The author tries to investigate the roots of the journal entitled “Roczniki Nauk Społecznych” [Annales of Social Studies] and describes its history in the years 1949-2012. Within this time-span, 40 volumes of the journal have been published. Three dates are the cornerstones of the author’s reflection: 1948-1949 as the time when the first volume of Annales came out; 1958 and 1975, as the years that witnessed the publication of the second and the third volume, respectively. The adverse political conditions and the austerity that the Communist regime showed towards the Catholic University of Lublin - also towards sociology as a science - caused it that the journal was issued irregularly, with breaks lasting from some years to even decades. It was no sooner than 1975 that the journal had become a regular publication, as it is now.
Fr Władysław Miegoń is the only alumnus of the Catholic University of Lublin who was beatified. He was a student at the Faculty of Canon Law. In the article the Author presents a biography of Fr Miegoń who was an ordinary student at the Faculty of Canon Law. Then, there is described the martyrdom and cult of the Blessed from the perspective of the beatification proceedings.
PL
Ks. Władysław Miegoń jest jedynym absolwentem KUL, który został beatyfikowany. Był studentem Wydziału Prawa Kanonicznego. W artykule Autor przedstawia biografię ks. Miegonia, który był zwyczajnym studentem Wydziału Prawa Kanonicznego. Następnie opisano męczeństwo i kult Błogosławionego z perspektywy procesu beatyfikacyjnego.
Artykuł przedstawia działalność duszpasterską o. Andrzeja Koprowskiego SI w jezuickim duszpasterstwie akademickim istniejącym przy Katolickim Uniwersytecie Lubelskim w latach 70. XX w. Przytoczono w nim informacje zaczerpnięte z akt komunistycznej Służby Bezpieczeństwa Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej. Z przywołanych dokumentów wynika, że zaproponowany przez jezuitę nowy styl duszpasterstwa nie przyjmował się. Władze zakonne powierzyły mu funkcję kierowniczą w Warszawie, która poprzedziła realizację zadań w Domu Generalnym jezuitów w Rzymie.
EN
The article presents the pastoral activity of Father Andrzej Koprowski SJ as part of the Jesuit academic pastoral presence at the Catholic University of Lublin in the 1970s. It contains information taken from the files of the Communist Security Services of the Polish People’s Republic. These documents show that the new style of pastoral care proposed by the Jesuit was not accepted. The religious authorities therefore directed Koprowski to a leadership position in Warsaw, which turned out to be a springboard to the central authorities of the Jesuits in Rome.
Urząd do Spraw Wyznań był w latach 1950-1989 jednym z najważniejszych narzędzi, za pomocą których komunistyczne władze realizowały swoją politykę wyznaniową. Rola Urzędu i jego ekspozytur terenowych (w Lublinie Wydziału do spraw Wyznań przy Prezydium Wojewódzkiej Rady Narodowej, a od maja 1975 r. przy Urzędzie Wojewódzkim) nie ograniczała się do zbierania danych i przygotowywania opracowań o charakterze eksperckim dla władz partyjnych. Do jego zadań należało również podejmowanie decyzji i rozstrzyganie wątpliwości, gdy jakiś organ władzy państwowej, od ministerstwa poczynając, a na miejskiej radzie narodowej kończąc, trafiał w swej aktywności na sprawy związane z zagadnieniami wyznaniowymi. Wtedy Urząd do Spraw Wyznań, czy też jedna z jego terenowych ekspozytur, wydawał opinie, zalecenia, podpowiadał rozwiązania, zatwierdzał. Dodajmy, że swoją działalność Urząd prowadził oczywiście w koordynacji z wieloma innymi organami ówczesnego państwa, będąc w pełni podporządkowany ogólnym dyrektywom płynącym z PZPR. Wszystkie przywołane przed chwilą formy aktywności Urzędu do Spraw Wyznań spełniał w odniesieniu do Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego. Reasumując, można postawić tezę, że Urząd do Spraw Wyznań okazał się bardzo skutecznym narzędziem kolejnych ekip komunistycznych w realizacji niektórych założeń ich polityki względem KUL-u. Przypomnijmy w tym miejscu, że polityka ta ewoluowała w kolejnych dekadach. O ile w latach 50. i do połowy lat 60. starano się przede wszystkim maksymalnie ograniczyć zakres działania KUL-u, czyniąc z niego uczelnię małą, bez znaczącej kadry akademickiej, prowincjonalną i pozbawioną wydziałów świeckich, to od drugiej połowy lat 60. przyjęto nową taktykę, stawiając przede wszystkim na „lojalizację” kadry akademickiej za cenę pewnego złagodzenia kursu wobec uczelni. Urząd do Spraw Wyznań nie zdołał jednak, pomimo pewnych sukcesów cząstkowych, w pełni zapanować nad kadrą naukową i studentami, o czym świadczą liczne sprawozdania sporządzane przez urzędników zarówno szczebla lokalnego, jak i centralnego w latach 70. i 80.
