Wyniki wyszukiwania - Biblioteka Nauki

1

Oskar Halecki – rzecznik krajów Europy Środkowej i Wschodniej w Komisji Międzynarodowej Współpracy Intelektualnej Ligi Narodów (1922‑1925)

100%

Brzeziński A. M.

Studia z Dziejów Rosji i Europy Środkowo-Wschodniej

|

2013

|

tom 48

PL

Artykuł przedstawia i charakteryzuje działalność Oskara Haleckiego, profesora Uniwersytetu Warszawskiego, w Międzynarodowej Komisji Współpracy Intelektualnej Ligi Narodów na rzecz wsparcia życia intelektualnego w krajach Europy Środkowej i Wschodniej dotkniętych najdotkliwiej skutkami I wojny światowej. Ukazuje motywy i efekty aktywności profesora, wybitnego znawcy dziejów regionu środkowoeuropejskiego, w nawiązaniu i pogłębianiu współpracy intelektualnej krajów Europy Środkowej i Wschodniej z państwami zachodnimi. Zawiera charakterystykę koncepcji i metod działania Oskara Haleckiego służących temu celowi.

2

Szwedzki oddział„wileński” – niezrealizowana ekspedycja rozjemcza w 1920/1921 roku

88%

Jaworski P.

Dzieje Najnowsze

|

2017

|

tom 49

|

nr 2

PL

Celem niniejszego tekstu jest zaprezentowanie problemu ze szwedzkiej perspektywy, z uwzględnieniem celów polityki zagranicznej neutralnej Szwecji, jej aktywności w Lidze Narodów oraz stosunku do sytuacji po drugiej stronie Bałtyku. Spór polsko-litewski obserwowano w Sztokholmie z uwagą, ale nie angażowano się w jego rozwiązanie. Dopiero w listopadzie 1920 r. Liga Narodów zwróciła się m.in. do Szwecji o wysłanie do Wilna oddziału wojskowego, który miałby zabezpieczyć obszar planowanego plebiscytu. The purpose of the article is to present the problem as seen from the Swedish perspective, with due regard to foreign policy aims of neutral Sweden, its activity in the League of Nations, and its attitude towards the situation on the other side of the Baltic Sea. The Polish-Lithuanian conflict was carefully observed from Stockholm, but without any Swedish engagement. Only in November of 1920 the League of Nations asked Sweden, among other countries, to send to Vilnius a military unit to protect the planned plebiscite area.

3

Oskar Halecki - sekretarz Komisji Międzynarodowej Współpracy Intelektualnej Ligi Narodów (1922-1924)

75%

Brzeziński A. M.

Kwartalnik Historii Nauki i Techniki

|

2010

|

tom R. 55, nr 1

7-35

EN

The present article is showing and describing the activity of Oskar Halecki - a professor of the University of Warsaw - who was one of the most famous Polish historians of the 20th century, and who was known in public as a secretary of the League of Nations Committee on Intellectual Cooperation. Up till now the issue has not been the subject of horough historical researches. The paper was prepared by dint of the analysis of source uaterials mainly from the Archives United Nations in Geneva, Registry of UNESCO in Paris and the Manuscripts' Department of the Library of the Warsaw University. O. Halecki was a votary of the League of Nations and marked this fact already luring the peace conference in Paris as an expert of Polish delegation. In 1921, having been recommended by Inazo Nitobe - a general under-secretary of the League of Nations, a thirty-year-old professor Halecki was employed in Secretariat of organization. Having established in 1922 the League of Nations Committee on Intellectual Cooperation, which consisted of twelve eminent scholars from different countries, Halecki was appointed its secretary and acted till March 31, 1924. Very fast he found ipproval both of the League of Nations Committee's and Secretariat's members, especially thanks to his extreme activity, invention and keenness in organizing works of the Committee for the development of international intellectual cooperation. His great trump was also the fact he spoke several foreign languages. Halecki also backed up the idea of incorporating in international intellectual cooperation the new countries of East and Central Europe, and helping their scientific institutions. Halecki felt peculiarly obliged to Polish science. He wanted to ensure for Poland an adequate representation and participation in intellectual cooperation within the League of Nations. Thanks to his efforts Maria Skłodowska-Curie - a honorary professor of the diversity of Warsaw - became one of the members of the Committee as a representative of Polish science. Being the member of the Committee Skłodowska-Curie could count on permanent and varied help of Halecki, who paid much attention to establishing and activity of Polish 'national committee' on intellectual cooperation as a kind of the 'bond' both with the League of Nations Committee on Intellectual Cooperation and international intellectual life.

