Wyniki wyszukiwania - Biblioteka Nauki

1

Stefana Kisielewskiego rozbrat z "Tygodnikiem Powszechnym"

100%

Kamińska-Chełminiak K.

Studia Medioznawcze

|

2015

|

nr nr 4 (63)

99-112

XX

Stefan Kisielewski związał się z "Tygodnikiem Powszechnym" na blisko 45 lat i należał do najpopularniejszych redaktorów tego pisma. Przyjaźń jego i Jerzego Turowicza nie należała do najłatwiejszych, co wynikało nie tyko z różnych wizji roli, jaką powinien odgrywać "Tygodnik Powszechny", ale ze swoistości Kisielewskiego. Współpracę z tygodnikiem zakończył w 1989 r., choć nie wycofał swojego nazwiska ze stopki redakcyjnej i ku zaskoczeniu wielu zaczął regularnie udzielać wywiadów telefonicznych tygodnikowi "Wprost".(abstrakt oryginalny)

EN

Stefan Kisielewski worked for "Tygodnik Powszechny" for nearly 45 years. He was one of the most popular editors of the paper. His friendship with Jerzy Turowicz was not the easiest one. This was due to their different visions of the role that "Tygodnik Powszechny" was to play, but also due to Kisielewski's very character. He left the weekly in 1989, however, he did not delete his name from the publisher's imprint. To the surprise of many people he began to regularly give telephone interviews to another weekly paper -"Wprost".(original abstract)

2

Okrągły Stół w Polsce (koncepcje samorządu terytorialnego)

100%

Trembicka K.

Samorząd Terytorialny

|

1999

|

nr nr 4

3-10

XX

Przedmiotem rozważań w niniejszym artykule są koncepcje samorządu terytorialnego w Polsce reprezentowane przez uczestników Okrągłego Stołu, tj. stronę koalicyjno-rządową, reprezentowaną przede wszystkim przez przedstawicieli PZPR, ZSL i SD, oraz stronę solidarnościowo-opozycyjną. (fragment tekstu)

3

Państwowa Komisja Wyborcza w roku 1989

75%

Zoll A.

Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny

|

2014

|

nr nr 2

15-24

XX

Znana wypowiedź Joanny Szczepkowskiej w państwowej telewizji, że w dniu 4 czerwca 1989 r. skończył się w Polsce komunizm, nie jest stwierdzeniem mającym pewne potwierdzenie w faktach. Oddaje jednak - moim zdaniem - trafnie nie tylko symboliczne znaczenie tamtej daty. Niewątpliwie tzw. strona rządowa, przystępując do rozmów Okrągłego Stołu, wychodziła z założenia, że sama nie jest już w stanie ponosić odpowiedzialności za losy Polski i polskiego społeczeństwa. Okres po wprowadzeniu stanu wojennego, brak jakiegokolwiek postępu w uzdrawianiu katastrofalnej sytuacji gospodarczej, brak rozwiązania jakichkolwiek nabrzmiałych problemów społecznych, zniecierpliwienie przywódców ZSRR, dały do zrozumienia, w każdym razie niektórym, z ówczesnych władców Polski, że trzeba doprowadzić do kontrolowanych przez obóz komunistyczny zmian, a w szczególności wydawało się tej opcji politycznej konieczne podzielenie się odpowiedzialnością za dalszy bieg wypadków z opozycją, z przedstawicielami społeczeństwa nienależącymi do obozu władzy.(fragment tekstu)

EN

It might be argued that the election of 4 June 1989 was of essential importance for the future of Poland. The agreement reached at the 'Round Table' merely provided for the presence of democratic opposition in Parliament, allowing it to exercise some control of the apparatus of power. The intention of that concession was to pass onto the opposition a share of responsibility for the state. However, as a result of the election that followed, the ruling communists had to actually hand down power to their opponents. This paper describes the efforts that the Citizens' Committee in the State Election Commission made to protect the integrity of the election. It also describes the process of electoral law formation in Poland, as well as the development of the legal culture of society.(original abstract)

4

Ekonomiczne idee "Okrągłego Stołu" po 15 latach : wnioski na przysłość

75%

Baka W.

