Wyniki wyszukiwania - Biblioteka Nauki

1

O produkcji fajansu w manufakturze Ehrenreicha w Królewcu i jego obecności w XVIII-wiecznym Elblągu

100%

Marcinkowski M.

|

nr 4

683-698

2

Sławomir Augusiewicz, Janusz Jasiński, Tadeusz Oracki, Wybitni Polacy w Królewcu. XVI -XX wiek, pod red. J. Jasińskiego, Littera, Olsztyn 2005, ss. 352.

100%

Piłat W.

Acta Polono-Ruthenica

|

2006

|

tom Tom 1 Nr XI

395-397

3

Architektura protestancka trzech miast Królewca (Stare Miasto, Knipawa i Lipnik) w okresie nowożytnym

63%

Birecki P.

Studia Elbląskie

|

2019

|

tom 20

31-48

EN

The article discusses architecture and furnishing of the protestant churches in Królewiec/Königsberg. At the beginning, it introduces terms connected with Reformation and, later, the article familiarizes the reader with the creation of the new approach towards art in church’s interiors. At first, the attitude towards visual arts being present in the places of worship could be characterized with adjectives „prejudiced” and (rarely) „hostile”. The attitude changed abruptly when visual arts became didactic and served that purpose throughout the entire early modern period. Local medieval architecture, which still was used by Lutheran parish as the place of spiritual and parochial life, was also accepted. Furthermore, Königsberg Cathedral became the most important necropolis in Ducal Prussia. The longevity of Gothic architecture forms in Royal Prussia caused future churches in Königsberg to be heavily inspired and borrow from it, and, at the same time, allowed these churches to engage in a dialogue with German countries of Reich. For example, the castle chapel was inspired by castle chapels in Szczecin and Stuttgart. In the seventeenth century, Prussian elites came along with Calvinism and, only after that, in Königsberg and other towns around it many churches inspired by Calvinist Netherlands and (in the eighteenth century) Calvinist church in Charenton (France) were created. However, it did not have much of an impact on churcharchitecture in general – throughout the whole early modern period it remained faithful to the Gothic architecture tradition.

PL

Artykuł prezentuje wspólne korzenie sztuki protestanckiej w obu częściach Prus, szkicując proces przejmowania substancji materialnej Kościoła rzymskiego przez parafie katolickie przekształcane w parafie ewangelickie a następnie budowy nowych budynków kościelnych. Proces ten odbywał się w Prusach Królewskich pod kontrolą mieszczaństwa a w Prusach Książęcych pod kontrolą szlachty. Dominujące w pierwszych z wymienionych tu części Prus mieszczaństwo decydowało także o wyposażeniu kościołów miejskich i leżących w domenach oraz dbało o status quo luteranizmu i kalwinizmu, szczególnie podczas zdecydowanych działań kontrreformacyjnych szlachty polskiej. Jednocześnie mieszczaństwo i duchowieństwo protestanckie miało intelektualny wpływ na ikonografię sztuki obrazowej we wnętrzach kościelnych i świeckich. W drugiej części Prus przejęcie władzy nad strukturami kościelnymi przez dwór zluteranizowanego władcy Albrechta Hohenzollerna oraz przez szlachtę wykluczyły konflikty o kościoły z hierarchią katolicką. Jednocześnie pozwoliły na bezpośrednią kontrolę nad parafiami i kościołami, czyniąc z wnętrz kościelnych niemal prywatne rodzinne panteony. Wpływ szlachty ograniczył wpływ mieszczaństwa i duchowieństwa na sztukę obrazową, której przekaz we wnętrzach kościołów wiejskich został niemal ograniczony do treści dydaktycznych. Mimo dominacji treści katechetycznych w obydwu częściach Prus pojawiły się także dekoracje malarskie, emblematyczne, związane z pobożnością pietystyczną.

4

Tramwaje w Królewcu

63%

Graff M.

TTS Technika Transportu Szynowego

|

2013

|

tom R. 20, nr 4

32-39

PL

Tramwaje w Królewcu (niem. Kóningsberg, ros. Kaliningrad), stolicy Obwodu Kaliningradzkiego, regionie graniczącym z Polską od północy, funkcjonują od 1895 r. i formalnie są najstarszym systemem tramwajowym w obecnej Rosji. Inną cechą tego systemu są tory o rozstawie szyn 1000 mm (obok Piatigorska, tramwaje o metrowym rozstawie szyn nie są w Rosji używane). Komunikację tramwajową w Królewcu uruchomiono w czasach, gdy miasto wchodziło w skład Prus Wschodnich, należących do Niemiec. Sytuacja utrzymała się do 1945 r., gdy w wyniku drugiej wojny światowej i decyzji, jakie zapadły po jej zakończeniu, region ten został podzielony pomiędzy Rosję sowiecką i Polskę, przyznając Rosji miasto nad Pregołą. Obecnie tramwaje, obok autobusów i trolejbusów, stanowią podstawę komunikacji publicznej w Królewcu.

5

Sztuka Albrechta Dürera i Cranachów na artystycznym dworze Albrechta Hohenzollerna w stołecznym Królewcu

51%

Birecki P.

Studia Elbląskie

|

2022

|

tom 23

55-68

EN

This article presents the influence of Albrecht Dürer’s art and the Cranach’s workshop on the art of Ducal Prussia and particularly on their participation in the creation of objects of art on the court of Albrecht Hohenzollern. Initially, the author discusses the impact of Martin Schongauer’s and Albrecht Dürer’s graphic art on the paintings in the Royal Prussia during before Reformation. The two examples comes from Frombork and Elbląg (Royal Prussia) and one of one from the church in Rychnowo (Ducal Prussia). Next the paper shows other examples of the presence of works of art by both artists at the court of Albrecht Hohenzollern, the influence of Wittenberg and Nuremberg on the early modern royal court created by Prince Albrecht. The paper presents the artistic education of local artists and objects of art made by many skilled craftsmen for Albrecht. All these activities, as shown, have created a modern manor house/court of renaissance ruler.

PL

Artykuł prezentuje wpływy sztuki Albrechta Dürera i warsztatu Cranachów na sztukę Prus Książęcych oraz szczególnie na ich udział w tworzeniu artystycznego oblicza dworu Albrechta Hohenzollerna. Początkowo autor omawia przykłady oddziaływania grafik Martina Schongauera oraz Albrechta Dürera na malarstwo w Prusach Królewskich w okresie przedreformacyjnym. Przywołano tu przykłady z Fromborka i Elbląga oraz jeden z Prus Książęcych, czyli z kościoła w Rychnowie. Następnie przedstawiono kolejne przykłady obecności dzieł sztuki obydwu artystów na dworze Albrechta Hohenzollerna, oddziaływania Wittenbergi i Norymbergi na tworzony przez księcia nowożytny dwór w Królewcu. Tu przedstawiono zarówno działania w zakresie kształcenia miejscowych artystów, jak i pracy wielu wykwalifikowanych rzemieślników na rzecz Albrechta. Wszystkie te działania, jak wykazano, pozwoliły stworzyć bogaty w dzieła sztuki nowożytny dwór renesansowego władcy.

6

“Von einigen in Preussen gefundenen römischen Münzen” — Ludwig von Baczko in the “Das preussische Tempe” (Königsberg 1780). A “wonderful” discovery of a work long considered lost

51%

Ciołek R. , Ciołek R.

Wiadomości Numizmatyczne

|

2019