Wyniki wyszukiwania - Biblioteka Nauki

1

Konferencja naukowa pt. "Między praktyką a literą prawa - przepisy wyznaniowe Konstytucji RP z 1997 r. z perspektywy dziesięciolecia", Warszawa, 29 marca 2007 r.

100%

Ordon M.

Studia z Prawa Wyznaniowego

|

2007

|

tom 10

439-443

2

Podmioty prawa do wolności myśli, sumienia i religii w normach prawa międzynarodowego i wspólnotowego

88%

Abramowicz A. M.

Studia z Prawa Wyznaniowego

|

2006

|

tom 9

227-244

PL

Podmiotami uprawnionymi do korzystania z wolności myśli, sumienia i religii są ludzie występujący i działający indywidualnie lub zbiorowo. Prawo to przysługuje każdemu człowiekowi z samego faktu bycia osobą, której przyrodzonym atrybutem jest godność osoby ludzkiej. Z niej właśnie wolność ta wypływa. Jest ona sferą działania ludzkiego, która nie powinna być reglamentowana przez państwo. Błędnym jest uzależnianie posiadania jej od obywatelstwa, miejsca zamieszkania, czy jakiejkolwiek innej przesłanki. Żaden ustawodawca nie jest w stanie jej stworzyć, ponieważ jej jedynym dysponentem jest tylko człowiek.

3

Interpretacja przepisów wyznaniowych w konstytucji

88%

Szymanek J.

Studia z Prawa Wyznaniowego

|

2006

|

tom 9

101-132

PL

Prawa i wolności człowieka jakie konstytucja ma statuować, chronić i respektować dowodzą nie tylko samej relewantności procesów interpretacyjnych, ale również i tego, że to właśnie ten obszar konstytucyjnej materii wymaga szczególnej ostrożności i dbałości. Będąc bowiem aktem wyrażającym ideę praw człowieka ustawa zasadnicza musi być tak skonstruowana, tak interpretowana i wreszcie tak wprowadzana w życie aby prawa i wolności jednostki w jak najlepszym i jak najwyższym stopniu ucieleśnić i urealnić. Mówiąc o postanowieniach konstytucji odnoszących się do problematyki wyznaniowej, tak samo zresztą jak i wszystkich innych postanowieniach, nie można dokonywać czysto literalnej wykładni przepisów ustawy zasadniczej. Przy takim założeniu dokonujemy bowiem nazbyt radykalnej symplifikacji i de facto banalizacji zagadnienia interpretacji norm konstytucyjnych. Normy te są zaś normami szczególnymi, bo i konstytucja jest ustawą szczególną, ustawą zasadniczą . Jako ustawa zasadnicza odznacza się ona, po pierwsze, szczególną formą, po drugie, szczególną treścią i, po trzecie wreszcie, szczególną mocą prawną.

4

Konstytucyjna ochrona życia w Polsce

88%

Grabowski R.

Studia z Prawa Wyznaniowego

|

2001

|

tom 2

93-114

5

Uprawnienia majątkowe związków wyznaniowych

75%

Januchowski A.

Studia z Prawa Wyznaniowego

|

2006

|

tom 9

197-208

PL

Przedmiotem niniejszego artykułu jest omówienie specyficznych uprawnień majątkowych związków wyznaniowych zawartych zarówno w konkordacie i ustawach wyznaniowych, a w niezbędnym zakresie także w innych aktach prawnych.

6

Konstytucjonalizacja prawa do wolności myśli, sumienia, religii i przekonań

75%

Szymanek J.

Studia z Prawa Wyznaniowego

|

2007

|

tom 10

89-114

PL

Wolność sumienia i wyznania jest synonimem wolności myśli, sumienia, religii lub przekonań, obejmując swoim zasięgiem możliwie szeroki katalog poglądów, sądów, ocen oraz wynikających z nich reguł postępowania jakie przyjmuje jednostka. W swoim założeniu wolność ta ma więc odzwierciedlać służącą jednostce swobodę określenia jej własnej postawy światopoglądowej i dlatego uznać ją można za „powszechnie przyjętą zasadę, że każdy ma niezbywalne prawo do niezależnego określenia własnej postawy wobec religii jako postawy religijnej, antyreligijnej lub indyferentnej". Niezależnie jednak od każdorazowej interpretacji zwrotu o „wolności sumienia i wyznania” polska doktryna prawa wyznaniowego raczej powszechnie akceptuje pogląd o maksymalnie szerokim zakresie znaczeniowym tej wolności, nie odnosząc go bynajmniej do przejawów posiadania i praktykowania przekonań o wyłącznie religijnym charakterze. Autor dokonuje szerokiego omówienia artykułu 53 Konstytucji RP, zapewniającego każdemu „wolność sumienia i religii”.

