Wyniki wyszukiwania - Biblioteka Nauki

1

Systemy ekspertowe w działalności bibliotecznej i informacyjnej: stan badań, problemy badawcze, przykłady zastosowań

100%

Szulc J.

Zagadnienia Informacji Naukowej - Studia Informacyjne

|

2014

|

tom 52

|

nr 1(103)

94-118

PL

TEZA/CEL ARTYKUŁU: Celem artykułu jest odpowiedź na pytania, czy i w jakim zakresie systemy ekspertowe są stosowane obecnie w działalności bibliotecznej i informacyjnej. Zwrócono uwagę na następujące elementy procesu informacyjnego: gromadzenie, przechowywanie i opracowanie informacji (charakterystyka wyszukiwawcza dokumentu, instrukcja wyszukiwawcza), wyszukiwanie informacji (kwerenda informacyjna, pytania w języku naturalnym), przekazywanie i wdrażanie informacji. METODY BADAŃ: Przeprowadzono analizę literatury przedmiotu, zgromadzonej na podstawie kwerend w wybranych bazach danych. Wskazano kierunki badań nad systemami ekspertowymi, jako jednej z metodologii zarządzania wiedzą, wykorzystującej metody sztucznej inteligencji: rozwiązywanie problemów z reprezentacją wiedzy (generowanie, wartościowanie i zarządzanie wiedzą, ekstrakcja i synteza wiedzy w konstrukcji ekspertyzy), „samouczenie się”, ocena wydajności. Zastosowanie systemów ekspertowych omówiono na wybranych przykładach. Podjęto próbę określenia możliwych obszarów ich zastosowań w bibliotekach i ośrodkach informacji. WYNIKI: Na podstawie zgromadzonych materiałów, opracowano stan badań nad systemami ekspertowymi. Omówiono słownictwo dotyczące systemów ekspertowych, prezentowane w przykładowym tezaurusie. WNIOSKI: Analiza ilościowa literatury przedmiotu wykazała znaczny spadek piśmiennictwa poświęconego systemom ekspertowym po 2010 r. Tym niemniej systemy ekspertowe (eksperymentalne, eksploatowane) są stosowane w wielu dziedzinach. Przewiduje się, że systemy te znajdą zastosowanie w bibliotekach specjalistycznych, w zakresie gromadzenia i kodyfikacji wiedzy w wybranych obszarach specjalizacji.

EN

PURPOSE/THESIS: The purpose of this paper is to answer the questions of whether and to what extent expert systems are currently used in library and information services. Attention is drawn to the following elements of the information process: acquisition, storage and cataloging/description of information (search characteristics, search instruction), information retrieval (querying, natural language queries), transmission and implementation of information. METHODS: The analysis of the literature acquired through queries in selected databases provided basis for the discussion of research trends in the field of expert systems as one of the methodologies of knowledge management using methods of artificial intelligence: problem solving and representation of knowledge (knowledge generation, valuation and management, knowledge extraction and synthesis in the construction of expertise), „self-learning”, performance evaluation. In the final part of the paper an attempt was made to identify possible areas of expert systems application in libraries and information centers. RESULTS: The research helped to specify the number of bibliographic records containing information about expert systems and recorded in selected databases. Expert systems vocabulary presented in the example thesaurus was discussed and the literature of the field was studied. CONCLUSIONS: The quantitative analysis of the literature showed a significant decrease in the number of publications on expert systems after 2010. Nevertheless, the expert systems (both experimental and operational) are used in numerous fields. It is expected that these systems will be used in specialized libraries for the acquisition and codification of knowledge in selected areas of specialization.

2

Architektura informacji w ofercie dydaktycznej Instytutu Informacji Naukowej i Bibliotekoznawstwa UMCS w Lublinie – od koncepcji do realizacji

100%

Malesa R. , Has-Tokarz A.

Folia Bibliologica

|

2017

|

tom 59

201-214

PL

Instytut Informacji Naukowej i Bibliotekoznawstwa w roku akademickim 2016/2017 poszerzył ofertę dydaktyczną o nowy kierunek studiów pierwszego stopnia Architektura informacji, jak również studiów podyplomowych Architektura książki – projektowanie i edycja. Przeprowadzona aktualizacja koncepcji kształcenia wynikała z tendencji rozwojowych dyscypliny oraz potrzeb rynku pracy sygnalizowanych przez studentów i potencjalnych pracodawców. W artykule przedstawiono doświadczenia Instytutu związane z opracowaniem i wdrożeniem programu nowego kierunku studiów, m.in. zakładane efekty kształcenia, uwzględnione treści, przewidziane specjalności, organizacja praktyk zawodowych, sylwetka i miejsce absolwenta na rynku pracy. Wskazano trudności, które wystąpiły na etapie projektowania koncepcji (m.in. nierozumienie idei, terminologii i specyfiki dyscypliny przez pracowników Uniwersytetu) oraz wdrażania studiów (m.in. konieczność zapewnienia odpowiedniej infrastruktury, poszerzania zakresu prowadzonych badań i doskonalenia kompetencji kadry naukowo-dydaktycznej, poszukiwania nowych form promocji kierunku, wypracowania procedur współpracy z nową kategorią interesariuszy zewnętrznych), jak również wypracowane w tym zakresie rozwiązania praktyczne.

EN

The Institute of Library and Information Science, UMCS [Maria Curie-Skłodowska University], Lublin, expanded its educational offer in the academic year 2016/2017 with the new first-cycle course of study [Bachelor’s degree]): Information Architecture, as well as the postgraduate course: Book Architecture – Designing and Editing. The updating of the conception of training stemmed from the development tendencies in the discipline and the needs of the labor market signaled by students and potential employers. The article will present the Institute’s experiences connected with the development and implementation of the program of the new course of study, inter alia, the expected educational outcomes, the teaching content taken into account, planned specializations, organization of vocational training, and the graduate’s profile and place on the labor market. Difficulties which appeared at the stage of designing the concept (inter alia, the failure to understand the idea, terminology and specificity of the discipline by the University personnel) and at the stage of implementing the study course (inter alia, the necessity of providing adequate infrastructure, broadening the range of the conducted research and improving the competencies of the academic personnel, seeking new forms of promotion of the new study course, or developing procedures for cooperation with the new category of external stakeholders), will be shown, as well as the developed relevant practical solutions will be presented.

