Wyniki wyszukiwania - Biblioteka Nauki

1

Prawo do informacji publicznej a jego nadużycie - rozważania na gruncie orzecznictwa sądów administracyjnych

100%

Lebowa D. , Fermus-Bobowiec A.

|

nr nr 2

29-41

XX

Zarówno Konstytucja RP, jak i ustawa z dnia 6 września 2001 r. o dostępie do informacji publicznej gwarantują każdemu szeroki dostęp do każdej informacji o sprawach publicznych, co do zasady bez względu na cel, jakim się kierował, składając wniosek o udzielenie informacji publicznej. Na gruncie przepisów ustawy podmiot udostępniający informację publiczną jest uprawniony do badania interesu wnioskodawcy jedynie w przypadku informacji publicznej przetworzonej, a zatem informacji, dla wytworzenia której niezbędne jest przeprowadzenie pewnych działań na posiadanych już przez organ informacjach, tj. gdy mamy do czynienia z przygotowaniem informacji niejako "specjalnie" dla wnioskodawcy, według podanych przez niego założeń, kryteriów itp. Orzecznictwo sądów administracyjnych, wychodząc jednak poza ramy ustawy i sięgając do jej założeń aksjologicznych, stworzyło koncepcję nadużycia prawa do informacji publicznej. Stała się ona już na stałe obecna w praktyce stosowania ustawy o dostępie do informacji publicznej, a sprowadza się w istocie do badania intencji wnioskodawcy pomimo braku ku temu wyraźnego upoważnienia ustawowego. Celem artykułu jest omówienie koncepcji nadużycia prawa do informacji na tle rozwiązań konstytucyjnych i ustawowych oraz podjęcie próby jej zdefiniowania na gruncie realnych sytuacji faktycznych, w których może znaleźć zastosowanie. Realizacji tego zadania służy analiza orzecznictwa sądów administracyjnych. (abstrakt oryginalny)

EN

Both the Constitution of the Republic of Poland and the Act of 6 September 2001 on Access to Public Information guarantee everyone wide access to any information on public matters, in principle, regardless of the purpose pursued by submitting the application for public information. Under the provisions of this Act, the entity providing public information is entitled to examine the interest of the applicant only in the case of processed public information, i.e. information for the production of which it is necessary to carry out certain activities on the information already held by the authority, i.e. when we are dealing with the preparation of information in a way "specially" for the applicant, according to the assumptions, criteria, etc. provided by him. Case law of administrative courts, however, going beyond the scope of the Act and reaching its axiological assumptions, created the concept of abuse of the right to public information. It has already become permanently present in the practice of applying the Act on Access to Public Information, and in fact boils down to examining the applicant's intentions despite the lack of an express statutory authorization to do so. The article aims to discuss the concept of abuse of the right to information against the background of constitutional and statutory solutions and to attempt to define it on the basis of real factual situations in which it can be applied. The implementation of this task is supported by the analysis of the case law of administrative courts. (original abstract)

2

Whistleblowing w samorządzie terytorialnym z perspektywy wybranych standardów kontroli zarządczej

75%

Małecka-Łyszczek M.

|

nr nr 1-2

54-61

XX

Jednym z nowych wyzwań, z jakim będą musiały zmierzyć się jednostki samorządu terytorialnego, są zagadnienia związane z wprowadzaniem whistleblowingu, co jest konsekwencją regulacji dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/1937 z 23.10.2019 r. w sprawie ochrony osób zgłaszających naruszenia prawa Unii. Jednostki samorządu terytorialnego mogą zyskać nowe narzędzie, które potencjalnie sprzyja realizacji standardów kontroli zarządczej i wzmacnia ochronę interesu publicznego. Są one przecież narażone na rozmaite patologie, które mogą zaburzać zdolność do osiągania zakładanych przez nie celów i zadań, zagrażając jednocześnie fundamentom aksjologicznym istotnym w procesie realizacji dobra wspólnego. To właśnie kontrola zarządcza może sprzyjać doskonaleniu funkcjonowania jednostki samorządu terytorialnego, do których się odnosi, i w efekcie niwelować pojawiające się nieprawidłowości. Zaznaczyć należy, że istnieje jednak możliwość całkowitego wyeliminowania dysfunkcji, a zatem ich wychwytywanie i zgłaszanie odgrywa znaczącą rolę, dlatego warto w sposób adekwatny korzystać z whistleblowingu. (abstrakt oryginalny)

