CEL NAUKOWY: Celem przeprowadzonej analizy jest określenie związku pomiędzy modelem tradycyjnym uniwersytetu Wilhelma von Humboldta a modelem funkcjonującym w ustawie 2.0. PROBLEM I METODY BADAWCZE: Problemem staje się określenie współczesnego modelu uczelni wyższej i jego związku z modelem tradycyjnym uniwersytetu. Do rozwiązania problemu posłuży analiza dokumentów legislacyjnych oraz analiza literatury. PROCES WYWODU: Artykuł zawiera charakterystykę modelu tradycyjnego uniwersytetu oraz próbę określenia modelu uczelni w Ustawie 2.0 wraz z porównaniem założeń dotyczących nauki i dydaktyki w uczelni. Zwrócono również uwagę na wzrastające znaczenie międzynarodowych badań naukowych. WYNIKI ANALIZY NAUKOWEJ: Model uniwersytetu W. Humboldta, ze swobodą badań i nauczania, nie jest odzwierciedlony w Ustawie 2.0 ze względu na fakt dostosowania badań naukowych do społecznych potrzeb i rozwoju gospodarczego. Swobodę dydaktyki ogranicza dostosowanie procesu kształcenia na kierunku do efektów uczenia się Polskiej Ramy Kwalifikacji. WNIOSKI, INNOWACJE, REKOMENDACJE: Pełny model tradycyjny uniwersytetu nie może zaistnieć w obliczu dostosowania kształcenia w uczelniach wyższych do Procesu Bolońskiego oraz wzrastającego znaczenia międzynarodowej współpracy działalności badawczej i badawczo- -rozwojowej uczeni.(abstrakt oryginalny)
EN
RESEARCH OBJECTIVE: The purpose of the analysis is to determine the relationship between the traditional Wilhelm von Humboldt model of university and the model functioning in Act 2.0. THE RESEARCH PROBLEM AND METHODS: The problem is to determine the modern model of the university and its relationship with the traditional model of the university. An analysis of legislative documents and literature will be used to solve the problem. THE PROCESS OF ARGUMENTATION: The article contains characteristics of the traditional university model and an attempt to determine the university model in Act 2.0 along with a comparison of assumptions about science and didactics at the university. Attention was also paid to the growing importance of international scientific research. RESEARCH RESULTS: The W. Humboldt University model, with the freedom of research and teaching, is not reflected in Act 2.0, due to the fact that scientific research is adapted to social needs and economic development. The freedom of teaching is limited by adjusting the education process to the learning outcomes of the Polish Qualifications Framework. CONCLUSIONS, INNOVATIONS, AND RECOMMENDATIONS: The full traditional model of the university cannot occur in the face of adjusting education in universities to the Bologna Process and the growing importance of international cooperation in research and R&D activities of scholars.(original abstract)
Cel badań. Celem prowadzonym badań była analiza statusu prawnego doktoranta (uczestnika studiów doktoranckich) w świetle reformy szkolnictwa wyższego i nauki, w zakresie sposobu organizacji kształcenia, rekrutacji, praw i obowiązków oraz postępowania w sprawie nadania stopnia doktora nauk prawnych. Metoda badań. W toku prowadzonych badań wykorzystana została metoda dogmatyczno-prawna oraz elementy empirycznej w zakresie przeprowadzonej analizy orzecznictwa. Uwzględniona została materia normatywna, w szczególności przepisy ustawy – Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce, i przepisy ją wprowadzające, a także przepisy dotychczasowej ustawy – Prawo o szkolnictwie wyższym. Wyniki badań. Przeprowadzone badania wykazały, że sytuacja prawna doktorantów jest uzależniona od roku akademickiego, w którym rozpoczęli studia doktoranckie, a także od dnia, w którym wszczęli postępowanie w sprawie nadania stopnia doktora nauk prawnych. Postępowanie w sprawie nadania stopnia doktora może odbywać się nie tylko na „starych” czy „nowych zasadach”, ale także w trybach mieszanych, w których reguły są modyfikowane tylko w określonych zakresach. Wnioski. Doktoranci powinni z uwagą zapoznać się ze zróżnicowanym stanem prawnym. Z uwagi na zmienione zasady i liczne wyjątki od wprowadzonych zmian istotne jest, aby upewnić się, jakiego dnia postępowanie zostało wszczęte i czy wszelkie formalności w tym zakresie zostały dopełnione. Ponadto w przypadku opóźnień w procesie tworzenia pracy doktorskiej, warto zwrócić uwagę na terminy graniczne, po których postępowanie zostanie umorzone albo zakończone.