4

Współpraca Alberta Einsteina z Marią Skłodowską-Curie w Międzynarodowej Komisji Współpracy Intelektualnej przy Lidze Narodów (1922-1932)

75%

Piskurewicz J.

Kwartalnik Historii Nauki i Techniki

|

2005

|

tom R. 50, nr 3/4

7--24

PL

Przed I wojną światową międzynarodowa współpraca naukowa miała dość powierzchowny charakter. Oficjalnie podkreślano ponadnarodową solidarność ludzi nauki, złączonych wspólnymi zasadami, jak ich wymagało jej uprawianie. Nie brano jednak pod uwagę coraz większych różnic między nauką, mającą wymiar uniwersalny, a tymi badaniami, które nabierały charakteru szczególnego, stosowanego, będąc jednym ze źródeł potęgi państw, gdzie je prowadzono i stanowiąc czynnik ostrej rywalizacji o prymat nie tylko naukowy. Od 1899 r. najważniejsze towarzystwa naukowe z Europy i USA były zrzeszone w ramach Association Internationale des Academies, jednak I wojna b a rdzo obniżyła znaczenie tej organizacji bowiem w czasie wojny większość naukowców i stowarzyszeń oddała swe wysiłki na jej usługi - oczywiście w interesie własnych państw. Rozbita została w ten sposób wspomniana solidarność świata naukowego. Dotyczyło to przede wszystkim Niemiec, gdzie dziewięćdziesięciu trzech przedstawicieli nauki i kultury ju ż 4 października 1914 r. podpisało manifest popierający wojenne i pangermańskie cele państw centralnych. Dokument ten przez długi czas rzucał cień na całą naukę niemiecką, stanowiąc symboliczny przykład całkowitego podporządkowania się naukowców niemieckich władzy po lity cznej1. To polityczne uwikłanie nauki i naukowców stanowiło podstawową przeszkodą w podjęciu harmonijnej międzynarodowej współpracy naukowej po zakończeniu wojny. Obie strony - zarówno uczeni z krajów zwycięskiej Ententy, jak i naukowcy z państw centralnych - miały wiele do zarzucenia stronie przeciwnej. Niemcy uważali ponadto, że międzynarodowe kongresy naukowe będą po wojnie służyć przywłaszczeniu przez obcych wyników pracy uczonych niemieckich i ich wykorzystaniu poza granicami Niemiec. Ze swej strony Francuzi i inne nacje uważali, że Niemcy także po wojnie będą chcieli uzyskać dominującą pozycję w organizacjach międzynarodowych, m. in. w Association Internationale des Academies.

EN

The paper discusses the friendly ties and collaboration between two eminent scientists, Albert Einstein and Maria Skłodowska-Curie. The two collaborated not so much in strictly scientific matters, but rather in the field of scientists’ organizations on the international forum. Such a forum was provided by the League o f Nations, and in particular the International Committee for Intellectual Cooperation (Commission Internationale de la Cooperation Intellectuelle / CICI), a 12-member advisory body of the League. The task of the Committee was to work together with interested member-states in order to further ties of peaceful cooperation between them in the field of culture and science. The members of the Committee included eminent personalities, among them Maria Skłodowska- Curie and Albert Einstein. Very little is known about their work and collaboration within the CICI, but it is certainly a topic worth investigating, especially in view of the international importance of the scientific achievements of the two personages

5

Polityka zagraniczna Hiszpanii w latach 1914-1930

75%

Mizerska-Wrotkowska M.

Przegląd Europejski

|

2013

|

tom 2013(3)

66-75

PL

W artykule przedstawiam udział Hiszpanii w I Wojnie Światowej oraz kierunki polityki zagranicznej tego państwa w okresie rządów generała Miguela Primo de Rivery. Analizie poddałam: przyczyny hiszpańskiej neutralności w ogólnoświatowym konflikcie, uwarunkowania polityki zagranicznej po jego zakończeniu oraz mocne i słabe strony działalności zewnętrznej generała Primo de Rivery. Pisząc artykuł stosowałam metodę historyczną, metodę analizy i krytyki źródeł oraz analizę porównawczą hiszpańskojęzycznych publikacji. Wywód jest zgodny z teoretycznymi założeniami realizmu politycznego. The article deals with the participation of Spain in the First World War and the directions of foreign policy of this country during the rule of general Miguel Primo de Rivera. The author has analyzed: the causes of Spanish neutrality in the global conflict, conditions of foreign policy after it, along with strong and weak sides of the external activity of general Primo de Rivera. The author of the article took full advantage of historical and analytical method, criticism of the sources, and comparative analysis of Spanish publications. The argumentation is compatible with the theoretical assumptions of realism in politics.