Master of Business Administration

|

2004

|

nr nr 5 (70)

4-11

XX

Piętnaście lat temu, 5 kwietnia 1989 r., po trwających dwa miesiące rozmowach między przedstawicielami strony koalicyjno-rządowej a przedstawicielami strony opozycyjno-solidarnościowej, podpisane zostały porozumienia Okrągłego Stołu, które zapoczątkowały proces transformacji. Obecnie kraj nasz znajduje się po podpisaniu niezwykle ważnego aktu, przystąpienia z dniem 1 maja do Unii Europejskiej. Między tymi dwoma wydarzeniami zachodzi ścisły związek. Nie byłoby bowiem polskiego członkostwa w Unii Europejskiej, gdyby nie było Okrągłego Stołu. W tym kontekście niezwykle istotne jest podjęcie próby odpowiedzi na pytanie, czy w pełni wykorzystane zostały szanse dla przebudowy ustroju społeczno-politycznego i rozwoju gospodarczego Polski, jakie powstały dzięki porozumieniom Okrągłego Stołu, oraz jakie wnioski wynikają z doświadczeń ubiegłego piętnastolecia dla kształtowania strategii przemian i polityki społeczno-gospodarczej tak, aby w jak najpełniejszy sposób w nadchodzących latach wykorzystane zostały nowe szanse, tworzone zwłaszcza przez członkostwo Polski w Unii Europejskiej. (fragment tekstu)

5

Dyskusja o końcu PRL

75%

Musiał F.

Horyzonty Polityki

|

2014

|

tom 5

|

nr nr 11 Ćwierć wieku wolności : Polska 1989-2014

11-29

XX

Artykuł omawia dyskusję dotyczącą dwóch wątków związanych z końcem systemu komunistycznego w Polsce: symbolicznego - toczonego wokół daty, którą należy uznać za koniec PRL oraz związanego z mecha-nizmem zmiany i intencją obozu władzy. Celem tekstu jest usystematyzowanie dyskusji o końcu "ludowej" Polski przez wskazanie zarówno uzasadnionej merytorycznie daty mogącej symbolizować początek rozpadu systemu, jak i poprzez zrekonstruowanie rzeczywistych intencji ekipy Wojciecha Jaruzelskiego oraz rozpatrywanych przez nią wariantów rozwoju sytuacji. Porozumienia Okrągłego Stołu, nie miały bowiem prowadzić do demokratyzacji i osłabienia systemu, ale do jego wzmocnienia, jednak koncepcję tę przekreśliły wyniki kontraktowych wyborów z czerwca 1989 r. (abstrakt oryginalny)

EN

The article presents the two discussion threads that are related to the end of the communist system in Poland - one that is symboic, referring to the date that should be recognized as the end of the communist Poland; and the other that concerns the transformation mechanism and the intentions of the ruling camp. The aim of the article is to systematize the discussion about the end of the "people's" Poland by recognizing the date that could be the symbol of the beginning of the end of the system. It also seeks to reconstruct the real intentions of Wojciech Jaruzelski's group and the options concerning possible developments that it considered, as the Round Table Agreement was not supposed to introduce democracy and weaken the system but rather to strengthen it. However, that idea was thwarted by the results of the contract election of June 1989. (original abstract)

6

Prezydentura gen. Wojciecha Jaruzelskiego w świetle teorii i praktyki zarządzania władczymi kompetencjami ustrojowymi

75%

Momro P.

Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Politologica.

|

2015

|

tom 14

|

nr nr 181

66-85

XX

W niniejszym artykule podejmuję próbę odpowiedzi na pytanie: czy została zrealizowana polityczno-ustrojowa koncepcja prezydentury, nakreślona w porozumieniach Okrągłego Stołu? Jaki był w tym udział gen. Wojciecha Jaruzelskiego, piastującego urząd prezydenta w latach 1989-1990? Aby to uczynić, konieczne będzie nakreślenie koncepcji polityczno-ustrojowej urzędu Prezydenta PRL, wypracowanej w ramach obrad Okrągłego Stołu. Niezbędne jest także prześledzenie teoretycznych aspektów kompetencji ustrojowych, przypisanych głowie państwa na przestrzeni roku 1989. Ostatnią część artykułu stanowi przyczynek do analizy decyzji politycznych, kształtujących praktykę korzystania z kompetencji ustrojowych w czasie sprawowania urzędu przez gen. Jaruzelskiego. Prezentowane zagadnienie zostało ograniczone do okresu lat 1989-1990. Narzucenie takich właśnie, pozornie ścisłych, ram nie oznacza, że możliwe jest w obrębie jednego artykułu dokonanie kompletnej analizy i oceny prezydentury gen. Jaruzelskiego. Prezentowane podejście stanowi zdaniem autora dobry punkt wyjścia do badań całościowych. (fragment tekstu)

EN

The institution-legal model of the chair of the President of PPR, designed within the Round Table understanding, was characterised by a strong regime position and many competences, among which an important part took a shape of prerogatives. An important role in shaping the political profile of the one-man head of state was played by political decisions, in light of which this organ was supposed to be given to a representative of a communist party and as a consequence serve to control the transformations in a country, as well as keep the alliances and international commitments. In the catalogue of fourteen ruling and independent competences a special role has been played by the right to present the parliament with commissioning and decommissioning the leader of the Councils of Ministers, a right that has been used by gen. Jaruzelski twice during his presidency. In the light of the factorial decisive analysis, the personal choices of the president, made in the conditions of the increasing political crisis, were dictated by trying to secure the interest of the government-coalition camp, but with regard to the newly accepted rules of political rivalry. The president saw a key role for his home party in the initiated process of political and economic changes, but did not try to preserve the political monopoly of the communist party, and in consequence to keep a part of the opposition from ruling. He was led by a need to achieve social support for the reforms and aimed at realising it with the workflow created for the decisive situations, the immanent part of which was splitting responsibility to other subjects and creating multipersonal decisive centres.(original abstract)

7

Ocena Okrągłego Stołu w III Rzeczypospolitej - ciągłość i zmiana

75%

Trembicka K.

Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Politologica.

|

2015

|

tom 14

|

nr nr 181

86-98

XX

Na początku artykułu zwrócono wagę na to, że Okrągły Stół, jako przełomowe wydarzenie historyczne zostało wyjątkowo dobrze rozpoznane. Dostępnych jest dużo dokumentów dotyczących obrad, wspomnienia uczestników czy opracowania naukowe. Przedstawiono zarówno pozytywne, jak i negatywne oceny Okrągłego Stołu pochodzące z różnych środowisk oraz omówiono bezpośrednie i dalekosiężne skutki obrad. Na koniec krótko opisano również miejscowość Magdalenkę, miejsce kilku nieformalnych spotkań i rozmów, a uznaną jako symbol zdrady i zmowy.

EN

The assessment of the Round Table was extraordinarily stable. The political environments accepting the Polish Third Republic, taking part in ruling the country, are generally positive about the talks between the government of the Polish Third Republic and the opposition. In 2014, even the representatives of "Prawo i Sprawiedliwość" (Law and Justice) party maintained the opinion from the previous years, formulated by Jarosław Kaczyński and Lech Kaczyński, that the Round Table, as a tactical action, was a necessary undertaking at that time in history. The negative assessment of the event were characteristic of non-parliament parties and ones with small social support. The following anniversaries of the start of the debate were a good opportunity to mark one's difference from the establishment by negation. Change of the assessment was a result of the evolution of the situation in Poland. Hard political fight in the Polish Third Republic caused a change of positions e.g. with regard to former political opponents or even enemies. The verbal change of position of W. Frasyniuk towards gen. Jaruzelski can only be explained with the attack of the Jarosław Kaczyński establishment on the politicians of the Democratic Union and Freedom Union. The environments reluctant to PiS for the same reasons forgot that the government led by Tadeusz Mazowiecki could only take place because of the activity of Jarosław Kaczyński. Many of the evaluations, both on the side of the Round Table architects and its opponents had no connection to the subject of the proceedings.(original abstract)

8

Od modyfikacji ustrojowej systemu Polskiej Rzeczpospolitej Ludowej do demokratycznego państwa prawnego Rzeczpospolitej Polskiej

63%

Kornaś J.