3

Architektura informacji w piśmiennictwie zagranicznym 1982–2018. Analiza ilościowa

84%

Matysek A.

Zagadnienia Informacji Naukowej - Studia Informacyjne

|

2018

|

tom 56

|

nr 2(112)

88-111

PL

CEL/TEZA: Celem artykułu jest przedstawienie procesu kształtowania się zainteresowania problematyką architektury informacji w światowym piśmiennictwie. KONCEPCJA/METODY BADAŃ: Rozwój literatury dotyczącej architektury informacji przebadano na podstawie analizy bibliometrycznej piśmiennictwa zagranicznego na ten temat, opublikowanego do końca 2018 r. Piśmiennictwo to zostało zidentyfikowane na podstawie baz Scopus, Web of Science i Library and Information Science Abstract oraz serwisów Google Scholar, Google Books i księgarni Amazon. Analizę ilościową rozkładu chronologicznego i tematycznego piśmiennictwa uzupełnia wskazanie najważniejszych autorów, książek i czasopism, a także najczęściej cytowanych publikacji. WYNIKI I WNIOSKI: Zidentyfikowano 2269 publikacji dotyczących problematyki architektury informacji o bardzo zróżnicowanej tematyce, przede wszystkim z zakresu systemów informacyjnych i nauki o informacji. Wyniki analizy wskazują, że zainteresowanie różnymi aspektami architektury informacji zwiększa się nieprzerwanie od 2000 r., co zostało potwierdzone rosnącą liczbą publikacji i ich cytowań. ORYGINALNOŚĆ/WARTOŚĆ POZNAWCZA: W polskim piśmiennictwie nie podejmowano dotychczas próby analizy literatury z zakresu architektury informacji. Artykuł może być punktem wyjścia do pogłębionej analizy tematycznej oraz stanowić materiał porównawczy dla podobnych badań.

EN

PURPOSE/THESIS: The aim of the article is to present the process of shaping interest in information architecture in world literature. APPROACH/METHODS: A bibliographic analysis of subject literature published until the end of 2018 was carried out to examine the development of information architecture literature. The literature was identified in Scopus, Web of Science and Library and Information Science Abstract, and the Google Scholar, Google Books services and Amazon Bookstore. The quantitative analysis of the chronological and thematic distribution of literature is complemented by the identification of the most import ant authors, books and journals, as well as the most frequently cited publications. RESULTS AND CONCLUSIONS: 2269 publications on information architecture were identified. They varied in topics, covering mainly information systems and information science issues. The results of the analysis indicate that interest in various aspects of information architecture has been steadily increasing since 2000, as confirmed by the growing number of publications and their citations. As a result of the conducted query, a collection of 2269 publications on a wide range of topics, maliny in the field of information systems and information science, was created. The results of the analysis indicate that interest in various aspects of information architecture has been continuously increasing since 2000, which was confirmed by the growing number of publications and their citations. ORIGINALITY/VALUE: No attempts in Polish publications have been made to analyze literature in the field of information architecture. The article can be a starting point for in-depth thematic analysis and can serve as a comparative material for similar studies.

4

Językowe aspekty polskiej polityki naukowej: pomiędzy lokalnością a globalizacją informacji

84%

Nowak P.

Zagadnienia Informacji Naukowej - Studia Informacyjne

|

2015

|

tom 53

|

nr 1(105)

32-43

PL

CEL/TEZA: Udowodnienie tezy, że na polską politykę językową w istotny sposób wpływają instytucje kreujące politykę naukową. KONCEPCJA/METODY BADAŃ: Konfrontacja założeń polityki językowej władz polskich wyrażonej w Konstytucji RP oraz Ustawie o języku polskim z aktami prawnymi wydanymi przez instytucje odpowiedzialne za polską politykę naukową. WYNIKI I WNIOSKI: W założeniach polityki naukowej widoczny jest brak dbałości o przestrzeganie ducha Ustawy o języku polskim, choć jest ona zgodna z jej literą. Duch tej ustawy - wyrażony przede wszystkim w jej uroczystej preambule - kłóci się z nakłanianiem środowisk akademickich w Polsce do publikowania swego dorobku w językach obcych - przede wszystkim wjęzyku angielskim. ORYGINALNOŚĆ/WARTOŚĆ POZNAWCZA: Zarówno w literaturze informatologicznej, jak i językoznawczej dotychczas rzadko podejmowano problematykę kreowania polityki językowej przez instytucje odpowiedzialne za politykę naukową.

EN

PURPOSE/THESIS: The purpose of this paper is to prove the thesis that a significant influence on Polish language policy is exerted by the institutions which create academic policy. APPROACH/METHODS: The principles of official Polish language policy, as expressed in the Polish Constitution and in the Act on Polish language, are confronted with the legal Instruments produced by the institutions responsible for Polish academic policy. RESULTS AND CONCLUSIONS: The assumptions behind the academic policy show clear lack of concern for the adherence to the spirit of the Act on Polish language, even though the policy complies with the letter of the law. The spirit of that Act - expressed above all in its ceremoniał preamble - stands in contradiction to the pressure which is placed on academics in Poland to publish in foreign languages, primarily English. ORIGINALITY/VALUE: There have been few publications to date, in the literature on either Information science or linguistics, addressing the question of the influence exerted on language policy by the institutions responsible for academic policy.

5

Krajowe ramy kwalifikacji a kształcenie bibliotekarzy na przykładzie programów i planów studiów kierunku informacja naukowa i bibliotekoznawstwo Uniwersytetu Pedagogicznego w Krakowie – rok akad. 2012/13

84%

Fluda-Krokos A.

Przegląd Biblioteczny

|

2015

|

tom 83

|

nr 4

579-590

EN

Thesis/Objective – The article is to present the updates to the curriculum of Information and Library Studies at the Pedagogical University in Cracow based on the Bologna Process guidelines. Research method – The author used abstracts and survey results to prepare the article. Results/Conclusions – As a result of the update to the Higher Education Act (March 18, 2011) the higher education in Poland has become to be regulated by the National Framework of Qualifications (one of the outcomes of the Bologna Process). Taking into consideration students’ mobility, emphasis on life-long learning and mass higher education in Poland and adjusting higher education to the European standards, the reformers defined and introduced education results in three areas (knowledge, skills and social competences) to be used as one of the most important criteria for studies evaluation. New curricula based on those criteria have been valid since the academic year 2012/2013 and their evaluation will be possible after one full cycle of studies is finished.