6

Actions by Ernestas Galvanauskas Towards the Hymans Plan – Internal Political Circumstances

63%

Malużinas M.

Studia i Analizy Nauk o Polityce

|

2023

|

nr 1

EN

Ernestas Galvanauskas – politician, scientist and public figure – is a person little known to public opinion not only in Lithuania but also in Poland. However, Lithuanian historians and political scientists see him as one of the more influential politicians who contributed to the construction of the Lithuanian state, more than Prime Minister Augustinas Voldemaras or President Antanas Smetona. The revival of the Lithuanian state is inextricably linked with the person of E. Galvanauskas. He was involved in the process of modernization of Klaipeda, led to the development of Lithuanian economics, which he applied in practice to manage the country’s economy. The research objective of this article is an in-depth analysis of the diplomatic activities of E. Galvanauskas in relation to the Hymans plan while he was Prime Minister of the government and Minister of Foreign Affairs. The Polish literature on the subject lacks sources concerning the history of Lithuania and Lithuanian-Polish relations in the interwar period, especially in the context of E. Galvanauskas’ political activity.

PL

Ernestas Galvanauskas – polityk, naukowiec i osoba publiczna – jest postacią mało znaną opinii społecznej nie tylko na Litwie, ale i w Polsce. Litewscy historycy i politologowie postrzegają go jednak jako jednego z bardziej wpływowych polityków, który przyczynił się do budowania państwowego bytu litewskiego, bardziej niż premier Augustinas Voldemaras czy prezydent Antanas Smetona. Odrodzenie państwa litewskiego nierozerwalnie wiąże się z osobą E. Galvanauskasa. Był on zaangażowany w proces modernizacji Kłajpedy, doprowadził do rozwoju ekonomii litewskiej, którą zastosował w praktyce do zarządzania gospodarką kraju. Cel badawczy niniejszego artykułu stanowi pogłębiona analiza działalności dyplomatycznej E. Galvanauskasa wobec planu Hymansa, w czasie gdy pełnił on funkcje premiera rządu oraz ministra sprawa zagranicznych. W polskiej literaturze przedmiotu brakuje źródeł dotyczących problematyki dziejów Litwy i relacji litewsko-polskich w okresie międzywojennym, zwłaszcza w kontekście aktywności politycznej E. Galvanauskasa.

7

Liga Narodów wobec aktów agresji (1919–1939)

63%

Brzeziński A. M.

Acta Universitatis Lodziensis. Folia Historica

|

2022

|

nr 110

347-373

EN

The article describes the activity of the League of Nations against the aggressor states. The collective security system identified in the League of Nations Covenant turned out to be ineffective in the face of the international realities. The indolence of the League of Nations (without US membership) in settling interstate conflicts, made visible in 1930s, was resulted largely from the general nature of the articles in the Covenant. A significant weakness of the Covenant was the lack of definition of an aggressor and undefining the system of automatic assistance to the victim of aggression. This significantly hampered the relevant activities of the League of Nations Council. In the first half of 1930s the League of Nations Council sent international missions to conflicting states (Japan aggression in China, conflict between Bolivia and Paraguay, war between Colombia and Peru). Their task was to get acquainted with the situation on the ground, establishing the act of aggression and preparation of a report for further action of the League of Nations. In next years, such missions were not even intended to be sent. It was a small group of Great Powers that decided to settle the dispute, sometimes outside the League and without bringing the matter to the forum of the Genevan institution. Since the early 1930s, the League of Nations was losing steadily its importance, by showing its helplessness in the face of Japan’s aggression in China and the conquest of Ethiopia by the fascist Italy. The Genevan institution was unable to stop the aggressors or bring the situation back to pre-attack condition. France and Great Britain, which played a decisive role in the League of Nations, advocated a policy of concessions and reconciliation towards the aggressors – Japan, Italy, Germany and Soviet Union. At the end of 1930s, the League became an observer rather than a participant in the dramatic events leading up to the outbreak of the World War II. The League of Nations had failed its primary purpose – the prevention of another World War.