Zeszyty Naukowe / Akademia Ekonomiczna w Krakowie

|

2002

|

nr nr 611

5-20

XX

W opracowaniu omówiono problem transformacji ustrojowej Polski w latach 1989-1997. Przedstawiono kierunki i koncepcje reform polityczno-ustrojowych w latach osiemdziesiątych, oraz opisano proces przekształceń demokratycznych ustroju państwa polskiego po 1989 roku.

EN

The main aim of this article is to analyse the course, nature and depth of the transformation of the political systemin Poland based on an analysis of the key systemic changes which took place in the years 1981-97. The research sought to determine whether the partial institutional reforms of the political system carried out in the 1980s had a positive impact on the later transition to a democratic state. The analysis supports the claim that the series of legal and institutional solutions introduced in the 1980s were adopted and adjusted to democratic conditions during the period referred to in the literature as the systemic transformation. (original abstract)

9

Dwa kompromisy: Sierpień' 80 i Okrągły Stół

63%

Bujak Z.

Zeszyty Fundacji Międzynarodowe Centrum Rozwoju Demokracji

|

1998

|

nr z. 35

57-63

10

Kształtowanie polskiego modelu bikameralizmu w latach 1989-1997

63%

Okrzesik J.

Studia i Prace Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie

|

2010

|

nr nr 12

283-295

XX

W artykule przedstawiono początki istnienia dwóch izb parlamentu w III RP. Omówiono prace Komisji Konstytucyjnej Zgromadzenia Narodowego w latach 1994-1997: różne wizje Senatu oraz kompromis dotyczący kwestii istnienia i kształtu Senatu. Na koniec scharakteryzowano zapisy dotyczące Senatu i jego kompetencji w Konstytucji z 1997 roku.

EN

The article discusses the phases of the formation of the Polish model of bicameralism, starting from the Round Table negotiations through to the establishment of the Constitution of the Polish Republic on 2 April 1997. The senate was formed as the result of a political compromise, without a clear description of its role in the legal system. The political genesis behind the creation of the second chamber impinged on the constitutional authorisation in the first years of the Third Republic and was also one of the important reasons that the senate has a weak position in the present constitution. As a constitutional principle bicameralism is strongly rooted in the Polish political system, though the search for the ultimate model continues. (original abstract)

11

The Hungarian October Party against the Round Table Talks Comparison with the Contemporary Critics of the Polish Transition

63%

Balázs I. M.

Studia Politicae Universitatis Silesiensis

|

2022

|

tom 34

67-82

XX

Rozmowy Okrągłego Stołu odbywające się pod koniec lat 80. ubiegłego wieku na Węgrzech i w Polsce były szeroko krytykowane przez siły ówczesnej opozycji nieuczestniczące w negocjacjach. Na Węgrzech do krytykujących należała Partia Węgierskiego Października, która uznała tę formę transformacji za wadliwą i sprzeczną z interesami społeczeństwa. Formacja, której przewodził György Krassó, mająca powiązania z Polską, zasłynęła przede wszystkim dzięki ulicznym happeningom. Krytyka Partii pod adresem uczestników obrad węgierskiego Okrągłego Stołu przypomina "niekonstruktywną" ocenę polskiego Okrągłego Stołu formułowaną przez przedstawicieli ówczesnych polskich sił opozycyjnych. (abstrakt oryginalny)

EN

The Round Table Talks in Hungary and Poland were widely criticized by opposition forces not participating in the negotiations. One of them was the Hungarian October Party, which considered this form of transformation to have been flawed and against the interests of society. The formation, which also had Polish connections and was led by György Krassó, became known primarily through its street happenings. Its criticisms of the participants in the Round Table Talks bear a strong resemblance to the opinion of the so-called non-constructive Polish opposition forces. (original abstract)

12

Jerzy Regulski - współtwórca samorządu terytorialnego III Rzeczypospolitej.