7

Wolność religijna na tle innych praw i wolności przysługujących mniejszościom narodowym i etnicznym w Polsce

75%

Bielecki M.

Studia z Prawa Wyznaniowego

|

2006

|

tom 9

209-225

PL

Opracowanie dotyczy praw mniejszości narodowych i etnicznych, związanych głównie ze sferą religijności, które zostaną zaprezentowane na tle innych uprawnień. Terminologia dotycząca mniejszości została zaczerpnięta z ustawy z dnia 6 stycznia 2005 roku „o mniejszościach narodowych i etnicznych oraz o języku regionalnym”. Ze sferę religijną łączą się zagadnienia związane z wolnością religijną zarówno w znaczeniu pozytywnym, jak i negatywnym, a także kwestia, w której religia wyznawana przez mniejszości staje się przesłanką do ich odmiennego traktowania. Zaprezentowano w artykule rozwiązania zawarte w standardach prawa międzynarodowego i w prawie krajowym, jak również instytucje powołane do ochrony praw mniejszości narodowych i etnicznych. Badania zostały uzupełnione wynikami Raportu Europejskiej Komisji Przeciwko Rasizmowi i Nietolerancji (ECRI) , który analizuje zarówno sytuację faktyczną, jak i prawną mniejszości narodowych i etnicznych.

8

Udział kościołów i innych związków wyznaniowych w realizacji zadań z zakresu ochrony zdrowia psychicznego w Polsce

75%

Zarzycki Z.

Studia z Prawa Wyznaniowego

|

2006

|

tom 9

5-26

PL

Z preambuły do ustawy z dnia 19 sierpnia 1994 r. o ochronie zdrowia psychicznego (zwanej dalej: ustawą) dowiadujemy się, że „zdrowie psychiczne jest fundamentalnym dobrem osobistym człowieka, a ochrona praw osób z zaburzeniami psychicznymi należy do obowiązków państwa". Sprawy związane ze zdrowiem człowieka (psychicznym w szczególności) są na tyle istotne dla jednostki, jej rodziny, czy społeczeństwa, że obowiązek zapewnienia ochrony zdrowia psychicznego w Polsce wzięło na siebie państwo; nie bez znaczenia pozostają także społeczne odczucia towarzyszące zjawisku choroby psychicznej. Realizację zadań w tej dziedzinie powierzono organom administracji rządowej i samorządowej oraz instytucjom do tego powołanym, wymienionym w art. 1 ust. 1 ustawy. Na zasadzie dobrowolności, do realizacji tych zadań, zostały włączone kościoły i inne związki wyznaniowe, a także stowarzyszenia i inne organizacje społeczne, fundacje, samorządy zawodowe oraz grupy samopomocy pacjentów i ich rodzin, a także inne osoby fizyczne i prawne.

9

Pozycja prawna gmin wyznaniowych żydowskich w świetle ustawy z dnia 20 lutego 1997 r. o stosunku Państwa do gmin wyznaniowych żydowskich

75%

Matwiejuk J.

Studia z Prawa Wyznaniowego

|

2002

|

tom 5

31-47

PL

Pozycję prawną gmin wyznaniowych żydowskich regulują obecnie następujące źródła powszechnie obowiązującego prawa: Konstytucja RP z 2 kwietnia 1997 roku, umowy międzynarodowe podpisane i ratyfikowane przez właściwe organy RP, ustawa z dnia 20 lutego 1997 roku o stosunku Państwa do gmin wyznaniowych żydowskich w RP, ustawy normujące określone przejawy działalności związków wyznaniowych. Indywidualne określenie pozycji prawnej gmin wyznaniowych żydowskich oraz Związku Gmin dokonane w 1997 roku w formie ustawy jest nie tylko zgodne ze standardami regulacji wyznaniowych obowiązującymi w demokratycznym państwie prawnym, ale również i korzystne dla wyznawców religii mojżeszowej.

10

Przedmiotowy zakres wolności religijnej

75%

Abramowicz A. M.

Studia z Prawa Wyznaniowego

|

2007

|

tom 10

325-352

PL

Wolność myśli, sumienia i religii wymieniana jest we wszystkich katalogach podstawowych praw i wolności człowieka. Według papieża Jana Pawła II jest ona „pierwszym i niezbędnym prawem osoby ludzkiej”. Organy strasburskie określiły ją natomiast jako jedną z podstaw demokratycznego społeczeństwa, zapewniając ochronę tożsamości wierzących, ale też ateistów, agnostyków oraz osób religijnie obojętnych. Pozwala ona na zachowanie pluralizmu w społeczeństwie demokratycznym. Jej istota wyraża się w dwóch wymiarach: wewnętrznym i zewnętrznym.

11

Państwo neutralne światopoglądowo - ujęcie komparatystyczne

75%

Borecki P.

Studia z Prawa Wyznaniowego

|

2006

|

tom 9

75-99

PL

Neutralność religijno-światopoglądowa państwa jest zasadniczą przesłanką wolności sumienia i wyznania w wymiarze indywidualnym i kolektywnym, szczególnie w odniesieniu do mniejszości religijnych, czy światopoglądowych. Neutralność państwa w sferze religii i światopoglądu sprzyja utożsamieniu z nim możliwie szerokiego zakresu obywateli, zatem także przyczynia się do budowy autorytetu państwa oraz skutecznego wykonywania przezeń jego funkcji. Jest koniecznym warunkiem postrzegania państwa jako dobra wspólnego.

12

Samozatrudnienie ekonomicznie zależne a konstytucyjna zasada ochrony pracy

63%

Ludera-Ruszel A.

|

tom 27

|

nr 1

43-61

PL

Jednym z zasadniczych problemów, jakie wiążą się z funkcjonowaniem na rynku pracy kategorii samozatrudnionych ekonomicznie zależnych jest określenie zakresu przyznanej im ochrony prawnej. Na gruncie polskiego porządku prawnego samozatrudnieni ekonomicznie zależni nie korzystają ze szczególnej ochrony, podobnej do tej, z jakiej korzystają pracownicy pozostający w stosunku pracy. Pojawia się zatem pytanie, jak w świetle konstytucyjnej zasady ochrony pracy, powinien zostać ukształtowany model ochrony pracy samozatrudnionych ekonomicznie zależnych, w szczególności, czy specyfika pracy świadczonej przez osoby w warunkach ekonomicznego uzależnienia uzasadnia wyodrębnienie samozatrudnienia ekonomicznie zależnego jako odrębnej kategorii prawnej i przyznania tej grupie zatrudnionych ochrony prawnej adekwatnej do ochrony zatrudnienia, z jakiej korzystają osoby świadczące pracę na podstawie stosunku pracy.

EN

One of the major problem related to the incidence of dependent self-employment on the labour market in Poland is the scope of the legal protection of their legal relationship. Under Polish law dependent self-employed are not benefited by any special legal protection, similar to that which enjoy employee in the subordinated employment relationship. The question therefore arises of how, in the light of constitutional principle of the protection of work, should be designed the model of legal protection of work of dependent self-employed, especially, whether the character of work performed under economic dependence justifies distinguishing dependent self-employment as a separate legal category and providing this group with legal protection adequate to the protection of employment which already enjoy employee in employment relationship.

13

Zagadnienia związane z interpretacją art. 25 ust. 4 i 5 Konstytucji RP

63%

Januchowski A.

Studia z Prawa Wyznaniowego

|

2007

|

tom 10

261-279

PL

Autor przedstawienia jedną z interpretacji art. 25 ust. 4 i 5 Konstytucji RP i wskazuje na problemy jakie mogą pojawić się przy stosowaniu tych przepisów.

14

Zakaz dyskryminacji ze względu na religię lub światopogląd w dyrektywie Rady Unii Europejskiej z 27 listopada 2000 r.

63%

Stanisz P.

Studia z Prawa Wyznaniowego

|

2004

|

tom 7

19-36

PL

W dniu 27 listopada 2000 r. Rada Unii Europejskiej, korzystając z kompetencji przyznanych jej zgodnie z art. 13 Traktatu ustanawiającego Wspólnotę Europejską , przyjęła dyrektywę ustanawiającą ogólne warunki równego traktowania w zatrudnieniu (2000/78/WE) . Dyrektywa podejmuje kwestie związane ze zwalczaniem dyskryminacji m. in. ze względu na religię lub przekonania, co – już samo w sobie – sytuuje ją wśród aktów budzących zainteresowanie z punktu widzenia prawa wyznaniowego. Należy ona ponadto do nielicznych aktów pochodnego prawa wspólnotowego, w których wyraźnie podjęta została problematyka związana z sytuacją prawną Kościołów i innych organizacji, których etyka opiera się na religii lub przekonaniach. Znaczenie tej dyrektywy z perspektywy polskiej dodatkowo wzmacnia fakt, że pod jej wpływem została dokonana jedna z ostatnich nowelizacji Kodeksu pracy.