PL

Teza/cel artykułu – Artykuł ma na celu przedstawienie aktualizacji programu studiów na kierunku informacja naukowa i bibliotekoznawstwo na Uniwersytecie Pedagogicznym w Krakowie na podstawie wytycznych sformułowanych podczas Procesu Bolońskiego. Metody badań – Do opracowania tekstu wykorzystano analizę dokumentacyjną oraz wyniki badań ankietowych. Wyniki/wnioski – W wyniku nowelizacji ustawy „Prawo o szkolnictwie wyższym” z dn. 18 marca 2011 r. w szkolnictwie wyższym zaczęły obowiązywać Krajowe Ramy Kwalifikacji, będące pokłosiem Procesu Bolońskiego. Mając na uwadze mobilność studentów, nacisk na zagadnienie uczenia się przez całe życie i masowość szkolnictwa wyższego w Polsce oraz dostosowując kształcenie na poziomie wyższym do standardów europejskich, zdefiniowano i wprowadzono pojęcie efektów kształcenia w trzech obszarach (wiedza, umiejętności i kompetencje społeczne), które są jednymi z najważniejszych kryteriów oceny kierunków studiów. Nowe programy studiów, oparte na przyjętych założeniach, obowiązują od roku akad. 2012/2013. Ich ocena będzie możliwa po zakończeniu cyklu studiów.

6

Wykorzystanie Google Scholar do identyfikowania najczęściej cytowanych badaczy i ich prac naukowych. Przypadek publikacji z zakresu nauki o informacji w języku polskim

84%

Osiński Z.

Zagadnienia Informacji Naukowej - Studia Informacyjne

|

2021

|

tom 59

|

nr 1(117)

49-80

PL

Cel/Teza: Ustalenie, czy Google Scholar (GS) umożliwia wiarygodną identyfikację najczęściej cytowanych badaczy i ich prac naukowych opublikowanych w języku polskim. Określenie, czy liczba cytowań i stosowanie słów kluczowych są istotnymi kryteriami hierarchizacji wyników wyszukiwania w GS. Stworzenie rankingu najczęściej cytowanych polskich badaczy i prac z zakresu nauki o informacji w okresie 2010–2019. Weryfikacja hipotezy, sugerującej, że zarówno obecność danej pracy w wynikach wyszukiwania, jak i pozycję na liście tych wyników, zaburza problem słów kluczowych tej publikacji, np. ich brak. Koncepcja/Metody badań: Weryfikacja i analiza ilościowa danych pobranych z Google Scholar. Próbę badawczą wyodrębniono za pomocą czterdziestu pytań wyszukiwawczych, którymi były wyrażenia kluczowe dla nauki o informacji oraz dodatkowo imiona i nazwiska badaczy z tej dyscypliny. Wyniki i wnioski: W przypadku haseł wyszukiwawczych w języku polskim nie znajduje potwierdzenia teza mówiąca, iż wyszukiwarka Google Scholar nadaje się do niezawodnej identyfikacji najczęściej cytowanych prac i badaczy. Znacząca statystycznie część prac indeksowanych w GS nie pojawia się w wynikach wyszukiwania przy zastosowaniu wyrażeń związanych z nauką o informacji. Duża grupa często cytowanych tekstów umieszczona jest na bardzo dalekich miejscach w wynikach wyszukiwania. Nie znajduje także potwierdzenia teza mówiąca, że głównym kryterium szeregowania prac naukowych w wynikach wyszukiwania jest liczba cytowań. Zdecydowana większość pozycji bibliograficznych w wynikach wyszukiwania GS nie jest adekwatna do intencji wyszukującego. Właściwe zastosowanie słów kluczowych w metadanych publikacji nie zwiększa jej szansy na wyszukanie w Google Scholar za pomocą polskich terminów wyszukiwawczych. Oryginalność/Wartość poznawcza: Praca obala coraz bardziej popularne przekonanie o tym, że Google Scholar można profesjonalnie wykorzystywać do wyszukiwania najbardziej wartościowych (a raczej stosunkowo często cytowanych) prac naukowych oraz do formułowania ocen (bazujących na cytowaniach) tychże opublikowanych w języku polskim i badaczy publikujących głównie w tym języku.

EN

Purpose/Thesis: The study seeks to determine whether Google Scholar allows the user to identify the most frequently cited researchers and their research papers published in Polish, and if the number of citations and the presence of keywords affect the publication’s position in the ranking of the results yielded by GS. The author ranks Polish researchers and publications in the field of information science published in the period 2010–2019 to verify the hypothesis that the presence of a given publication in the search results and its position in the ranking is affected by the absence of keywords. Approach/Methods: The author verifies and analyzes the data collected from Google Scholar. The sample comprises the results of forty queries, with key terms relating to information science, as well as names and surnames of researchers in the field. Results and conclusions: The analysis of the sample disproves the hypothesis that Google Scholar search engine allows the user to identify the most frequently cited works and researchers. A significant part of scholarship indexed in GS does not appear in search results when the query is a phrase related to information science. Many frequently cited texts place very low in the ranking. The study also disproves the thesis that the number of citations determines a given publication’s ranking. The vast majority of the bibliographic entries in the GS search results does not meet the user’s needs. Use of appropriate key terms does not make it more likely that a given publication will be found. Originality/Value: The work refutes the increasingly popular belief that Google Scholar can be professionally used to search for the most important (or rather, the most frequently cited) scientific papers and to rely on the number of citations as a basis for evaluating the papers published in Polish and the researchers publishing mainly in this language.

7

Is Big Data a Paradigm Challenge to Information Science?

84%

Jacobfeuerborn B.