PL

Artykuł charakteryzuje działania Ligi Narodów (LN) wobec państw-agresorów. System bezpieczeństwa zbiorowego określony w Pakcie LN, powołanej z inicjatywy prezydenta USA Thomasa Woodrowa Wilsona, okazał się nieskuteczny w zderzeniu z realiami międzynarodowymi. Indolencja LN (bez członkostwa USA) w rozwiązywaniu konfliktów międzypaństwowych i utrzymaniu międzynarodowego bezpieczeństwa, uwidoczniona w latach trzydziestych minionego stulecia, wynikała w znacznej mierze z ogólnikowości artykułów tworzącego ją paktu. Istotną słabością Paktu LN był brak definicji agresora i systemu automatycznej pomocy ofierze napaści, co istotnie utrudniało stosowne działania Rady LN. W pierwszej połowie lat trzydziestych Rada LN wysyłała międzynarodowe komisje do skonfliktowanych państw (agresja Japonii w Chinach, konflikty Boliwii z Paragwajem i Kolumbii z Peru), aby na miejscu zapoznawały się z sytuacją, stwierdzały zaistnienie aktu agresji i przygotowywały raport dający podstawę do dalszych akcji. W następnych latach takich misji nawet nie zamierzono wysyłać. O zażegnaniu sporu decydowało wąskie grono mocarstw, niekiedy poza LN i bez wnoszenia sprawy na forum instytucji genewskiej. Od początku lat trzydziestych LN systematycznie traciła znaczenie w stosunkach międzynarodowych, okazując bezradność wobec agresji Japonii w Chinach i podboju Etiopii przez Włochy. Nie była w stanie ani powstrzymać aktów agresji, ani spowodować powrotu do stanu przed napaścią. Francja i Wielka Brytania, które odgrywały decydującą rolę w LN, prowadziły politykę ustępstw i ugody wobec agresorów – Japonii, Włoch, Trzeciej Rzeszy i Związku Sowieckiego. W końcu lat trzydziestych LN stała się bardziej obserwatorem aniżeli uczestnikiem dramatycznych wydarzeń prowadzących do wybuchu II wojny światowej.

8

Liga Narodów w publicystyce Bolesława Koskowskiego na łamach „Kuriera Warszawskiego”

63%

Chrószcz G.

Eunomia – Rozwój Zrównoważony – Sustainable Development

|

2022

|

nr 2(103)

129-141

EN

During World War II, the Allies pledged to establish a universal international organization that would uphold the maintenance of international peace and security through collective and peaceful efforts. The anniversary of the entry into force of the Charter of the United Nations – October 24, 1945, is celebrated as United Nations Day. The idea behind the life of the United Nations and the United Nations was to serve humanity and to uphold the international order, so that after the dramatic experiences of war, all disputes and conflicts may be resolved through diplomatic channels. As the UN history shows, this institution is not fully able to meet the role for which it was established. Indeed, it is criticized by political circles for its dysfunction. Sometimes it is an arena of disputes, a "diplomatic game" in which the interests of the great powers and their allies clash, which sometimes makes this organization ineffective, often helpless. The situation in which the war is being waged in Europe has highlighted its shortcomings. At that time, the UN is often compared to its predecessor, the League of Nations. The League of Nations was the first international organization in history to be established after the atrocities of World War I. According to the signatories, this organization was to watch over collective security, and settle all disputes at the negotiating table, not on the battlefield. Unfortunately, the League of Nations did not meet the task, discredited did not prevent the outbreak of World War II, although it officially operated and functioned during the war. It is worth remembering that the activity of League sand Nations was of great importance also for the fate of this Polish state. Information on the activities of this institution was published in newspapers. Representatives of the "fourth power" from all parts of the world analyzed and commented on the decisions taken by the League of Nations on an ongoing basis. Therefore, it should not be surprising that Bolesław Koskowski, an outstanding publicist and political editor of "Kurier Warszawski", also analyzed in his articles the activities and functioning of this international organization, without losing sight of it. Polish interests discussed at the meeting of the League of Nations.

