Durch privates Wirtschaften werden erfahrungsgemäß oft Konflikte erzeugt, die (noch) nicht durch rechtliche Regelungen und im öffentlichen Interesse system-konform und effizient (durch Anreizsysteme) so internalisiert wurden (werden können), dass sie unter das Regime der ökonomischen Rationalität fallen und damit Bestandteil des unternehmerischen Kalküls werden, wie etwa bei dem Handel mit Luftverschmutzungsrechten (externe Effekte). Diese Feststellung gilt schon für die Ebene des Nationalstaates, im Zeitalter der Globalisierung aber (mangels eines Weltgesetzgebers) im besonderem Maße für die weltwirtschaftliche Ebene. Damit steigt das gesellschaftliche Konfliktpotential privaten Wirtschaftens im lokalen, nationalen, regionalen, europäischen und globalen Kontext. Täglich erscheinen Meldungenund und kritische Kommentare darüber in den Medien, insbesondere von NGOs im Internet (etwa von www.business-human-rights.org oder www.unrisd.org). Die Frage wird drängend, welches denn in Zukunft die "Orte" der Verantwortung für die friedliche Lösung derartiger Konflikte sein können und sollten, d.h. wo (auf welchen der genannten Ebenen) und wie (mit welchen Instituten/Medien) die unternehmerische Freiheit an das (inhaltlich je zu spezifizierende) öffentliche Interesse (Gemeinwohl) wirksam zurück gebunden werden kann. Und wer sind an diesen Orten legitime Akteure?
PL
Nie tylko ze względu na globalizację etyka przedsiębiorstwa zyskuje coraz bardziej na praktycznym znaczeniu. Nauka o organizacji i zarządzaniu, której punktem odniesienia jest praktyka, musi odpowiedzieć na pytanie, jak można w nią włączyć kwestie etyczne. Odpowiedzią jest włączenie etyki przedsiębiorstwa w teorię organizacji i zarządzania. Niniejszy artykuł ukazuje taką właśnie próbę integracji.
Wobec ogólnemu wyobrażeniu, jakoby etyka czynu wykluczała się z etyką miłości bliźniego i solidarności, papież Benedykt XVI podkreśla w swojej nowej encyklice społecznej Caritas in veritate, że nie może istnieć żadna przepaść pomiędzy etyką gospodarczą a etyką jednostki. System gospodarczy posiada wprawdzie autonomię względną, ale nie jest to system deterministyczny z zasadami autonomicznymi. Ostatecznie wszelkie działanie gospodarcze opiera się na decyzjach przedsiębiorczych a nie na anonimowych zasadach. W odróżnieniu od każdego planowo-gospodarczego porządku w rodzinie, w przedsiębiorstwie, w klasztorze, porządek gospodarczo-rynkowy wspiera się na konkurencji, a w ten sposób na wolności podmiotów gospodarczych. Przy konkretnym sukcesie lub niepowodzeniu każdy przedsiębiorca odkrywa, czyjego decyzje były prawidłowe czy nie. Właśnie poprzez wolność wyrasta wielka odpowiedzialność we wszystkich udziałowcach procesu gospodarczego. Według Benedykta XVI każdy przedsiębiorca musi być świadomy, że bez prawdy, bez zaufania i miłości wobec tego, co prawdziwe, nie może być żadnej społecznej odpowiedzialności. Bez zorientowania się na prawdzie społeczne działanie staje się grą prywatnych interesów, logikami władzy i prowadzi do kryzysu gospodarczego i finansowego. Gospodarka w zglobalizowanym świecie nie może orientować się na żądzy zysku, lecz musi ukierunkować się na dobro wspólne i sprawiedliwość, ponieważ w przeciwnym razie dojdzie do rosnącej nierówności i niesprawiedliwości, do społecznych niepokojów i walki o zasoby naturalne. Każde ukierunkowanie czynu musi być ponownie powiązane z tymi etycznymi zasadami. To może się wtedy udać, jeżeli wzmocniona zostanie tylko tamta instancja w społeczeństwie, która tworzy warunki dla funkcjonowania społeczeństwa czynu, mianowicie rodzina. Dlatego dla funkcjonowania porządku gospodarki, opartej na wolności i samoodpowiedzialności, konieczne jest wykształcenie cnót, które wewnątrz systemu gospodarki nie mogą zostać wytworzone. Ponieważ jednak rodzina została dzisiaj osłabiona, stąd jednym z najpilniejszych zadań państwa musi być jej wzmocnienie i ochronienie w tej przedpaństwowej przestrzeni. Dlatego też wzmocnienie rodziny jest najlepszym warunkiem dla dobrego funkcjonowania gospodarki rynkowej i najlepszym zabezpieczeniem przed kryzysami, które powstają z żądzy zysku.
Since 2013, the Institute of Library and Information Science of Eötvös Loránd University in Budapest, Hungary has been organising the largest library and information science event, called the Real Library – Library Reality Conference, in Hungary every two years. In 2023, the two–day, peer-reviewed international conference with more than 50 speakers, focused on libraries and the market economy. On the first day of the conference, library and archive directors, economists, and academics shed light on the economic and political environment of the cultural sector. On the second day, the institute's lecturers and doctoral students presented their research, and there was also an English-language session with the Sukhothai Thammathirat Open University (Thailand) and Oslo Metropolitan University (Norway).
PL
Od 2013 roku Instytut Bibliotekoznawstwa i Informacji Naukowej Uniwersytetu Loránda Eötvösa w Budapeszcie na Węgrzech organizuje co dwa lata na Węgrzech największe wydarzenie biblioteczne i informacyjne pod nazwą Konferencja Prawdziwa Biblioteka – Rzeczywistość Biblioteczna (Valóságos könyvtár – könyvtári valóság). W 2023 r. odbędzie się dwudniowa, recenzowana, międzynarodowa konferencja z udziałem ponad 50 prelegentów, poświęcona bibliotekom i gospodarce rynkowej. W pierwszym dniu konferencji dyrektorzy bibliotek i archiwów, ekonomiści i pracownicy naukowi przybliżyli środowisko gospodarcze i polityczne sektora kultury. Drugiego dnia swoje badania zaprezentowali wykładowcy i doktoranci instytutu, odbyła się również sesja anglojęzyczna z Sukhothai Thammathirat Open University (Tajlandia) oraz Oslo Metropolitan University (Norwegia).
DE
Seit 2013 organisiert das Institut für Bibliotheks- und Informationswissenschaft der Eötvös Loránd Universität in Budapest, Ungarn, die größte Veranstaltung im Bereich Bibliotheks- und Informationswissenschaft, d.h. die Tagung „Valóságos könyvtár – könyvtári valóság“ [Die reale Bibliothek – Bibliotheksrealität], die alle zwei Jahre in Ungarn stattfindet. Im Jahr 2023 konzentrierte sich die zweitägige, begutachtete internationale Konferenz mit mehr als 50 Referenten auf Bibliotheken und die Marktwirtschaft. Am ersten Tag der Tagung beleuchteten Bibliotheks- und Archivleiter, Ökonomen und Akademiker das wirtschaftliche und politische Umfeld des Kulturbereichs. Am zweiten Tag präsentierten die Dozenten und Doktoranden des Instituts ihre Forschungen, und es gab auch eine englischsprachige Sitzung mit der Sukhothai Thammathirat Open University (Thailand) und der Oslo Metropolitan University (Norwegen).
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.