Zagadnienia Informacji Naukowej - Studia Informacyjne

|

2013

|

tom 51

|

nr 2(102)

52-63

EN

PURPOSE/THESIS: The purpose of the paper is twofold: (i) to argue that fundamental ideas are the most important tokens in scientific and engineering endeavours rather than specific methods, procedures, metrics and artefacts; new ideas and concepts are transformative forces of how we understand science, its role in society and how we lead scientific research; and (ii) to identify the challenges and opportunities the emerging concept of big data brings about to information science. APPROACH/METHODS: In order to investigate the impact of the new ideas in science, we follow Thomas Kuhn’s approach presented in his landmark book The Structure of Scientific Revolutions according to which science develops by leaps, which he dubbed paradigm leaps, that are qualitative changes of the ways the world is conceptualised and understood. RESULTS AND CONCLUSIONS: As a result of our investigation we identified four major paradigm leaps. The paper shortly depicts three paradigms that are already a canonical part of the past and contemporary science, and then a budding fourth paradigm that is still in statu nascendi, in its nascent stage, is described. We begin with Plato and Aristotle (first paradigm), and then through Francis Bacon (second paradigm), John von Neumann (third paradigm) we shall arrive at big data and knowledge discovery by means of computer facilities (potentially a fourth paradigm). ORIGINALITY/VALUE: It is believed that the fourth paradigm can help information technology become a partner on a par with humans in scientific and other research endeavours going far beyond its present role of being mainly a mechanism to store, process, and disseminate information. It is argued also that the fourth paradigm is a challenge to information science in both its main dimensions: (i) development of its foundations and methodologies by studying information phenomena reflected in very large datasets, and (ii) providing users with the needed information and knowledge derived from very large datasets.

PL

CEL/TEZA: Cel artykułu jest dwojaki: (i) uzasadnienie tezy, że podstawowe idee są ważniejsze w kształtowaniu przedsięwzięć naukowych i inżynierskich niż określone metody, procedury, miary i artefakty; nowe idee i pojęcia są siłami transformacji naszego rozumienia nauki, jej roli w społeczeństwie i sposobów prowadzenia badań; (ii) wskazanie wyzwań i możliwości, które dla nauki o informacji niesie rozwijające się pojęcie „big data”. KONCEPCJA/METODY BADAŃ: Badając oddziaływanie nowych idei w nauce przyjęliśmy podejście Thomasa Kuhna przedstawione w słynnej książce Struktura rewolucji naukowych, zgodnie z którym nauka rozwija się cyklami, nazwanymi przez niego paradygmatami, które jakościowo zmieniają sposób konceptualizacji i rozumienia świata. WYNIKI I WNIOSKI: Rezultatem badań jest wskazanie czterech głównych paradygmatów. W artykule krótko przedstawiono trzy paradygmaty, które dziś stanowią kanoniczną część przeszłej i współczesnej nauki, a następnie opisano obiecujący paradygmat czwarty, pozostający jeszcze in statu nascendi, w fazie kształtowania się. Rozpoczęliśmy od Platona i Arystotelesa (pierwszy paradygmat), następnie poprzez Francisa Bacona (drugi paradygmat), Johna von Neumanna (trzeci paradygmat), dotarliśmy do „big data” i odkrywania wiedzy za pomocą narzędzi komputerowych (potencjalnie czwarty paradygmat). ORYGINALNOŚĆ/WARTOŚC POZNAWCZA: Wyrażono przekonanie, że czwarty paradygmat może pomóc w przekształceniu technologii informacyjnej w równorzędnego partnera ludzi w przedsięwzięciach naukowych i innych zamierzeniach badawczych, partnera znacznie wykraczającego poza jej obecną rolę – głównie mechanizmu przechowywania, przetwarzania i rozpowszechniania informacji. Uzasadniono także opinię, że czwarty paradygmat stanowi wyzwanie dla nauki o informacji w obu jej podstawowych wymiarach; (i) rozwijania jej podstaw teoretycznych i metodologicznych przez badanie zjawisk informacyjnych uwidaczniających się w wielkich zbiorach danych, i (ii) zapewnianiu użytkownikom potrzebnej im informacji i wiedzy derywowanej z wielkich zbiorów danych.

8

Big data (dane masowe) w nauce o informacji

84%

Sosińska-Kalata B.

Zagadnienia Informacji Naukowej - Studia Informacyjne

|

2018

|

tom 56

|

nr 2(112)

7-35

PL

CEL/TEZA: Celem artykułu jest omówienie głównych cech zjawiska określanego mianem big data, jego znaczenia dla problematyki badawczej nauki o informacji oraz próba wstępnej oceny stopnia zainteresowania nim badaczy tej dyscypliny. KONCEPCJA/METODY BADAŃ: Krytyczna analiza piśmiennictwa przedmiotu wykorzystana została do omówienia istoty zjawiska big data oraz związanych z nim zmian w modelu badań naukowych, który w coraz większym zakresie znajduje zastosowanie w różnych dziedzinach współczesnej nauki. Rosnącą popularność badań big data w nauce zilustrowano wynikami analizy bibliometrycznej piśmiennictwa zarejestrowanego w interdyscyplinarnej bazie Scopus. Ocenę stopnia zainteresowania problematyką big data w nauce o informacji oparto na bibliometrycznej analizie piśmiennictwa indeksowanego w dziedzinowej bazie EBSCO – Library and Information Science and Technology Abstracts (LISTA). WYNIKI I WNIOSKI: Zagadnienie big data można traktować jako kolejną fazę rozwoju technologii komputerowej i jej zastosowań w różnych dziedzinach nauki i praktyki. W środowisku wielkich zasobów danych zapisanych w cyfrowym formacie, technologie big data zapewniają wgląd w wiedzę, której nie można byłoby wydobyć tradycyjnymi metodami wyszukiwania informacji. W tym sensie technologie te wspierają procesy transferu wiedzy między ludźmi, które stanowią główny przedmiot zainteresowań nauki o informacji. Analiza piśmiennictwa indeksowanego w bazie LISTA potwierdziła, że rozwój technologii big data i jej zastosowań stanowi istotne wyzwanie dla nauki o informacji, którym zainteresowanie badaczy systematycznie rośnie, jakkolwiek nie jest ono jeszcze w tej dyscyplinie bardzo duże. Analiza tematyki tego piśmiennictwa potwierdziła też, że problematyka big data łączy się z kluczowymi obszarami badań nauki o informacji. Badania dotyczące big data najczęściej prezentowane są na łamach czasopism specjalizujących się w ilościowych badaniach informacji (bibliometrii, naukometrii, altmetrii), informatyce medycznej, problematyce systemów informacyjnych i wyszukiwania informacji oraz w zarządzaniu informacją. W czasopismach o szerokim profilu tematycznym obejmującym całe pole badawcze nauki o informacji publikacje na temat big data dotychczas ukazywały się rzadko. Autorami największej liczby artykułów dotyczących tej problematyki są badacze związani z ośrodkami naukowymi w Stanach Zjednoczonych, w Wielkiej Brytanii i w Chinach. Piśmiennictwo dotyczące badań big data w nauce o informacji charakteryzuje duża różnorodność podejmowanej tematyki szczegółowej. Dominuje tematyka należąca do obszaru nauk komputerowych oraz mediów społecznych, ale do zagadnień często omawianych należą też metadane, zarządzanie i dzielenie się wiedzą, biblioteki cyfrowe, bibliometria oraz kwestie związane z informatyką medyczną i ochroną zdrowia. OGRANICZENIA BADAŃ: Omówione badanie ma charakter sondażowy i przeprowadzone zostało na indeksowanym w bazie LISTA piśmiennictwie, w którego opisie tematycznym użyty został termin „big data”. Piśmiennictwo prezentujące problematykę związaną z badaniem wielkich zbiorów danych, w którego indeksowaniu nie użyto tego terminu, nie zostało zatem uwzględnione w badaniu. Ponadto polityka indeksowania bazy LISTA, w szczególności względnie mała reprezentacja czasopism wydawanych w innych językach niż angielski wśród indeksowanych w niej źródeł, może ograniczać reprezentatywność uzyskanych wyników dla badań dotyczących big data, związanych z problematyką nauki o informacji, w skali globalnej. ORYGINALNOŚĆ/WARTOŚĆ POZNAWCZA: Zgodnie z wiedzą autorki, artykuł jest pierwszą próbą oceny stopnia zainteresowania problematyką big data w nauce o informacji.

