Wyniki wyszukiwania - Biblioteka Nauki

1

„Alkoran“ a „Machomet“ ve staročeské literatuře mezi Husem a Kabátníkem

100%

Šimek Š.

|

nr 2

125-137

EN

This article presents the results of an analysis of Old Czech texts from the 1410s to the 1490s in which contemporary names for the Koran and the Prophet Muhammad occur.

2

RELIGIOUS FUNDAMENTALISM IN ISLAM

88%

Zubrzycki W.

|

tom 23(23)

286-299

EN

Fundamentalism characterizes all religions in the world, but in the case of Islam – in recent times – it most often causes the use of terrorist methods. The dogmas of that religion defines the Koran, according to which Islam is based on five pillars of faith, which are also fundamental duties of every Muslim. A feature of Islamic fundamentalism is the introduction of the principles of life, based on traditional patterns recorded in the Koran, regulating social and political spheres, as well as the separation of the Western way of life. Its causes are frustration and social discontent, combined with the rejection of modernity and the changes proposed by the West. The proclamation of position of fight against injustice and demoralization in the name of creating a “better world”, in conjunction with its own interpretation of the provisions of the Koran, results in promoting activities generally considered unacceptable.

3

Culture as a distinctive feature of an ethnic group (based on the example of translated handwritten literature of Polish-Lithuanian Tatar)

75%

Kulwicka-Kamińska J.

|

tom 4

|

nr 2

138-152

EN

The article is focused on Tatar ethnic group. It tries to show on its example, how one can be open on other cultures without losing one’s identity and how to persevere in a different cultural environment. It refers to Tatars’ religious writings as the source helpful in maintaining cultural identity. An example of connection between Tatar translations and European tradition of translation, is used to characterize both permeation of cultures and features which served to build cultural separateness of Tatars living in the Grand Duchy of Lithuania.

4

Die theologischen Prämissen des interreligiösen Dialogs und der gegenseitigen Toleranz zwischen Islam und Christentum

71%

Frącz S.

|

tom 16

359-374

EN

The fundamental condition of the Christian-Islamic dialogue and of mutual tolerance represents the triumph over the exclusive fundamentalism that, in the Christian religion, found expression in an axiom accepted for centuries – that of extra ecclesiam nulla salus (outside the Church there is no salvation). The fundamentalist-exclusive interpretation of the Koran dogma extra islam nulla salus, still compulsory today, precludes any form of dialogue with and tolerance of people of other faiths. This is not because such an interpretation views Islam as the one true religion – every religion is entitled to this ex natura rei – but rather because it degrades Christians as devotees of polytheism, and thus as “infidels”, whereby they are definitively discredited as partners for dialogue and tolerance.

PL

Zasadniczym warunkiem międzyreligijnego dialogu i wzajemnej religijnej tolerancji islamu i chrześcijaństwa jest przezwyciężenie przez islam ekskluzywnego fundamentalizmu, tak jak to miało miejsce w religii chrześcijańskiej, gdzie przez wiele wieków ów ekskluzywizm wyrażał teologiczny aksjomat extra ecclesiam nulla salus. Obowiązująca do dziś fundamentalistyczno-ekskluzywna interpretacja dogmatu Koranu extra islam nulla salus wyklucza jakąkolwiek formę dialogu i tolerancji nie dlatego, że głosi ona, iż islam jest jedyną prawdziwą religią – takie prawo ex natura rei przysługuje każdej religii – ale dlatego, że degraduje ona chrześcijan do statusu wyznawców politeizmu, do statusu niewierzących („niewiernych“), a tym samym definitywnie dyskredytuje ich jako równoprawnych partnerów dialogu i tolerancji.

