Wyniki wyszukiwania - Biblioteka Nauki

1

Konstrukcja terminów w polskim Kodeksie w yborczym a możliwość realizacji praw w yborczych. Wybrane problemy

100%

Pyrzyńska A.

|

2021

|

nr 1 (59)

77-91

PL

Nie ulega wątpliwości, że dla procesu wyborczego istotnym jest właściwe ukształtowa-nie struktury i chronologii czynności wyborczych. Ma to znaczenie zarówno z punktu widzenia służb organizujących wybory, ale także podmiotów rywalizacji wyborczej i sa-mych wyborców. Ustawowy układ terminów i kierunkowe założenia ich dotyczące po-winny zatem uwzględniać potrzeby i możliwości obu tych grup. Z uwagi jednak na fakt, iż praktyka wyborcza niejednokrotnie wskazywała, że założenia dotyczące terminów po-wodują znaczne problemy w toku procesu wyborczego, warto dokonać szerszej analizy tego zagadnienia. Zasadniczym celem niniejszego tekstu jest ustalenie, czy polski usta-wodawca kształtując ogólne założenia dotyczące terminów miał na względzie tak waż-ną z uwagi na charakter praw wyborczych konieczność stworzenia ułatwień w ich re-alizacji, czy też przy ustalaniu kalendarza wyborczego kierował się głównie względami natury organizacyjnej.

EN

There is no doubt that it is important for the electoral process to shape the structure and chronology of electoral activities properly. This is important both from the point of view of the elections organizing services, but also the electoral committees, candidates and the voters. The statutory arrangement of terms and directional assumptions con-cerning them should therefore take into account the needs and capabilities of both these groups. However, due to the fact that election practice has repeatedly indicated that the assumptions about deadlines cause significant problems during the electoral process, it is worth paying more attention to this issue. The purpose of this paper is to determine whether the Polish legislator, when making general assumptions about deadlines, took into account the nature of electoral rights, or whether he was mainly guided by organi-zational considerations.

2

Głosowanie korespondencyjne dla każdego? Kilka uwag w sprawie nowelizacji Kodeksu wyborczego z 14 czerwca 2024 r.

63%

Buczkowski Ł.

|

nr 5(81)

13-26

PL

Głosowanie korespondencyjne stanowi na gruncie polskiego prawa – obok głosowania przez pełnomocnika – alternatywną formę oddania głosu przez uprawnione kategorie wyborców. Od momentu wejścia w życie Kodeksu wyborczego z 2011 r., instytucja ta doświadczyła licznych przekształceń, obejmujących krąg podmiotów wyposażonych w prawo do głosowania korespondencyjnego. Celem niniejszego artykułu jest przybliżenie i ocena zmian w obrębie dyskutowanej instytucji, wprowadzonych ustawą z 14 czerwca 2024 r. W opracowaniu wyrażono stanowisko, zgodnie z którym rozszerzenie głosowania korespondencyjnego ogół wyborców zasługuje generalnie na pozytywne przyjęcie, o ile traktowane jest jako gwarancja powszechności wyborów oraz instrument niwelujący ograniczenia w możliwości swobodnej realizacji czynnego prawa wyborczego. W opinii autora niewłaściwe jest jednak przedstawianie wprowadzonych zmian jedynie w kontekście prognozowanego wzrostu frekwencji wyborczej.

EN

Under Polish law, apart from voting by proxy, postal voting is an alternative form of voting for eligible categories of voters. Since the entry into force of the Electoral Code of 2011, this institution has experienced numerous transformations, including the group of entities with the right to vote by correspondence. The purpose of this article is to present and assess the changes within the discussed institution, introduced by the Act of June 14, 2024. The study expresses the position that the extension of postal voting to all voters generally deserves a positive reception, as long as it is treated as a guarantee of universality of elections. and an instrument eliminating restrictions on the possibility of freely exercising the right to vote. In the author’s opinion, however, it is inappropriate to present the introduced changes only in the context of the projected increase in voter turnout.

