Wyniki wyszukiwania - Biblioteka Nauki

1

Comparative Arguments in the Legal Debate Over Judiciary Reform in Poland

100%

Ludwikowski R. R. , Kraśnicka I.

Krakowskie Studia Międzynarodowe

|

2021

|

nr nr 2 Globalne wyzwania u progu trzeciej dekady XXI wieku

95-118

XX

Reforma sądownictwa w Polsce rozpoczęła się w 2015 roku od wymiany sędziów w polskim Trybunale Konstytucyjnym, sądzie odpowiedzialnym za kontrolę konstytucyjności prawa. Reforma była kontynuowana poprzez zmiany ustaw dotyczących sędziów i sposobu funkcjonowania polskiego Sądu Najwyższego. Kontrowersje wokół reformy osiągnęły poziom międzynarodowy i wywołały reakcje instytucji europejskich oraz zaowocowały wyrokami Trybunału Sprawiedliwości.W artykule omówiono argumenty porównawcze (przykłady ze Stanów Zjednoczonych, Austrii, Francji czy Niemiec) dotyczące szeroko zakrojonej reformy sądownictwa, które były przedstawiane przez jej autorów w toku debat i jako odpowiedź na krytykę. (abstrakt oryginalny)

EN

The judiciary reform in Poland started in 2015 with the replacement of judges in the Polish Constitutional Tribunal, the court responsible for the judicial review. It continued with amendments of laws addressed to judges and functioning of the Polish Supreme Court. Controversies over the reform reached the international level and triggered reactions from the European institutions and resulted in judgments of the Court of Justice. The article deals with comparative arguments (examples from the United States, Austria, France or Germany) concerning the extensive judiciary reform that have been presented by its authors throughout the debates and as response to criticism. (original abstract)

2

Reformy sądownictwa administracyjnego w Polsce

75%

Kamiński M.

Acta Universitatis Lodziensis. Folia Iuridica

|

2022

|

nr nr 98 Reformy sądownictwa administracyjnego w państwach młodej demokracji

171-192

XX

Opracowanie dotyczy czynników mających wpływ na kształt polskiego sądownictwa administracyjnego, począwszy od ich koncepcyjnych wzorców w okresie międzywojennym, po czasy współczesne. W związku z tym w artykule przedstawiono historię reform sądownictwa administracyjnego oraz konstytucyjne i ustawowe podstawy polskiego sądownictwa administracyjnego i ich najważniejsze zmiany. W kolejnych częściach opracowania omówiono zagadnienia dotyczące struktury i organizacji wewnętrznej sądów administracyjnych, ich właściwość oraz pojęcie "sprawy sądowoadministracyjnej" jako przedmiotu postępowania przed sądem administracyjnym. Przybliżono też podstawowe zasady postępowania sądowoadministracyjnego oraz rodzaje i charakter rozstrzygnięć sądowych, w tym ich zaskarżalność, prawomocność i wykonalność. W ostatniej części zwrócono uwagę na wyzwania stojące przed polskim sądownictwem administracyjnym oraz perspektywy jego dalszych reform.(abstrakt oryginalny)

EN

The study concerns the factors influencing the shape of the Polish administrative judiciary, ranging from their conceptual patterns in the interwar period to the present day. Therefore, the article presents the history of administrative judiciary reforms as well as the constitutional and statutory foundations of the Polish administrative judiciary and their most important changes. The following parts of the study discuss issues related to the structure and internal organization of administrative courts, their jurisdiction and the concept of "administrative court case" as the subject of proceedings before an administrative court. The basic principles of administrative court proceedings as well as the types and nature of court decisions, including their appealability, validity and enforceability, were also discussed. The last part highlights the challenges faced by the Polish administrative judiciary and the prospects for its further reforms.(original abstract)

3

Reforma sądownictwa administracyjnego w Kazachstanie

75%

Shajachmetova A.

