Wyniki wyszukiwania - Biblioteka Nauki

1

Rola poznania naukowego w filozofii Karla Jaspersa

100%

Kolasa D.

|

nr nr 18

43-57

EN

Karl Jaspers’ doctrine was a continuation of the great tradition of Western philosophy, which sought “the being”. In his conception “the being” was conceived in three ways: as objective being (“being of things”), as subjective being (“me”) and as absolute being (“the being itself”). In this article we deal with the ways of knowing the objective being, especially about science. The author shows how scientific knowledge is an indispensable prerequisite for philosophy. On the other hand, metaphysic is an important stimulus for doing science. According to Jaspers – the relationship between science and metaphysics can’t be broken.

2

Kritické momenty vybraných filozofických modelů teodiceje z teologické perspektivy

84%

Vogel J.

|

2019

|

nr 4

93-123

EN

The study explores the potential benefit of philosophical concepts of theodicy for theological reflection. First, the study turns back to the Enlightenment, when the question of theodicy played a crucial role in the shaping of the modern view of Christianity, or major monotheistic religions in general. It deals with one of the most significant concepts of the time, the essay on theodicy by G. W. Leibniz. Second, it takes notice of the reception of Leibniz’s thought in certain philosophical currents at the turn of the twenty-first century, which also resonates in contemporary discussions. It deals mainly with issues made popular in the works of Richard Swinburne, a British philosopher and active supporter of the idea of modern theism. Third, the study attempts to answer the following questions: What are the potential motivations for raising the question of theodicy today? Is theodicy a fundamental, or a marginal question? Can the philosophical concepts of theodicy be useful for further theological reflection?

3

About the usefulness and harmfulness of forgetting the German guilt

83%

Wójs P.

|

nr 2

271-287

EN

The distinction between kinds of guilt has not lost its power to illuminate matters, and it remains a great tool to study the consequences of forgetting guilt of any kind. Karl Jaspers made the distinction between kinds of guilt mainly to ease the Germans coping with guilt, as all of them were blamed for the evil that happened under Adolf Hitler. Jaspers believed that in using this distinction the German nation could have come back to its origins, and thus purified, take its part in the possible future unity of the world and of all mankind. But soon after World War II ended, a confluence of political, social, psychological and philosophical factors contributed to a situation in which a large number of culprits were not brought to account: criminals were rarely rightly punished. In addition, many Germans believing in the ideology of National Socialism felt no guilt in terms of morality; they downplayed the political guilt; they negated the very existence of the metaphysical guilt. The process of forgetting guilt occurred.

4

Wyjazd żołnierzy na zagraniczne misje wojskowe jako impuls do pojawienia się sytuacji granicznej u ich partnerek – inspiracje jaspersowskie

67%

Rychter K.

|

nr 73

163-187

PL

W ramach artykułu opisuję sytuację kobiet związanych z mężczyznami wyjeżdżającymi na zagraniczne misje wojskowe, wykorzystując kategorię sytuacji granicznej. Specyfikę tych okoliczności ujmuję w świetle filozoficznych rozważań oraz psychologicznych i socjologicznych badań nad zjawiskiem potencjału tych sytuacji. W tekście opieram się między innymi na inspiracjach płynących z książki Sylwii Winnik "Tylko przeżyć". Prawdziwe historie rodzin polskich żołnierzy, analizy blogów i forów internetowych oraz z rozmów z partnerkami żołnierzy zawodowych. Pochylam się nad dwoma sytuacjami wskazanymi przez Karla Jaspersa – nad śmiercią i walką. Dostrzegam wagę strachu o życie najbliższej osoby i potencjału tego odczucia.

EN

In the article I describe the specific situation of women related to men sent on military missions. I use the category of a “border situation” from the perspective of Karl Jaspers’s philosophy and from the perspective of psychological and sociological research on the phenomenon of the potential of these situations. I draw on the book Just to Survive: True Stories of Polish Soldiers’ Families (S. Winnik), and materials from conversations which I conducted with the wives/partners of soldiers participating in overseas military missions and from the analysis of blogs and internet forums for such women. I focus on two situations indicated by Jaspers – death and struggle. I acknowledge the importance of fear for the life of a loved one and the potential of this feeling.

5

O chrześcijaństwie i cywilizacjach – przypomnienie myśli wybranych autorów dwudziestowiecznych

59%

Piekarski R. M.

|

nr 2(83)

7-19

PL

Artykuł zawiera przypomnienie myśli wybranych autorów dwudziestowiecznych, prognozujących przyszłość chrześcijaństwa. Autor mierzy się z pytaniem, czy ateistyczny humanitaryzm, liberalizm i naukowy racjonalizm potrafią odpowiadać na głębokie, ludzkie wyzwania egzystencjalne. Dopiero bowiem poszerzenie myśli egzystencjalnej prowadzi do otwarcia człowieka na doświadczenie sacrum. Mierząc się z tą niełatwą kwestią przywołuje Piekarski myśl Alaina Besançona, według którego zbrodnicze ideologie i reżymy totalitarne XX wieku przedstawiają się właśnie jako zastępcze formy zbawienia. Z kolei Charles Taylor czy Eric Voegelin poskreślali, że postawa szczególnego racjonalizmu, cechująca ludzi Oświecenia, stanowi przeszkodę w podążaniu za boskimi podstawami bycia. Stwierdziwszy to, Piekarski zastanawia się nad możliwą przyszłością chrześcijaństwa i dialogu międzywyznaniowego czy międzyreligijnego. Zwłaszcza analizy tego ostatniego zagadnienia wymagają uwzględnienia w procesie badawczym największych społecznych struktur, tj. cywilizacji. Raz jeszcze powraca zatem Piekarski do myśli Arnolda Toynbee’go, który opowiadał się za pewną wersją pluralizmu religijnego. Myśliciel ten sądził, że różne Kościoły i wyznania mogą się uzupełniać, za cenę jednakże wyrzeczenia się roszczeń do ekskluzywnego posiadania depozytu prawdy o człowieku, Bogu i świecie.

EN

The article contains a reminder of the thoughts of selected twentieth-century authors forecasting the future of Christianity. Its author confronts the question of whether atheistic humanitarianism, liberalism and scientific rationalism can respond to deep human existential challenges. For it is only the extension of existential thought that leads to the opening of a man to the experience of the sacred. Facing this difficult issue, Piekarski recalls the thought of Alain Besançon, according to which criminal ideologies and totalitarian regimes of the 20th century are presented as substitute forms of salvation. In turn, Charles Taylor or Eric Voegelin emphasized that the attitude of special rationality, characteristic for people of the Enlightenment, is an obstacle in following the divine foundations of being. Having found this, Piekarski reflects on the possible future of Christianity, and interfaith and interreligious dialogue. In particular, the analysis of the latter issue requires taking into account in the research process the largest social structures, i.e. civilizations. Once again, Piekarski returns to the thought of Arnold Toynbee, who advocated a certain version of religious pluralism. This thinker believed that different churches and denominations could complement each other, for the price of renouncing claims for an exclusive deposit of the truth about man, God and world.