EN

PURPOSE/THESIS: The aim of the paper is to discuss main features of the phenomenon known as big data, its importance for the research issues of information science and an attempt to pre-assess the researchers’ level of interest in the topic in question. APPROACH/METHODS: The critical analysis of literature has been used to discuss the essence of the big data phenomenon and related changes in the research model, increasingly applicable in various fields of modern science. The growing interest in big data in science is illustrated with the results of a bibliometric analysis of the literature indexed in the interdisciplinary Scopus database. The assessment of the level of interest in big data within the field of information science is based on a bibliometric analysis of the literature indexed in the domain-based EBSCO database – Library and Information Science and Technology Abstracts (LISTA). RESULTS AND CONCLUSIONS: Big data technologies can be treated as a next phase of development in computer technology and its applications in various fields of science and practice. In the environment of large data resources stored in a digital format, big data technologies provide an insight into knowledge that could not be extracted with traditional methods of information retrieval. In this sense, the afore-mentioned technologies support knowledge transfer processes occuring among people and those processes are the main focus of information science. The analysis of the literature indexed in the LISTA database confirmed that the development of big data technology and its applications is a significant challenge for information science and the interest in it is systematically growing, although it has not become very large so far. The analysis of topics of this literature also confirmed that the big data issues are related to the key areas of information science research. Most often big data research is presented in information science journals focused on quantitative information research (bibliometrics, scientometrics, altmetrics), medical computer science, information systems, information retrieval and information management. Journals with a broad thematic profile covering the whole field of information science research have been publishing papers rather rarely so far. The authors of the largest number of articles on big data in information science are affiliated to research centers in the United States, Great Britain and China. The literature on big data research in information science is distinguished with a large diversity of specific topics. Topics that belong to the area of computer science and social media dominate the field, but fairly often researchers also discuss metadata, management and knowledge sharing, digital libraries, bibliometrics and issues related to medical computer science and health protection. RESEARCH LIMITATIONS: The research discussed in the paper is a preliminary recognition of interest in the big data phenomenon within the field of information science and it was built on the literature indexed in the LISTA database, which subject description includes the term "big data". Hence, the literature presenting the issues related to the study of large datasets where this index term was not used was not included in the study. In addition, the policy of indexing of the LISTA database, in particular the relatively small representation of journals published in languages other than English, may limit the representativeness of the results obtained for big data research related to information science issues on a global scale. ORIGINALITY/VALUE: To the best of the author's knowledge, the research presented in the paper is the first attempt to assess the level of interest in big data within the field of information science.

9

University Education in Digital Humanities for Information Professionals

67%

Kamińska A.

Zagadnienia Informacji Naukowej - Studia Informacyjne

|

2021

|

tom 59

|

nr 2(118)

26-39

EN

Purpose/Thesis: The article presents the concept of university course in digital humanities for future information professionals. Approach/Methods: The concept of university course in digital humanities draws on the author’s deep knowledge of digital humanities as well as the particular models of research project lifecycle. The concept consists of three elements: the description of educational aims, the graduate’s profile, and the learning outcomes. Results and conclusions: The author proposes that university course in digital humanities should be provided as a part of specialization within a Master program for information professionals. Classes will give students a basic knowledge of a given discipline in the humanities and the theoretical aspects of digital humanities, as well as its structure and history. Students will also learn about information and knowledge organization, digital sources used in humanities, information systems, digital collections, research data management, and scholarly editions. Graduates would be equipped to work at research institutions running digital humanities projects or providing research infrastructure for digital humanists, e.g. academic libraries, museums, archives, digital humanities centers and laboratories. Practical implications: The concept may be used to prepare a detailed program of specialization by faculties offering information science programs. Although the concept has been developed in the context of Polish higher education, it can be modified and adapted successfully in other countries, especially in the EU countries which, like Poland, need to meet the European Qualifications Framework. Originality/Value: Formal university course in digital humanities for information professionals is not very common. The concept of a specialization within a Master program proposed in this article fills this gap so that a new generation of librarians and other information professionals will become more proficient intermediaries between humanists and information.