3

Uwagi o potrzebie nowelizacji artykułów 201 i 203 Kodeksu wyborczego

63%

Woźnicki M.

|

nr 5(81)

27-41

PL

Niniejszy artykuł poświęcony jest propozycjom nowelizacji art. 201 i 203 Kodeksu wyborczego. Aktualnie zgodnie z art. 203 zmiana liczby mandatów poselskich w okręgach wyborczych zależy od decyzji Sejmu, który dokonuje zmian na wniosek Państwowej Komisji Wyborczej. Jednakże w praktyce Sejm może zignorować wspomniany wniosek, naruszając tym samym zasadę równości materialnej wyborów, co miało miejsce przed wyborami do Sejmu w 2023 r. Dlatego regulacja tej problematyki powinna następować w drodze rozporządzenia Prezydenta RP, wydawanego na wniosek PKW. Ponadto w artykule zwraca się uwagę na fakt, iż przewidziana w art. 201 minimalna wielkość okręgu wyborczego w wyborach do Sejmu (7 mandatów) jest zbyt niska ze względu na wysoki tzw. naturalny próg wyborczy. Powoduje to naruszenie zasady proporcjonalności wyborów. Dlatego postuluje się, żeby najmniejsze okręgi wyborcze liczyły co najmniej 14 mandatów, bowiem dopiero w takim okręgu naturalny próg wyborcy zrównuje się z progiem ustawowym.

EN

This article is devoted to proposals to amend Art. 201 and 203 of the Electoral Code. Currently, according to Art. 203, the change of the number of parliamentary seats in the constituebcies depends on the decision of the Sejm, which makes the changes on the motion of the State Election Commission. However, in practice, the Sejm may ignore this motion, thus violating the principle of equality of elections, as happened before the 2023 elections. Therefore the regulation of this issue should be entrusted to the President. Furthermore, the article draws attention to the fact that the minimum size of an electoral constituency in Sejm elections (7 seats) provided in Art. 201 is too low due to the high natural electoral threshold. It is therefore proposed that the smallest constituencies should comprise at least 14 seats, as only in such a constituency does the natural threshold equalise with the statutory threshold.

4

Polityczne konsekwencje niedostosowania liczby mandatów w okręgach wyborczych do zmian demograficznych w wyborach do Sejmu RP w 2023 r.

63%

Daniluk D.

|

nr 2(78)

13-25

PL

Przedmiotem analizy niniejszego artykułu jest podział mandatów pomiędzy okręgi wyborcze w wyborach do Sejmu RP w 2023 r. i jego polityczne konsekwencje. Zgodnie z zasadą równości wyborów w aspekcie materialnym liczba wyborców przypadająca na mandat w poszczególnych okręgach wyborczych powinna być taka sama lub jak najbardziej zbliżona. Państwa Komisja Wyborcza zwróciła uwagę, że aktualny podział na okręgi wyborcze określone w załącznikach do Kodeksu wyborczego narusza tę zasadę. Przesunięcia mandatów pomiędzy okręgami wyborczymi zmieniłyby układ sił politycznych w parlamencie.

EN

The subject of analysis in this article is the allocation of mandates among electoral districts in the elections to the Sejm of the Republic of Poland 2023 and its political consequences. According to the principle of electoral equality in material aspect, the number of voters per mandate in individual electoral districts should be the same or as close as possible. The National Electoral Commission has pointed out that the current division into electoral districts specified in the annexes to the Electoral Code violates this principle. Shifting mandates between electoral districts would alter the balance of political power in the parliament.

