This article comprises three letters of Alcuin to Charlemagne which have not been translated into Polish. In these letters, the Alcuin takes up the most important issues for the Church, such the schismatic threat of Adoptionism. He also explains the doctrinal teaching of the Church, primarily on the divinity of Christ. In addition, Alcuin reflects upon the development of learning in his time and discusses some contemporary and trifle matters. In the footnotes, I have included the most important philological, theological, biographical and geographical remarks which will allow the reader to properly understand the context of the translated letters.
PL
Praca zawiera trzy nieprzetłumaczone na język polski listy Alkuina do Karola Wielkiego. W listach tych autor porusza najważniejsze sprawy Kościoła, jak grożąca schizma ze strony adopcjonizmu, wyjaśnia doktrynalną naukę Kościoła, dotyczącą przede wszystkim bóstwa Chrystusa. Alkuin podejmuje również rozważania na temat rozwoju nauki we współczesnych mu czasach, a także porusza sprawy bieżące i błahe. W przypisach umieściłem najważniejsze uwagi filologiczne, teologiczne, biograficzne oraz geograficzne, pozwalające czytelnikowi właściwie zrozumieć kontekst tłumaczonych listów.
Tworzenie przez Karola Wielkiego jednolitego imperium pociągnęło za sobą wiele ofiar. Jedną z nich był Tassilo III, ostatni książę z dynastii Agilolfing, panującej w Bawarii przez dwa stulecia. Historia jego upadku może budzić zainteresowanie historyków prawa, ponieważ frankijska monarchia zdetronizowała go nie wskutek krwawej klęski militarnej, lecz procesu prawnego (nazywanego teraz pokazowym) w 788 roku. W okresie poprzedzającym proces Karol Wielki za pomocą starannie podejmowanych kroków dyplomatycznych izolował Tassilo, zarówno w sferze stosunków międzynarodowych, jak i spraw wewnętrznych. W 787 roku Tassilo III stał się wasalem Karola Wielkiego. Głównymi zarzutami stawianymi księciu były infidelitas, czyli zdrada suwerena oraz harisliz, czyli jego porzucenie – choć później podnoszono, że zdarzenia te miały miejsce ćwierć wieku przed procesem. Celem artykułu jest naświetlenie tła prawnego tego dość nieprzejrzystego przypadku przez nakreślenie jego historycznego kontekstu. Artykuł przedstawia panowanie Tassilo i tło historyczne procesu oraz zawiera analizę zarówno konfliktu frankijsko-bawarskiego fidelitatis iuramenta Tassilo, jak i samego procesu – ze szczególnym uwzględnieniem kwestii infidelitas i harisliz.
EN
The creation of a unified empire by Charlemagne required quite a number of victims, one of whom was Tassilo III, the last duke of the Agilolfing dynasty reigning in Bavaria for two centuries. The history of his fall may awake the legal historians’ interest because the Frank monarch dethroned him not by means of a bloody military defeat but by a legal trial (now called show trial1) in 788. Before the trial Charlemagne isolated Tassilo both in foreign and home affairs by means of carefully measured diplomatic steps. Finally, putting him under his jurisdiction in 787, he made him his vassal. The main charges brought against Tassilo were infidelitas, i.e., unfaithfulness to the liege lord and harisliz, i.e., desertion – though the latter was claimed to had been carried out a quarter of a century before the legal trial. The given work aims to enlighten the legal background of this rather opaque case by contouring the historical context. First we consider Tassilo’s reign and the historical background of the trial, then we investigat the Franko-Bavarian conflict and the iuramenta fidelitatis of Tassilo. In the end, after highlighting the question of infidelitas and of harisliz we analyse the show trial itself.
During twelve years St. Methodius build up Slavonic Church in Central Europe. His position was a singulary difficult one. He had to contend with problems caused by Franks. The Frankish clergy did everything possible to undermine his authority: their resentment of his archiepiscopal powers and their dogged opposition to the Slavonic liturgy now combined with a theological grievance, which they loudly voiced both in Moravia and in Rome. The Frankish Church now firmly committed to the doctrine of the filioque. It had already arisen in 867, when patriarch Photius denounced the Franks for spreading filioque in Bulgaria. Now in Moravia, between 879 and 885, filioque flared up afresh, embittering the last years of Methodius’ life. The Church of Rome, though it did not formally accept filioque until the early eleventh century, had already begun to adopt it unofficially. The Byzantine Church strongly objected to the filioque, partly on the grounds that any alternation to the Creed had been expressly forbidden by the ecumenical councils, and partly because it believed to be theologically erroneous. Methodius, who, despite his position as papal legate, remained a Byzantine in outlook, could not fail to regard this doctrine, accepted by Frankish subordinate clergy as heretical. The filioque was to become the basic theological issue in the medieval controversies between the Byzantine and Roman Churches.
6
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW