Wyniki wyszukiwania - Biblioteka Nauki

1

Comparison of the “golden mean” in the philosophy of Aristotle and Confucius

100%

Wei X. , Wang J.

|

tom Z. 8

169--176

EN

Aristotle (384-322 BC) was a Greek philosopher and a leading philosophical thinker of the classical period in ancient Greece whose philosophical ideas have had a profound influence on almost all forms of theoretical systems of knowledge in the West, and which remain the subject of contemporary philosophical discussion to this day [Wikipedia 2022a]. Confucius (551-479 BCE) was a Chinese philosopher, poet, and statesman of the Spring and Autumn Period, traditionally considered the paragon of Chinese sages, whose teachings and philosophy underpin East Asian culture and society and remain influential in China and East Asia today [Wikipedia 2022b; You, Rud, Hu 2018]. The ethics of Aristotle and Confucius both had the idea of the “golden mean”, and they both considered the “golden mean” (“middle way”) as a very important virtue. It is unusual that two philosophers, who did not intersect at all in the East and the West of the world, produced similar philosophical theories in almost the same period. Aristotle’s and Confucius’ doctrine of the middle ground is a product of history, which has profoundly influenced traditional culture and philosophical thinking in both China and the West, and has become a principle of conduct and a guide for behavior respected by many thinkers. This paper attempts to explore the similarities and differences between the “golden mean” of Aristotle and Confucius from a comparative perspective, and to grasp the meaning of “golden mean” through the comparison of the two. This is not only a reconceptualization of the history of Chinese and Western philosophical thought and a re-examination of traditional Chinese culture, but also a new philosophical inspiration for people in modern life.

PL

Arystoteles (384-322 p.n.e.) był greckim filozofem i wiodącym myślicielem, którego koncepcje filozoficzne wywarły znaczący wpływ na niemal wszystkie formy systemów teoretycznych wiedzy na Zachodzie i pozostają przedmiotem współczesnych filozoficznych dyskusji do dziś [Wikipedia 2022a]. Konfucjusz (551-479 p.n.e.) był chińskim filozofem, poetą i politykiem Okresu Wiosen i Jesieni, tradycyjnie uznawanym za ideał chińskiego mędrca, którego nauczanie i filozofia leżą u podstaw kultury i społeczeństwa Azji Wschodniej oraz pozostają wpływowe w Chinach i Azji Wschodniej do dziś [Wikipedia 2022b; You, Rud, Hu 2018]. W etyce zarówno Arystotelesa, jak i Konfucjusza pojawiła się koncepcja „złotego środka” („złotego środka drogi”), który uznano za bardzo istotną cnotę. To niezwykłe, że dwaj filozofowie, którzy nie mieli żadnej styczności na Wschodzie i Zachodzie, opracowali podobne teorie w niemal tym samym okresie. Doktryny Arystotelesa i Konfucjusza to wytwory historii, która istotnie wpłynęła na kulturę tradycyjną i myślenie filozoficzne zarówno w Chinach, jak i na Zachodzie i stała się zasadą postępowania oraz wytyczną zachowania poważaną przez wielu myślicieli. Niniejsza publikacja próbuje eksplorować podobieństwa i różnice między „złotym środkiem” Arystotelesa i Konfucjusza z perspektywy porównawczej oraz uchwycić jego znaczenie przez porównanie obu teorii. Jest to nie tylko rekonceptualizacja chińskiej i zachodniej historii myśli filozoficznej, rewizja tradycyjnej kultury chińskiej, lecz także nowa inspiracja filozoficzna dla współcześnie żyjących.

2

Kilka uwag na temat idei prawdy w klasycznych Chinach. Część druga: Wyjaśnienie idei prawdy na przykładzie Dialogów konfucjańskich (Lunyu 論語): Junzi 君子 jako nosiciele prawdy

100%

Wesołowski Z.