5

Ortodoksyjne prawo religijne a ochrona światowego dziedzictwa kulturowego – zarys zagadnień

51%

Rozmus D.

|

2015

|

tom 15/1

81-97

PL

W ciągu ostatnich kilkunastu lat w Azji (Afganistan, Syria, Irak) w Afryce (Libia) nasiliły się akty wandalizmu związane z niszczeniem zabytków. Najbardziej widoczne jest to przy okazji niszczenia monumentalnych rzeźb (pomniki Buddy w Afganistanie) i architektury, w tym całych antycznych miast (Nimrud – Kalchu, Hatra, mury Niniwy – przedmieścia obecnego Mosulu, zagrożona jest syryjska Palmira). Niszczenie zabytków jest spektakularnym, propagandowym przejawem narzucania woli, jest również łamaniem międzynarodowych praw i konwencji, dotyczących sposobów prowadzenia wojen. Obrazoburstwo (w szerokim znaczeniu tego terminu) sta- ło się zjawiskiem nie tylko religijnym, ale również przede wszystkim politycznym. Przedmiotem artykułu jest odpowiedź czy źródeł tego wandalizmu można doszukiwać się w Koranie. Zdaniem autora publikacji tego typu zachowań nie można wywieść z Koranu. W świętej księdze islamu znajdują się liczne fragmenty mówiące o tolerancji wobec ludów księgi (ahl al kitab), czyli przede wszystkim Żydów i chrześcijan. Są to wersety Koranu pochodzące z sur o numerach 2: 194, 2: 257, 8: 40, 8: 73. Niszczenie obiektów kultu czy też miejsc, gdzie sprawowana jest modlitwa, takich jak kościoły, synagogi czy meczety (np. szyickie) według Koranu jest całkowicie niedopuszczalne. Obecne wydarzenia mają zatem przede wszystkim podłoże polityczne.

EN

During the course of a dozen or so years in Asia (Afghanistan, Syria, Iraq) and in Africa (Libya) there was a surge of acts of vandalism associated with the destruction of historic monuments. This phenomenon is especially discernible in the context of the destruction of monumental sculptures (the statues of Buddha in Afghanistan) and of architectural monuments, including whole cities (Nimrud – Kalhu, Hatra, the walls of Nineveh – the suburbs of the present-day city of Mosul; the Palmyra in Syria is endangered). The destruction of monuments is a spectacular, propaganda manifestation of imposing one’s will; it is also a violation of the international rights and conventions associated with the form in which wars are waged. Iconoclasm (in the broad meaning of the term) is not so much a religious phenomenon but also (and above all) a political one. The object of the article is to provide an answer to the question whether the sources of these acts of vandalism may be traced in the Quran. According to the author of the publication, such instances of behaviour may not be derived from the Quran. In the sacred book of Islam there are many passages which mention tolerance toward the people of the book (ahl al kitab) i.e. above all Jews and Christians. These are lines of the Quran which derive from the following Suras: 2: 194, 2: 257, 8: 40, 8: 73. According to the Quran, the destruction of the objects of worship or of places where prayers are held, such as churches, synagogues or mosques (e.g. Shi’a mosques), is completely unacceptable. therefore the current events have a mainly political background.

6

Islam a Wiara Bahá’í. Próba analizy komparatystycznej w kontekście fenomenologicznym

51%

Anoszko S.

|

2015

|

nr 2

173-190

PL

W artykule podjęta została próba fenomenologicznego porównania dwóch systemów wierzeniowych, aspirujących do miana religii światowych: islamu oraz Wiary Bahá’í. Wychodząc od analizy historycznych uwarunkowań powstania doktryny Bahá’í jako mesjanistycznego odłamu szyizmu w islamie, przez analizę tekstów źródłowych – Koranu oraz pism bahaickich – dokonuje się oceny podobieństw i różnic zachodzących pomiędzy teologią dogmatyczną w wymienionych religiach. Porównanie fundamentalnych założeń oraz podejść w wierze pozwala wnioskować o bezsprzecznym przenikaniu się nauki proroka Bahá’u’lláha z filarami wiary muzułmańskiej, a nawet zauważyć pewien odrębny dynamizm rozwojowy bahaizmu.