Acta Universitatis Lodziensis. Folia Iuridica

|

2022

|

nr nr 98 Reformy sądownictwa administracyjnego w państwach młodej demokracji

161-170

XX

Opracowanie dotyczy reformy sądownictwa administracyjnego w Kazachstanie, polegającej na organizacyjnym wyodrębnieniu sądów administracyjnych i ukształtowaniu ich jako systemu sadów o trójstopniowej strukturze. Zmianie tej towarzyszyła kodyfikacja postępowania sądowoadministracyjnego, która - odmiennie od metody regulacji prawnej w europejskich porządkach prawnych - polegała na uregulowaniu postępowania sądowoadministracyjnego łącznie z postępowaniem administracyjnym w jednym akcie prawnym: Kodeksie postępowania administracyjnego z 29 czerwca 2020 r. (obowiązującym od 1 lipca 2021 r.). Do cech charakterystycznych kazachskiego postępowania sądowoadministracyjnego należy dążenie sądu do jak najszybszego merytorycznego załatwienia sprawy. W tym celu ustanowiono zasadę aktywnej roli sądu z szerokimi jego obowiązkami w zakresie postępowania dowodowego i kontroli sądowej wykonania wyroku przez organ administracji. W obrębie procedury sądowoadministracyjnej widoczne są inspiracje niemiecką ustawą o sądownictwie administracyjnym. Dotyczy to, w szczególności, typów skarg oraz metod polubownego zakończenia sporu sądowego. Z uwagi na rozwijające się dopiero w Kazachstanie zasady sądowej kontroli administracji sąd został wyposażony w daleko idące środki przymusu procesowego. Przedstawiona analiza prowadzi do wniosku, że kazachski kodeks odpowiada utrwalonym w Europie standardom proceduralnym i z pewnością przyczyni się on do ugruntowania zasad praworządności w rozwijającym się dopiero od niedawna w tym kierunku kazachskim systemie prawnym.(abstrakt oryginalny)

EN

The study concerns the reform of administrative judiciary in Kazakhstan, consisting in the organizational separation of administrative courts and shaping them as a system of courts with a three-tier structure. This change was accompanied by the codification of administrative court proceedings, which - unlike the method of legal regulation in European legal orders - consisted in regulating administrative court proceedings together with administrative proceedings in one legal act: the Code of Administrative Procedure of June 29, 2020 (effective from July 1, 2021). The characteristic features of Kazakh administrative court proceedings are the court's efforts to resolve the matter as quickly as possible. To this end, the principle of an active role of the court was established with its broad obligations as regards the taking of evidence and judicial review of the execution of a judgment by an administrative authority. Within the court-administrative procedure, there are visible inspirations from the German act on administrative judiciary. This applies in particular to types of complaints and methods of amicable settlement of a court dispute. Due to the fact that the rules of judicial control of the administration were only developing in Kazakhstan, the court was equipped with far-reaching coercive measures. The presented analysis leads to the conclusion that the Kazakh code corresponds to the procedural standards established in Europe and it will certainly contribute to the consolidation of the rule of law in the Kazakh legal system which has only recently developed in this direction.(original abstract)

4

"Reforma stulecia" sądownictwa administracyjnego w Austrii - "nowa era" także dla sądownictwa administracyjnego w państwach młodej demokracji w Europie?

75%

Chvosta P.

