Wyniki wyszukiwania - Biblioteka Nauki

1

Berliński kod architektoniczny w twórczości emigracyjnej Vladimira Nabokova

100%

NDiaye I. A.

Acta Polono-Ruthenica

|

2013

|

tom Tom 1 Nr XVIII

67-78

EN

In 1921-1923 Berlin was a centre of Russian emigration. Many poets and writers from Russia, like Maksim Gorki, Aleksy Remizow, Andriej Bieły, Ilja Erenburg, Aleksy Tołstoj, Władysław Chodasiewicz, Borys Pasternak, and for a short time also Marina Cwietajewa and Siergiej Jesienin, connected their life with this city. It was just in Berlin where was working one of the most interesting and the most intriguing writer of XX century (1922-1937) - Vladimir Nabokov. These period was characterized for him not only by happy moments (first love, marriage, birth of son), but also by tragic ones (death offather). His stay in Berlin marked out really important stage in creativity of Nabokov. It was theplace of his debut in the pages of Berlin’s newspaper “Руль” in 1921, in which he published his first poems under the pseudonym Sirin. In Berlin Nabokov wrote his first story and first novel. Itwas where he achieved his fame and formed his unique style of writing. Nabokov’s emigrant prose from 20’s constitutes an extraordinary guidebook to Berlin. In his art pieces he recreated the topography of Berlin by using architectural codes. Most often he related the code of home to a closed, domestic and peaceful circle. It is a circle tight in the meaning of space, but profound in the meaning of sensations. The lack of real home was a reason to lookingfor surrogate and it effected disorientation in the world in which poet had no place. The city hasa role of open, then foreign and hostile space. Here for the most part we can see the code in the shape of street or houses in city. This kind of code used by Nabokov, but also by other emigrantpoets, creates a feeling of disharmony, artificiality and unnaturalness.

2

V. Nabokov wobec II wojny światowej – twórcza recepcja i moralna ocena

100%

Grygiel M.

Language. Culture. Politics. International Journal

|

2022

|

tom 1

159-167

PL

Vladimir Nabokov rosyjski i amerykański pisarz jest autorem dwóch powieściowych antyutopii: Zaproszenie na egzekucję i Nieprawe godło, w których dał wyraz swym politycznym poglądom, mimo iż deklarował się zwykle jako pisarz apolityczny. W obu utworach autor obnaża mechanizmy działania komunizmu i faszyzmu niemieckiego, ostrzega czytelników przed zniewoleniem ideologii totalitarnej, przed biernością wobec przemocy i manipulacji. Kategoryczne polityczne poglądy Nabokova wynikają z faktu, iż doświadczył konsekwencji rewolucji rosyjskiej 1917 roku oraz II wojny światowej, w wyniku których musiał uciekać najpierw z rodzinnej Rosji, a później z ogarniętej wojną Europy. Powieść Nieprawe godło pozwala na bezpośrednie skojarzenia świata przedstawionego z rzeczywistością prześladowań i represji hitleryzmu, z wypaczonym moralnie systemem państwa policyjnego. Nabokov sprzeciwia się złu, potępia go we wszelkiej postaci, opowiada się za dobrem, którego nie można dostrzec w przedstawionej przez pisarza rzeczywistości politycznej, w powieściowym świecie totalitarnym. Krytyka i dyskredytacja zbrodniczych politycznych ideologii należy do obowiązków pisarza, Nabokov w ten sposób podkreśla znaczenie dobra i moralności w życiu człowieka.

3

Vladimir Nabokov o antywartościach – popkultura, reklama, konformizm

89%

Grygiel M.