EN

In the article I have undertaken a phenomenological comparison of two religious systems, which aspire to be of world importance, the Islam and Bahá’í Faith. Starting with a historic conditions’ analysis of Bahá’í coming into existence as a messianic section of Shiitism in the Islam, through an analysis of reference literature – the Quran and Bahá’í writings – similarities and differences in the dogmatic theology of both the systems were taken into consideration. Comparing the assumptions and attitudes in the faith allows to draw conclusions as to mutual interference of the Bahá’í prophet teaching and the so-called pillars of the Muslim faith, and still there is some separate development dynamism of the Bahá’í Faith.

7

Место политики в сунне пророка Мухаммада: история вопроса от аль-Карафи до идеологов исламской революции в Иране

51%

Амиров Э. Г.

|

nr 15

172-192

EN

The article analyzes one of the fundamental issues of Islamic political thought - the origin of the military-political actions of the Prophet Muhammad. This is an issue that has been the subject of serious debate and controversy among Muslim thinkers for many centuries. The author compares two opposing points of view of Muslim scholars of different eras on this issue. According to the first – the political decisions of the Prophet Muhammad must be perceived as the fruit of revelation, according to the second – they are still the result of a bright political talent. Having decided on the arguments of each of the parties and as an arbiter, the author turns to the Holy Quran. Various examples from the scriptures of Muslims lead to the conclusion that political and military decisions made as a result of revelation occupy a significant place in the Sunnah of the Prophet Muhammad. However, the author cites the example of a case when the Prophet Muhammad made important military-political decisions at his own discretion or as a result of a meeting with his companions. Summarizing the examples, taking into account the lessons of Islamic history and the modern political process, the author comes to the conclusion that the fundamental principles of Islamic rule established by the Prophet Muhammad are of Quranic origin, and they are mandatory for Muslim leaders. Guided by these principles, Muslim leaders are free to make decisions in one form or another, depending on the prevailing circumstances. The Quran and Sunnah of the Prophet Muhammad reflect the principles and essence of Islamic politics. External forms are seen as a changeable phenomenon, and in traditional Islamic discourse, the interest in understanding them is usually not so great.

UK

У статті аналізується одне з важливих питань ісламської політичної думки – походження військово-політичних дій пророка Мухаммада. Це питання протягом багатьох століть є предметом серйозних дискусій та розбіжностей серед мусульманських мислителів. Автор зіставляє дві протилежні з цього питання погляди мусульманських вчених різних епох. Згідно з першою – політичні рішення пророка Мухаммада необхідно сприймати як плід одкровення, згідно з другою – вони все ж таки є результатом яскравого політичного таланту. Автор визначившись із доводами кожної із сторін і як арбітр, звертається до священного Корану. Різні приклади зі священного писання мусульман дозволяють дійти такого висновку, що політичні та військові рішення, прийняті як наслідок одкровення, займають значне місце в сунні пророка Мухаммада. Проте, автором наводяться приклад випадки, коли пророк Мухаммад приймав важливі військово-політичні рішення на власний розсуд або за результатами наради зі своїми сподвижниками. Узагальнивши приклади з урахуванням уроків ісламської історії та сучасних політичних процесів, автор приходить до висновку, що основоположні принципи ісламського правління, встановлені пророком Мухаммадом, мають коранічне походження, і вони мають для мусульманських лідерів обов’язковий характер. Керуючись цими принципами, мусульманські лідери вільні приймати рішення в тій чи іншій формі залежно від обставин, що склалися. У Корані та сунні пророка Мухаммада відображено принципи та сутність ісламської політики. Зовнішні форми розглядаються у якості мінливого явища й у традиційному ісламському дискурсі інтерес до їх осмислення, зазвичай, не такий великий.