PL

Cel/Teza: Celem artykułu jest przedstawienie autorskiej koncepcji akademickiego kształcenia specjalistów informacji w zakresie humanistyki cyfrowej. Koncepcja/Metody badań: Koncepcję stworzono w oparciu o pogłębioną wiedzę na temat wybranych aspektów humanistyki cyfrowej oraz wybrane modele życia projektów badawczych. Koncepcja składa się z trzech elementów: opisów celów kształcenia, sylwetki absolwenta oraz zakładanych efektów kształcenia. Wyniki i wnioski: Koncepcja akademickiego kształcenia specjalistów informacji w zakresie humanistyki cyfrowej ma formę specjalizacji na studiach magisterskich. Podczas zajęć studenci zdobędą wiedzę w obszarze wybranej dyscypliny humanistycznej, teoretycznych aspektów humanistyki cyfrowej, jej organizacji oraz kontekstu powstania. Pogłębią swoją wiedzę i umiejętności na temat organizacji informacji i wiedzy, cyfrowych źródeł humanistycznych, systemów informacyjnych, bibliotek cyfrowych, zarządzania danymi badawczymi i publikacji tekstów naukowych. Absolwenci tej specjalizacji mogą znaleźć zatrudnienie w instytucjach naukowych rozwijających projektu z obszaru humanistyki cyfrowej lub dostarczających infrastrukturę badawczą dla humanistyki cyfrowej, np. w bibliotekach akademickich, muzeach, archiwach, centrach i laboratoriach humanistyki cyfrowej. Zastosowania praktyczne: Koncepcja specjalizacji może być wykorzystana do stworzenia szczegółowych programów specjalizacji przez jednostki uczelniane prowadzące studia z zakresu nauki o informacji. Koncepcja uwzględnia polską specyfikę studiów wyższych, jednak może być z powodzeniem zaadaptowana w innych krajach, szczególnie w krajach UE, które, tak jak Polska, muszą przestrzegać Europejskich Ram Kwalifikacji. Oryginalność/Wartość poznawcza: Kształcenie specjalistów informacji w obszarze humanistyki cyfrowej na poziomie studiów wyższych nie jest zbyt powszechne. Przedstawiona w artykule koncepcja kształcenia może pomóc w upowszechnieniu tego typu edukacji i tym samym przyczynić się do kształcenia nowych pokoleń bibliotekarzy oraz pozostałych specjalistów informacji jako wysoko wyspecjalizowanych mediatorów między humanistami a informacją.

10

The Evolution of Researchers’ Bibliography: From Systematic Organization to Citation

67%

Couzinet V. , Marteleto R. , Thiesen I.

Zagadnienia Informacji Naukowej - Studia Informacyjne

|

2019

|

tom 57

|

nr 2A(114A)

94-106

EN

PURPOSE/THESIS: This paper analyses the publications of two authors from different countries through a number of citations identified by Google Scholar. Jean Meyriat and Edson Nery da Fonseca are outstanding researchers in France and Brazil, respectively, both contributing to the formation and advancement of information science in their countries. The “traditional” bibliography and the development trajectory of their scientific achievements were considered in this analysis. APPROACH/METHODS: The analysis of the researchers’ publications identified by Google Scholar based on their names helps to understand the role that search engines play in the evaluation of science and its effect on information seeking and in the evaluation of the scientific production. The qualitative research is based on a bibliological analyses focusing on the way in which the written production of the selected authors is reported and highlighted. The carried out study is exploratory in nature, so it proposes to raise questions and to emit hypotheses that could suggest directions for further research. RESULTS AND CONCLUSIONS: The uniformity of controlled metadata used in traditional bibliographies make it possible to follow the progress of an author’s thought. The same is true of other activities he has performed in and out of the field and, it is also true for what has been produced about this author. Searching for information in Google Scholar can show a researcher’s production and publications about her/him in the order of citations but not in the order of the progress of the researcher’s scientific achievements or development of research focused on these achievements. Placed in the context of the analysis of the scientific field as it was defined by Bourdieu (1976), the observation of the visibility of the production Jean Meyriat and Edson Nery da Fonseca, two major actors in information science in France and Brazil , by Google Scholar, shows a tendency to underemphasize the role they played. PRACTICAL IMPLICATIONS: The functioning of the scientific field has specific effects on the production of research. The search engines such as Google Scholar, made the research output more accessible on Internet. However, the criteria they prioritize, i.e., the number of citations, ignores important aspects of a scientific career. Qualitative analysis that considers the networks of sociability and the development trajectory of researchers’ scientific achievements may reveal relevant contributions to their scientific field.

PL

CEL/TEZA: Artykuł analizuje publikacje naukowe dwóch badaczy z różnych krajów, wykorzystując cytowania zidentyfikowane przez Google Scholar. Jean Meyriat i Edson Nery da Fonseca byli wybitnymi naukowcami we Francji i w Brazylii. Obaj mieli duży wkład w kształtowanie i rozwój informacji naukowej i bibliotekoznawstwa w swoich krajach. Tradycyjna bibliografia oraz kierunki naukowego rozwoju obu badaczy zostały opisane w niniejszym artykule. KONCEPCJA/METODY BADAŃ: Przeprowadzono analizę publikacji obu badaczy na podstawie danych z Google Scholar, co pomogło prześledzić rolę, jaką odgrywają wyszukiwarki w ewaluacji nauki i ich wpływ na wyszukiwanie informacji oraz ocenę dorobku naukowego. Analiza jakościowa opierała się na analizie bibliologicznej, skupionej na sposobie, w jaki piśmiennictwo obu autorów jest przedstawiane i które elementy są uwypuklane. Niniejsza analiza ma charakter poszukiwawczy, sugeruje kolejne pytania badawcze i hipotezy, które mogą wskazać kierunki dalszych badań. WYNIKI I WNIOSKI: Jednolite, kontrolowane metadane stosowane w tradycyjnych bibliografiach pozwalają na prześledzenie rozwoju myśli badawczej danego autora. To samo dotyczy innych podejmowanych przez niego aktywności, zarówno w ramach własnego pola badawczego, jak i poza nim, a także innych publikacji, które danego autora dotyczą. Wyszukiwanie w Google Scholar daje dostęp do informacji na temat publikacji autora i publikacji jego dotyczących wyłącznie w kolejności liczby cytowań, a nie w porządku pozwalającym na prześledzenie naukowych osiągnięć autora czy rozwoju jego badań. Obserwacja widoczności dorobku dwóch wybitnych informatologów, Jean Meyriata (Francja) i Edsona Nery de Fonesci (Brazylia), na podstawie analizy wyszukiwań w Google Scholar, usytuowana w kontekście analizy pola badawczego, zdefiniowanego przez Bourdieu (1976), ukazuje tendencję do umniejszania roli, jaką odegrali. ZASTOSOWANIE PARKTYCZNE: Sposób funkcjonowania danej dyscypliny badawczej wpływa na prowadzenie w niej badań. Wyszukiwarki, takie jak Google Scholar ułatwiają dostęp do opisów rezultatów badań naukowych. Jednakże kryterium, jakie stosują do szeregowania wyników, czyli liczba cytowań, skutkuje pominięciem innych ważnych aspektów dorobku naukowego danego autora. Analiza jakościowa, obejmująca powiązania między autorami oraz kierunki naukowego rozwoju, może ukazać właściwy wkład danego autora w rozwój dyscypliny. ORYGINALNOŚĆ/WARTOŚĆ POZNAWCZA: Przedstawione wyniki badań uwypukliły znaczenie stosowania w procesach wyszukiwawczych zarówno metod ilościowych, jak i jakościowych, aby zapobiec ryzyku pominięcia różnych aspektów dorobku naukowego.