PL

Jeszcze podczas trwania II wojny światowej alianci zobowiązali się do powołania uniwersalnej międzynarodowej organizacji, która będzie stała na straży utrzymania międzynarodowego pokoju i bezpieczeństwa za pomocą zbiorowych i pokojowych wysiłków. Rocznica wejścia w życie Karty Narodów Zjednoczonych – 24 października 1945 r. jest obchodzona jako Dzień Narodów Zjednoczonych. Idea, jaka przyświeca powołanej do życia Organizacji Narodów Zjednoczonych, to służba dla ludzkości oraz stanie na straży porządku międzynarodowego, aby po dramatycznych doświadczeniach wojennych, wszelkie spory i konflikty rozwiązywać na drodze dyplomatycznej. Jak pokazuje historia ONZ, instytucja ta nie do końca jest w stanie sprostać roli do jakiej została powołana. Wręcz jest krytykowana przez środowiska polityczne za dysfunkcyjność. Bywa, że jest areną sporów, „gry dyplomatycznej”, na której ścierają się interesy mocarstw i ich sojuszników, co czyni niekiedy tę organizację nieefektywną, często bezradną. Sytuacja, w której toczy się wojna w Europie, uwidoczniła jej wady. Wówczas często porównuje się ONZ do jej poprzedniczki, jakim była Liga Narodów. Liga Narodów była pierwszą w historii organizacją międzynarodową powołaną do życia po okrucieństwach z czasów I wojny światowej. W myśl sygnatariuszy organizacja ta miała za zadanie czuwać nad bezpieczeństwem zbiorowym, a wszelkie spory rozstrzygać przy stole negocjacyjnym, a nie na polu bitwy. Niestety, Liga Narodów nie sprostała zadaniu, skompromitowana nie zapobiegła wybuchowi II wojny światowej, chociaż oficjalnie funkcjonowała w czasie trwania działań wojennych. Warto pamiętać, że działalność Ligi Narodów miała ogromne znaczenie także dla losów państwa polskiego. Informacje na temat działalności tej instytucji publikowano na łamach gazet. Przedstawiciele „czwartej władzy” ze wszystkich stron świata na bieżąco analizowali i komentowali podejmowane przez Ligę Narodów decyzje. Zatem nie powinno dziwić, że Bolesław Koskowski, wybitny publicysta i redaktor polityczny „Kuriera Warszawskiego”, również analizował w swoich artykułach, działalność i funkcjonowanie tej organizacji międzynarodowej, nie tracąc z pola widzenia interesów polskich omawianych na posiedzeniu Ligi Narodów.

9

IMPULS WILSONA - STANY ZJEDNOCZONE W I WOJNIE ŚWIATOWEJ

63%

Łukasik P.

Ante Portas – Studia nad Bezpieczeństwem

|

2015

|

tom 1(4)

45-68

PL

Tematem artykułu jest amerykańska polityka zagraniczna w trakcie I wojny światowej. Celem autora jest przedstawienie oraz analiza przyczyn, które skłoniły Stany Zjednoczone do odejścia, w toku prezydentury Thomasa Woodrowa Wilsona, od tradycyjnego izolacjonizmu w polityce zagranicznej na rzecz zaangażowania w sprawy europejskie. Zadaniem tekstu jest również zaprezentowanie polityki amerykańskiego prezydenta wobec państw europejskich w trakcie konferencji wersalskiej, jak również przyczyn odrzucenia przez Stany Zjednoczone statutu Ligii Narodów.

EN

The subject of the article is the American foreign policy during the First World War. The aim of the author is to present and analyze the reasons which prompted the United States to leave, during the presidency of Thomas Woodrow Wilson, from traditional isolationist foreign policy in favor of engagement in European affairs. The purpose of the text is also presenting the policy of the American president to European countries during the Versailles conference, as well as the reasons for rejection by the United States Statute of the League of Nations.

10

Sytuacja prawna mniejszości żydowskiej na terytoriach znajdujących się pod kontrolą Ligi Narodów w latach 30. XX wieku: Górny Śląsk – Terytorium Saary – Danzig

63%

Möllenbeck L. , Hojka Z. , Ruchniewicz M.

Zaranie Śląskie. Seria druga

|

2023

|

tom 9

58-73

EN

The following article provides an overview of the legal situation of the Jewish population in Upper Silesia, Saarland and the Free City of Danzig. All three areas were under the influence of the League of Nations in the interwar period. Firstly, it outlines how the protection of minorities, as enshrined in the Treaty of Versailles, among others, affected the respective territories in the interwar period in the 1930s. Secondly, it is shown how the Jews attempted to resist anti-Jewish legal measures within this legal framework of minority protection. It is shown that the legal instrument of petitioning the League of Nations was frequently used, but had little impact on the progressive disenfranchisement of the Jews in the 1930s.

PL

Poniższy artykuł stanowi zestawienie sytuacji prawnej ludności żydowskiej na Górnym Śląsku, w Saarze i Wolnym Mieście Gdańsku. Wszystkie trzy obszary w okresie międzywojennym znajdowały się pod wpływem Ligi Narodów. Po pierwsze, nakreślono, w jaki sposób ochrona mniejszości, zapisana m.in. w traktacie wersalskim, wpłynęła na odpowiednie terytoria w okresie międzywojennym w latach 30. XX wieku. Po drugie, pokazano, w jaki sposób Żydzi próbowali oprzeć się antyżydowskim środkom prawnym w tych ramach prawnych ochrony mniejszości. Wykazano, że instrument prawny w postaci składania petycji do Ligi Narodów był często wykorzystywany, ale miał niewielki wpływ na postępujące pozbawienie Żydów praw obywatelskich w latach 30. XX wieku.

11

Działalność Komisji Epidemiologicznej Ligi Narodów w Warszawie 1921–1924

63%

Jaworski P.

