PL
 |
EN
Nowa wersja platformy, zawierająca wyłącznie zasoby pełnotekstowe, jest już dostępna.
Przejdź na https://bibliotekanauki.pl
Preferencje help
Polish version English version Język
Widoczny [Schowaj] Abstrakt
Liczba wyników

Znaleziono wyników: 11

Liczba wyników na stronie
first rewind previous Strona / 1 next fast forward last
Wyniki wyszukiwania
Wyszukiwano:
w słowach kluczowych:  Majowie
help Sortuj według:

help Ogranicz wyniki do:
first rewind previous Strona / 1 next fast forward last
1
Content available Rola ceramiki jako źródła archeologicznego w badaniach nad kulturą Majów
100%
Gilewski M.
Szkło i Ceramika
|
2018
|
tom R. 69, nr 5
14--17
PL
Artykuł opisuje rolę zabytków ceramicznych w badaniach nad starożytną kulturą Majów. Zaprezentowano wybrane zagadnienia z literatury, które pokazują przykłady problemów związanych z charakterystyką takiego materiału, jak i zagrożenia płynące z masowego zjawiska wykopalisk rabunkowych w regionie. Ceramika Majów jest ważnym źródłem materiału ikonograficznego i epigraficznego, ale w połączeniu z badaniami archeologicznymi możliwe są zupełnie nowe jej interpretacje. Doniesienia literaturowe prezentują przydatność metod archeologicznych i prac terenowych w zrozumieniu takich zagadnień, jak datowanie ceramiki i kwestie oryginalnego pochodzenia tradycji ceramicznej.
EN
The article introduces the role of ceramic artifacts in the understanding of ancient Maya culture. The article reviews the state of research, presents selected key studies that exemplify specific issues related to the characteristics of such material, as well as shows how the phenomenon of looting ceramics influences on Maya culture studies. Maya ceramics are presented as an important source of iconographic and epigraphic materials. The importance of archaeological information is stressed, and it is presented how archaeology can co-operate with epigraphy to produce new knowledge. Other examples showcase how archaeological field work and methods are crucial for the correct understanding of ceramic chronology and the issues of provenance.
2
Content available remote Zaopatrzenie w wodę w cywilizacji starożytnych Majów
100%
Ulmer A.
Gaz, Woda i Technika Sanitarna
|
2010
|
tom Nr 4
17-20
PL
Wielu współczesnych badaczy uznaje cywilizację starożytnych Majów za „cywilizację hydrauliczną”, czyli powstałą dzięki istniejącym naturalnym zbiornikom wodnym takim jak: rzeki, jeziora i wypełniające się wodą zapadliska krasowe. Studnie krasowe, zbiorniki (aguadas), zbiorniki(chultunoob),zbiorniki z Izapy. Tama w mieście Copan,kanały i akwedukty.
EN
Establishing reliable parameters of rainfall and adapting parameters of water removal systems, which is necessary for protecting buildings from flooding with rainwater. It is also vital for rational management of the waters, like interception and using them for communal or technological purposes as well as policy forming and establishing fees for rainwater drain.
3
Content available CHOROBY I ICH LECZENIE W KULTURZE MAJÓW W EPOCE PREKOLUMBIJSKIEJ I KOLONIALNEJ
100%
Ulmer A.
Ameryka Łacińska. Kwartalnik analityczno-informacyjny
|
2012
|
tom 20
|
nr 2(76)
5-31
PL
Artykuł omawia problematykę chorób, na które zapadali Majowie w okresie prehiszpańskim i prezentuje ówczesne sposoby leczenia różnych schorzeń. Praca podzielona została na sześć części i wstęp; ponadto dołączona została tabela roślin leczniczych używanych przez Majów do dziś. W pierwszych trzech częściach, dzięki zachowanym współczesnym źródłom, prezentowane są osiągnięcia medycyny ludowej Mezoameryki. Źródła archeologiczne dostarczają ważnych informacji na temat chorób, nękających Majów w okresie przed hiszpańskim podbojem, zwłaszcza w okresie klasycznym (250-900 r. n.e.). Niestety, hiszpańska konkwista przyniosła regres w osiągnięciach medycyny Majów. Ostatnia część artykułu próbuje zrekonstruować sposoby leczenia Majów na podstawie kuracji aplikowanych przez Ah-Meno’ob.
EN
The article discusses the problems of treatment in Mayan culture the pre-Hispanic epoch, and it consists of six parts as well as an introduction and the table of applications of medicinal plants used by the Mayas up to nowadays. In the first parts, the contemporary sources of the science related to Mesoamericans folk medicine is presented. The archaeological sources provided important information about the diseases that plagued the Mayas in the days before the Spanish conquest, especially in the classical period (250-900 AD). Unfortunately, Spanish Conquest brought a regress in Mayas medicine. The last part of the article attempts to reconstruct Mayans treatment based on a current practice by Ah-Meno’ob.