Acta Universitatis Lodziensis. Folia Iuridica

|

2022

|

nr nr 98 Reformy sądownictwa administracyjnego w państwach młodej demokracji

37-54

XX

Celem opracowania jest przedstawienie założeń i skutków reformy sądownictwa administracyjnego w Austrii z 2012 r. (Verwaltungsgerichtsbarkeits-Novelle 2012). Reformę tę określa się w Austrii mianem "reformy stulecia", ponieważ była ona wynikiem największej i najdalej idącej zmiany w austriackiej konstytucji od czasu jej wejścia w życie w 1920 r. Reforma ta była długo dyskutowana, jednak ze względu na niechęć polityków austriackich do reform w tej dziedzinie, nie była ona już w istocie ani spodziewana, ani oczekiwana. Pojęcie "reformy stulecia" odzwierciedla również zdumienie szczęśliwym window of opportunity w austriackiej polityce, które pozwoliło na wdrożenie tej długo oczekiwanej reformy. Sformułowanie to nie powinno jednak przesłaniać faktu, że reforma sądownictwa administracyjnego w Austrii nie była w kontekście międzynarodowym szczególną innowacją: polegała ona raczej na w znacznej mierze spóźnionym dostosowaniu go do standardów międzynarodowych, aktualnych w innych państwach europejskich wiele lat wcześniej. Niemniej jednak reorganizacja systemu ochrony prawnej obejmuje również zmiany, które faktycznie stanowią w Austrii "nowy grunt". W kolejnych częściach opracowania, po dokonaniu przeglądu rozwoju historycznego oraz podstaw i ram "nowego" sądownictwa administracyjnego pod względem organizacyjnym i proceduralnym, przedstawiono bardziej szczegółowo charakterystyczne cechy obecnego systemu ochrony prawnej w Austrii.(abstrakt oryginalny)

EN

The aim of the study is to present the assumptions and effects of the administrative judiciary reform in Austria in 2012 (Verwaltungsgerichtsbarkeits-Novelle 2012). This reform is referred to in Austria as the "reform of the century" because it was the result of the largest and most far-reaching change to the Austrian constitution since its entry into force in 1920. This reform was long debated, but due to the reluctance of Austrian politicians to reform in this area, it was in fact neither expected nor hoped for. The notion of "reform of the century" also reflects the amazement at the happy "window of opportunity" in Austrian politics, which allowed the implementation of this long-awaited reform. This formulation should not, however, obscure the fact that the reform of administrative judiciary in Austria was not a particular innovation in an international context: rather, it consisted in largely late adaptation to international standards, valid in other European countries many years earlier. Nevertheless, the reorganization of the legal protection system also includes changes which in fact constitute "new ground" in Austria. In the following parts of the study, after reviewing the historical development and the foundations and framework of the "new" administrative judiciary in organizational and procedural terms, the characteristics of the current system of legal protection in Austria are presented in more detail.(original abstract)

5

Reformy sądownictwa administracyjnego na Węgrzech

75%

Barsi-Fodor B. É.

Acta Universitatis Lodziensis. Folia Iuridica

|

2022

|

nr nr 98 Reformy sądownictwa administracyjnego w państwach młodej demokracji

55-72

XX

Opracowanie dotyczy reform sądownictwa administracyjnego na Węgrzech, począwszy od lat. 80 XIX do czasów współczesnych. Zasadniczą część rozważań stanowi analiza pierwszej węgierskiej kodyfikacji postępowania sądowoadministracyjnego - ustawy nr I z 2017 r. o postępowaniu sądowoadministracyjnym, która jest wynikiem częściowo tylko zrealizowanego zamysłu ustawodawcy zmierzającego do stworzenia sądownictwa administracyjnego oddzielonego od sądownictwa powszechnego, wyposażonego we własną procedurę i instytucje. Plany te do dziś nie zostały w pełni urzeczywistnione - sądowa kontrola administracji (tak wcześniej, jak i obecnie) pozostała w rękach sądów powszechnych, a ustawa z 2017 r. zachowała status ustawy tylko częściowo niezależnej od kodeksu postępowania cywilnego, bowiem w licznych kwestiach o charakterze procesowym ustawa ta odwołuje się do przepisów kodeksu postępowania cywilnego. Obecnie sądowa kontrola administracji jest sprawowana na Węgrzech przez sądy dwóch instancji: w pierwszej instancji orzekają albo sądy wojewódzkie przez izby administracyjne albo, w przypadkach przewidzianych prawem, Kuria. Kuria orzeka w drugiej instancji i we wszystkich sprawach rewizyjnych.(abstrakt oryginalny)

EN

The study deals with the reforms of the administrative judiciary in Hungary from the 1880s to the present day. The main part of the considerations is the analysis of the first Hungarian codification of administrative court proceedings - Act No. I of 2017 on administrative court proceedings, which is the result of only partially implemented intention of the legislator aimed at creating an administrative judiciary separate from the common judiciary, equipped with its own procedure and institutions. These plans have not been fully implemented to this day - judicial control of the administration (both before and now) has remained in the hands of common courts, and the 2017 Act retained the status of an act only partially independent of the Code of Civil Procedure, as in many the procedural law, the act refers to the provisions of the Code of Civil Procedure. Currently, judicial control of administration in Hungary is exercised by courts of two instances: in the first instance, they are adjudicated by either provincial courts by administrative chambers or, in cases provided for by law, by the Curia. The Curia adjudicates in second instance and on all matters of revision. (original abstract)

6

Reformy sądownictwa administracyjnego w Czechach

75%

Kandalec P.