8

Polskie tłumaczenia Koranu

38%

Czachorowski M. Ç.

|

nr 2

138-158

PL

Przez wiele lat uważano, że autorem najstarszego tłumaczenia Koranu na język polski, które ukazało się drukiem w 1858 roku, jest Tatar Jan Murza Tarak Buczacki. Naukowcy z Centrum Badań Kitabistycznych w Toruniu ustalili, iż jest to dzieło dwóch Polaków: Dionizego Chlewińskiego oraz Ignacego Domeyki. Niedawno wśród dokumentów rodzinnych, ocalonych z dworu na Nowogródczyźnie, odnaleziony został manuskrypt z polskim tłumaczeniem 26 sur Koranu. Prawdopodobnie pochodzi z 20. lat XIX wieku i stanowił podstawę wydania z roku 1858. Następny przekład Koranu na język polski, dokonany przez Józefa Bielawskiego, został wydrukowany dopiero w 1986 roku. W późniejszych latach opublikowano jeszcze dwa tłumaczenia – tzw. Koran Ahmadijji oraz Koran Surdela. W październiku 2018 roku ukazał się przekład Świętej Księgi islamu, którego autorem jest polski Tatar Musa Çaxarxan Czachorowski z Muzułmańskiego Związku Religijnego w Rzeczypospolitej Polskiej, natomiast w maju 2021 roku pojawiło się tłumaczenie Rafała Bergera z szyickiego Stowarzyszenia Jedności Muzułmańskiej.

EN

For many years it was believed that the author of the oldest translation of the Koran into Polish, which appeared in print in 1858, was Tatar Jan Murza Tarak Buczacki. Scientists from the Center for Kitabistics in Toruń have determined that it is the work of two Poles: Dionizy Chlewiński and Ignacy Domeyko. Recently, a manuscript with a Polish translation of twenty-six suras of the Koran was found among family documents saved from the manor house in the Nowogródek region. It probably dates from the 1820s and was the basis for the 1858 edition. The next translation of the Koran into Polish, made by Józef Bielawski, was not printed until 1986. In later years, two more translations were published, the so-called Ahmadiyya Koran and the Surdel Koran. In October 2018, a translation of the Holy Book of Islam was published, authored by the Polish Tatar Musa Czachorowski from the Muslim Religious Union in the Republic of Poland, and in May 2021, a translation by Rafał Berger from the Shiite Association of Muslim Unity.

9

Restraints and problems in the field of combating terrorism and crimes done by immigrants in Europe

26%

Izak K.

|

nr 17

342-369

EN

Terrorist threat in Europe is at the highest rate from the 70ties and 80ties of twentieth century which were called years of lead (anni di piombo), when extreme rights and lefts attacks were accompanied by Palestinian terrorists attacks. Present terrorists are motivated by radical Islam and more specifically ideology of jihad which is spread by Salafis supporting self-appointed Caliphate of Abu Bakr al Baghdadi, their spiritual homeland. Despite serious danger political correctness of the elites does not allow to name it univocally as “Islamic terrorism” not to be accused of racism or islamophobia. They use different euphemisms and try to secure Muslim communities support, which often demand next privileges and concessions, sometimes at host countries expenses. The answer of some countries to the terrorist threat are de-radicalization programs which include also jihadists coming back from Syria and Iraq. This process despite huge amounts of money and efforts involved does not bring much success, sometimes it helps to deter young people from violence (often temporarily) without changing their overall attitude. IS claims responsibility for next terrorist attacks in Europe by lone wolves and groups of extremists and spreads propaganda in cyberspace together with instructions for Muslims to carry out next attacks with any tools available and materials with advice how to blend in effectively before any actions. Simultaneously the immigration wave which came to Europe in 2015 has increased terrorists threat and common criminality especially by adolescent Muslims who go unpunished. The problems law enforcement have with age identification of ethical nature and human rights make it very hard to fight with criminality and cause frustration among Police officers. Despite the fact that governments of many EU countries have opened their borders for immigrants their increased influx caused objection of the part of societies and turn to populist and extreme right parties. Meanwhile many politicians think that the real threat pose not Islamic radicals but extreme right and left groups. How much these ideas differ from reality one can observe by comparing scale of terrorism when it comes to different groups and number of victims. Well known representatives of Arab world seeking often shelter in Europe warn about the ones of their faith. They are strongly criticized by Islamic organizations and part of the native political scene or even threatened to be killed for brave opinions about the necessity of reforms in Islam by its re-interpretation and adjustment to present times.