|

nr 1

53-73

PL

W powyższym artykule (część pierwsza i druga) autor objaśnia problematykę idei prawdy w klasycznych Chinach. W tym zakresie obydwie kultury, tzn. zachodnia i chińska, różnią się od siebie tym, iż dla pierwszej kategoria prawdy jest samo przez się zrozumiała, w drugiej zdaje się ona prawie nie występować. Autor starał się najpierw (część pierwsza) wypracować metodyczno-metodologiczny horyzont spojrzenia na ideę prawdy w Chinach klasycznych, a potem (część druga), na przykładzie Dialogów konfucjańskich, przedstawił junzi – ludzi szlachetnych – jako nosicieli dao-prawdy. Nie ulega wątpliwości, iż konfucjańska idea prawdy, podobnie jak to miało miejsce w starożytnej Grecji, opierała się na kategorii zgodności (korespondencyjna teoria prawdy). Mamy tutaj przede wszystkim korespondencyjną ideę prawdy indywidualno-moralnej, tzn. życie junzi jako zgodność z ren-człowieczeństwem (naturą człowieka) i li-rytuałem (adekwatnie wyrażaniem ren-człowieczeństwa) oraz korespondencyjną ideę prawdy społeczno-politycznej, tzn. jako zgodność z Tiandao – niebiańskim porządkiem / ładem, który według Konfucjusza był już zrealizowany w starożytnej historii chińskiej. Obydwie formy tej korespondencyjnej idei prawdy należą do etyczno-moralnego wymiaru prawdy. Ponadto z punktu widzenia filozofii języka, tzw. rektyfikacja imion (zhengming 正名) jest kategorią pragmatyczną, a nie semantyczną. Oznacza to, iż uważa się tu język za szczególnie pożyteczną konwencję przekazaną za pomocą kopiowania działań „ekspertów”. Poprzez dokładne modelowanie językowych różnic, społeczno-polityczne autorytety starają się o to, żebyśmy postępowali według tradycyjnych kodów kulturowych. Jeśli zaś rektyfikacja imion oznacza wiedzę o własnej roli społecznej, która to wiedza, jak wierzył Konfucjusz i jego uczniowie, wypływa z porządku niebiańskiego (Tiandao 天道), a jej realizacja prowadzi do harmonii społecznej – to mamy tutaj do czynienia z socjologią wiedzy, a nie epistemologią czy logiką.

EN

In the present article (part one and two), the author explains the problem of the idea of truth in classical China. In this, the two cultures, the Western and the Chinese, differ from each other in this sense that the for the former the category of truth is self-evident, while in the latter it seems not to occur whatsoever. Therefore, the author of this contribution first (part one) attempted to work out the methodical and methodological horizon to look at the idea of truth in classical China, then (part two), on the example of the Analects of Confucius – to introduce the Confucian idea of junzi, the noble people as the dao-truth bearers. It is beyond doubt that the Confucian idea of truth, similarly to ancient Greece, was based upon the category of compliance (the correspondence theory of truth). What we deal here with is first of all the correspondence theory of individual and moral truth, that is junzi as a compliance with ren-humanity (human nature) and li-ritual (the appropriate expression of ren-humanity and other moral attitudes in a society) as well as with the correspondence theory of social and political truth, that is the compliance with Tiandao – the heavenly order which, according to Confucius, was executed as soon as in the ancient Chinese history. The both forms of this correspondence idea of truth belong to the ethical and moral dimension of truth. Moreover, from the language philosophy’s point of view, the so-called rectification of names (zhengming 正名) is a pragmatic – not semantic category. That means that the language is perceived here as an especially functional convention passed on by copying the “experts’” activities. By the exact modelling of linguistic differences, the social and political authorities make efforts so that we would act according to traditional cultural codes. If, however, the rectification of names means the knowledge of one’s own social role, with the knowledge (as Confucius and his disciples believed) resulting from the heavenly order (Tiandao 天道) and its execution leads to the social harmony – then what we deal here with is the sociology of knowledge which means sociology – not epistemology or logic.

3

Confucian Thought Affecting Education in South-East Asian Countries vs. Socratic Education Philosophy in Western Countries

80%

Juszczyk S. , Kim Y. D.

|

tom 56

97-110

PL

Sokrates i Konfucjusz stanowią o fundamentach odpowiednio zachodniej i wschodniej cywilizacji i reprezentują bardzo różne wartości kulturowe oraz tradycje edukacyjne. Obaj filozofowie żyli około IV–V wieku przed naszą erą, lecz w bardzo różnych środowiskach społecznych i kulturowych. Różne czynniki kulturowe i społeczne w starożytnej Grecji i Chinach doprowadziły do różnych poglądów Sokratesa i Konfucjusza na uczenie się. Ich filozofie edukacji zostały poddane dyskusji na bazie celów edukacji, zawartości merytorycznej, procesu nauczania i natury współczesnej edukacji. W opisanych badaniach użyto metodę hermeneutyczną, zwaną inaczej interpretacją tekstów literackich (tutaj naukowych), z tego powodu badania mają charakter interdyscyplinarny i dotyczą cech współczesnej edukacji w obu kulturach.

EN

Socrates and Confucius constitute roots of western and eastern civilization respectively and represent very different cultural values and educational traditions. Both of the philosophers lived around 4 – 5th century B.C.E., but there were huge differences in the social and cultural environments in which they lived. Different cultural and social factors in ancient Greece and China led to differences in Socratic and Confucian approaches to learning. Their educational philosophies have been discussed on the base of the aim of education, the content of education, the teaching process, and the nature of the contemporary education. The method used in the described study is hermeneutics, or interpretation of the literary (here scientific) texts, thus the study is cross-cultural in nature and concerns the features of the contemporary education in both cultures.