5

Zarządzenie referendum ogólnokrajowego przez Prezydenta RP w sprawach o szczególnym znaczeniu dla państwa (wybrane problemy)

63%

Wrzalik M.

|

2017

|

nr 4 (38)

29-44

PL

Konstytucja RP z 1997 r. przyznała Prezydentowi RP prawo zarządzenia referendum ogólnokrajowego w sprawach o szczególnym znaczeniu dla państwa. Zarządzenie takiego referendum nie jest dokonywane przez Prezydenta RP samodzielnie lecz wymaga wyrażenia zgody przez Senat w formie uchwały. W Polsce, po przyjęciu Konstytucji RP w 1997 r., instytucja referendum miała zastosowanie tylko trzykrotnie. Ostatnie referendum, które stanowi przedmiot analizy, zarządzone zostało na 6 września 2015 r. Problematyka zarządzenia referendum przez Prezydenta RP, choć z pozoru oczywista, zrodziła liczne problemy praktyczne – interpretacji użytego sformułowania „spraw o szczególnym znaczeniu dla państwa”, kontroli prawnej konstytucyjności i legalności referendum, prawidłowości formułowania pytań referendalnych.

EN

The Constitution of the Republic of Poland of 1997 granted the President of the Republic of Poland the right to order a nationwide referendum on issues of special importance for the state. Managing such a referendum is not made by the President of the Republic of Poland alone but requires the consent of the Senate in the form of a resolution. In Poland, after the adoption of the Constitution of the Republic of Poland in 1997, the institution of the referendum was to use only three times. The last referendum, which is the subject of the analysis was ordered on September 6, 2015. The problem of ordering a referendum by the President of the Republic of Poland, although seemingly obvious, gave birth to a number of practical problems – interpretation used the term “cases of special importance for the country,” judicial supervision of constitutionality and legality of the referendum, the correctness of the formulation of the referendum question.

6

Rola komitetów partyjnych i niepartyjnych w kreowaniu burmistrzów i prezydentów miast – przykład województwa zachodniopomorskiego

63%

Szymański P.

|

nr 4

95-104

EN

Elections to local self-government are, together with the elections to the parliament, a common way of electing representatives of power by the public. In both cases, all actors of the political scene participates equally. Political parties have a definite advantage over nonparty committees in the election to the state organs. On the other hand, the non-party committees gain the greater the more local authority is elected. This is related to the fact that in the lower territorial levels, local party systems reflect the national system only to a limited extent. In Polish realities, in many local government units, party identification does not play a greater role. The aim of the study is to analyze the results of the presidential and mayoral elections of cities in the West Pomeranian voivodeship in the years 2006-2014, in terms of the winners being supported by particular types of election committees. The study was conducted in 65 cities, including three cities with district rights – Szczecin, Koszalin and Świnoujście. In the work in particular will analyze the phenomenon of so-called “multi-term city leaders”, who have held positions for at least three terms, since 2006.

PL

Wybory do samorządu terytorialnego stanowią, wraz z wyborami do parlamentu, powszechny sposób wybierania przedstawicieli władzy przez społeczeństwo. W obu przypadkach, na równych zasadach, mogą brać udział wszyscy aktorzy sceny politycznej. Partie polityczne zdecydowaną przewagę nad komitetami pozapartyjnymi uzyskują w wyborach do organów państwowych. Komitety pozapartyjne zyskują natomiast tym większe znaczenie, im bardziej lokalny jest organ, do którego trwa elekcja. Z powyższym wiąże się to, że na niższych szczeblach terytorialnych lokalne systemy partyjne tylko w ograniczonym stopniu odzwierciedlają system ogólnokrajowy, a w polskich realiach w wielu jednostkach samorządu terytorialnego identyfikacje partyjne nie odgrywają większej roli. Celem pracy jest analiza wyników wyborów prezydentów i burmistrzów miast w województwie zachodniopomorskim w latach 2006–2014, pod kątem udzielanego zwycięskim kandydatom poparcia przez poszczególne rodzaje komitetów wyborczych. Badaniu poddane zostały elekcje w 65 miastach, w tym trzech miastach na prawach powiatu – Szczecinie, Koszalinie i Świnoujściu. W pracy w sposób szczególny przeanalizowano zjawisko tzw. wielokadencyjnych włodarzy, a więc prezydentów i burmistrzów miast, którzy stanowisko piastują od co najmniej trzech kadencji, czyli od 2006 roku.