11

Nauka o architekturze informacji: koncepcja dyscypliny naukowej

67%

Skórka S.

Zagadnienia Informacji Naukowej - Studia Informacyjne

|

2021

|

tom 59

|

nr 1(117)

7-28

PL

Cel/Teza: Celem artykułu jest próba odpowiedzi na pytanie, czy architektura informacji jest dyscypliną naukową. Jeżeli tak, to co odróżnia ją od nauki o informacji (informatologii)? Koncepcja/Metody badań: Wykorzystano analizę i krytykę piśmiennictwa oraz metodę porównawczą. Analizę architektury informacji pod względem posiadania cech dyscypliny naukowej przeprowadzono na podstawie trzech kryteriów: pola badawczego, teorii, metodologii. Wyniki i wnioski: Nauka o architekturze informacji (NAI) wykorzystuje paradygmaty i teorie innych dyscyplin, np. architektury, informatologii, nauki o komunikacji społecznej i mediach. Zadaniem NAI powinno być badanie zjawisk wpływających na odnajdywanie informacji przez człowieka, ale także na efektywność w zarządzaniu informacją, w tym również poszukiwanie nowych narzędzi, metod, inspiracji do wspierania tych działań. Badacze architektury informacji mogą szukać odpowiedzi na pytanie: czy forma informacji wyraża jej przeznaczenie? Trudno wskazać oryginalną metodę badawczą charakterystyczną dla tej dyscypliny. Oryginalność/Wartość poznawcza: Różnica między NAI a informatologią dotyczy obszarów działań. Nauka o informacji zajmuje się naturą informacji, bada jej cechy i właściwości, koncentruje się na procesie informacyjnym w sensie całościowym. Zadaniem NAI będzie badanie zjawisk wpływających na odnajdywanie informacji przez człowieka, na efektywność w zarządzaniu informacją oraz poszukiwanie odpowiedzi na pytanie o to, czy forma informacji wyraża jej przeznaczenie.

EN

Purpose/Thesis: The aim of this paper is to determine whether information architecture (IA) is a scientific discipline and what distinguishes IA from information science. Approach/Methods: The study employed a literature review and the comparative method. IA’s status as a scientific discipline was examined with reference to three criterions: field of research, theory, and methodology. Results and conclusions: IA science (IAS) applies paradigms and theories from other disciplines, i.e.: architecture, information science, media, and communication studies. The goals of IAS are: studying the phenomena affecting the information search process and the efficiency of information management, examining the new tools, methods, and inspirations. Researchers investigate whether the form of information expresses its function. It is difficult find an original IA research method. Originality/Value: IAS differs from IS in that IS focuses on the nature of information, analysing its features and attributes, considering the entire information process, whereas IAS is more concerned with information seeking, efficiency of information management, and identifying the factors that affect the understanding of information.

12

Obszary badań współczesnej informatologii (nauki o informacji)

67%

Sosińska-Kalata B.

Zagadnienia Informacji Naukowej - Studia Informacyjne

|

2013

|

tom 51

|

nr 2(102)

9-41

PL

CEL/TEZA: Celem artykułu jest przedstawienie kierunków rozwoju pola badawczego nauki o informacji (informatologii), od momentu jej wyodrębnienia się jako samodzielnej dyscypliny naukowej po czasy najnowsze. KONCEPCJA/METODY BADAŃ: Na podstawie krytycznej analizy piśmiennictwa w chronologicznej kolejności przedyskutowano zmieniające się nazewnictwo dyscypliny i porównano kryjące się za tymi zmianami kolejne próby redefiniowania zadań i celów badawczych nauki o informacji. Prezentacja ewolucji koncepcji nauki o informacji stanowi tło dla przedyskutowania wyników analizy współczesnych nurtów badawczych w nauce o informacji, przeprowadzonej na próbie 361 artykułów opublikowanych w czterech najważniejszych dla tej dyscypliny badawczych czasopismach międzynarodowych: Journal of American Society for Information Science and Technology, Journal of Information Science i Journal of Documentation (2011–2012) oraz Annual Review of Information Science and Technology (2007–2011). WYNIKI I WNIOSKI: Prześledzono kształtowanie się nauki o informacji od jej najwcześniejszej koncepcji sformułowanej przez Paula Otleta po współczesne interpretacyjne badania zachowań informacyjnych oraz próby integracji społecznej i technologicznej perspektywy badań informatologicznych. Zwrócono uwagę na narastającą multidyscyplinarność nauki o informacji oraz konsekwentny rozwój dwóch odrębnych obszarów badawczych: związanego z doskonaleniem technologii informacyjnej i skupionego na użytkowaniu informacji i zachowaniach informacyjnych. Mimo rosnącej różnorodności problematyki badawczej nauki o informacji, jej niezmienną oś problemową stanowi zapewnianie skutecznego komunikowania utrwalonej wiedzy pomiędzy ludźmi w różnych środowiskach ich aktywności i przy użyciu możliwie najbardziej efektywnych metod i narzędzi. Analiza najnowszego piśmiennictwa dyscypliny potwierdziła, iż główne nurty badawcze stanowią nadal zagadnienia związane z rozwojem technologii informacyjnych i z poznawaniem zachowań informacyjnych oraz użytkowania informacji. Nie został natomiast jednoznacznie potwierdzony opisywany w literaturze zwrot ku badaniu zjawisk informacyjnych w świecie społecznym i w kontekście kulturowym. Badanie piśmiennictwa potwierdziło również wzrost zainteresowania teorią i metodologią nauki o informacji, co może być wyrazem rosnącej metodologicznej dojrzałości nauki o informacji, ale także obaw związanych z rozmywaniem się jej odrębności wśród coraz liczniejszych innych nauk, w których również podejmowane są badania współczesnych zjawisk informacyjnych. ORYGINALNOŚĆ I WARTOŚC POZNAWCZA: Artykuł porządkuje wiedzę o dotychczasowym rozwoju nauki o informacji, uzupełniając ją o opartą na badaniach empirycznych charakterystykę najnowszych tendencji w kształtowaniu jej pola badawczego.

