Wyniki wyszukiwania - Biblioteka Nauki

1

Nowy Gmach Muzeum Narodowego w Krakowie. Z dotychczasowych dziejów, zwroty historii

100%

Włodarczyk M.

|

tom T. 55, z. 3

37-48

PL

Muzeum Narodowe w Krakowie jest najstarszym polskim muzeum narodowym. Powołano go w 1879r. Po uzyskaniu przez Polskę niepodległości rozgorzały wieloletnie dyskusje co do miejsca i kształtu obiektu potrzebnego dla pomieszczenia nie eksponowanych dotąd zbiorów. Podjęto decyzję o całkiem nowej inwestycji, inwestycji nowoczesnej i współczesnej swoim czasom ale też monumentalnej i narodowej, w duchu tendencji nacjonalistycznych odbudowującego się po rozbiorach państwa czyli o budowie tzw. Nowego Gmachu Muzeum Narodowego. Obiekt ten miał także pomieścić dzieła wieszcza i artysty - Stanisława Wyspiańskiego. Inwestycję rozpoczęto w 1934r według nagrodzonego projektu i realizowano go do 1939r, tj do wybuchu II wojny światowej, dzięki ofiarności całego polskiego społeczeństwa oraz wsparciu państwa polskiego. Budowę kontynuowano w czasie wojny, przy czym od 1940 do 1943r realizowana była ona jako przebudowa obiektu na Staadkasino Krakau. Prace po wojnie ruszyły dopiero w 1949r, ponownie jako Muzeum Narodowe ale już w wersji okrojonej projektu pierwotnego i były kolejną przebudową prowadzoną do 1957r. W 1958r rozpoczęto działania dla opracowania projektu rozbudowy okrojonego dotąd budynku a realizację tak zakreślonego zamierzenia zakończono w 1990r. W 2004r, przy okazji jubileuszu, rozstrzygnięto konkurs na kolejną rozbudowę a właściwie dobudowę nowego obiektu, tj. tzw. Pawilonu Wyspiańskiego. Śledząc dzieje budynku Nowego Gmachu Muzeum Narodowego w Krakowie możemy obserwować jak teoria i praktyka ale także polityka i realia zmieniały się na przestrzeni lat. Na przykładzie tego modernistycznego obiektu, w kontekście całego założenia, w tym urbanistycznego, widzimy także jak pewne podejmowane decyzje wpływają na ochronę architektury, czy to w rozumieniu kontynuacji myśli pierwotnej czy to w dostosowaniu kontynuacji do myśli obowiązującej.

EN

The National Museum in Cracow is the oldest national museum in Poland. It was founded in 1879. National discussion has taken place for years about the location and form of the building to expose a collection that was never shown. The decision was taken to erect a completely new building, monumental, modern and contemporary, presenting national spirit adequate for the so called National Museum New Building. The works of Stanisław Wyspiański, the great Polish poet and artist, were to be placed in this building. The building process started in 1934 according to the awarded design, and was continued, thanks to effort of the whole society and the support of the government, until 1939, i.e. the beginning of World War 2. The works were continued during the war years of 1940-1943 as converting into Nazis Staatkasino Krakau. Work started again after the war in 1949, again under the name of the National Museum, but with a reduced program, being in fact another conversion of the original plans, and was completed in 1957. In 1958 work was started to prepare a project extending the formerly reduced program, and the building based on these plans was completed in 1990. In 2004, on the occasion of the jubilee, a competition was judged for another expansion, or rather the next extension of the so called "Wyspiański's pavilion". Tracing the history of construction of Cracow’s National Museum New Building, one is able to observe the changes of theory and practice, and also politics, through the time period. The example of this modernistic building demonstrates the results of preservation decisions regarding both realizing the primary plan and adopting it to contemporary urban and architectural doctrines.

2

Szklane modele kamieni jubilerskich w zbiorach Muzeum Narodowego w Krakowie

80%

Myśliński M. , Paś M.

|

nr 28

85-93

EN

In 1884 and 1885, the Technical and Industrial Museum in Kraków bought four sets of glass models of jewellery stones. They were models of the most famous diamonds, diamond cut models, models of weight of precious stones (carats), models of colors and crystallographic systems of precious stones. The purchase was likely caused by the fact that the Museum conducted educational activity from 1868 and its role was, among others, to raise the level of education of local craftsmen, entrepreneurs and traders.After the liquidation of the Technical and Industrial Museum in 1950, the aforementioned four sets were transferred to the collection of the National Museum in Kraków. Based on the documents, inventory cards and trade stickers preserved in the Museum, it can be indisputably concluded that these sets of stones, made with great precision, were purchased at the Vaclav Frič store in Prague. Their creator could have been one of the two extremely talented glassmakers, Leopold or Rudolph Blaschka of Dresden, with whom Frič cooperated intensively. The two glassmakers are known primarily as creators of zoological and botanical models, characterized by great precision. Their works nowadays adorn many university, museum and private collections.

