała B.

|

tom T. 25, z. 1

15-24

PL

Przedstawiono wyniki badań nad cyklicznym podgrzewaniem próbek karbońskich piaskowców i mulowców. Podczas kilku cykli podgrzewań od ok. 30 stopni Celsjusza do ok. 200 stopni Celsjusza mierzono emisję sejsmoakustyczną i czas propagacji fal podłużnych. Badania potwierdziły występowanie efektu pamięci maksymalnej temperatury w przebiegu emisji sejsmoakustycznej i pamięci prędkości fali P oraz, że efekty te stopniowo zanikają z upływem czasu. Zaobserwowane zmiany średnich wartości współczynnika pamięci termicznej B, skumulowanej liczby zliczeń emisji sejsmoakustycznej N/z oraz prędkości fali P dobrze korelują się ze sobą

EN

The results of the cyclic heating of carboniferous sandstone and mudstone samples are presented. The several heating cycles from approximately 30 degrees of Celsius up to 200 degrees of Celsius were done and the measurements of acoustic emission activity and P-wave velocity were realised. The research confirmed that the maximum temperature memory effect in AE and P-wave velocity exists and the effect gradually decays with time. Changes of the average values of thermal memory coefficient B, AE cumulated count number N/z and P-wave velocity correlate well with each other

4

Laboratoryjne badania prędkości propagacji fal ultradźwiękowych na próbkach skał o różnej porowatości przy zmiennym współczynniku nasycenia

67%

Dohnalik M. , Gąsior I. , Zalewska J. , Cebulski D.

|

tom R. 64, nr 3

184-194

PL

W artykule przedstawiono wyniki laboratoryjnych pomiarów prędkości rozchodzenia się fal podłużnych Vp i poprzecznych Vs w próbkach skał, przy różnym współczynniku nasycenia Sw. Próbki piaskowców pogrupowano w 5 klas o podobnej porowatości, zmieniającej się w przedziale 0-25%. Współczynnik Sw monitorowany był co 5%, w zakresie 0-100%. Badania przeprowadzono metodą desaturacji próbek w 100% nasyconych solanką. Wyznaczono związki korelacyjne pomiędzy prędkością propagacji fal a innymi właściwościami zbiornikowymi, uzyskując najlepsze zależności dla Vp i Vs ze współczynnikiem porowatości i zawartością minerałów ilastych. Określono parametry sprężyste skał i stwierdzono zróżnicowanie modułów sprężystości dla próbek suchych i nasyconych oraz w poszczególnych przedziałach porowatości. W wyniku prac eksperymentalnych wyznaczono współczynniki niezbędne do rozwiązania równania Gassmanna.

EN

This paper shows laboratory researches results for P- and S-wave velocities propagation in rock samples versus water saturation coefficient. Sandstone samples were grouped in 5 classes of similar porosity, varying in interval 0-25%. Sw coefficient was monitored at every 5% in 0-100% interval. Researches were made by samples desaturation method starting at 100% brine saturation. Correlations between wave velocities propagation and other reservoir properties obtaining the best dependences for Vp and Vs with porosity factor and clay minerals content were determined. Rock elastic parameters were defined and the differences of modulus of elasticity for dry and saturated samples as well as for different porosity intervals were identified. As a result from experiments, the necessary coefficients to solve Gassmann’s equation were determined.