Wyniki wyszukiwania - Biblioteka Nauki

1

Neoselachian remains [Chondrichthyes, Elasmobranchii] from the Middle Jurassic of SW Germany and NW Poland

100%

Kriwet J.

|

nr 4

EN

New neoselachian remains from the Middle Jurassic of SW Germany and NW Poland are described. The locality of Weilen unter den Rinnen in SW Germany yielded only few orectolobiform teeth from the Aalenian representing at least one new genus and species, Folipistrix digitulus, which is assigned to the orectolobiforms and two additional orectolobiform teeth of uncertain affinities. The tooth morphology of Folipistrix gen. nov. indicates a cutting dentition and suggests specialised feeding habits. Neoselachians from Bathonian and Callovian drill core samples from NW Poland produced numerous selachian remains. Most teeth are damaged and only the crown is preserved. Few identifiable teeth come from uppermost lower to lower middle Callovian samples. They include a new species, Synechodus prorogatus, and rare teeth attributed to Palaeobrachaelurussp., Pseudospinax? sp., Protospinax cf. annectans Woodward, 1919, two additional but unidentifiable Protospinax spp. and Squalogaleussp. Scyliorhinids are represented only by few isolated tooth crowns. No batoid remains have been recovered. The two assemblages contribute to the knowledge about early neoselachian distribution and diversity.

2

A new Pliensbachian [Early Jurassic] neoselachian shark fauna from Southern Sweden

100%

Rees J.

|

nr 4

EN

Hettangian to Pliensbachian neoselachian tooth assemblages from marine deposits in northwest Europe are dominated by palaeospinacids. In the Toarcian, elasmobranch faunas tend to be more diverse and several other neoselachian groups have their first occurrence. A small, but surprisingly diverse, neoselachian tooth assemblage, comprising seven taxa, has been extracted from Pliensbachian sediments within the Rya Formation in southern Sweden. The fauna includes five synechodontiform species; Synechodus occultidens, S. enniskilleni, 'Synechodus' sp., Paraorthacodus sp., and Sphenodus sp. The remaining two species include Hexanchidae indet. and Agaleus dorsetensis. The exclusively Early Jurassic A. dorsetensis is separated from all other neoselachians on the basis of tooth morphology and is here included in the new, monotypic family Agaleidae nov. The assemblage from the Rya Formation is the first selachian fauna to be recorded from the Jurassic of Sweden and it has a composition quite different from contemporary faunas found in other areas of Europe. The neoselachian part of the fauna is more diverse while hybodont sharks are represented solely by a single species.

PL

W pracy omówiono zespoły zębów wczesnojurajskich nowożarłaczy (Neoselachii) z Europy Północnej. W zespołach z osadów morskich najwcześniejszych pięter wczesnej jury (hetang-pliensbach) przeważają paleospinacydy, jednak różnorodność gatunkowa jest niska. W toarku, fauny spodoustych różnicują się bardziej, w tym po raz pierwszy pojawiają się rodziny rekinów rogatych (różnozębnych; Heterodontidae), Brachaeluridae i rochowatych (Rhinobatidae). Z osadów pliensbachu formacji Rya w południowej Szwecji pochodzi mały, lecz zaskakująco zróżnicowany zespół zebów nowożarłaczy, liczący siedem gatunków. Fauna ta obejmuje pięć gatunków synechodontokształtnych: Synechodus occultidens, S. enniskilleni, 'Synechodus' sp., Paraorthacodus sp. and Sphenodus sp. Pozostałe dwie formy to Agaleus dorsetensis i bliżej nieoznaczony przedstawiciel sześcioszparowatych (Hexanchidae). Wyłącznie wczesnojurajski A. dorsetensis różni się od wszystkich pozostałych nowożałaczy morfologią zębów, toteż został zaliczony do nowej, jednogatunkowej rodziny Agaleidae. Do cech odróżniających Agaleidae od innych nowożarłaczy należą: poziomy grzbiecik u podstawy korony zęba oraz wysoki korzeń z centralnym zgrubieniem od strony wargowej. Zespół z formacji Rya jest pierwszą fauną rekinów z jury Szwecji i różni się składem gatunkowym od ówczesnych zespołów z innych regionów Europy. Nowożarłacze z formacji Rya są bardziej różnorodne gatunkowo, zaś hybodonty reprezentuje pojedynczy gatunek Hybodus reticulatus. Synemurskie fauny z Anglii i Belgii zawierają natomiast kilka gatunków hybodontów zaliczanych do dwóch rodzajów: Hybodus i Acrodus, a tylko trzy gatunki nowożarłaczy. Acrodus wymarł zapewne przed pliensbachem i nie występuje w żadnej ze znanych faun tego wieku. Zespół synechodontokształtnych z formacji Rya jest najbogatszy z dotąd opisanych. Synechodontokształtne mogły przeżyć rozkwit we wczesnej jurze, gdyż prawie nie było wówczas innych nowożarłaczy.

