Wyniki wyszukiwania - Biblioteka Nauki

1

Kamienne obiekty Drogi Krzyżowej w Kalwarii Zebrzydowskiej

100%

Nowak P. , Rembiś M.

|

tom nr 4

33-40

PL

W artykule przedstawiono atrakcje geoturystyczne usytuowane w pobliżu Drogi Krzyżowej w Kalwarii Zebrzydowskiej. Ten sakralny kompleks składa się z 44 różnego rodzaju kościołów i kaplic rozciągniętych wzdłuż trasy o długości równej prawie 8 km. W kaplicach można podziwiać wyjątkowe przykłady zastosowania piaskowców dolnolgockich jako materiału budowlanego, a także zapoznać się z dawną sztuką kamieniarską zgodnie z którą został obrobiony materiał kamienny.

EN

The paper presents selected geotouristic attractions situated near the Way of the Cross in Kalwaria Zebrzydowska the village. This sacral complex, cosisted of the 44 small chapels of various types, spreads along a route almost 8 km long. The chapels are an exceptional example of applying the Lower Lgota sandstones to constructing purposes. They also give us chance to get acquainted with the old art of masonry, according to which the stone material was utilized.

2

Wernakularyzm czyli stare i nowe w Kalwarii Zebrzydowskiej

94%

Bogdanowski J.

|

nr 08

34-35

3

Ochrona parku krajobrazowego w Kalwarii Zebrzydowskiej

94%

Mitkowska A.

|

1976

|

nr 2

89-95

EN

The author presents one of the best preserved landscape units in our country, namely the one coming from the 17th century at Kalwaria Zebrzydowtska, Cracow District. As regards its style, it represents Mannerism. The main part of the complex covering an area of 300 hectares it the so-called Kalwaria, designed as a reproduction of Jerusalem Calvary and comprising buildings in Mannerism style with early Baroque elements. The landscape park is now endangered by unisupervised management of the area which is expressed in it'he building of living quarters and farm buildings in its vicinty, in unsystematic planting of trees and so on. The author suggests to establish there a recreation complex which could be used by inhabitants of near- by Cracow, which should create chances for keeping and preserving monumental values. Consequently, she postulates a number of changes concerning both the town of Kalwaria Zebrzydowska and its surroundings. They tend towards preservation of the area’s nature and establishment of a tourist centre there and, above all, towards arrangement of the whole architectural setting.

4

Architektura kaplic kalwaryjskich : wybrane zagadnienia

94%

Mitkowska A.

Czasopismo Techniczne. Architektura

|

2003

|

tom R. 100, z. 3-A

1-17

EN

An inseparable element of the calvary sanctuaries, which relate in design to Jerusalem of Christ's days, are numerous cubature objects built as small pilgrimage chapels. They are crucial points and elements in landscape design. They were built in various european countries, in various objects with regard to style changes from 15th to 20th century. They present the whole variety of compositional and artistic solutions. Paul Baudarth's manneristic chapels and churches from Kalwaria Zebrzydowska are of special interest in european calvary heritage. (They have been on the World Heritage List since 1999)^16.

5

Obrazy o treściach mariologicznych w kaplicy Grobu Matki Boskiej w zespole Kalwarii Zebrzydowskiej. Z badań nad recepcją grafiki w malarstwie polskim XVII w.

84%

Dzik J.

Folia Historica Cracoviensia

|

2008

|

tom 14

EN

The Chapel of Our Lady's Tomb in Brody, complete with valuable interior furnishing, in terms of history and territory belongs to the architectural landscape concept of the Marian- and Passion-themed compound in Kalwaria Zebrzydowska. In the fields of the late-Renaissance choir parapet and the galleries of the chapel there are a series of paintings showing hitherto unspecified Marian themes. The items have never been referred to in literature on Kalwaria or mentioned in guidebooks or maintenance records. The article analyses, in a broad context, the symbolism of 37 Marian scenes presenting Mary and symbolic objects (e.g. a heart, a building, a garden).

PL

Kaplica Grobu Matki Boskiej w Brodach z cennym wyposażeniem wnętrzanależy historycznie i terytorialnie do założenia architektoniczno-krajobrazowego zespołu pasyjno-maryjnego Kalwarii Zebrzydowskiej. W kwaterach późnorenesansowego parapetu chóru muzycznego i ganków przyściennych tej kaplicy znajduje się cykl obrazów o dotychczas bliżej nieokreślonej tematyce maryjnej. Obiekty te nie były nigdy wymieniane w literaturze związanej z Kalwarią ani wzmiankowane w publikacjach przewodnikowych czy ewidencji konserwatorskiej. Artykuł w szerokim kontekście analizuje symbolikę 37 scen maryjnych, eksponujących postać Maryi oraz przedmioty o znaczeniu symbolicznym (serce, budowla, ogród).