15

Klauzule wyznaniowe w Konstytucji RP

63%

Szymanek J.

Studia z Prawa Wyznaniowego

|

2005

|

tom 8

5-43

PL

Szeroko pojęta problematyka wyznaniowa, albo jeszcze lepiej światopoglądowa, jest dzisiaj niekwestionowanym standardem konstytucyjnym. Oznacza to, że zawarcie w ustawie zasadniczej minimalnych choćby postanowień odnoszących się do kwestii konfesyjnych jest obligatoryjne, w związku z czym ewentualne pominięcie w akcie o randze konstytucji przepisów wyznaniowych czyni z konstytucji akt niekompletny, jedynie cząstkowy, nie spełniający wymogu konstytucji pełnej, w sposób całościowy regulującej najistotniejsze elementy ładu społeczno–politycznego . Innymi słowy mówiąc tematyka wyznaniowa czy światopoglądowa ma obecnie status norm materialnie konstytucyjnych . Normy te obejmują przy tym dwojakiego rodzaju grupę zagadnień. Pierwszą – najważniejszą – są indywidualne gwarancje swobód religijnych, natomiast drugą grupę tworzą przepisy „instytucjonalne”, określające podstawy prawnych relacji państw ze związkami wyznaniowymi.

16

Konstytucjonalizacja prywatnych praw podmiotowych jako przejaw dekodyfikacji. „Prawo dziedziczenia” w Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z 2 kwietnia 1997 roku

63%

Nocuń M. J.

|

tom 61

251-282

EN

A civil code and a written national constitution are the myths of the Age of Enlightenment and the legal positivism in legislation. Paradoxically, they were set against each other by the constitutionalisation of the subjective rights relating the area of private law, like ownership or the right of succession. The constitutionalisation of this type of subjective rights is an example of decodification. In the clear way, it symbolically diminishes the role of the civil code as a highest source of private law. Moreover, the basic aim of the codification – exclusion of uncertainty and arbitrariness in the application of law – was destroyed by allowing constitutional judges to creatively interpret the general terms and therefore, decide about the shape of valid law. „Right of succession” declared three times in the Constitution of the Republic of Poland of April 2, 1997 is an expression which can be understood in various, even quite conflicting ways. It introduces the uncertainty about the durability of some norms enclosed in the Civil Code. The jurisdiction of the Constitutional Tribunal clearly shows that the articles 21 and 64 of the Constitution of the Republic of Poland are a central regulation of the Polish law of succession which (except Book IV of the Civil Code) also contains separate regulations of numerous special laws. Although sentences of the Constitutional Tribunal often lead to the agreement between these laws and the “spirit of the Code”, this happens only additionally when the Civil Code’s regulations are consistent with the received interpretation of the constitutional terms. It shows that in Polish private law the code’s centralism was replaced by the centralism of the constitutional guarantees for subjective rights. A constitutional regulation of the fundamental rights cannot include the whole of the private law with numerous and detailed regulations. However, the Constitutional Tribunal deduced the variety of fundamental (for present Polish law and European legal tradition) principles from the general guarantees of the right of succession. The examples include: the priority of the succession based on the will of a testator, the existence of the subsidiary order of succession based on family ties, the generality of the capacity to succeed and that the freedom of testation can be limited due to the family solidarity. By formulating these theses – which are not proclaimed in the Constitution, but are present in the European legal tradition – Polish constitutional judges have proven “thinking in the categories of the tradition”. It seems that the Polish legal system managed the problem of depreciation of the civil code’s position due to the existence of constitutions interfering with their fields. Because of this interference, some contradictions between the code and the constitution might have been present. The problem has been solved by filling the Constitution with “the spirit of tradition” from which also the code derives. This way, the jurisdiction of the Constitutional Tribunal introduced general guidelines (created by the evolutionary development of the European tradition of the law of succession) to the legal system through the guarantee of subjective rights and granted them a higher rank than the code itself. Although the constitutionalisation of the private subjective rights is one of the elements breaking the clarity of the legal system, it probably gives a chance to overcome the crisis of the legal system by creating a new model – ridiculous from the Enlightenment’s dogmas of the age of codification point of view – in which a code is one of the special laws and is dependent directly on the general constitution regulation and indirectly, on the legal tradition which shows how constitution terms should be interpreted.