Language. Culture. Politics. International Journal

|

2020

|

tom 1

159-168

PL

Vladimir Nabokov należy do najbardziej popularnych prozaików XX wieku, jego twórczość reprezentuje wyszukana kompozycja, gra tekstualna z czytelnikiem, bogata stylistyka, a także dwujęzyczność – utwory pisane po rosyjsku i angielsku. Artykuł odpowiada na pytanie, czy mimo skomplikowanej treści i formy twórczość Nabokova osiągnęła popularność dzięki typowym dla popkultury chwytom, wątkom i zabiegom, czy może zdecydował o tym talent pisarza? Nabokov niewątpliwie miał krytyczny stosunek do popkultury, która niszczy indywidualizm i oryginalność, jednocześnie prowadził z nią literacki dialog, wykorzystując popularne tematy i motywy do własnej, niepowtarzalnej nabokovowskiej perspektywy. Pisarz dostrzegał ewidentne zagrożenia płynące z popkultury, krytykował rynek reklamowy, atakował stereotypizację współczesnych poglądów i wszechobecny konformizm, jednocześnie doceniał problemy powszechnie odrzucane (seksualność) czy atrakcyjne, ale banalizowane (wątki detektywistyczne, przygodowe, awanturnicze). Nabokov umiejętnie korzystał z kultury masowej, poprzez swoje dzieła kształtował wrażliwość odbiorcy, intuicyjnie ufał jego inteligencji.

EN

Vladimir Nabokov belongs to the most popular prose writers of the 20th century. His work is represented by a sophisticated composition, playing with the reader, rich stylistics, as well as bilingualism - works written in Russian and English. The article answers the question whether, despite the complicated content and form, Nabokov's work has achieved popularity thanks to the typical pop culture tricks, threads and tricks, or whether this was decided by the writer's talent. Nabokov undoubtedly had a critical attitude towards pop culture, which destroys individualism and originality, while at the same time was conducting a literary dialogue with it, using popular themes and motifs for its own unique perspective. The writer noticed the obvious threats arising from pop culture, criticized the advertising market, attacked the stereotyping of contemporary views and ubiquitous conformism, and at the same time he appreciated problems that were commonly rejected (sexuality) or attractive but trivialized (detective and adventure threads). Nabokov skillfully used mass culture, through his works he shaped the sensitivity of the recipient and intuitively trusted his intelligence.

4

DON KICHOT CERVANTESA W KRYTYCE ROSYJSKIEJ I POLSKIEJ (NA MATERIALE PRAC VLADIMIRA NABOKOVA I ZOFII SZMYDTOWEJ)

88%

Karwacka M.

Acta Neophilologica

|

2015

|

tom XVII/1

113-120

EN

The paper deals with the critical texts of two writers / researchers whose roots come from Russia and interests are focused on similar literature areas among other things on Don Quijote. Zofia Szmydtowa a Russian researcher whose career was developed mainly in Poland and Vladimir Nabokov, whose critical and literature analysis were conceived outside Russia decided to make an attempt to decode the Cervantes’ masterpiece. Both authors have their own concept concerning interpretation and analysis of the Cervantes’ novel. The author of the paper tries to find similarities in their understanding and critical idiom, discovering the justification of such different critical texts. Although texts were written in different circumstances and environments they have a lot in common what is shown in the paper.

5

Multisensoryczność "Listów do Very" Vladimira Nabokova

75%

Ginter A.

|

tom XXIII/2

217-228

EN

The main aim of the present paper is to investigate and describe the nature of synaesthetic devices employed by Vladimir Nabokov evident in his letters to his wife – Vera Slonim. The analysis of the language and style of the matrimonial intimate correspondence, written for one reader only, is expected to provide evidence allowing one to establish whether the numerous variants of perceptual synaesthesia employed by Nabokov in all his literary texts reflect his genuine synaesthetic experiences or whether such can only serve as examples of the writer’s passion for creating a kind of perceptual play on words and puzzles.

6

Familiarizing Berlin: Writing Strategies in Vladimir Nabokov’s Short Story "A Guide to Berlin"

75%

Ułanek M.