EN

PURPOSE/THESIS: The paper discusses trends in the development of information science research field since information science was identified as an independent discipline of science until present. APPROACH/METHODS: Using chronologically ordered critical analysis of the literature, the author discusses changing names for the discipline and compares subsequent attempts to redefine tasks and research objectives of information science reflected by these changes. The presentation of the evolution of the discipline concept provides a background for the discussion of the results of analysis of contemporary research trends in information science, based on the sample of 361 papers published in four most important international journals in the field: Journal of American Society for Information Science and Technology, Journal of Information Science, Journal of Documentation (2011–2012) and Annual Review of Information Science and Technology (2007–2011). RESULTS AND CONCLUSIONS: The development of information science is presented from its earliest concept formulated by Paul Otlet to contemporary interpretive research on information behavior and attempts to integrate social and technological perspectives of information science research. Attention is drawn to growing multidisciplinarity of information science and consistent development of two separate research fields – one related to information technology improvement and the other focused on the information use and information behaviour. Despite growing diversity of topics researched by information science, its core issue is to ensure effective transfer of preserved knowledge among people in various communities with most effective methods and tools. The analysis of most recent literature confirms that main research trends remain related to the development of information technologies and studies in information behaviour and information use. The shift towards research on information phenomena in the society and within cultural context described in the literature is not confirmed unequivocally. The analysis of the literature confirms growing interest in the theory and methodology of information science, which may express not only developing methodological maturity of this discipline but also anxiety arising from the dissolution of information science discreteness among other sciences which deal with contemporary information phenomena. ORIGINALITY/VALUE: The paper organizes knowledge on the current development of information science, supplementing it with the description of most recent trends shaping its research field.

13

An Essay on Information Overload

67%

Muraszkiewicz M.

Zagadnienia Informacji Naukowej - Studia Informacyjne

|

2014

|

tom 52

|

nr 1(103)

7-18

EN

PURPOSE / THESIS: Information overload, whether we realise it or not, is commonplace and affects various kinds of knowledge workers and ordinary consumers of information. The purpose of the paper is to identify main sources and reasons of the information flood and information overcharge, propose a remedy complete with the method of implementing personal trophic information pyramid, information firewall and everyday filtering routines, and envisage measures that the information science could elaborate on and employ in order to help limit the information overload. APPROACH / METHODS: The author’s personal experience as a researcher and teacher at a technical university and a heavy consumer of information, informal interviews with other scholars and knowledge workers of the high-tech corporate world, and talks with students and ordinary information users supplemented by desk research and statistics are the ground against which this essay was devised and written. RESULTS AND CONCLUSIONS: The major conclusion of the reported research is that the overwhelming feeling of personal overcharge with information and some vulnerability to the information flood is commonplace regardless of the category of information consumers. However, rarely can one observe the cases of devising and implementing countermeasures to control the information flow and intake and shape conscious information users. The result of the study is a set of guidelines for individuals concerning self-protection against the information flood. The author has also discovered that the discipline of information science does not provide information users with explicit methodologies helping them to control the information intake and resist the information pollution. ORIGINALITY / VALUE: Information overload is a widely discussed topic in the international literature; however, it is virtually absent from Polish academic and scientific journals. This essay is an attempt to fill the gap in question, though to a certain degree only, and provide some recommendations for the information science concerning this issue, in particular by boosting and promoting digital literacy and awareness that information overcharge does exist and is a threat to human brains and mind.

PL

CEL / TEZA: Nadmiar informacji, czy sobie go uświadamiamy czy też nie, jest powszechny. Dotyka on różnego rodzaju pracowników wiedzy i zwykłych konsumentów informacji. Celem tego artykułu jest określenie głównych źródeł i przyczyn zalewu informacją i przeciążenia informacyjnego, oraz zaproponowanie remedium wraz ze sposobem implementacji osobistej troficznej piramidy i zapory informacyjnej, oraz codziennych procedur filtrowania informacji, a także wskazanie środków, które może wypracować nauka o informacji, aby pomóc ograniczyć zalew informacyjny. KONCEPCJA / METODY BADAŃ: Podstawą opracowania tego eseju są osobiste doświadczenia autora jako naukowca i nauczyciela na politechnice oraz intensywnego konsumenta informacji, nieformalne wywiady z innymi pracownikami naukowymi ze środowiska akademickiego i świata korporacji Hi-Tech, a także rozmowy ze studentami i zwykłymi użytkownikami informacji, uzupełnione przez analizę źródeł wtórnych i danych statystycznych. WYNIKI I WNIOSKI: Głównym wnioskiem z badań jest to, że niezależnie od kategorii odbiorców informacji powszechne jest silne odczucie osobistego przeładowania informacją oraz pewnej luki w zabezpieczeniu przed informacyjną powodzią. Równocześnie jednak rzadkie są przypadki opracowywania i wdrażania w praktyce środków zaradczych, które pozwoliłyby kontrolować przepływ informacji oraz jej przyswajanie, wspierając kształtowanie się postaw świadomych użytkowników informacji. Wynikiem badania jest zestaw wskazówek dotyczących indywidualnej ochrony przed zalewem informacji. Autor stwierdził także, że nauka o informacji jako dyscyplina badawcza nie zapewnia użytkownikom informacji wyraźnie określonych metod, które mogłyby im pomóc kontrolować „spożycie” informacji i chronić ich przed „informacyjnym zanieczyszczeniem”. ORYGINALNOŚĆ / WARTOŚĆ POZNAWCZA: Nadmiar informacji jest tematem szeroko dyskutowanym w światowej literaturze, jednak w małym zakresie jest obecny w polskich czasopismach naukowych. Niniejszy esej próbuje wypełnić tę lukę, jakkolwiek jedynie do pewnego stopnia, oraz wskazać pewne, dotyczące tych zagadnień, rekomendacje dla badań w zakresie nauki o informacji, w szczególności związane z pobudzaniem i promowaniem edukacji cyfrowej (digital literacy) oraz świadomości, że przeładowanie informacyjne istnieje i stanowi zagrożenie dla ludzkich mózgów i umysłów.