6

Jan Jerzyczek – a resident painter of the Calvary complex in Kalwaria Zebrzydowska

84%

Płonka M.

|

nr 1

55-84

PL

Twórczość stałego malarza klasztornego Jana Jerzyczka (1788-1842) jest paradoksalna, bo jego umiejętności warsztatowe i praktyka malarska zostały zaliczone do kręgu sztuki ludowej, mimo iż sam artysta kopiował obrazy XVII-wieczne i malował na podstawie XVI-wiecznych grafik antwerpskich oraz własnego doświadczania misteriów kalwaryjskich. Monografiści kompleksu w Kalwarii zaledwie wspomnieli o Jerzyczku, ale bez podawania kontekstu historycznego, gospodarczego i politycznego pracy stałego malarza klasztornego na początku XIX wieku, przez co nie dostrzegli fenomenu malarstwa Jana w czasie występujących wówczas zmian. Celem artykułu jest uporządkowanie wiedzy na temat działalności Jerzyczka w Kalwarii i jego twórczości, za pomocą której można ustalić ikonografię pierwotnych kalwaryjskich obrazów-scenografii, usuniętych w ramach pierwszej kompleksowej „konserwacji” polskiej Jerozolimy za o. Gaudentego Thynella OFM. Jednocześnie dostrzeżenie malarstwa Jerzyczka pozwala zwrócić uwagę na pojmowanie sztuk plastycznych (gł. malarstwa) w Kalwarii w pierwszej połowie XIX wieku jako zamiennika wycofanych po 1772 roku scen misterium, których praktykowanie (zdaniem władz austriackich) nie licowało z powagą nabożeństwa. Paradoksalność twórczości Jerzyczka polegała również na tym, że znacznie lepiej malował obrazy inspirowane własnym uczestnictwem w misteriach kalwaryjskich, bo górę nad grafikami brało wówczas osobiste doświadczenie.

EN

The art of resident monastic painter Jan Jerzyczek (1788-1842) is paradoxical, as his technical skills and painting technique were categories as folk art even though the artist himself copied 17th century work and his paintings are based on 16th century Antwerpian engravings as well as his own experience of the Calvary’ mystery plays. Authors of monographs on the Calvary complex barely mention Jerzyczek, yet even without providing a historical, economic, and political context of the job of a resident monastic painter in the early 19th century, due to which they fail to notice the phenomenon of Jan’s paintings in the course the changes that were in progress at that time. The aim of this article is to organise knowledge on Jerzyczek’s activity and work in the Calvary, which would serve as the basis for determining the iconography of original Calvary scenery and images which were removed in the course of the first comprehensive ‘maintenance’ of the Polish Jerusalem under the supervision of Gaudenty Thynell OFM. At the same time, a closer look at Jerzyczek’s paintings allows us to perceive the visual arts (mainly painting) in the Calvary in the first half of the 19th century as a replacement for the mystery play scenes removed after 1772, the observance of which (according to Austrian authorities) was incompatible with the solemnity of the service. Jerzyczek’s art is also paradoxical in that he was much better at painting pictures inspired by his own participation in Calvary mystery plays when personal experience prevailed over his printed influences.

7

Nowy Zebrzydów – przykład miasta kalwaryjnego położonego w cieniu symbolicznego Miasta Świętego

84%

Płonka M.

|

nr 9

201-218

EN

Among all types of modern Polish cities, the settlements lying in the shadow of the Calvary complexes were collectively called Calvary towns. The oldest example included in this group – Zebrzydow aka Nowy Zebrzydow (today Kalwaria Zebrzydowska) - was a private town, providing a base for a much larger symbolic city, which was Jerusalem copied after Christian van Adrichem’s treatise, in the lands of Lanckorona and Barwałd eldership. The construction of the Polish Holy Land, however, violated the existing rules for the location of cities. Already in the first years of erecting the chapels, huge problem arose, because Mikołaj Zebrzydowski gave the best lands of peasants from the surrounding royal lands – Stronie and Leśnica to the construction of the complex. Due to hunger, the peasants were forced to migrate, e.g. to Zebrzydow, where they soon formed the middle class. With their appearance in the city, the cultivation of land was instilled in the city, which, apart from trading devotional items and serving pilgrims, constituted the main income of the townspeople. In addition, the city located by Mikołaj, and later by his son Jan, was to be “worthy” of the Holy City. Therefore, it was forbidden to graze livestock in the area of Jerusalem, it was ordered to properly celebrate church ceremonies in the city, and Jews and heretics were forbidden to settle there. The aim of the article is to clarify the definition of a Calvary town on the example of Zebrzydow, additionally taking into account, inter alia, the ideological importance of this type of center as a purely Catholic city.