Dzieje Najnowsze

|

2021

|

tom 53

|

nr 1

55-75

EN

The purpose of the article is to analyse the Epidemic Commission of the League of Nations’ activity in Warsaw and answer the questions: how its relations with the Polish authorities developed, what instruments did it have at its disposal, and what were the results of its efforts? Based on the materials from the League of Nations Archives in Geneva, it should be said that the operation of the Commission in Warsaw was of key importance for the forms of activity and development of organisational structures of the League of Nations responsible for health protection. The outstanding Polish bacteriologist and social activist Ludwik Rajchman played a vital role in this context.

PL

Celem artykułu jest analiza działalności Komisji Epidemiologicznej Ligi Narodów w Warszawie i próba odpowiedzi na pytania: jak kształtowały się jej stosunki z władzami polskimi, jakimi instrumentami dysponowała, jakie były efekty podejmowanych przez nią wysiłków? W oparciu o materiały z Archiwum Ligi Narodów w Genewie należy stwierdzić, że działalność placówki w Warszawie miała kluczowe znaczenie dla form działalności oraz rozwoju struktur organizacyjnych w ramach Ligi Narodów odpowiedzialnych za ochronę zdrowia. Ważną rolę w tym kontekście odegrał wybitny polski bakteriolog i działacz społeczny Ludwik Rajchman.

12

Polityka zagraniczna Hiszpanii w latach 1914-1930

51%

Mizerska - Wrotkowska M.

Przegląd Europejski

|

2013

|

nr 3(29)

66-75

PL

W artykule przedstawiam udział Hiszpanii w I Wojnie Światowej oraz kierunki polityki zagranicznej tego państwa w okresie rządów generała Miguela Primo de Rivery. Analizie poddałam: przyczyny hiszpańskiej neutralności w ogólnoświatowym konflikcie, uwarunkowania polityki zagranicznej po jego zakończeniu oraz mocne i słabe strony działalności zewnętrznej generała Primo de Rivery. Pisząc artykuł stosowałam metodę historyczną, metodę analizy i krytyki źródeł oraz analizę porównawczą hiszpańskojęzycznych publikacji. Wywód jest zgodny z teoretycznymi założeniami realizmu politycznego.

EN

The article deals with the participation of Spain in the First World War and the directions of foreign policy of this country during the rule of general Miguel Primo de Rivera. The author has analyzed: the causes of Spanish neutrality in the global conflict, conditions of foreign policy after it, along with strong and weak sides of the external activity of general Primo de Rivera. The author of the article took full advantage of historical and analytical method, criticism of the sources, and comparative analysis of Spanish publications. The argumentation is compatible with the theoretical assumptions of realism in politics.

13

Członkostwo Polski w Lidze Narodów – aspekty prawne

51%

Przyborowska-Klimczak A.

Studia Prawnicze KUL

|

2020

|

nr 2

235-254

EN

Poland belonged to the original members of the League of Nations, organization that began its activity a hundred years ago – in 1920. The legal basis for the organization’s functioning was the Covenant of the League of Nations, incorporated into peace treaties concluded after the First World War. To a recently reborn Polish state aspiring to shape its relations in the international community, the membership in this organization was of great importance. Poland was the first state to establish the permanent delegation to the League of Nations. Polish representatives participated in the works of the main League’s bodies: the Assembly and the Council. Poland sought to obtain a permanent seat in the Council, while it was a semi-permanent member there. Poland was also a state that often participated in proceedings before the Permanent Court of International Justice. However, in the 1930s, due to organization’s ineffectiveness in preventing the international conflicts and resolving international disputes, has grown disappointment with the activities of the League of Nations among the Polish diplomacy.

PL

Polska należała do pierwotnych członków Ligi Narodów, która rozpoczęła działalność sto lat temu – w 1920 r. Podstawę prawną funkcjonowania organizacji stanowił Pakt Ligi Narodów, włączony do traktatów pokojowych, zawartych po I wojnie światowej. Członkostwo w organizacji miało duże znaczenie dla odrodzonego państwa polskiego, które kształtowało swoje stosunki w społeczności międzynarodowej. Polska była pierwszym państwem, które ustanowiło przy Lidze swojego stałego delegata. Polscy przedstawiciele uczestniczyli w pracach głównych organów Ligi: Zgromadzeniu i Radzie. Polska starała się o uzyskanie stałego miejsca w Radzie, natomiast była w niej członkiem półstałym. Była też państwem, które często uczestniczyło w postępowaniach przed Stałym Trybunałem Sprawiedliwości Międzynarodowej. W latach 30. XX w. w kręgach polskiej dyplomacji wzrastało rozczarowanie działalnością Ligi Narodów spowodowane jej nieskutecznością w zakresie zapobiegania konfliktom międzynarodowym i rozwiązywania sporów międzynarodowych.