Slavia Orientalis

|

2019

|

tom LXVIII

|

nr 1

7

Wyjechali Sebalda – hołd złożony Nabokovowi

75%

Hyde G. M. , Sady M.

|

2014

|

tom 68

|

nr 3-4(306-307)

62-66

EN

The Emigrants is a book more closely integrated as a narrative than The Rings of Saturn but still not a novel in any obvious way. I have called it “a novel in a kaleidoscope”, since it keeps getting shaken up by the presiding “fokusnik” (Russian for “conjurer”, a word Nabokov loved) and its focal point shifts accordingly, on both sides of the grave. An abyss keeps opening exactly where the narrator is standing, just as it does in many of Nabokov’s fictions. A shameless appropriation of photographs, some private as if really from the family album, some from the public domain, supports the narratives that seem to be emerging to clarify family histories but actually cast a further veil of darkness and death. Nabokov asks what the “real life” of his character (Sebastian Knight) is, and the answer is the page in front of your nose. Kantor wonders at the disappearance of his father but sees no point in setting out in his pursuit. Photographs simply confirm the deadly encroachment of time on anything we may think significant. We have all emigrated from a world we do not remember, as Nabokov reminds us in Speak, Memory. We are now on our way to another world from which no-one has ever returned. Our fate is a lonely one, like that of the principal protagonists of The Emigrants. Death shadows it, as it shadows Hersch Seweryn, or Henry Selwyn, in his Gothic house and garden not altogether unlike Max’s. The reported accident that took the life of Henry’s alpine guide friend emphasises what so many holocaust survivors felt: that they had no right to be living at all when so many had been murdered or had their lives utterly ruined. Paul Bereyter is an extraordinary embodiment of the falsifications of Nazi history and racial theory. Max gives him enough sympathetic attention to make us feel the tragic loss of a man of goodwill and culture. His suicidal depression might have been averted. But how? The Ambros Adelwarth story is perhaps over-complex but it is a bold attempt to grasp the nettle of American Jews and their astonishing creativity. To follow them consistently through their zig-zag progression over the “dream-bright” map of America is a challenge. To cap it, Max brings himself “home” to Norfolk, whence he travels to revisit the now successful artist friend from his Manchester days, Ferber.

8

O konceptach lingwokulturowych w literaturze i jej przekładach. Słów kilka o nowym wydawnictwie naukowym Karpackiej Państwowej Uczelni w Krośnie

71%

Wawrzyńczak A.

Studia Pigoniana

|

2022

|

tom 5

|

nr 5

217-228

EN

The article presents an overview of Leokadia Styrcz-Przebinda’s book “Linguo-cultural Concepts and Translation. Nabokov and others”. This book presents a number of works by the author showing a wide range of her scientific and translational interests, but focusing primarily on the study of specific concepts of linguo-cultural set in a broad literary context. The focus was on Russian linguo-cultural concepts: sadness/longing and happiness/joy considered in the context of other European languages. An important sphere of achievements of the author of the collection are translations of theoretical works by the Russian linguist Grigory Kruzhkov, which can inspire other researchers to undertake bold scientific challenges, are also an important sphere of the author’s achievements. The presented review shows the most important qualities of the book and allows us to evaluate its great scientific and cognitive qualities.

PL

Artykuł prezentuje omówienie książki Leokadii Styrcz-Przebindy Koncepty lingwokulturowe a przekład. Nabokov i inni. W omawianej pozycji zaprezentowany został szereg prac Autorki ukazujący szerokie spektrum jej zainteresowań naukowych i translatorskich, choć skupiający się przede wszystkim na badaniach konkretnych konceptów lingwokulturowych ujmowanych w szerokim kontekście literackim. W centrum uwagi znalazły się rosyjskie koncepty lingwokulturowe: smutek/tęsknota oraz szczęście/radość rozpatrywane w kontekście innych języków europejskich. Istotną sferą dokonań Autorki zbioru są także przekłady prac teoretycznych rosyjskiego lingwisty Grigorija Krużkowa, które mogą inspirować innych badaczy do podejmowania odważnych naukowych wyzwań. Autor artykułu odniósł się również do eseistyki historyczno- -literackiej, która również znalazła się w omawianym zbiorze. Zaprezentowana recenzja wykazuje najistotniejsze zalety omawianej książki i pozwala ocenić jej duże walory naukowo-poznawcze.

