Wyniki wyszukiwania - Biblioteka Nauki

1

Sprawozdanie z konferencji naukowej pt. Oskar Halecki i jego obraz Europy. Część trzecia, Łódź, 16–17 listopada 2012 r.

100%

Biedrawa-Raczyńska M. , Uniwersytet Łódzki K. H. Ś.

Przegląd Nauk Historycznych

|

2012

|

tom 11

|

nr 2

2

„Papież pokoju”. Wizerunek Piusa XI (1922–1939) w publicystyce Oskara Haleckiego

80%

Brzeziński A. M. , Uniwersytet Łódzki W. F.-H.

Przegląd Nauk Historycznych

|

2015

|

tom 14

|

nr 1

3

The Oskar Halecki Institute in Canada. Veritas et Ratio

71%

Jabłoński A. M.

Studia Polonijne

|

2022

|

tom 43

|

nr Specjalny

11-31

PL

Celem artykułu jest przedstawienie działalności założonego w 2014 roku Instytutu Naukowego im. Oskara Haleckiego w Kanadzie, który jest kontynuacją Oddziału Ottawskiego Polskiego Instytutu Naukowego w Kanadzie funkcjonującego od 1942 roku. Jako tło historyczne została ukazana dotychczasowa aktywność polskich kręgów naukowych w Ottawie, tj. od lat 60., a także przyczyny powołania OHI. Celem Instytutu jest propagowanie wiedzy o Polsce, dbanie o rozwój tożsamości narodowej Polonii, dzielenie się polską myślą historyczną i bogactwem polskiej kultury, co realizowane jest poprzez organizowanie spotkań i wykładów oraz wydarzeń aktywizujących ottawską i kanadyjską Polonię, również we współpracy z innymi organizacjami zrzeszającymi osoby polskiego pochodzenia lub Kanadyjczyków pochodzących z Europy Środkowej i Wschodniej. Działalność naukową Instytutu uzupełniają badania nad historią i kulturą Kanadyjczyków mających polskie korzenie.

EN

The purpose of this article is to present the activity of the Oskar Halecki Institute in Canada, founded in 2014, which continues the work of the Polish Scientific Institute in Canada established in 1942. The past activities of Polish scientific circles in Ottawa since the 1960s, and the reasons for the establishment of the OHI are presented as a historical background. The purpose of the Institute is to promote knowledge about Poland, to foster the development of the national identity of the Polish community, and to share Polish historical thought and the richness of Polish culture through the organisation of meetings and lectures as well as events that activate the Polish community in Ottawa, also in collaboration with other organisations gathering people of Polish and other European descents. The Institute’s scientific activity also includes research into the history and culture of Canadians with Polish roots.

4

The Historical Region of East-Central Europe in Research into the History of Religion in the Early Modern Era

70%

Kriegseisen W.

Kwartalnik Historyczny

|

2017

|

tom 124

PL

The study contains the reflection on the usefulness of the notion East-Central Europe as a historical region in the research on confessional relations in the early modern era. It begins with the description of the discussion on regionalization of European history, with particular emphasis on the frequently ideologized division into East and West. Next, the author recalls the genesis of the notion of East-Central Europe as a historical region, which was introduced after the Second World War by Oskar Halecki, and the popularization of this notion in the second half of the twentieth century. In the author’s opinion, the most important criterion in the evaluation of usefulness of this construct should be its research functionality checked not in syntheses or reviews, but in detailed research into specific problems, including comparative research.

5

Udział Oskara Haleckiego w obchodach 250 rocznicy odsieczy wiedeńskiej w 1933 roku

61%

Brzeziński A. M.

Przegląd Nauk Historycznych

|

2018

|

tom 17

|

nr 1

25-43

EN

Oskar Halecki, a professor of the University of Warsaw and a renowned expert on world and Polish history, contributed to the commemoration of the 250th anniversary of the Rescue of Vienna as a Catholic intellectual. In a series of articles, published for the occasion, professor Halecki emphasized the significance of the participation of Poland in the victorious battle against the Turks, fought outside Vienna on 12 September 1683, which saved the Christian Europe and Western civilization. Halecki argued that the Polish troops under the command of King John III Sobieski played, not for the first time, a historical role of the bulwark of Christianity it had assumed since the 14th century. This view was further presented by Halecki in a lecture, given in German, entitled „Liberation of Vienna and Its Significance for Austria, Poland and Europe” during an official Polish celebration commemorating the Battle of Vienna anniversary held in the Austrian capital, on 13 September 1933. Oskar Halecki’s vision of Poland’s full awareness of its historical mission to defend the Christian faith complied with the official position of the Catholic Church expressed by Primate August Hlond in official writings and addresses delivered on the occasion of the 250th anniversary of the victorious Battle of Vienna. In an article „On the Anniversary of the Rescue of Vienna” opening a special issue of „Miesięcznik Heraldyczny”, a periodical edited by professor Halecki, the scholar compared the historical significance of the Battle of Vienna to the 1410 Battle of Grunwald. He claimed that in the thousand-year history of Poland these two victorious events could only be paralleled by the 1920 Battle of Warsaw that saved Poland and Europe from the advance of Bolshevism. According to Halecki, the Battle of Vienna, similarly to Grunwald, was „the act of anticipatory political thought.” In both cases, he argued, it was „a fight for a noble cause” to „protect the nation’s right to independence against the foreign invaders”. Halecki rejected the view, expressed by some journalists, that Polish participation in the Rescue of Vienna and the act of saving Austria was actually a political mistake, as, a century later, Austria took part in the Partitions of Poland. He claimed that such reasoning was indeed anachronistic, as it explicated the events from 1683 not in view of the then political situation, determined by the previous centuries, but by means of later events which bore no causal relation to the Battle of Vienna.