PL

W 1884 i 1885 roku Muzeum Techniczno-Przemysłowe w Krakowie kupiło cztery komplety szklanych modeli kamieni jubilerskich. Były to modele najsłynniejszych diamentów, modele szlifów kamieni szlachetnych, modele wagi (masy) kamieni szlachetnych (karaty), modele kolorów i układów krystalograficznych kamieni szlachetnych. Zakup ten był spowodowany zapewne tym, że muzeum prowadziło od 1868 roku bardzo ożywioną działalność edukacyjną i jego rolą było m.in. podnoszenie poziomu wykształcenia tutejszych rzemieślników, przedsiębiorców i handlowców. Zbiór czterech kompletów trafił następnie – po likwidacji Muzeum Techniczno-Przemysłowego w roku 1950 – do kolekcji Muzeum Narodowego w Krakowie. Zachowane w muzeum dokumenty, karty inwentarzowe, nalepki handlowe pozwalają bezsprzecznie stwierdzić, że te wykonane z wielką precyzją komplety modeli kamieni zakupione zostały w sklepie Vaclava Friča w Pradze. Ich twórcą mógł być jeden z dwóch niezwykle utalentowanych szklarzy – Leopold lub Rudolph Blaschka z Drezna, z którymi Frič intensywnie kooperował. Szklarze są znani przede wszystkim jako twórcy modeli zoologicznych i botanicznych, odznaczających się wielką precyzją wykonania. Ich dzieła stanowią obecnie ozdobę wielu kolekcji uniwersyteckich, muzealnych i prywatnych.

3

KORPUS DARU FELIKSA JASIEŃSKIEGO – DWA PIERWSZE TOMY

61%

de Rosset T. F.

|

2017

|

tom 58

138-142

EN

These are the first two volumes out of the ten planned by the National Museum in Cracow, which together will constitute the publication of the body of work donated to the museum by Feliks “Manggha” Jasieński. One volume presents the collector’s creative biography and the history of his various collections. There are also attempts to interpret the nature of the content of his collections, mainly woodcuts and other Japanese objects, as well as modern Polish art, paintings, engravings (together with a set of European engravings) and decorative arts. The second volume is the first part of a monumental catalogue of the collection which covers drawings, watercolours and pastels by Polish artists. The subsequent eight volumes are envisaged to cover particular parts of this extensive collection (of Polish, European and Eastern paintings, drawings, sculpture, engravings and decorative arts). This enormous undertaking marks the 100th anniversary of Jasieński’s donation (1920–2020), and, as Zofia Gułubiew put it, is intended to visualise and fix the extent and variety of the collection in the public’s awareness. The publishing project by the National Museum in Cracow is extremely valuable, and it should be hoped that it will succeed as intended.

PL

Są to dwa pierwsze tomy, podjętej z inicjatywy Muzeum Narodowego w Krakowie (MNK) idei 10-tomowej publikacji – korpusu podarowanej muzeum kolekcji Feliksa „Mangghi” Jasieńskiego. W jednej z tych pozycji zaprezentowana została twórcza biografia zbieracza oraz historia jego różnorodnej kolekcji. Jest w niej także próba interpretacji charakteru zawartości zbiorów, przede wszystkim drzeworytów i innych przedmiotów japońskich, a także sztuki nowoczesnej polskiej, malarstwa, grafiki (wraz z zespołem grafik europejskich), zdobnictwa. Druga stanowi 1. część monumentalnego katalogu kolekcji, która obejmuje rysunki, akwarele i pastele autorstwa artystów polskich. W następnej kolejności przewidziano jeszcze 8 tomów będących katalogami poszczególnych partii tych bogatych zbiorów (malarstwa, rysunku i rzeźby oraz grafiki i rzemiosła artystycznego – polskiego i europejskiego oraz wschodniego). To kolosalne przedsięwzięcie podjęto, aby uczcić setną rocznicę darowizny Jasieńskiego (1920–2020) oraz wedle słów Zofii Gołubiew unaocznić i utrwalić w powszechnej świadomości rozmiar i różnorodność ofiarowanego zbioru. Projekt wydawniczy MNK jest niezwykle wartościowy i należy mieć nadzieję, że z sukcesem zostanie zrealizowany wedle zamierzeń.