9

Pisarz na wygnaniu: wymiary emigracji w opowiadaniu Vladi-mira Nabokova Письмо в Россию

71%

Ułanek M.

|

2020

|

tom Tom 1 Nr XXV

35-46

PL

Punktem wyjścia proponowanych rozważań jest koncepcja gatunku Michaiła Bachtina, zgodnie z którą gatunek wypowiedzi zakłada określony rodzaj istnienia w rzeczywistości oraz szczególną relację z odbiorcą. Utwór Nabokova Письмо в Россию jest pod tym względem opowiadaniem modelowym. Jego protagonista – autor tytułowego Listu – tematyzuje sytuację pisarza na wygnaniu i poddaje refleksji zarówno byt, jak i egzystencjalny (бытийный) wymiar emigracji. Czyni to, stosując dwojaką strategię. Po pierwsze, bohater-pisarz wykorzystuje chwyt właściwy dla samego Nabokova: poetyzuje przestrzeń Berlina i przeobraża siłą wyobraźni byt (codzienność), sposób „zamieszkiwa-nia” na ziemi (Heidegger), podkreślając rolę duchowego wymiaru istnienia człowieka jako źródła szczęścia. Po drugie, wybór gatunku listu – formy wypowiedzi intymnej – również stanowi swoistą strategię, która pozwala oswoić obcą rzeczywistość i aktualizować „ślad” przeszłości w samotnej codzienności na wygnaniu.

EN

The starting point of the proposed considerations is Mikhail Bakhtin’s notion of genre, according to which genre of an utterance presupposes a particular kind of existence in reality and a special relationship with the recipient. Nabokov’swork A LetterThat Never Reached Russia is a model short story in this respect. Its protago-nist – the author of the eponymous Letter, topicalizes the writer’s situation in exile and takes under consideration both being as well as existential (bytijnyj) aspect of emigration. It is achieved using a twofold strategy. First of all, the hero-writer uses a trick specific to Nabokov himself: he poeticizes Berlin’s space and, with the power of imagination, transforms being (everyday existence), the manner of inhabiting the Earth (Heidegger), emphasizing the role of the spiritual aspect of human existence as a source of happiness. Secondly, choosing the epistolary genre – a form of intimate expression – is also a kind of strategy that allows familiarizing an alien reality and actualizing the “trace” of the past in a solitary everyday life in exile.

10

Karenin’s ears, Grinevitch’s fingernails

71%

Kraskowska E.

Forum Poetyki

|

2022

|

nr 30

EN

The article focuses on the presence and function of bodily details in Leo Tolstoy’s Anna Karenina. The bodily detail is defined as a single part of the human body (e.g., the ear, the hand, the finger, the nail, the nape of the neck, the calf, a lock of hair) that is noticed by the characters in the novel and/or by the auctorial narrator. An important point of reference for the analyzes and interpretations is the style of reading proposed by Vladimir Nabokov in his lectures on literature and Kazimierz Bartoszyński’s theory of rereading.

PL

Artykuł dotyczy obecności i funkcji detali korporalnych w Annie Kareninie Lwa Tołstoja. Przez detal korporalny rozumie się tu pojedynczy fragment ludzkiej zewnętrzności cielesnej (np. ucho, dłoń, palec, paznokieć, kark, łydkę, kosmyk włosów) postrzegany przez postacie ze świata przedstawionego utworu i/lub przez auktorialnego narratora. Istotnym punktem odniesienia dla analiz i interpretacji przeprowadzonych w artykule jest styl lektury proponowany przez Vladimira Nabokova w jego akademickich wykładach o literaturze oraz przedstawiona przez Kazimierza Bartoszyńskiego teoria lektury wielokrotnej.

11

Nabokow w masy: Obrona Łużyna na dużym ekranie

71%

Popovich N.

Kultury Wschodniosłowiańskie - Oblicza i Dialog

|

2019

|

nr 9

113-128

EN

The intellectual prose of Vladimir Nabokov is not easy to be filmed. Thus, filmmakers have made a lot of changes in the original text. The goal of The Luzhin Defence creators’ was to show a completely new interpretation of Nabokov’s novel and present it to the public. This is why they simplified the plot, added some dynamism, made it more epic and attractive (love triangle, Luzhin’s mother’ suicide, erotic scenes, conspiracy, kidnapping, failed wedding). Luzhin’s childhood has been presented as a series of flashbacks. The hierarchy of characters has been changed: two equivalent characters are in the center (Luzhin and Natalia). All other characters have been given their first names and their biography. The film is spiced with feminism: the female character is stronger than in the novel and the story of a chess player (Luzhin) is presented from the feminist director’s point of view. Love story is placed in the center of the plot and it covers the topic of the game of chess. The motif of chess is connected with an extra independent character providing comments about chess to a viewer. Nabokov’s idea about the transcendental nature of arts, madness as the price for being a genius, is not presented in the film. The conflict in the film is not about metaphysics, but about intrigues and envy. Additionally, the plot has been complemented with an epilog to Nabokov’s story. After Luzhin’s suicide Natalia finishes the championship chess match by following his notes about the game and takes a revenge.