Acta Universitatis Lodziensis. Folia Iuridica

|

2022

|

nr nr 98 Reformy sądownictwa administracyjnego w państwach młodej demokracji

73-84

XX

Obecny kształt sądownictwa administracyjnego w Czechach jest wynikiem zdarzeń sprzed 1 stycznia 2003 r., kiedy powstał obecny Naczelny Sąd Administracyjny. Data ta jest kluczowa, a wszystko, co wydarzyło się przed nią, należy postrzegać jako elementy historycznego rozwoju tego sądownictwa. W związku z tym w opracowaniu wyróżniono dwa okresy w historii rozwoju czeskiego sądownictwa administracyjnego: 1) działalność czechosłowackiego Naczelnego Sądu Administracyjnego w latach 1918-1952 oraz 2) działalność sądownictwa administracyjnego w latach 1992-2002. W kolejnej części opracowania przedstawiono obecny stan czeskiego sądownictwa administracyjnego, eksponując znaczenie działalności orzeczniczej Naczelnego Sądu Administracyjnego oraz poczynań ustawodawcy zmierzających do likwidacji problemu przeciążenia tego sądu. Wynikiem tych działań ustawodawcy była reforma przeprowadzona w 2021 r., polegająca na ograniczeniu dostępu do sądu drugiej instancji w niektórych sprawach.(abstrakt oryginalny)

EN

The present shape of the administrative judiciary in the Czech Republic is the result of events before January 1, 2003, when the present Supreme Administrative Court was established. This date is crucial, and everything that happened before it should be seen as elements of historical development of the administrative judiciary. Therefore, the study distinguishes two periods in the history of the development of the Czech administrative judiciary: 1) the activity of the Czechoslovak Supreme Administrative Court in 1918-1952 and 2) the activity of the administrative judiciary in 1992-2002. The next part of the study presents the current state of the Czech administrative judiciary, highlighting the importance of the judicial activity of the Supreme Administrative Court and the actions of the legislator aimed at eliminating the problem of overloading this court. The result of these actions by the legislator was the reform carried out in 2021, consisting in limiting access to the court of second instance in certain cases.(original abstract)

7

Reformy sądownictwa administracyjnego w Ukrainie

75%

Zuieva L.

Acta Universitatis Lodziensis. Folia Iuridica

|

2022

|

nr nr 98 Reformy sądownictwa administracyjnego w państwach młodej demokracji

139-146

XX

Historia powstania sądownictwa administracyjnego w Ukrainie sięga XIX w., jednak dopiero po odzyskaniu niepodległości rozpoczął się właściwy proces jego rozwoju. Sądy administracyjne, jako niezależne organy wymiaru sprawiedliwości, zostały przewidziane w ukraińskiej Konstytucji dopiero od 2016 r., a obecny system tych sądów obejmuje: Sąd Najwyższy, apelacyjne i rejonowe sądy administracyjne. Postępowanie przed sądami administracyjnymi reguluje Kodeks sądownictwa administracyjnego Ukrainy z 2005 r. Celem opracowania jest ukazanie wyzwań stojących przed ukraińskim sądownictwem administracyjnym oraz sformułowanie postulatów mających na celu poprawę jego funkcjonowania. Do najważniejszych z nich należy zapewnienie jednolitości orzecznictwa Sądu Najwyższego oraz unowocześnienie przepisów o postępowaniu administracyjnym.(abstrakt oryginalny)

EN

The history of the establishment of administrative judiciary in Ukraine dates back to the 19th century, but only after regaining independence did the process of its development begin. Administrative courts have only been envisaged in the Ukrainian Constitution as independent judicial organs since 2016, and the current system of these courts includes: the Supreme Court, appellate courts and district administrative courts. Proceedings before administrative courts are governed by the Code of Administrative Judiciary of Ukraine of 2005. The aim of the study is to present the challenges facing the Ukrainian administrative judiciary and to formulate postulates aimed at improving its functioning. The most important of these include ensuring the uniformity of the case law of the Supreme Court and modernizing the provisions on administrative proceedings.(original abstract)

8

Reformy sądownictwa administracyjnego w Serbii

75%

Radošević R.

