Wyniki wyszukiwania - Biblioteka Nauki

1

Reakcja roślinności na chłodne oscylacje klimatyczne podczas holocenu : wstępne wyniki analizy pyłkowej osadów Jeziora Bocznego (Kraina Wielkich Jezior Mazurskich)

100%

Żuk-Kempa E. , Fiłoc M. , Kupryjanowicz M.

Przegląd Geologiczny

|

2023

|

tom Vol. 71, nr 10

530--532

EN

This article presents the preliminary results of palynological research, the main objectives of which were to study the climate changes impact on the vegetation from end last glaciation to the present day in the Great Masurian Lakes District. In the pollen diagram from the Lake Boczne profile, 12 local pollen assemblage zones (LPAZ) were distinguished. The pollen zoneand subzones illustrate successive stages of vegetation development around Lake Boczne. The existence of a sedimentary gap in the analysed profile covering a significant part of the Middle Holocene was documented, which could be associated with a cooling and/or a more humid climate. Moreover, some changes in the pollen record may have reflected changes in vegetation due to cold climate oscillations.

2

Proces powstawania subborealnych brzezin bagiennych (thelypterido-betuletum pubescentis czerwiński 1972) na wybranych torfowiskach Niziny Północnopodlaskiej

100%

Matowicka B. , Drzymulska D.

Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie

|

2009

|

tom T. 9, z. 4

177-185

PL

Przedmiotem badań przeprowadzonych w latach 2007-2008 byłproces powstawania subborealnych lasów brzozowych, występujących na chronionych torfowiskach Niziny Północnopodlaskiej. Na podstawie analiz botanicznych szczątków makroskopowych (przebadano 164 próby osadu) odtworzono subfosylne zbiorowiska roślinne, poprzedzające fazę leśną roślinności torfowisk. Sosnowo-brzozowe lasy bagienne występują na średnio głębokich i głębokich torfach (średnio 2,3 m) rzadko podścielonych gytią. W osadach rozpoznano szczątki reprezentujące 51 taksonów różnej rangi. Roślinność subfosylna badanych torfowisk przynależy do czterech klas: Scheuchzerio-Caricetea nigrae, Phragmitetea, Oxycocco-Sphagnetea i Alnetea glutinosae. Zbiorowisko leśno-zaroślowe + turzyce-torfowce, pojawiające się na większości stanowisk, w warstwie stropowej złóż wyraźnie nawiązuje do współczesnego zespołu Thelypterido-Betuletum pubescentis i zawsze występuje w najmłodszym okresie holocenu. W ewolucji roślinności torfowisk rozwój brzezin był związany z występowaniem okresów klimatycznych o zmniejszonej wilgotności.

EN

The object of the study carried out between 2007 and 2008 was the process of evolution of boreal bog-birch forest situated on protected mires of North Podlasie Upland. The reconstruction of subfossil plant communities was based on the analysis of peat sediments (164 peat samples were studied). The boreal bog-birch forests are situated on medium-deep and deep peat ca. 2.3 m seldom underlined with gyttja layer. Remains of 51 different plant taxa were identified in the investigated peat sediments. They belonged to four vegetation classes: Scheuchzerio-Caricetea nigrae, Phragmitetea, Oxycocco-Sphagnetea and Alnetea glutinosae. In most locations, in the subsoil layer of peat deposit the forest-brushwood + Carex-Sphagnum community was identified. This subfossil community occurred during the Subboreal and Subatlantic periods and can be related to the contemporary Thelypterido-Betuletum pubescentis. Spreading of bog-birch forest onto mires was related to the occurrence of climatic periods featuring decreased humidity.

3

Prekambr platformy wschodnioeuropejskiej na obszarze Polski : tektonika i rozwój skorupy

80%

Cymerman Z.