12

Od poetyki tytułu do struktury sensu - o dwóch tytułach jednego opowiadania Vladimira Nabokova

62%

Ułanek M.

|

nr 1 (181)

28-49

RU

Предметом анализа в статье является рассказ В. Набокова Катастрофа (1924), который, в процессе перевода на английский язык самим автором, получил новое заглавие – Details of a Sunset. Исходя из поэтики заглавия, рассмотрению подвергаются следующие вопросы: 1. образ влюбленного героя – «полубога» Марка, наделенного светоносными атрибутами, посредством которых он соотносится со сферой мифа (Эрос, Амур), с праначалом (Эдем, тема детства); 2. категория «чуткого повествователя» – со-чувствующего наблюдателя событий; 3. присутствующая в рассказе онирическая сфера, также связанная с мифом и со стремлением человека к высшим ценностям; 4. метафорика и символика заката солнца. Доказывается, что изменение заглавия рассказа и способ описания заката позволили Набокову акцентировать аксиологический аспект произведения и тем самым установить отношение с читателем, постулируя своеобразный «подъем» на иной уровень понимания. Методологической основой рассуждений становится концепция Ролана Барта, который, оценивая слово в дискурсе, указывает на его смыслообразующую функцию.

PL

Przedmiotem analizy w artykule jest opowiadanie V. Nabokova Katastrofa (1924), które w procesie tłumaczenia na język angielski przez samego autora zyskało nowy tytuł – Details of a Sunset. Wychodząc od poetyki tytułu namysłowi poddano następujące kwestie: 1. kreację zakochanego bohatera – „półboga” Marka obdarzonego świetlistymi atrybutami, wiążącymi go ze sferą mityczną (Eros, Amor), z prapoczątkiem (Eden, motyw dzieciństwa); 2. kategorię „czułego narratora” – zaangażowanego obserwatora wydarzeń; 3. sferę oniryczną obecną w opowiadaniu, odsyłającą do mitu, związaną z dążeniem człowieka ku wyższym wartościom, z odwiecznym pragnieniem szczęścia; 4. metaforykę i symbolikę zachodzącego słońca. Wykazano, że sposób deskrypcji zachodu słońca oraz zmiana tytułu opowiadania pozwoliły pisarzowi zaakcentować aksjologiczny wymiar utworu i tym samym ustalić relację z czytelnikiem, postulując swoiste „wzniesienie się” na inny poziom rozumienia. Inspiracje metodologiczne dla prezentowanych rozważań czerpiemy z refleksji Rolanda Barthesa, który wartościując słowo w dyskursie wskazuje na jego sensotwórczą funkcję.

EN

The subject of the analysis in the article is V. Nabokov’s short story Catastrophe which in the proces of authorial translation into English received a new title – Details of a Sunset. Starting from the poetics of the title the following matters were considered: 1. creation of a hero in love – „half-god” Mark endowed with luminous attributes, connecting him with the mythical sphere (Eros, Amor), with the pre-beginning (Eden, the motif of childhood) 2. the category of the „sensitive narrator” – an involved observer of the events; 3. the oneiric sphere present in the short story refering to the myth, connected with the human drive towards higher values, with the eternal desire for happiness; 4. imagery and symbolics of the setting sun. It has been demonstrated that the mode of the sunset description and the alteration of the short story title allowed the author to accentuate axiological dimension of the literary work and thus set the relationship with the reader postulating a particular „elevation” to another level of understanding. Methodological inspirations for the presented considerations were taken from Roland Barthes’ reflections, who by evaluating the word in the discourse points towards its sense-generating function.