14

Działalność międzynarodowa Drugiej Republiki Hiszpańskiej

51%

Mizerska-Wrotkowska M.

Przegląd Politologiczny

|

2014

|

nr 4

205-213

EN

The aim of this article is to show the international activity of Spain between 1931–1936, the period of the Second Republic. The article attempts to answer the following questions: (1) What exactly was the nature of the reorganization of the Spanish diplomatic structures after the change of regime in 1931? (2) Who was responsible for shaping the foreign policy of Spain during the Second Republic? (3) What were Spain’s relations with key actors on the international stage during this period? (4) How did Spanish activity manifest itself in the forum of the League of Nations? The article analyses and criticizes sources of information and makes a comparative analysis of available publications, chiefly in Spanish. The author concludes that although the Spanish foreign policy during the Second Republic was not impressive, it did reflect the capacity of the state at the time. It was also adapted to the difficult international circumstances and domestic ideological determinants. This policy underwent a transformation – from cultivating the great ideals of pacifism and neutrality to pragmatic neutrality and realism.

PL

Celem artykułu jest ukazanie aktywności międzynarodowej Hiszpanii w latach 1931–1936, czyli w okresie Drugiej Republiki. W artykule podjęto problemy zmierzające do odpowiedzi na następujące pytania badawcze: (1) Na czym polegała reorganizacja hiszpańskich struktur dyplomatycznych po przemianach ustrojowych roku 1931?; (2) Kto był odpowiedzialny za kształtowanie polityki zagranicznej Hiszpanii w okresie Drugiej Republiki?; (3) Jak kształtowały się relacje z najważniejszymi aktorami sceny międzynarodowej?; (4) W czym przejawiała się hiszpańska działalność na forum Ligi Narodów? Przy pisaniu artykułu wykorzystano metodę analizy i krytyki źródeł oraz analizę porównawczą dostępnych, głównie hiszpańskojęzycznych, publikacji. Autorka dochodzi do wniosku, że hiszpańska polityka zagraniczna w okresie Drugiej Republiki nie była imponująca, ale stanowiła wypadkową możliwości państwa. Była też dostosowana do trudnych okoliczności międzynarodowych oraz wewnętrznych wyznaczników ideologicznych. Polityka ta uległa transformacji: od kultywowania wielkich ideałów pacyfistycznych do pragmatycznej neutralności i realizmu.

15

Organizacje międzynarodowe przeciwko niekontrolowanej proliferacji broni

51%

Jaroszyńska M.

Studia Bezpieczeństwa Narodowego

|

2011

|

tom R. 1, Nr 2

287--303

PL

Niekontrolowany handel bronią to jeden ze współczesnych problemów globalnych. Jego konsekwencją jest rozwój terroryzmu, handlu narkotykami, ubóstwo, śmierć kobiet i dzieci w konfliktach lokalnych itp. Od początku XX wieku powstają i funkcjonują międzynarodowe organizacje, których celem jest ograniczenie tego procederu. Przykładami takich organizacji są: Liga Narodów, COCOM, Porozumienie z Wassenaar. Widocznych i znaczących efektów ich działalności jednak nie było i nie ma. Konsekwencją tego jest powstawanie organizacji humanitarnych. Apelują one do społeczności świata o większą skuteczność w rozwiązywaniu tych problemów. Jednakże, jak można zauważyć, powstawanie nowych organizacji niekoniecznie przekłada się na rozwiązanie całego problemu.

EN

The uncontrolled weapon trading is one of the greatest contemporary global threats. The consequences of this are many: the expansion of terrorism, drug trade, poverty in many countries, death of women and children in local conflicts, etc. From the very beginning of the twentieth century there have emerged and have been functioning many international organizations where the purpose of their creation should be crucial to solving problems of the weapon proliferation. The examples of such organizations are: The League of Nations, COCOM and the Wassenaar Agreement. However, there is no visible and considerable effect of their activity. This leads to the emergence of new humanitarian organizations. These organizations may be far more effective as the world community would like them to be. According to the author, since there are many aspects of the problem it may not be as easy to solve those as simply as by creating new institutions however.

16

New Perspectives on Europe from 1914 to 1945

32%

Carls A.-C. , Carls S. D.