Acta Universitatis Lodziensis. Folia Iuridica

|

2022

|

nr nr 98 Reformy sądownictwa administracyjnego w państwach młodej demokracji

107-120

XX

Sądowa kontrola administracji w Serbii ma długą, ponad 150-letnią tradycję. Początkowo kontrolę tę sprawowała Rada Stanu, zorganizowana według wzorów francuskich. Po II wojnie światowej wszelkie przejawy sądownictwa administracyjnego zniesiono, by przywrócić je już w 1952 r., kiedy to kompetencję do rozstrzygania sporów administracyjnych powierzono sądom powszechnym, które w tych sprawach orzekały w ramach specjalnych izb. Ostatnia faza rozwoju sądownictwa administracyjnego rozpoczęła się na nowo wraz z utworzeniem sądownictwa wyspecjalizowanego, a mianowicie z chwilą powołania w 2010 r. sądu administracyjnego. Sąd ten nie jest już częścią administracji, tak jak miało to miejsce przed II wojną światową, lecz częścią systemu sądownictwa. Sądowa kontrola administracji opiera się na konstytucyjnie gwarantowanym prawie do rzetelnego procesu sądowego. Oznacza to, że sąd administracyjny orzeka w rozsądnym terminie na podstawie prawa i faktów ustalonych w toku publicznej rozprawy, a jego wyrok może zostać wydany w ramach jurysdykcji ograniczonej (czego skutkiem jest wyrok kasacyjny) lub jurysdykcji pełnej (w ramach której sąd sam rozstrzyga w sprawie). Ta faza rozwoju sądowej kontroli administracji nie jest jednak zakończona, bowiem sądownictwo administracyjne w Serbii ma jednostopniową strukturę, a w związku z tym postępowanie sądowoadministracyjne jest zawsze jednoinstancyjne. Rodzi to potrzebę dalszych reform, mających na celu wprowadzenie dwuinstancyjności sądownictwa administracyjnego oraz zwiększenie jego efektywności.(abstrakt oryginalny)

EN

Judicial control of the administration in Serbia has a long tradition of over 150 years. Initially, this control was exercised by the Council of State, organized according to French models. After World War II, all forms of administrative judiciary were abolished and reinstated as early as 1952, when the competence to resolve administrative disputes was entrusted to common courts, which adjudicated these cases in special chambers. The last phase of the development of administrative judiciary began anew with the creation of specialized judiciary, namely with the establishment of an administrative court in 2010. This court is no longer part of the administration, as it was before World War II, but part of the judicial system. Judicial control of administration is based on the constitutionally guaranteed right to a fair trial. This means that the administrative court decides within a reasonable time on the basis of the law and facts established in the course of a public hearing, and its judgment may be delivered in limited jurisdiction (resulting in a cassation judgment) or full jurisdiction (where the court itself decides the case). This phase of the development of judicial control of the administration is not finished, however, as the administrative judiciary in Serbia has a single-stage structure, and therefore administrative court proceedings are always one-instance. This raises the need for further reforms aimed at introducing two-tier administrative judiciary and increasing its efficiency.(original abstract)

9

Reformy sądownictwa administracyjnego na Litwie

75%

Paužaitė-Kulvinskienė J.