EN

Among the new challenges that territorial self-government units will have to face are issues related to the introduction of whistleblowing, which is a consequence of the regulation of Directive (EU) 2019/1937 of the European Parliament and of the Council of 23 October 2019 on the protection of persons who report breaches of Union law. Territorial self-government entities may gain a new tool that potentially promotes the achievement of management control standards and reinforces the protection of the public interest. They are, after all, exposed to various pathologies that can interfere with their ability to achieve their objectives and tasks, while threatening the axiological foundations that are important in the process of achieving the common good. It is precisely the management control that can foster the improvement of the operation of the territorial self-government unit to which it refers and as a result eliminate the arising irregularities. It should be pointed out, however, that dysfunctions can be completely eliminated and, therefore, their discovery and reporting plays a significant role, so it is worth making adequate use of whistleblowing. (original abstract)

3

Glosa do wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu z dnia 22 lipca 2019 r., sygn. I SA/Wr 365/19

75%

Porada Ł.

|

nr nr 3

53-65

XX

Glosa omawia wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu, w którym po raz pierwszy wyraźnie sprzeciwiono się praktyce instrumentalnego wszczynania postępowań karnych skarbowych w celu zawieszenia biegu terminu przedawnienia zobowiązań podatkowych. Sąd doszedł do wniosku, co jest istotnym novum, że zasadność wszczęcia postępowania karnego skarbowego nie może pozostawać poza kontrolą sądową. W wyroku rozwinięto również zagadnienie nadużycia prawa przez organy podatkowe, które to nadużycie stało się podstawą do uchylenia zaskarżonej decyzji, oraz zaproponowano uniwersalny test nadużycia prawa przez organy podatkowe. W związku z tym autor wyraził nadzieję, że wyrok ten będzie przełomowy, a sądy administracyjne coraz częściej zaczną kwestionować praktyki organów mające znamiona nadużycia prawa.(abstrakt oryginalny)

EN

Gloss elaborates the judgement of Regional Administrative Court in Wrocław, in which for the first time Court explicitly opposed against the practice of instrumentally initiating fiscal penal proceedings in order to suspend the period of limitation of a tax liability. What is new in the Polish jurisdiction, the Court concluded that validity of initiating fiscal penal proceedings should remain under court's jurisdiction. In abovementioned judgement issue of abuse of rights by the tax authority was developed, which was legal basis to annulment of the decision. A new versatile test of abuse of rights was proposed by the Court. In connection with the above, the author expressed hope that this judgement will be crucial and polish administrative courts will increasingly begin to question doubtful practices committed by the tax authorities.(original abstract)

4

Problematyka aksjologicznego nadużycia kompetencji w kontekście tzw. uchwał "anty-LGBT" : rozważania na kanwie aktualnego orzecznictwa sądów administracyjnych

63%

Hadel M.

|

nr nr 12

7-20

XX

Problematyka "uchwał anty-LGBT" ostatnimi czasy jest jednym z wiodących i bardziej kontrowersyjnych zarazem tematów społecznych. Omawiana problematyka - wbrew pozorom - jest niezwykle istotna, dotyczy ona bowiem kolizji zakresu kompetencji uchwałodawczych poszczególnych jednostek samorządu terytorialnego oraz konstytucyjnych praw i wolności obywateli. W artykule autor podejmuje próbę analizy tej kwestii z punktu widzenia dorobku doktryny prawa i postępowania administracyjnego: wpierw rozważa kwestię kompetencji uchwałodawczych organów stanowiących jednostek samorządu terytorialnego oraz dopuszczalności kontroli sądowoadministracyjnej tego rodzaju uchwał. Dalej przedstawia zagadnienie nadużycia prawa (kompetencji) w prawie publicznym w ogólności. Kolejno kluczową częścią wywodu jest przeniesienie powyższych teoretycznych rozważań na grunt omawianej problematyki uchwał "anty-LGBT" i dojście do konkluzji, że stanowią one przykład aksjologicznego nadużycia kompetencji, co powinno skutkować stwierdzeniem ich nieważności. (abstrakt oryginalny)

EN

The issue of 'anti-LGBT resolutions' has recently been one of the leading and more controversial social topics. Despite appearances, this issue is extremely important, as it applies to the conflict between the scope of legislative powers of individual territorial self-government units and the constitutional rights and freedoms of citizens. In the article, the author attempts to analyse this issue from the point of view of the achievements of the doctrine of the law and administrative proceedings. He first considers the issue of the legislative powers of the decision-making bodies of territorial self-government units and the admissibility of administrative court control of such resolutions. He then presents the matter of the abuse of rights (powers) in public law in general. Another key part of the argument is the application of the above theoretical considerations to the problem of the 'anti-LGBT' resolutions, as well as drawing the conclusion that they are an example of an axiological abuse of powers, which should result in their annulment. (original abstract)