Prace Państwowego Instytutu Geologicznego

|

2004

|

tom T.180

7--117

PL

Wykonano analizę strukturalną i kinematyczną nieorientowanych rdzeni ze 101 otworów (ok. 21 800 m rdzenia) ze skał krystalicznych polskiej części platformy wschodnioeuropejskiej, oprócz suwalskiego masywu anortozytowego. Szczególną uwagę zwrócono na rozpoznanie stref ścinania podatnego, lineacji z rozciągania (ziarna mineralnego) i wskaźników kinematycznych. Wyniki badań umożliwiły określenie kierunku transportu tektonicznego i charakteru (reżimu) deformacji w poszczególnych otworach i we wszystkich regionach Polski NE. Rozwój skorupy prekambryjskiej polskiej części platformy wschodnioeuropejskiej charakteryzują dwa główne procesy tektoniczne. Starsze, główne deformacje związane były ściśle z reżimem kompresyjnym i charakteryzują się rozwojem podatnych pakietów nasunięciowych w warunkach amfibolitowej i granulitowej facji metamorfizmu regionalnego podczas orogenezy swekofeńskiej. Przemieszczania domen odbywały się w kierunku zbliżonym do N–S na Podlasiu i Suwalszczyznie oraz ku NW na Mazowszu i Warmii. Deformacja swekofeńska była związana z procesami subdukcyjno-kolizyjnymi. Zlokalizowana, późniejsza (gotyjska?) deformacja ekstensyjna wynikała z postkolizyjnego zapadnięcia wcześniej tektonicznie pogrubionej skorupy. Efektem tej późniejszej deformacji był rozwój magmatyzmu granitoidowego typu rapakiwi w kompleksie mazurskim (ok. 1500 mln lat). Podkreślono ważną rolę w ewolucji skorupy prekambryjskiej NE Polski nienazwanej strefy (stref) szwu kolizyjnego między terranami bałtyckim (zachodniolitewskim) a polsko-łotewskim (wschodniolitewskim + środkowobiałoruskim). Ta szeroka i skomplikowana w przebiegu strefa szwu kolizyjnego jest wyznaczona wystąpieniami tektonicznie rozczłonkowanych metabazytów (ofiolitów?) i intensywnym rozwojem skał mylonitycznych.

EN

Structural and kinematic analysis of non oriented drill cores (ca. 21,800 metres) from 101 boreholes of the crystalline basement of the Polish part of the East-European Platform, except for the Suwałki Anorthosite Massif have been done. Recognition of ductile shear zones, extensional (mineral) lineations and kinematic indicators have paid special attention. The results of the analysis made possible to establish the direction of tectonic transport and deformation regimes in individual boreholes and all regions of NE Poland. The development of the Precambrian crust of the Polish part of the East-European Craton is characterised by two main tectonic events. The older and main deformations have been strictly related to a compressional regime and are characterised by the development of ductile sheets (thrust slices) during amphibolite and granulite facies of regional metamorphism during the Svecofennian orogeny. Displacements of thrust slices moved approximately in the N-S direction in the Podlasie and Suwalszczyzna regions and to the NW in the Masovian and Warmia regions. The Svecofennian deformation has been related to subduction/collisional plate tectonics. Localised late extensional deformation (Gothian?) has been due to a post-collisional collapse of the tectonically thickened crust. The development of granitoid magmatism (ca. 1500 Ma) of the rapakivi type in the Mazury Complex has also been connected with this late deformational episode. The important role of unnamed suture zone (zones) between the Baltic (West-Lithuanian) and the Polish-Latvian (East-Lithuanian + Central-Belarussian) terranes in the Precambrian crustal development of NE Poland has been underlined. This wide and irregularly trending suture zone is characterised by occurrences of tectonically dismembered metabasites (ophiolites?) and an intensive development of mylonitic rocks.

4

Identyfikacja domieszek V, Co, Ni i Au w minerałach kruszcowych rud Fe-Ti-V (NE Polska) na podstawie analiz mikrosondą rentgenowską (EMPA)

80%

Sadłowska K. , Mikulski S. Z.

Przegląd Geologiczny

|

2019

|

tom Vol. 67, nr 3

192--195

EN

The main objective of this study was to quantitatively and qualitatively idenify trace metal admixtures in ore mineralsfrom Fe-Ti-V ore deposits within the Suwałki Anorthosite Massifin NE Poland. Chemical composition of ore minerals was determined using the CAMECA SX-100 electron microprobe and scanning electron microscope. The most abundant trace elements were Ti and Vhosted in oxides and Co, Ni, Cu, Zn contained in sulphides such aspentlandite, pyrrhotite, chalcopyrite, pyrite, siegenite, millerite. Scarce occurrences of native Bi, hessite and greenockite were identified. Samples, which were depleted in iron oxides were enriched in REE due to the presence of zircon, apatite and monazite.

5

Metale w osadach dennych jeziora Wigry

80%

Prosowicz D.

Geologia / Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie

|

2008

|

tom T. 34, z. 1

85-108

PL

Przedstawiono koncentracje metali głównych (Fe, Mg, Mn) i śladowych (Cd, Cr, Cu, Zn) w osadach dennych jeziora Wigry. Badano osady powierzchniowe oraz rdzenie. Zawartości metali w osadzie zależą od typu osadu (gytia węglanowa, kreda jeziorna, gytia detrytusowa, piasek). Wyniki porównano z tłem geochemicznym (dla skał węglanowych, dla osadów wodnych Polski oraz lokalnym) i osadami dennymi innych jezior. Najwyższe koncentracje stwierdzono w gytii detrytusowej z Zatoki Hańczańskiej - najbardziej zanieczyszczonej części jeziora, najniższe zaś zawartości pierwiastków -w kredzie jeziornej tworzącej dno litoralu. Zaprezentowano korelacje między metalami. Porównując otrzymane wyniki badań koncentracji Cd, Cr, Cu, Fe, Mn, Zn w osadach dennych jeziora Wigry z innymi akwenami w Polsce i na świecie, jednocześnie traktując wszystkie typy osadów jako jeden zbiór, można stwierdzić, że jezioro Wigry jest zbiornikiem niezanieczyszczonym.