Acta Universitatis Lodziensis. Folia Iuridica

|

2022

|

nr nr 98 Reformy sądownictwa administracyjnego w państwach młodej demokracji

121-138

XX

Opracowanie dotyczy reform sądownictwa administracyjnego na Litwie, począwszy od okresu międzywojennego i znaczenia w tym okresie myśli prof. Mykolasa Römerisa, po czasy współczesne. Litewski model ochrony prawnej przed działaniami administracji publicznej opiera się na art. 111 ust. 2 litewskiej konstytucji, który przewiduje możliwość powołania sądów wyspecjalizowanych do rozpatrywania spraw administracyjnych. Od 2001 r. sądownictwo to jest dwuinstancyjne: składa się z okręgowych sądów administracyjnych jako sądów pierwszej instancji i Naczelnego Sądu Administracyjnego. Jest ono elementem systemu sądownictwa, ale jest oddzielone od sądownictwa powszechnego i konstytucyjnego.Litewskie sądownictwo administracyjne uchodzi obecnie za bardzo nowoczesne, uwzględniające postępowe tendencje europejskie. Jego cechą charakterystyczną są m.in. rozbudowane formy alternatywnego załatwiania sporów publicznoprawnych, takie jak postępowania przedsądowe, ugoda, czy mediacja. Ustawodawca litewski nie ustaje jednak w wysiłkach jego dalszej modernizacji. Przedmiotem aktualnej dyskusji jest reforma postępowania odwoławczego, zakładająca zwiększenie efektywności tego postępowania poprzez wprowadzenie mechanizmu filtrowania skarg wnoszonych do sądu drugiej instancji.(abstrakt oryginalny)

EN

The study concerns the reforms of the administrative judiciary in Lithuania, starting from the interwar period, and the importance of prof. Mykolas Römeris, to modern times. The Lithuanian model of legal protection against actions of public administration is based on Art. 111 sec. 2 of the Lithuanian Constitution, which provides for the possibility of establishing specialized courts to hear administrative cases. Since 2001, this judiciary has two instances: it consists of district administrative courts as courts of first instance and the Supreme Administrative Court. It is part of the judicial system but is separate from the common and constitutional courts.The Lithuanian administrative judiciary is now considered to be very modern, taking into account progressive European trends. Its characteristic feature are, among others extensive forms of alternative settlement of public law disputes, such as pre-trial proceedings, settlement or mediation. The Lithuanian legislator, however, continues efforts to modernize it further. The subject of the current discussion is the reform of the appeal procedure, assuming an increase in the effectiveness of this procedure by introducing a filtering mechanism for complaints brought to the court of second instance.(original abstract)

10

Reformy sądownictwa administracyjnego w Chorwacji

75%

Banić S.

Acta Universitatis Lodziensis. Folia Iuridica

|

2022

|

nr nr 98 Reformy sądownictwa administracyjnego w państwach młodej demokracji

85-105

XX

Celem opracowania jest wykazanie, że reforma chorwackiego sądownictwa administracyjnego z 2010 r. nie przyniosła oczekiwanych rezultatów. Nastąpiła wówczas zmiana charakterystycznej cechy sądowej kontroli administracji - w miejsce rozstrzygania sporów prawnych co do legalności aktu administracyjnego wprowadzono nieograniczoną kompetencję orzeczniczą sądów administracyjnych. W wyniku reformy wprowadzono też nowe instytucje, takie jak: kontrola legalności aktów ogólnych, umów administracyjnych, ochrona sądowa przed czynnościami i bezczynnością administracji itp. Ponadto, sądownictwo administracyjne zorganizowano po raz pierwszy jako dwuinstancyjne. Jednakże, pomimo wprowadzenia pełnych kompetencji orzeczniczych (jurysdykcji nieograniczonej), chorwackie sądownictwo administracyjne pozostało w okowach sporu o legalność, a sposób interpretacji przepisów przez sądy w nowym stanie prawnym w dużej mierze nawiązuje do wzorców wcześniejszego ustroju socjalistycznego - jest on wąski, formalistyczny i czysto literalny, bez uwzględnienia kontekstu czy szczególnych okoliczności danego przypadku. Główną tego przyczyną jest nieodpowiednie wykształcenie i dokształcanie sędziów, brak ich specjalizacji oraz niechęć samego Naczelnego Sądu Administracyjnego do zmiany ustalonych, aktualnych w dawnych warunkach ustrojowych wzorców i praktyk, do zaakceptowania swojej nowej pozycji i interpretacji przyznanych mu uprawnień w ramach nowego, zmienionego stanu prawnego.(abstrakt oryginalny)