4
Content available „Niegrzeczne” naczynia. O postrzeganiu obsceniczności w prekolumbijskiej kulturze Majów
100%
Gilewski M.
Szkło i Ceramika
|
2019
|
tom R. 70, nr 4
14--17
PL
Kultura Majów pozostawiła po sobie liczne przekazy ikonograficzne w postaci scen figuratywnych najczęściej znajdujących się na naczyniach ceramicznych, które mogą posłużyć do rekonstrukcji zjawisk starożytnego życia społecznego. Jednym z fenomenów zwykle wzbudzających wyjątkowe zainteresowanie zarówno naukowców, jak i szerokiej publiczności są niektóre praktyki kulturowe Majów, odbierane jako przekraczające normy kulturowe współczesności. W artykule zostaną omówione dwa przykłady takich zjawisk. Pierwszym będą sceny figuralne prezentujące libacyjne praktyki doodbytniczej konsumpcji alkoholu oraz zwróconej treści żołądkowej. Drugim – scena humorystyczna zawierająca seksualizmy i wulgaryzmy w inskrypcji na naczyniu ceramicznym. Należy zwrócić uwagę, że szczególne traktowanie majańskich praktyk libacyjnych przez dzisiejszych odbiorców wynika z rektofobicznych i emetofobicznych awersji znanych w zachodniej kulturze, oraz na to, że nie wszystkie aspekty rdzennej amerindiańskiej seksualności i obsceniczności są przez nas dobrze rozumiane, chociaż zdaniem części badaczy Majowie znali i lubili „niegrzeczne” żarty.
EN
The Maya culture left behind numerous examples of iconographic sources in the forms of figural representations and textual inscriptions on ceramic artifacts. Among those which strike most interest, both for the scientific community and the general public, are the ones which are perceived to be transgressing contemporary cultural norms. This article is going to discuss two such phenomena: the fi gural representations of the ritual applications of enemas consisting of alcohol and vomit, and the vulgar and sexually implicit inscriptions on ceramics. It has to be noted, however, that this special treatment of Maya libation rituals stems from the rectophobic and emetophobic attitudes of the Western culture. Furthermore, not all aspects of indigenous Native American sexuality and obscenity are thoroughly understood, though some researchers claim that the Maya knew and enjoyed dirty humor.
5
Content available Ceramika Majów okresu klasycznego Przedstawienia i zastosowanie
100%
Łasisz M. , Łasisz M.
Szkło i Ceramika
|
2014
|
tom R. 65, nr 2
16--18
PL
W artykule opisano ceramikę Majów pochodzącą z okresu klasycznego (ok. 250-900 n.e.). W tym czasie rzemieślnicy tworzyli jedne z najciekawszych przykładów ceramicznego rękodzieła w prekolumbijskiej Ameryce. W artykule poruszono kwestie związane z wytwarzaniem oraz ozdabianiem naczyń. Uwagę zwrócono również na sceny namalowane na naczyniach, w których ukazano przedstawienia dotyczące społeczeństwa Majów oraz wierzeń obecnych w tej kulturze. Opisano także zastosowanie naczyń ceramicznych, które służyły w codziennym życiu, także jako dary grobowe.
EN
In the article the Maya ceramics of the Classic period (approximately A.D. 250-900) are described. During this time, the craftsmen of that people created some of the most interesting examples of ceramic crafts in pre-Columbian America. The article discusses the issues associated with the production of vessels and their decorating. Considerable attention was also paid to the scenes painted on vessels where many themes concerning Mayan society and beliefs are shown. Also described is the use of ceramic vessels that served both in everyday life and as the grave goods.
6
Content available remote Tajemnicze budowle Mezoameryki
100%
Gierlotka S.
Inżynier Budownictwa
|
2022
|
tom nr 7-8
86--88
7
Content available The climate change related adaptation and resilience of traditionalt tradicional dwellings: the case of Yucatan Penisula
80%
Audefroy J. , Cabrera Sánchez B. N.
Ochrona Dziedzictwa Kulturowego
|
2021
|
tom Nr 12
79--96
EN
Mexico has been affected by extreme events such as storms, hurricanes, floods, and wildfires in the past ten years. In this paper, we will attempt to respond to the following questions: What are the climate change effects on the architectural heritage of Maya housing, and what are the adaptation and resilience practices of Maya housing and its environment. Maya houses have major climate variability adaptation potential. The building of a Maya home is conducted without architects, but with the intensive labor required for the planning, organization, technology and systematic knowledge of the climate on the part of the various artisans involved. These efforts, which we can observe to this day, implied invention, innovation and adaptation, as well as the oral transmission of knowledge for locating and orienting the home, preparing the terrain, seeking out and preparing construction materials, the actual work of building the house and conducting the related construction rituals. There exist various forms of adaptation, among them the form, design, materials and technology used. Here we review the housing’s adaptation and resilience to floods, and both water management and control. The principal objective of this text is to evaluate the adaptative and resilient processes of Maya housing to the effects of climate change, considering the principal criteria / indicators that might affect the habitat’s internal environment, its constructive structure, the materials and the inhabitant’s comfort, but without changing the Maya house’s basic design patterns.