13

Vladimir Nabokov’s Critique of Realism and Geopolitics

62%

Bakirov D.

Wschód Europy. Studia humanistyczno-społeczne

|

2023

|

tom 9

|

nr 1

55-64

PL

Celem artykułu jest prześledzenie krytyki geopolityki Władimira Nabokowa zawartej w jego dziełach Dar (1963), Zniszczeni tyrani (1936) i Pamięci, przemów (1964). Vladimir Nabokov krytykuje geopolitykę jako coś, co zamyka ludzką wyobraźnię w walce o sumie zerowej o ograniczone zasoby i mobilizuje ich pasję do kultu władcy. Stawiam hipotezę, że Nabokov pokazuje nam także, jak obraz stworzenia jako dar przekracza „realizm” o sumie zerowej i odblokowuje części otoczenia, które mają coraz więcej do „powiedzenia” w coraz bardziej zawiłych rozmowach. Mając to na uwadze, możemy czytać realistyczną szkołę stosunków międzynarodowych jako reifikującą niszczycielską siłę, centralny element polityki przez honorowanie równowagi pomiędzy „wielkimi mocarstwami nuklearnymi”. Twierdzę, że pogląd Nabokowa może zamiast tego skierować nas na ścieżkę demokratyzacji, jako że główny ośrodek stosunków międzynarodowych, podobnie jak chrześcijanie w starożytności, byli w stanie zignorować skomplikowaną geopolityczną sieć różnych bóstw, które reprezentowały niszczycielską władzę rzymskich prowincji pod panowaniem kultu cesarza, który reprezentował niszczycielską siłę legionów rzymskich. Demokratyzacja ta jest dziełem abstrahowania przemocy, aby ją ograniczyć i zmonopolizować przez wilsonowski ideał „Koncertu Narodów”, z poziomu którego przemoc jest wykorzystywana do nadzorowania „państw zbójniczych”.

EN

The aim of this article is to follow Vladimir Nabokov’s critique of geopolitics as found in his works The Gift (1963), Tyrants Destroyed (1936), and Speak, Memory (1964). Vladimir Nabokov critiques geopolitics as something that locks people’s imagination within the zero-sum-struggle for scarce resources and mobilises their passions for the worship of the ruler. I hypothesise that Nabokov also shows us how the image of creation as a gift goes past zero-sum “realism” and unlocks parts of the environment as having increasingly more to “say” within increasingly intricate conversations. With this framework in mind, we can read the Realist school of international relations as reifying the destructive force as the centrepiece of politics by way of honouring the balance between “great nuclear powers”. I argue that Nabokov’s view can instead set us on the path of democratisation as the salient focus of international relationships much like the Christians in ancient times were able to ignore the intricate geopolitical network of different deities that represented the destructive powers of the Roman provinces under the cult of the Emperor who represented the destructive force of the Roman legions. This democratisation is the work of abstracting violence so as make it restricted and monopolised by the Wilsonian ideal of the “Concert of Nations” from the level of which the violence is used to police the “rogue states”.

14

Vladimir Nabokov jako wykładowca literatury

54%

Grygiel M.

Roczniki Humanistyczne

|

2016

|

tom 64

|

nr 7: Słowianoznawstwo

137-147

PL

Vladimir Nabokov podjął pracę wykładowcy akademickiego po wyjeździe do Stanów Zjednoczonych, gdzie wykładał na Wellesley College i Uniwersytecie Cornella literaturę europejską i literaturę rosyjską. W swoich wykładach pisarz zaprezentował kategoryczne i kontrowersyjne opinie na temat literatury, podzielił ją na arcydzieła i utwory, jego zdaniem mierne, stworzył hierarchię literacką, wynikającą z osobistych autorskich przekonań i upodobań. W literaturze rosyjskiej zachwalał twórczość M. Gogola, L. Tołstoja i A. Czechowa, negatywnie ocenił dorobek F. Dostojewskiego i M. Gorkiego. Z literatury europejskiej wyróżnił wybrane dzieła M. Prousta, J. Joyce’a i G. Flauberta, w każdym wypadku wskazywał na wartości kluczowe dla swojego dorobku, metody znamienne dla całej swojej prozy. Wykłady Nabokova stanowią nierozerwalną część jego dokonań literackich, są wykładnią literackiej filozofii pisarza.