EN

The purpose of this study is to show that the 2010 Croatian administrative judiciary reform did not bring the expected results. As a result of the reform, the characteristic feature of judicial control of administration has changed - instead of resolving legal disputes as to the legality of an administrative act, unlimited judicial competence of administrative courts has been introduced. As a result of the reform, new institutions were introduced, such as: control of the legality of general acts, administrative contracts, judicial protection against actions and inactivity of the administration, etc. Moreover, the administrative judiciary was organized for the first time as two-instance. However, the Croatian administrative judiciary, despite introducing its full jurisprudence (unlimited jurisdiction), is still content with controlling the legality of administrative acts, and the way the courts interpret the provisions in the new legal status largely follows the patterns of the former socialist system - it is narrow, formalistic and purely literal, without taking into account the context or the specific circumstances of a given case. The main reason for this is the inadequate education and training of judges, the lack of their specialization and the reluctance of the Supreme Administrative Court itself to change the established patterns and practices valid in the old system conditions, to accept its new position and interpret the powers granted to it under the new, changed legal status.(original abstract)

11

Władza sądownicza według Konstytucji Republiki Białoruś

63%

Lwowna Z. L.

Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska. Sectio G. Ius

|

1999

|

tom 46

9-25

XX

Autorka omówiła fundamentalne podstawy prawne władzy sądowniczej, zagwarantowane w Konstytucji Republiki Białoruś z 15 marca 1994 roku. Rozważania, w pierwszej kolejności dotyczyły konstytucyjnych podstaw władzy sądowniczej (m.in. wyłączności, niezawisłości, praworządności, jawności), a dalej struktury systemu sądowego Republiki Białoruś (sądy powszechne, gospodarcze i szczególne).

EN

This paper is concerned with the problem of the judiciary authority in the light of the 1994 Constitution of the Belarussian Republic. The changes brought in the Republic by the Constitution are a successive stage of the judicial reform begun in 1992. The Belarussian judicature is based on generally recognised regulations of international law, as well as on native historical experience and the progressive achievements of other countries. It ensures the protection of civil rights, liberties and legal interests. The 1995 law on the judicature and the status of judges in the Belarussian Republic has further expanded the constitutional principles. The term 'judiciary authority' appeared in Belarus for the first time after 1917 when it ceased to be applied. At present the judiciary authority is the system of independent courts of law. The paper discusses the organisational principles of the judicature: those of exlusiveness, independence, legality, combination of collegiality and single-judge rule, open proceedings, participation of the intrested parties, the binding character of legal decisions, appeal aginst decisions, appointment of judges, appolitical impartiality of judges, the right to being tried in a court of law, presumption of innocence, and the right to legal assistance. Whitin the judicature there are common courts of law, economic courts and courts of special jurisdiction. (original abstract)

12

Generalne rozgraniczenie dóbr w świetle ustawodawstwa Sejmu Wielkiego

63%

Ślusarczyk S.

Zeszyt Naukowy / Wyższa Szkoła Ekonomii, Prawa i Nauk Medycznych w Kielcach

|

2007

|

nr nr 8 Prace z zakresu nauk społecznych

231-254

XX

Przedmiotem niniejszego artykułu jest przedstawienie uregulowań dwóch ustaw dotyczących akcji rozgraniczenia dóbr z grudnia 1791 roku. Przebieg rozgraniczenia Sejm Wielki uregulował w odrębny sposób dla obu członów federacyjnej Rzeczypospolitej Obojga Narodów. Rozgraniczenie miało na celu kompleksowe i powszechne uregulowanie sporów granicznych pomiędzy wszystkimi kategoriami dóbr ziemskich: szlacheckimi, miejskimi, kościelnymi i królewskimi. W postępowaniu, zwłaszcza na Litwie, zapewniono wszystkie podstawowe gwarancje procesowe dla zgodnego z prawdą materialną rozstrzygania o granicach. Jak ustalił autor, ustawy powyższe mogą stać się też cennym przyczynkiem dla korekty poglądów nauki na zakres przeprowadzanej w tym czasie reformy sądownictwa. (abstrakt oryginalny)