EN
In 1950-1989, the Religious Denominations Bureau was among the most significant tools by means of which the communist authorities administered their religious policy. The role of the Bureau and its branch offices (in Lublin, branch offices of the Religious Denomination Department at the Presidium of the Provincial National Council and since May 1975, at the Province Office) was not limited to collecting data or developing expert reports submitted before the communist party. The Bureau was also in charge of making decisions and dismissing doubts whenever a state authority, be it a ministry or a municipal national council, investigated cases related to religious matters. In such instances, the Religious Denominations Bureau or its branch office expressed opinions, made recommendations, suggested solutions and approved them. It is worth adding that the Bureau’s operations were coordinated with many other state authorities and fully subordinated to the general directives laid down by the Polish United Workers’ Party. All the above mentioned forms of activity were sustained by the Religious Denominations Bureau in relation with the Catholic University of Lublin (KUL). To sum up: a thesis may be put forward that the Religious Denominations Bureau proved a very effective tool employed by the communist governments pursuing specific assumptions of their policy on the University. This policy evolved in the subsequent decades. While in the 1950s and by the mid-1960s efforts were made predominantly to limit the scope of KUL’s operations as much as it was possible, turning it into a small, parochial university without recognised faculty members or secular departments, in the mid-1960s new tactics were adopted. The emphasis was placed on making the faculty members more “loyal” and lessening the political pressure in return. Despite some partial successes, the Religious Denominations Bureau failed to fully control the faculty members or the students as testified in the numerous reports drawn by the officials on the local and central levels in the 1970s and 1980s.
This article is devoted to the figure of Erazm Majewski, and his connections with Lublin. Of particular interest seems to be the Professor’s project concerning the transfer of an extremely valuable archaeological collection to Lublin. The Erazm Majewski Archaeological Museum, located in Warsaw, had to be transferred as a result of the necessity of leaving the previously occupied premises. The choice was Lublin, and it was no accident, as E. Majewski was born in Lublin and lived here for twelve years. The co-author of the project concerning the transfer of the collections to the city upon the Bystrzyca was the wife of E. Majewski – Lucyna née Bieńkowscy Majewska, who was also actively participating in its implementation. The Museum was intended to be allocated premises in the edifice of the so-called Świętokrzyskie barracks, which, after its refurbishment, was also meant to become the seat of the University of Lublin. The Rector of the University, Rev. Idzi Radziszewski, was eager to cooperate. Exchanges of letters and meetings in Warsaw were initiated, and the “Draft Deed of Donation to the University of Lublin of the Erazm Majewski Prehistoric Museum in Warsaw” was created. A combination of various factors caused delays to the implementation of the plan. One of them was it being opposed by the academic community and public opinion in Warsaw. Finally, in view of the uncertain situation in Lublin and the determined attitude of the scholars in Warsaw, at the beginning of March 1921 E. Majewski made a final decision to donate his collections to the Warsaw Scientific Society.
PL
Artykuł poświęcony jest postaci Erazma Majewskiego oraz jego związkom z Lublinem. Szczególnie interesujący wydaje się projekt profesora, dotyczący przekazania niezwykle cennych zbiorów archeologicznych do Lublina. Muzeum Archeologiczne Erazma Majewskiego znajdujące się w Warszawie, wskutek konieczności opuszczenia dotychczas zajmowanych pomieszczeń, musiało zostać przeniesione. Wybór padł na Lublin i nie był on przypadkowy, ponieważ E. Majewski urodził się w Lublinie i mieszkał tu przez dwanaście lat. Współautorką projektu przekazania zbiorów do miasta nad Bystrzycą była żona E. Majewskiego – Lucyna z Bieńkowskich Majewska, która także czynnie uczestniczyła w jego realizacji. Muzeum miało otrzymać pomieszczenia w gmachu tzw. koszar świętokrzyskich, który po remoncie miał stać się także siedzibą Uniwersytetu Lubelskiego. Rektor Uniwersytetu, x. Idzi Radziszewski chętnie podjął współpracę. Rozpoczęła się wymiana korespondencji oraz spotkania w Warszawie, powstał także „Projekt aktu darowizny Uniwersytetowi Lubelskiemu Muzeum Prahistorycznego Erazma Majewskiego w Warszawie”. Splot różnych czynników spowodował opóźnienia w wykonaniu planu. Jednym z nich był sprzeciw środowiska naukowego i opinii publicznej w Warszawie. Ostatecznie, wobec niepewnej sytuacji w Lublinie oraz zdecydowanej postawy warszawskich naukowców, E. Majewski na początku marca 1921 r. podjął ostateczną decyzję o przekazaniu swoich zbiorów Towarzystwu Naukowemu Warszawskiemu.
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.