RU

Владимир Набоков стал преподавателем литературы после переезда в США, где читал лекции в колледже Уэлсли и Корнеллском университете по русской и зарубежной литературах. В своих лекциях писатель представил твердые и спорные суждения на литературу, разделяя ее на шедевры, и, по его мнению, посредственные произведения, сочинил литературную иерархию как результат собственных авторских взглядов и симпатий. В русской литературе восхищался творчеством Н. Гоголя, Л. Толстого и А. Чехова, отрицательно высказывался на тему достижений Ф. Достоевского и М. Горького. В зарубежной европейской литературе подчеркивал значение выбранных произведений М. Пруста, Д. Джойса и Г. Флобера, в каждом случае определяя ключевые ценности и значительные методы для своего прозаического творчества. Лекции Набокова составляют неотделимую часть его творческого наследия, являются интерпретацией литературной философии писателя.

EN

When he arrived to the United States Vladimir Nabokov took a job as the university lecturer at Wellesley College and Cornell University. He taught Russian and European literature. In his lectures he presented a categorical and controversial opinions on literature, he divided it into masterpieces and works. In his opinion he created a hierarchy of literary resulted from his personal beliefs and preferences. In Russian literature, he praised works of M. Gogol, L. Tolstoy and Chekhov. He negatively assessed the achievements of F. Dostoevsky and M. Gorky. In the European literature he singled selected works of Marcel Proust, Joyce J. and G. Flaubert. In any case he pointed to the key values for his Works and methods characteristic of all his prose. Nabokov's lectures are the integral part of his literary achievements and they are writer’s literary philosophy.

15

Alicja na wygnaniu. Anya v strane chudes Vladimira Nabokova jako przykład adaptacji

51%

Letka-Spychała O.

|

tom 5

|

nr 2

132-151

EN

This paper explores a Russian translation of Lewis Carroll’s Alice’s Adventures in Wonderland made by Vladimir Nabokov in 1923. A significant aspect of its emergence relates to the fact that the target text was created when the writer and many other representatives of the Russian intelligentsia were living in exile. The starting point for the article is the hypothesis that Nabokov’s version is an adaptation. The aim of the paper is to show how adaptive procedures influence the original and what profits and losses they produce. The author focuses on two elements of the book: the names of the characters and literary allusions both filtered through the Russian culture by the translator. Their juxtaposition with the original reveals changes in the semantic layer of proper names and in the formal structure of parodied texts. Nevertheless, this “domestication” also brings a new value. It enriches the target text with an additional therapeutic function which allowed Russian expatriates and their children to deal with hardships of exile and to keep Russian canonical literary works in their minds.

PL

Niniejszy artykuł jest poświęcony rosyjskojęzycznemu przekładowi Alicji w Krainie Czarów Lewisa Carrolla wykonanemu przez Vladimira Nabokova w 1923 roku (Аня в Странe Чудес). Istotnym elementem jego genezy jest fakt, iż tekst sekundarny powstawał w czasie, gdy pisarz, podobnie zresztą jak inni członkowie rosyjskiej inteligencji, przebywał na emigracji. Punktem wyjścia dla rozważań jest potraktowanie Nabokovowskiej wersji jako adaptacji, celem – wskazanie w jaki sposób adaptacyjne zabiegi zniekształciły oryginał, na jakie zyski i straty go naraziły. Autor skupia się na dwóch elementach tytułowej Krainy Czarów: nazwach bohaterów oraz literackich aluzjach przepuszczonych przez tłumacza przez filtr rosyjskiej kultury. Ich zestawienie z oryginałem ujawniło zmiany w warstwie semantycznej antroponimów i układzie formalnym parodiowanych tekstów. Niemniej jednak, udomowienie przyniosło również zyski w postaci wzbogacenia tekstu o funkcję terapeutyczną pozwalającą rosyjskim ekspatriantom przetrwać trudy wygnania i zachować pamięć o utworach należących do rosyjskiego kanonu literackiego.