Tematy i Konteksty

|

2018

|

tom 13

|

nr 8

407-414

PL

Tragiczne wydarzenia z lat 1914–1945 zostały przypieczętowane dwoma wojnami. Uznaje się je za część procesu, który rozpoczął się podczas Rewolucji Francuskiej i był przejawem dążenia do kontrolowania świata w imię postępu. Owa tendencja uwidaczniała się na trzech płaszczyznach i obejmowała kontrolę umysłów poprzez rewolucję naukową i oświecenie, kontrolę natury poprzez eksploatację zasobów naturalnych i rewolucję przemysłową oraz kontrolę nad światem poprzez kolonizację. Konflikty wywołane tymi dążeniami zakończyły się manichejską konfrontacją dobra i zła, która doprowadziła do najszlachetniejszego i najokrutniejszego ludzkiego zachowania, zamkniętego w lustrzanych odbiciach. Europa została po prostu uwięziona między zniszczeniem a odrodzeniem. Połączone razem – moc zabijania i moc uzdrawiania – stanowiły o tożsamości ówczesnej Europy. Niemożliwe jest pisanie o Europie XX wieku bez zwracania uwagi na teraźniejszość. Podwójna tragedia wojny i ludobójstwa, której doświadczyła Europa w latach 1914–1945, spowodowała jej upadek, cofnięcie się „do zera” w rozwoju cywilizacyjnym. Był to wiek przemiany w historii Europy, która odegrała kluczową rolę w kształtowaniu dzisiejszej Europy. Dotknęła ona Europę tak głęboko, że dzisiejsza dynamika cywilizacyjna wciąż jest postrzegana przez tamten pryzmat i słownictwo tego okresu. Nadal jest miarą, której używamy do określenia i zmierzenia spektrum politycznego oddziaływania z „lewego” na „prawy”. Towarzyszy temu poczucie winy, że zniszczenie krajów i łamanie praw człowieka nie zostało jeszcze w pełni odpokutowane. Nasza próba wyjścia poza przeszłość ujawnia tylko szerokość i głębokość traumy, którą przeżyły trzy poprzednie pokolenia. Ocenie niezliczonych poważnych lub zupełnie drobnych incydentów towarzyszą emocje, które wciąż znajdują się w zbiorowej pamięci. Dopiero gdy minie okres rozliczenia, tylko wtedy, gdy pamięć uwolni się z emocji, możliwa będzie pełna historyczna synteza. Badania prowadzone przez współczesnych historyków nie służą temu, by ożywić przeszłość, ale by złagodzić emocje, jakie niosą, i by pielęgnować zdrową, uzdrawiającą rekonstrukcję przeszłości. Cel ten można osiągnąć tylko wtedy, gdy cała historia zostanie opowiedziana z godnością i uczciwością. Taki szacunek jest niezbędny w naszym wieku, gdzie pragnienie sensacji jest często wykorzystywane ze szkodą dla historycznej obiektywności. Ponadto, obecnie wiele problemów polaryzacyjnych zagraża sprawiedliwości społecznej i demokracji. Populizm, terroryzm instytucjonalny, łamanie praw człowieka i zagraniczna interwencja w „niespokojnych” krajach rzeczywiście mają głębokie korzenie. Czytanie teraźniejszości w świetle przeszłości należy wykonywać ostrożnie, z uznaniem dla równowagi między ciągłością a zmianą.

EN

Europe from War to War, 1914–1945 started as an attempt to document topics left blank in most textbooks dealing with twentieth century Europe. It ended up being a thoroughly researched, comprehensive study of the first half of the century. Its original structure features parallel chapters within each chronological section (1914–1919, 1929–1939, 1939–1945). Each section contains two chapters that deal with international and domestic matters. Chapters are organized topically. In the chapters focusing on international affairs, military and diplomatic issues are considered in their complementarity, and the technological and global dimensions of each conflict are highlighted. In chapters dealing with domestic matters, economic, political, demographic, and social developments are dealt with a systematic fashion. As a result of the consistent coverage of topics, the continuum of history reverberates throughout the book.Europe from War to War, 1914–1945 highlights topics that are seldom handled in comprehensive studies of the time period, such as: the contributions of the colonies to European powers in both world wars; interwar projects for European unification; the role of Scandinavian, Iberian, and Balkan countries; the role of religion; trans-national feminism; the demographics of minorities, emigration and refugees; the impact of both world wars on initiatives such as relief efforts, international labor regulation, and public health. Modernization, a key theme throughout the chapters dealing with domestic developments, is examined through five criteria: political change (democracy, human rights, political participation and liberal measures), demographic change (refugees, resettlements, migrations, and growth), economic progress (industrial modernization, agricultural reforms and labor legislation), social policies (welfare, professional mobility, public health, and women’s advancement), and urban development (urban planning, transportation). A separate chapter deals with cultural developments from 1914 to 1945; it provides an integrating perspective on the period’s momentous changes.