PL

Zagrożenie terrorystyczne w Europie jest najwyższe od lat 70. i 80. ubiegłego wieku, nazwanych latami ołowiu (anni di piombo), gdy zamachom organizacji skrajnie prawicowych i lewackich towarzyszyły ataki terrorystów palestyńskich. Współczesnych terrorystów motywuje radykalny islam, a dokładnie – ideologia dżihadu propagowana przez salafitów wspierających samozwańczy kalifat Abu Bakra al-Bagdadiego, ich duchową ojczyznę. Mimo poważnego zagrożenia, poprawność polityczna elit zachodnich nie pozwala na jego jednoznaczne określenie mianem „terroryzmu islamskiego”, aby nie zostać posądzonym o rasizm lub islamofobię. Używa się więc różnych eufemizmów i czyni starania o zjednanie sobie środowisk muzułmańskich, które często domagają się kolejnych ustępstw i przywilejów, niekiedy kosztem społeczności krajów przyjmujących. Odpowiedzią niektórych państw na zagrożenie terrorystyczne jest realizowanie programów deradykalizacji, także dżihadystów, którzy wrócili ze strefy walk w Syrii i Iraku. Ten proces, mimo zaangażowania znacznych sił i środków, nie przynosi jednak większych rezultatów, a co najwyżej – pozwala odciągnąć młodych ludzi od stosowania przemocy (często chwilowej), bez zmiany nastawienia do otaczającej rzeczywistości. Państwo Islamskie przyznaje się do kolejnych ataków terrorystycznych w Europie w wykonaniu samotnych wilków i grup ekstremistów. Publikuje w cyberprzestrzeni materiały propagandowe oraz instrukcje dla muzułmanów wzywające do kolejnych zamachów przy użyciu dowolnych narzędzi i zawierających porady dotyczące skutecznego wtapiania się w środowisko „niewiernych” przed przystąpieniem do wymierzonych w nich działań. Jednocześnie fala migracyjna, która dotarła do Europy w 2015 r., wywołała wzrost zagrożenia terrorystycznego i przestępczości pospolitej, zwłaszcza ze strony nastoletnich muzułmanów, którzy są bezkarni wobec przepisów prawa. Kłopoty aparatu ścigania z identyfikacją tożsamości i wieku tych osób, motywowane względami etycznymi i prawami człowieka, utrudniają walkę z przestępczością i budzą frustrację funkcjonariuszy Policji. Mimo że rządy wielu państw UE otworzyły swoje granice dla imigrantów, to ich wzmożony napływ spotkał się ze sprzeciwem części społeczeństw, które swoje sympatie przenoszą na partie populistyczne i skrajnie prawicowe. Tymczasem wielu polityków uważa, że zagrożeniem nie są islamscy radykałowie, ale ugrupowania skrajnie prawicowe i lewackie. Żeby stwierdzić, jak bardzo te poglądy mijają się z rzeczywistością, wystarczy porównać skalę terroryzmu ze strony poszczególnych ugrupowań i liczbę ofiar, za które odpowiadają. Przed zagrożeniem ze strony współwyznawców ostrzegają znani przedstawiciele świata arabskiego, szukający często schronienia w Europie. Za odważne poglądy dotyczące m.in. konieczności zreformowania islamu przez jego reinterpretację i dostosowanie do obecnych czasów są ostro krytykowani przez organizacje islamskie i część sceny politycznej, a nawet grozi im się śmiercią.