63%

Klimek M.

|

nr nr 301

25-34

XX

Niewątpliwie jedną z osób, jakie odegrały kluczową rolę w procesie restytucji samorządu terytorialnego i przekształceń ustroju administracyjnego był Profesor Jerzy Regulski (ur. 9 lipca 1924 r. w Zarybiu, zm. 12 lutego 2015 r. w Warszawie). Już od najmłodszych lat aktywnie angażował się w działalność społeczną. Podczas II wojny światowej był żołnierzem Narodowych Sił Zbrojnych. Po wojnie był prześladowany i więziony w związku z zaangażowaniem w działalność niepodległościowych organizacji studenckich. Ukończył studia na Wydziale Inżynierii Politechniki Warszawskiej i w paryskim Centre de Recherche d'Urbanisme. Był profesorem nauk technicznych oraz ekonomicznych, a także doktorem honoris causa Uniwersytetu Łódzkiego oraz Uniwersytetu w Roskilde (Dania). Był senatorem RP I kadencji. W latach 1992-1997 sprawował funkcję ambasadora RP przy Radzie Europy w Strasbourgu i w tym okresie (19 lutego 1993 r.) na mocy upoważnienia Rządu RP złożył podpis pod Europejską Kartą Samorządu Terytorialnego. (fragment tekstu)

EN

Professor Jerzy Regulski played a key role in the process of building the self-government of the Third Polish Republic. He initiated his work on the self-government system as a part of the "Experience and Future" seminar on the turn of the 1970s and 1980s. During the period of the Polish Peoples Republic, the implementation of the developed opinions and assumptions was not possible. However, they turned out to be extremely valuable during the period of political transformation. During the session of the Round Table, Regulski was assignet to preside the works of the opposition party as a part of the Association and Self-Government Sub-team. After the victorious for the solidarity camp elections on June 4, 1989, Regulski supervised the realisation of local government reform. The restitution of communal self-government in 1990 was followed by establishing a direct self-government body at district and voivodship level in 1999.(original abstract)

13

Polityczne uwarunkowania i przebieg przemian ustrojowych w Polsce w latach 1988-1991

51%

Roszkowski W.

Monografie i Opracowania / Szkoła Główna Handlowa

|

1993

|

nr nr 369 Kierunki i możliwości przezwyciężenia kryzysu gospodarczego w Polsce

5-31

XX

Omówiono sytuację społeczno-polityczną końcówki lat 80-tych, "okrągły stół", wybory parlamentarne 1989 roku i pierwszy rząd niekomunistyczny T. Mazowieckiego a także pierwsze powszechne wybory prezydenta Rzeczpospolitej.

14

Jerzy Regulski (1924-2015) - między "starym światem" a III Rzecząpospolitą

51%

Wójcik Z. K.

Finanse Komunalne

|

2019

|

nr nr 1-2

85-98

XX

Artykuł przedstawia postać Jerzego Regulskiego, który w latach osiemdziesiątych XX wieku był wskrzesicielem idei samorządu lokalnego z komunistycznej zapaści. W III Rzeczypospolitej wywarł znaczący wpływ na kształt ustrojowy nowo budowanej administracji terenowej, co zostało uwzględnione przez parlament w kompleksie ustaw samorządowych i w rządowych aktach wykonawczych. Był uczonym, senatorem i dyplomatą, który wychował liczną grupę działaczy państwowych i urzędników, w tym ośmioro późniejszych prezesów regionalnych izb obrachunkowych.(abstrakt oryginalny)

EN

The article presents the character of Jerzy Regulski, who resurrected the idea of the local authority from the collapse of communism in the 1980s. In the times of the 3rd Republic of Poland, he exerted a significant influence on the statutory shape of the local administration that was being built, which was taken into account by the parliament in the complex of local authority acts and in the government's secondary regulations. He was a scholar, a senator and a diplomat, who brought up a large group of state activists and officials, including eight later presidents of regional chambers of audit.(original abstract)