PL

Oskar Halecki, profesor Uniwersytetu Warszawskiego, znakomity znawca dziejów powszechnych i Polski, włączył się do obchodów 250 rocznicy odsieczy wiedeńskiej jako katolicki intelektualista. W opublikowanych z tej okazji artykułach profesor podkreślał znaczenie udziału Polski w zwycięskiej nad Turkami bitwie pod Wiedniem 12 września 1683 r., która ocaliła chrześcijańską Europę i zachodnią cywilizację. Wskazywał, że Polska pod wodzą Jana III Sobieskiego wystąpiła po raz kolejny w dziejowej roli „przedmurza” chrześcijaństwa, którą odgrywała od XIV w. Pogląd ten przedstawił również w wygłoszonym po niemiecku referacie Oswobodzenie Wiednia i jego znaczenie dla Austrii, Polskii Europy podczas uroczystej akademii z okazji polskich obchodów rocznicy wiedeńskiej w stolicy Austrii 13 września 1933 r. Punkt widzenia Haleckiego o Polsce świadomej dziejowego posłannictwa obrońcy chrześcijaństwa był zgodny z oficjalnym stanowiskiem Kościoła, wyrażonym przez prymasa Augusta Hlonda w oficjalnych pismach i wystąpieniach z okazji obchodów 250 rocznicy zwycięstwa pod Wiedniem. W artykule zatytułowanym W rocznicę odsieczy Wiednia, otwierającym okolicznościowy numer redagowanego przez profesora „Miesięcznika Heraldycznego”, Halecki porównywał historyczne znaczenie bitwy pod Wiedniem z bitwą pod Grunwaldem. Uważał, że w tysiącletnich dziejach Polski te dwa zwycięstwa można by zestawiać jedynie z bitwą pod Warszawą z 1920 r. Wiedeń, tak samo jak Grunwald, był „czynem przewidującej myśli politycznej”. W jednym i drugim przypadku „słusznej broniono sprawy” oraz prawa narodów do samodzielnego bytu wbrew „zakusom obcych najeźdźców”. Halecki odrzucał występujący w publicystyce pogląd, że udział Rzeczypospolitej w odsieczy Wiednia i ocalenie Austrii było politycznym błędem, ponieważ w następnym stuleciu wzięła udział w rozbiorach polsko-litewskiego państwa. Pogląd taki uważał za anachroniczny, pragnący wytłumaczyć wydarzenia 1683 r. nie w świetle sytuacji ówczesnej, wytworzonej przez poprzednie wieki, lecz za pomocą wydarzeń wiele późniejszych, niepozostających z odsieczą Wiednia w żadnym związku przyczynowym.

6

Europa Środkowa, Środkowo-Wschodnia czy zapomniana? Uwagi o historii idei na emigracji i w kraju

57%

Łukasiewicz S.

Dzieje Najnowsze

|

2023

|

tom 55

|

nr 3

71-87

EN

The starting point of this article is the historiographical and political discussion around the concept of East-Central Europe, initiated in exile by Oskar Halecki. According to Halecki, Russia did not belong to Europe. After the collapse of the Soviet Union in the 1990s, Halecki’s concept was adopted in Poland, one manifestation of which was the establishment of the Institute for Central and Eastern Europe, headed by Jerzy Kłoczowski. During the last decade, the concept was replaced by the vision of Three-Seas cooperation (referring to interwar concepts of intermarium) and the notion of Central Europe. After the full-scale Russian aggression against Ukraine, a discussion on the divisions of Europe, including the idea of East-Central Europe, seems inevitable.

PL

Punktem wyjścia artykułu jest historiograficzna i polityczna dyskusja wokół koncepcji Europy Środkowo-Wschodniej rozpoczęta przez Oskara Haleckiego na emigracji. Jego zdaniem Rosja nie była państwem europejskim. Po upadku Związku Radzieckiego w latach dziewięćdziesiątych koncepcja Haleckiego została przyjęta w Polsce, czego jednym z przejawów było utworzenie Instytutu Europy Środkowo-Wschodniej pod kierownictwem Jerzego Kłoczowskiego. W ostatniej dekadzie koncepcja ta została zastąpiona przez ideę współpracy Trójmorza (nawiązującą do międzywojennych koncepcji Intermarium) i pojęcie Europy Środkowej. Po totalnej agresji Rosji na Ukrainę dyskusja na temat podziałów Europy, w tym koncepcji Europy Środkowo-Wschodniej, wydaje się nieunikniona.

7

Kontakty prof. Oskara Haleckiego z kard. Augustem Hlondem SDB prymasem Polski

57%

Wąsowicz J.

|

tom 36

|

nr 1

227-234

EN

Professor Oskar Halecki is one of the best-known and respected Polish historians both in the country and abroad. During the interwar period he was one of the leading activists of Catholic organizations such as Catholic Academic Youth Association “Odrodzenie” (Revival), Catholic Writers Association, Association of Polish Catholic Intelligentsia,“Pax Romana”. This article presents the relations between professor Halecki and Cardinal August Hlond who at that time was the Primate of Poland. It was based on a questionnaire completed by Oskar Halecki in 1968 during the preparation for the beatification process of Primate Hlond. At present, this documentation can be found in the “Acta Hlondiana”, a collection prepared by Rev. Stanisław Kosiński SDB.