PL
W ciągu ostatnich dziesięciu lat Meksyk został dotknięty przez klęski żywiołowe, takie jak burze, huragany, powodzie i pożary. W niniejszym artykule postaramy się odpowiedzieć na następujące pytania: jakie są skutki zmian klimatycznych dla dziedzictwa architektonicznego domów Majów oraz jakie są praktyki adaptacyjne i odpornościowe domów Majów i ich otoczenia? Domy Majów mają duży potencjał adaptacji do zmienności klimatu. Budowa domu Majów odbywa się bez udziału architektów, ale przez intensywną pracę wymaganą do planowania, organizacji, technologii i systematycznej wiedzy o klimacie ze strony różnych zaangażowanych rzemieślników. Te wysiłki, które możemy obserwować do dziś, wiązały się z inwencją, innowacją i adaptacją, a także z ustnym przekazem wiedzy na temat lokalizacji i orientacji domu, przygotowania terenu, poszukiwania i przygotowania materiałów budowlanych, samej pracy nad budową domu i przeprowadzania związanych z nią rytuałów budowlanych. Istnieją różne formy adaptacji, a wśród nich forma, konstrukcja, materiały i technologia. W tym artykule dokonujemy przeglądu adaptacji i odporności budynków mieszkalnych na powodzie, a także badamy gospodarkę wodną i jej kontrolę. Głównym celem tego artykułu jest ocena procesów adaptacyjnych i odporności budynków mieszkalnych Majów na skutki zmian klimatycznych, z uwzględnieniem głównych kryteriów/wskaźników, które mogą mieć wpływ na środowisko wewnętrzne budynku, jego strukturę konstrukcyjną, materiały i komfort mieszkańców, ale bez zmiany podstawowych wzorców projektowych domów Majów.
8
Content available WPŁYWY CYWILIZACJI MEZOAMERYKAŃSKIEJ A MIEJSCOWE KULTURY AMERYKI ŚRODKOWEJ W EPOCE PREKOLUMBIJSKIEJ (CZ. I)
70%
Andrzej U.
Ameryka Łacińska. Kwartalnik analityczno-informacyjny
|
2017
|
nr 4(94)
5-30
PL
Artykuł szkicuje kwestię płynności południowej granicy mezoameryki i podstawy źródłowe do analizy tej problematyki. Interakcje między kulturową tradycją mezoamerykańską a tradycją wywodzącą się z południa, reprezentowaną głównie przez ludy Chibcha, sięgają głęboko w przeszłość. Granica Mezoameryki nie była stabilna i miała tendencje do przesuwania się na południe. W pierwszej części artykułu przedstawiono źródła do analizy tego tematu. Są to źródła pisane, etnograficzne, lingwistyczne i archeologiczne. Źródłami pisanymi są dzieła kronikarzy z XVI i XVII wieku, głównie Hiszpanów, ale także nawróconych Indian, Włochów i Francuzów. Wymieniono je w tym artykule wraz z krótkimi danymi biograficznymi autorów. Podstawę do badania źródeł etnograficznych i lingwistycznych są istniejące do dziś ludy zamieszkujące Amerykę Środkową. W prezentowanym tekście omówiono w zarysie te ludy, z uwzględnieniem danych o wielkości populacji, zamieszkiwanym terytorium, języku oraz strukturze społecznej i obecnej kondycji.
EN
This paper outlines a topic of Mesoamerica’s southern border variability and presents sources for analyzing that issue. The interactions between Mesoamerican cultural tradition and the tradition originating from the south as represented predominately by the Chibcha people, turn out to be deeply rooted in the past. Mesoamerican border was not stable and it has tended to drift southwards. The relevant sources could be subdivided into the ethnographic, linguistical and archeological varieties. The written sources are the works left by the authors of chronicles from the XVI and XVII centuries, predominately Spaniards, but also by the converted Indians, and Italians and Frenchmen, as well. They were mentioned along with short biographical data of their authors. The basis for studying ethnographic and linguistical sources is constituted by the currently existing populations including living people – inhabitants of Central America. Finally, these people are briefly described, taking into account population data, territory inhabited by them, language[s] spoken in addition to their social structure and their current condition.
9
Opowieść boga burzy
70%
Zorich Z.
Świat Nauki
|
2015
|
nr 02
10
Kenofity w uprawie kukurydzy - czy stanowią realne zagrożenie?
41%
Sekutowski T. R.
Kukurydza
|
2013
|
nr 2
11
Zero u Majów
41%
Wszechświat
|
2019
|
tom 120
|
nr 07-09
first rewind previous Strona / 1 next fast forward last
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.