3

Early Jurassic selechians from the Hasle Formation on Bornholm, Denmark

75%

Rees J.

|

nr 3

439-452

EN

A selachian fauna from the early Pliensbachian (Uptonia jamesoni to Prodactylioceras davoei zones) is recorded from the Hasle Formation on the island of Bornholm. Three hybodont sharks, Hybodus reticulatus, H. delabechei and Lissodus hasleensis sp. n., and three neoselachians, Synechodus occultidens, Paraorthacodus sp. and Agaleus dorsetensis, are recognized in the fauna. The enameloid ultrastructure of teeth of A. dorsetensis was examined and found to be comprised of at least two layers, confirming a neoselachian affinty, based on the overall tooth morphology. The palaeogeographical and stratigraphical records of the previously described species are extended. Pliensbachian selachian faunas are not well investigated and the described species in the Hasle fauna are all known from Sinemurian deposits elsewhere.

PL

Opisano faunę żarłaczy z odsłonięć formacji Hasle (wczesny pliensbach - piętra Uptonia jamesoni do Prodactylioceras davoei) na wyspie Bornholm. Hybodontoidea reprezentowane są przez Hybodus reticulatus, H. delabechei i Lissodus hasleensls sp. n., a Neoselachii przez dwa gatunki z rodziny Palaeospinacidae: Synechodus occultidens i Paraorthacodus sp., oraz Agaleus dorsetensis, domniemanego przedstawiciela brodatokształtnych (Orectolobiformes). Nowy hybodont Lissodus hasleensis był niewielkim, zapewne przydennym rekinem. Typem heterodoncji przypomina współczesnego rogatka australijskiego (Heterodontus portusjacksoni), żywiącego się głównie bentonicznymi bezkręgowcami, zwłaszcza jeżowcami. Ultrastruktura enameloidu zębów A. dorsetensis okazała się być conajmniej dwuwarstwowa, co potwierdza przynależność do Neoselachii, na którą wskazywała morfologia zębów. Wątpliwe jest jednak zaliczanie Agaleus do rzędu Orectolobiformes. Typowe brodatokształtne zniane są z jury na podstawie zębów rzadko przekraczających 2 mm wysokości, tymczasem u Agaleus mogą one dochodzić do 8 mm. Wydaje się mało prawdopodobne, by najstarszy przedstawiciel grupy był aż o tyle większy od swych jurajskich potomków. Zęby Agaleus mają też, cechy swoiste, np. zgrubienie na podstawie po stronie wargowej oraz podłużny grzebień u nasady korony, których brak u typowych jurajskich brodatokształtnych. Brak natomiast u Agaleus typowego dla nich "języczka" po stronie językowej. Rozszerzeniu ulegają zasięgi paleogeograficzne i stratygraficzne wcześniej opisywanych gatunków. Fauny żarłaczowe z pliensbachu są dotąd słabo rozpoznane i gatunki opisane z formacji Hasle znane były dotychczas z osadów synemurskich innych terenów.