17

Ścieżka legislacyjna projektu ustawy o stosunku Państwa do Polskiego Autokefalicznego Kościoła Prawosławnego

63%

Walencik D.

Studia z Prawa Wyznaniowego

|

2007

|

tom 10

181-200

PL

4 lipca 1991 r. Sejm Rzeczypospolitej Polskiej uchwalił ustawę o stosunku Państwa do Polskiego Autokefalicznego Kościoła Prawosławnego. Prace nad ustawą trwały blisko dwa lata. Powstawała ona z wielkim trudem. W wyniku jej uchwalenia uregulowano - zgodnie z zasadami wolności sumienia i religii oraz poszanowania niezależności i autonomii państwa i Kościoła, a nie jak dotychczas w sposób dyskryminujący i restrykcyjny, status prawny Kościoła prawosławnego. Celem tego artykułu jest zrelacjonowanie przebiegu ścieżki legislacyjnej projektu tejże ustawy oraz wskazanie kontekstu uchwalenia przepisów dotyczących regulacji spraw majątkowych Kościoła prawosławnego, zwłaszcza odnoszących się do tzw. mienia pounickiego.

18

Pozycja prawna organizacji i stowarzyszeń religijnych w Rzeczypospolitej Polskiej

63%

Matwiejuk J.

Studia z Prawa Wyznaniowego

|

2003

|

tom 6

5-27

PL

Szczególnie istotnym elementem wolności sumienia i religii jest uprawnienie do tworzenia organizacji społecznych w celu rozwijania przekonań religijnych.

19

Współdziałanie podmiotów samorządowych z podmiotami wyznaniowymi. Wybrane aspekty

63%

Bielecki M.

Studia z Prawa Wyznaniowego

|

2008

|

tom 11

193-209

PL

Przedmiotem artykułu są prawne i faktyczne aspekty współdziałania podmiotów samorządowych ze związkami wyznaniowymi w powiecie tomaszowskim w województwie lubelskim. Omówione zostały następujące płaszczyzny współdziałania: kultura, oświata, kultura fizyczna i turystyka, ochrona rodziny i ochrona zdrowia.

EN

The article presents the legal and actual aspects of the cooperation of local government entities with religious denominations in Tomaszów Lubelski County in Lublin Voivodeship. The article discusses the following levels of cooperation: culture, education, physical culture and tourism, family protection and health care.

20

Nabywanie dóbr doczesnych przez osoby prawne Kościoła katolickiego w świetle prawa polskiego i prawa kanonicznego

63%

Walencik D.

Studia z Prawa Wyznaniowego

|

2004

|

tom 7

157-179

PL

Współcześnie Kościół katolicki w Polsce czerpie środki materialne na prowadzenie swej misji z różnych źródeł. Należą do nich: dobra własne (ruchome i nieruchome) instytucji kościelnych, mienie fundacji kościelnych, dobrowolne świadczenia ze strony wiernych (pieniężne i w naturze), spadki, zapisy, darowizny krajowe i zagraniczne, dotacje i subwencje ze strony państwa (np. Funduszu Kościelnego) lub innych instytucji na rzecz działalności prowadzonej przez kościelne osoby prawne, do których państwo zobowiązuje się z tytułu rekompensaty za przywłaszczone nieruchomości bądź z tytułu wkładu, jaki podmioty kościelne wnoszą do życia publicznego na równi z podmiotami świeckimi (państwowymi i pozarządowymi), dochody z imprez i zbiórek publicznych, opłaty za usługi świadczone przez kościelne instytucje charytatywno-opiekuńcze, dochody z działalności gospodarczej prowadzonej przez Caritas Polską i Caritas diecezji bezpośrednio lub w formie wyodrębnionych zakładów, dochody innych instytucji kościelnych, także prowadzących działalność gospodarczą . Zazwyczaj sprawy majątkowe instytucji Kościoła katolickiego są przedmiotem regulacji konkordatowych. Konkordat polski w sprawach majątkowych nie wprowadza jednakże nowych regulacji w stosunku do regulacji ustawowych obowiązujących w momencie podpisania go (z wyjątkiem zobowiązania do subwencji na rzecz Papieskiej Akademii Teologicznej w Krakowie). Stolica Apostolska i Państwo polskie na mocy konkordatu zobowiązują się do zachowania w sprawach regulacji finansowych i majątkowych Kościoła status quo, czyli respektowania rozwiązań ustawowych obowiązujących w momencie podpisania konkordatu, a także do powołania specjalnej komisji parytetowej, która zajmie się negocjowaniem nowych rozwiązań w tych sprawach.