EN
The object of the study. The purpose of the research was to analyze the legal status of PhD students in the light of the reform of higher education, in the areas of: the organization of education, recruitment, rights and obligations and proceedings in the matter of conferring the title of Doctor of the Juridical Science. Test method. In the course of the research, the dogmatic and legal method as well as empirical method elements in the scope of analysis of case law were used. The normative matter was taken into account, in particular the provisions of the Act - Law on higher education and science and regulations introducing it, as well as the hitherto existing Act - Law on higher education. Results. The research has shown that the legal situation of PhD students depends on the academic year in which they started their doctoral studies, as well as on the day on which they initiated proceedings in the matter of conferring the title of doctor of legal sciences. Proceedings to award doctoral degrees may take place not only according to "old" or "new rules", but also in mixed modes, in which the rules are modified only in certain areas. Conclusions. PhD students should pay attention to the varied legal status. Due to the changed rules and numerous exceptions to the changes introduced, it is important to make sure on which day the proceedings were initiated and whether all formalities in this respect have been complied with. In addition, in the event of delays in the process of creating a doctoral thesis, it is worth paying attention to the deadlines, after which the proceedings will be discontinued or terminated.
3
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
Artykuł stanowi próbę przedstawienia dwóch nowatorskich koncepcji zarządzania organizacjami: no-boss oraz decentralised autonomous organisation - DAO. Obie jednocześnie mogłyby zostać wykorzystane w celu przeprowadzenia głębokiej transformacji szkół wyższych w Polsce. Koncepcje te zostały scharakteryzowane na tle wybranych konsekwencji wejścia w życie tzw. Ustawy 2.0 i pierwszego etapu jej implementacji w uczelniach akademickich. Autorzy odnoszą się do tzw. trzeciej misji uniwersytetu, omawiają zachowania i pozycję nauczyciela akademickiego zatrudnionego na stanowisku badawczo-dydaktycznym. Charakteryzują również rolę rady uczelni akademickiej. Wykorzystując potencjał Ustawy 2.0, koncepcję no-boss i model DAO, środowisko akademickie w Polsce ma szansę przejść od działania rutynowego do działania kreatywnego. Doszłoby do niezbędnej transformacji szkół wyższych, bez której nie będzie możliwe uzyskanie celu zdefiniowanego przez władzę publiczną. (abstrakt oryginalny)
EN
The article is an attempt to present two innovative concepts of or ganisational management: no-boss and decentralised autonomous organisation (DAO). Both could be used concurrently to effect a profound transformation of Polish universities. These concepts are discussed against the background of selected consequences of the so-called Act 2.0 and the first stage of its implementation by academic institutions. The authors refer to the third mission of the university, discuss the attitudes and the situation of the academic teacher employed in a research-and-teaching position, and characterise the role of the university council. Using the potential of Act 2.0, the no-boss concept, and the DAO model, the academic community in Poland has an opportunity to advance from routine to creative activity. As a result, the necessary transformation of universities would take place, without which it will be impossible to achieve the goal set by the public authorities. (original abstract)
4
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
Przygotowując do wydania rocznik "Kultury i Rozwoju" poświęcony wyższym szkołom, uznałyśmy, że musi się w nim znaleźć materiał poświęcony refleksji nad tym, jak odnajdują się one w nowej, trudnej sytuacji. Jesteśmy bowiem dwa lata po przyjęciu przez Sejm nowej ustawy Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce. Prace nad ustawą zakrojono i przeprowadzono z rozmachem, angażując w nie znaczącą część środowiska akademickiego. Na pewno wszyscy mamy też świeżo w pamięci proces przygotowywania na naszych uczelniach nowych statutów, który był sprawdzianem zaangażowania i gotowości na zmiany naszych społeczności, a także przysłowiowym papierkiem lakmusowym mniej lub bardziej jawnych różnic interesów i oczekiwań. Wreszcie, w trakcie pierwszych doświadczeń sprawdzających "w działaniu" przyjęte rozwiązania uczelnie musiały zmierzyć się z COVID-19. (fragment tekstu)