EN

Concentrations of metals (Cd, Cr, Cu, Fe, Mg, Mn, Zn) were analyzed in main types of the bottom sediments of Wigry Lake. The concentrations of metals depend strongly on the lithological type of the sediment (carbonate gyttja, lacustrine chalk, detritous gyttja, clastic sediments). Results of the study were compared to geochemical backround and bottom sediments of different lakes. The highest concentrations of metals were found in detritous gyttja from Hańczańska Bay - the most polluted part of investigated area. Correlations between metals were presented. Most of presented metals in recent sediments of Wigry Lake occur bellow maximum allowable levels determined for unpolluted sediments. Concentrations of many elements in the recent sediments of Wigry Lake are much lower compared to those in many lakes in Poland and in the world.

6

Petrografia skał węglanowych ordowiku Suwalszczyzny

80%

Szymański B.

Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego

|

2002

|

tom nr 402

133-172

PL

Człon węglanowy serii ordowickiej składa się z czterech podstawowych odmian teksturalnych skał, które różni zawartość i rodzaj składników ziarnowych, uziarnienie i stopnień ich wysortowania, wzajemne relacje ilościowe między nimi, wreszcie skład i charakter spoiwa. Są to: pakstony-wakstony bioklastyczne (trylobitowo-ramienionogowe), greinstony bioklastyczno-ooidowe oraz pakstony i wakstony bioklastyczne. Zespół skał pierwszych dwu wyróżnionych odmian przyporządkowany jest dolnej części sekwencji ordowickiej odpowiednio: pakstony-wakstony bioklastyczne (trylobitowo-ramienionogowe) - arenigowi (fm. czerwonych wapieni z Pieszkowa B1), a greinstony bioklastyczno-ooidowe i bioklastyczne - lanwirnowi (fm. pstrych wapieni z Kielna B2). Z pozostałych dwu odmian pakstony bioklastyczne budują górnolanwirński (uhaku) odcinek profilu, a pakstony i wakstony bioklastyczne z podrzędnym udziałem madstonów - karadocko-aszgilski. Skład granulometryczny i stopień wysortowania materiału ziarnowego większości badanych skał węglanowych odpowiada kalkarenitom w sensie Chilingara i in. (1967) - najczęściej średnio-, rzadziej drobnookruchowym. Skały grupy kalcysilitów reprezentowane są miąższościowo podrzędnie. Ich wystąpienia koncentrują się w dwu różnowiekowych segmentach profilu: dolnym - arenickim i górnym - karadocko-aszgilskim. Ziarnowymi komponentami analizowanych skał węglanowych są: bioklasty, ooidy, egzo- i intraklasty oraz peloidy. Ich wzajemne relacje ilościowe w poszczególnych typach badanych skał są zmienne, najczęściej dominują bioklasty (pakstony bioklastyczne, pakstony-wakstony bioklastyczne), podrzędnie - ooidy i bioklasty (greinstony bioklastyczno-ooidowe).

EN

Four textural types were distinguished in the carbonate rocks of Ordovician sequence: 1 - bioclastic (trilobite-brachiopods) packstones-wackestones, 2 - bioclastic-ooids grindstones, 3 - bioclastic packstones, 4 - bioclastic wackestones. The type 1 is characteristic for the Passkey Red Limestone Formation B1 (Arenig); the type 2 is characteristic for Colnaghi Varicoloured Limestone Formation B2 (Llanvirn). Bioclastic packstones (type 3) build the Upper Llanvirn (Uhaku) part of Ordovician sequence. The Caradoc-Ashgill part of sequence consists of the bioclastic packstones and bioclastic wackestones with minor admixture of mudstones. The grain size and sorting of the majority of the carbonate rocks under study is characteristic for medium and fine grained calcarenites sense Chilingar et al. (1967). Calcisiltites are less common and occur in the lower and upper parts of Ordovician sequence (Arenig and Caradoc-Ashgill respectively). The grains of the examined carbonate rocks are represented by the bioclasts, ooids, peloids, egzo- and intraclasts occurring in various proportions. Most common are the bioclasts. The ooids are subordinate.