PL

Pośród wszystkich typów nowożytnych miast polskich osady leżące w cieniu kompleksów kalwaryjnych zostały nazwane zbiorczo miasteczkami kalwaryjnymi. Zaliczany do tej grupy najstarszy przykład – Zebrzydów vel Nowy Zebrzydów (ob. Kalwaria Zebrzydowska) – był miastem prywatnym, stanowiącym zaplecze dla znacznie większego od siebie miasta symbolicznego, którym była skopiowana na ziemiach starostwa lanckorońskiego i barwałdzkiego za traktatem Christiana van Adrichema Jerozolima. Budowa polskiej Ziemi Świętej naruszyła jednak dotychczasowe zasady lokacji miast. Już w pierwszych latach wznoszenia kaplic pojawił się ogromny problem, ponieważ pod budowę kompleksu Mikołaj Zebrzydowski oddał najlepsze ziemie chłopów z okolicznych królewszczyzn – Stronia i Leśnicy. W związku z głodem chłopi zmuszeni byli do przymusowej migracji, m.in. do Zebrzydowa, w którym niedługo potem tworzyli stan mieszczański. Wraz z ich pojawieniem się w mieście zaszczepiono kulturę uprawiania ziemi, która obok handlu dewocjonaliami i obsługi pielgrzymów stanowiła główny dochód mieszczan. Do tego lokowane przez Mikołaja, a później jego syna Jana miasto miało być „godne” Miasta Świętego. Zabroniono więc wypasu zwierząt hodowlanych w obszarze Jerozolimy, nakazano należycie święcić w mieście uroczystości kościelne, a także zakazano osiedlania się tu Żydom oraz heretykom. Celem artykułu jest doprecyzowanie definicji miasteczka kalwaryjnego na przykładzie Zebrzydowa, uwzględniając dodatkowo m.in. ideowe znaczenie tego typu ośrodka jako miasta czysto katolickiego.

8

W świecie, ale nie ze świata — o fenomenie brata Józefa Żarnowieckiego

84%

Sagało M.

|

2018

|

tom 9

|

nr 2

77-98

PL

Artykuł ukazuje brata Józefa Żarnowieckiego (1913-2003) i ma na celu zachowanie pamięci o jednej z najbardziej rozpoznawalnych postaci w sanktuarium w Kalwarii Zebrzydowskiej. Brat Józef przez ponad pół wieku wiódł ascetyczny żywot w kalwaryjskim sanktuarium. Ponieważ nie udało się zgromadzić o bracie Józefie zbyt wielu informacji z powodu jego skrytości, w pracy oparto się głównie na kilku publikacjach (artykule o kalwaryjskich pustelnikach, wywiadzie udzielonym przez brata Józefa, filmie dokumentalnym Pasja). Wizerunek brata Józefa wyłania się również ze świadectw pielgrzymów, pamiętających go osobiście. Ich wypowiedzi stanowią dodatkowe źródło informacji, jak brat Józef był postrzegany i jak wpływał na innych. Z przywołanych w artykule świadectw wyłania się postać skromnego, ubogiego człowieka, przemierzającego z nisko pochyloną głową dróżki, pogrążonego w głębokiej modlitwie. Swoją pełną pokory postawą przykuwał uwagę pielgrzymów, którzy chętnie obdarowywali go drobnymi datkami i prosili o modlitwę w różnych intencjach. W ich pamięci zapisał się przede wszystkim jako cichy pustelnik, „dziad” kalwaryjski.