5

Nadużycie prawa podmiotowego a dochodzenie roszczenia o zadośćuczynienie pieniężne z tytułu śmierci osoby bliskiej

63%

Bagińska E. , Wałachowska M.

|

nr nr 1

9-22

XX

Artykuł przedstawia analizę możliwości zastosowania koncepcji nadużycia prawa podmiotowego przy ocenie roszczeń odszkodowawczych, w tym w szczególności roszczenia o zadośćuczynienie pieniężne w razie śmierci osoby bliskiej (na podstawie art. 448 k.c.). Wyjaśniono w nim istotę nadużycia prawa podmiotowego oraz zastosowanie tej instytucji w praktyce, a następnie odniesiono się do dochodzenia roszczeń o zadośćuczynienie na podstawie art. 448 k.c.(abstrakt oryginalny)

EN

The article presents an analysis of possibilities of using the concept of abuse of subjective right in assessment of claims for damages, including, in particular, the claim for cash compensation in the case of death of a next of kin (pursuant to Article 448 of the Civil Code). It explains the essence of abuse of subjective right and use of this institution in practice, and then discusses pursuing claims for compensation pursuant to Article 448 of the Civil Code.(original abstract)

6

Przeciwdziałanie nadużywaniu funkcji redystrybucyjnej państwa

63%

Chmielnicki P.

|

nr nr 12

123-135

XX

W ekonomicznej teorii dóbr publicznych jest to zjawisko definiowane jako tzw. efekt wolnego jeźdźca, powiązane z pokrewnym zjawiskiem efektu Ringelmanna. W przypadku świadczeń publicznych oba efekty manifestują się w zachowaniu osób, które korzystają z tych świadczeń (w tym z usług medycznych), choć nie ma do tego uzasadnionej podstawy, a świadczenia te powinny trafić do innych członków społeczeństwa. Badania polskiego ustawodawstwa z lat 2014-2020 ujawniają, iż w tym okresie uchwalono również ustawy, których skutki odnosiły się do generowania efektu gapowicza, a nie do jego redukcji. Na podstawie badań procesu legislacyjnego można stwierdzić, że działania polskiego ustawodawcy w zakresie niwelowania efektu gapowicza w obszarze publicznych usług medycznych w latach 2014-2020 okazały się chaotyczne i niekonsekwentne.(abstrakt oryginalny)

EN

In the economic theory of public goods the phenomenon is defined as that which is known as the "free-rider effect", which is associated with the related phenomenon of the Ringelmann effect. Both effects manifest in public services through the behaviour of persons who use these benefits (including medical services) without having a justified basis for doing so, and while these benefits should reach other members of society. Studies on Polish legislation from 2014-2020 reveal that during that period statutes were enacted that generated the "free-rider effect" instead of reducing it. Based on the studies of the legislative process, it can be concluded that the activities of the Polish legislator in the field of reducing the "free-rider effect" in the area of public medical services in 2014-2020 turned out to be chaotic and inconsistent.(original abstract)

7

Instrumentalne wszczęcie postępowania karnego skarbowego a zakres kontroli sądowoadministracyjnej

63%

Dźwigała G.

|

nr nr 1

53-56

XX

Glosowane orzeczenie dotyczy problemu o istotnej doniosłości - zakresu kontroli sądowoadministracyjnej w przypadku zawieszenia terminu przedawnienia zobowiązania podatkowego z powodu wszczęcia postępowania karnego skarbowego. O znaczeniu praktycznym tego zagadnienia świadczą udostępnione w ubiegłym roku statystyki dotyczące dużej skali nadużyć ze strony organów podatkowych w stosowaniu tego instrumentu. Wobec tego powstaje ważne pytanie: jaka jest i jaka powinna być rola sądów administracyjnych w zwalczaniu tych nadużyć? (abstrakt oryginalny)

EN

The commented judgment concerns an important problem: the scope of review carried out by administrative courts in case of suspension of the limitation period of a tax liability due to initiation of fiscal penal proceedings. The practical importance of this issue is confirmed by the statistics released last year, which concern the large scale of abusive application of this instrument by tax authorities. So a weighty question arises: what is and what should be the role of administrative courts in combating such abuses? (original abstract)