EN

The article presents the character of Brother Józef Żarnowiecki (1913-2003), and aims to preserve the memory of one of the most recognisable characters at the sanctuary in Kalwaria Zebrzydowska. Brother Józef, for more than half of the century, was an ascetic in Kalwaria Zebrzydowska. Due to the secrecy of Brother Józef, not much direct information about him has been gathered. Therefore, the work was based on the publications such as: an article about Kalwarian’s hermits, an interview given by Brother Józef and a documentary titled Pasja [The Passion]. An image of Brother Józef emerges from testimonies of Kalwarian’s pilgrims as well. Their statements provide an additional source of information on how Brother Józef was perceived and what influence he had on others. From the quoted in the article testimonies, we obtain the character of a modest, poor person, traversing Kalwarian’s paths with his head bowed low down, deep in prayer. With his humble attitude, he attracted pilgrims’ attention, who willingly gave him small donations, and asked for prayers for various intentions. In their memory, he primarily remains a silent hermit, “a Kalwarian’s beggar.”

9

Uroczystosci zwiazane z wpisaniem na Liste Swiatowego Dziedzictwa UNESCO Krajobrazowego Zespolu Manierystycznego Parku w Kalwarii Zebrzydowskiej Wtorek, 9 maja 2000.

83%

van Hooff H.

Krajobrazy Dziedzictwa Narodowego

|

2000

|

nr 2

3-5

10

Kalwaria Zebrzydowska - oficjalne obchody wpisu na Liste Swiatowego Dziedzictwa UNESCO - 8, 9 maja 2000

83%

Werner B.

Krajobrazy Dziedzictwa Narodowego

|

2000

|

nr 2

10-20

11

Zbiornik wodny Świnna Poręba jako czynnik wzrostu konkurencyjności powiatu wadowickiego (rola zbiornika wodnego w rozwoju miast z nim sąsiadujących)

71%

Pływacz M.

|

2003

|

tom R. 100, z. 7-Ś

225--241

EN

The aim of this work is to demonstrate the great significance of a (water) reservoir as one of the factors influencing the increase of competitiveness of Wadowice district, especially the selected towns of the district such as Wadowice, Kalwaria Zebrzydowska and Lanckorona. In the context of creating the conditions and the environment to acquire a competitive advantage by the region, it seems to be justifiable that the Reservoir Świnna Poręba can be considered as a very attractive "megaproduct" of the region, and consequently as the factor increasing competitiveness of Wadowice district. The area and economic implications can have crucial importance to development of the towns close to the region of the future artificial lake. The potential advantages of the Reservoir Świnna Poręba, which is now under construction, can enrich significantly the offer of services and goods of Wadowice district, hence the reservoir can be an important element that strengthens the competitiveness of this district, particularly the its selected towns such as Wadowice, Kalwaria Zebrzydowska and Lanckorona. The marketing strategy and the regional promotion is directed precisely at the specific investment targets and based on the cultural and economic values of the mentioned towns combined with the merits Reservoir Świnna Poręba. The project is the common offer of local government and the local community, and seems to be the most effective "way" generating the increase of competitiveness of Wadowice district. Assuming that a competitiveness level of a specific town or region depends remarkably on the attractiveness of its offer, it seems to be natural to aim at creating such a marketing strategy that will consist of the most complex goods and services. The firm pro-development increase of a reservoir on a town situated in its direct sphere of influence seems to be confirmed by the investments already undertaken, for example in Poland - the Reservoir Żywiec, and in Europe - Gabczikowo in Slovakia.

12

Ojciec Stefan Antoni Podworski OFM – Duszpasterz (1854–1913)

67%

Rusecki OFM I. M.

|

2014

|

tom 23

|

nr 4

103-119

EN

This article presents Father Stefan Podworski – one of the most outstanding monks at the turn of the 19th and 20th centuries. In 2013 we celebrated the 100th anniversary of his death. Father Stefan Podworski stood out as a fervent priest with excellent organizational abilities. He was also a brilliant preacher with a strong, beautiful voice. Father Podworski worked in two monasteries: in Kalwaria Zebrzydowska and Alwernia. He rendered especially great services during preparations to the coronation of a miraculous painting of Kalwarian Blessed Virgin, which took place in 1887. Later, Father Podworski was very keen in spreading Her worship.

13

Kult poutních míst slezsko-polského pohraničí v českých kramářských písních 18. a 19. století

48%

Szturcová M.

|

nr 1

167-174

EN

The study focuses on the reflection of the cult of pilgrimage sites located in the territory of today’s Poland in pilgrim songs of Czech provenance from the 18th–19th century. Its focus of attention is on the songs to Częstochowa, which was a sought-after destination for pilgrims from Moravia and Silesia, and Kalwaria Zebrzydowska, which is very popular in Teschen Silesia. It also deals with the regional Frýdek-based printing house of František Orel, who published prints for sale at the Polish pilgrimage sites at the end of the 19th and early 20th century.