EN

Subject of this article is presentation of regulations of two acts concerning property's distinction, which are passed in December 1791. Course of distinction Great Seym normalized in two ways for each part of federal Republic od Two Nations. Goal of this distinction was a comprehensive and general regulation of border litigations between all sorts of properties: noble, urban, church and royal. In proceedings, particularly in Lituania, are secured all process guaranties for consistent with material true decision about borders. As author finds, this act may be very usefull for correction of scientific wiews on range of judicial refor after 1791. (original abstract)

13

Europejski Trybunał Praw Człowieka - przegląd orzecznictwa (październik-grudzień 2022 r.) wraz z obszernym omówieniem wyroku Juszczyszyn v. Polska - wyrok z 5.10.2022 r., Izba (Sekcja I), skarga nr 35599/20

63%

Nowicki M. A.

|

2023

|

nr nr 1-2 (783)

130-157

XX

Prezentowany przegląd orzecznictwa stanowi omówienie najistotniejszych poglądów wyrażonych przez Europejski Trybunał Praw Człowieka w wyrokach wydanych w okresie październik-grudzień 2022 r., dotyczących: prawa do życia, zakazu tortur, prawa do rzetelnego procesu sądowego, wolności od samooskarżenia, wolności myśli, sumienia i wyznania, wolności wypowiedzi, ochrony własności, prawa do wolnych wyborów, zakazu dyskryminacji. Przegląd ten uzupełnia obszerne streszczenie wyroku Europejskiego Trybunału Praw Człowieka (Sekcja I) w sprawie Juszczyszyn przeciwko Polsce, dotyczącego środków dyscyplinarnych wobec tego sędziego.(abstrakt oryginalny)

EN

The review of the case-law presents the most significant views expressed in judgments issued by the European Court of Human Rights between October and December 2022, concerning: right to life, prohibition of torture, right to a fair trial, privilege against self-incrimination ,freedom of thought, conscience and religion, freedom of expression,protection of property, right to free elections, prohibition of discrimination. The review is followed by a comprehensive summary of the judgment of the European Court of Human Rights (Section I) in the case Juszczyszyn v. Poland concerning disciplinary measures against the judge.(original abstract)

14

Wysokość wpisu od skargi kasacyjnej - uwagi krytyczne

63%

Kwietko-Bębnowski M.

Przegląd Podatkowy

|

2019

|

nr nr 7

50-54

XX

Od początku reformy sądownictwa administracyjnego w 2004 r., która spowodowała powstanie nowych zasad związanych z postępowaniem kasacyjnym, nikt w zasadzie nie podważał prawidłowości regulacji w zakresie wysokości wpisów od skarg kasacyjnych. Uważna lektura rozporządzenia Rady Ministrów z 16.12.2003 r. w sprawie wysokości oraz szczegółowych zasad pobierania wpisu w postępowaniu przed sądami administracyjnymi 1 - dalej rozporządzenie - w połączeniu z przepisami ustawy z 30.08.2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - dalej p.p.s.a. - zmusza jednak do krytycznej oceny dokonanej regulacji, zwłaszcza w odniesieniu do skarg kasacyjnych od wyroków wojewódzkich sądów administracyjnych uwzględniających skargę i uchylających zaskarżony akt administracyjny. W omawianych przepisach rozporządzenia można doszukiwać się wręcz naruszenia prawa do sądu. (abstrakt oryginalny)

EN

From the start of the reform of administrative courts in 2004, when new principles of cassation proceedings emerged, nobody in principle challenged the correctness of regulations on the amounts of entry fees on cassation complaints. However, a careful reading of the Regulation of the Council of Ministers of 16 December 2003 on the amounts and detailed rules of collection of entry fees in proceedings before administrative courts (the 'Regulation') in combination with the Act of 30 August 2002 - Law on Proceedings before Administrative Court, calls for a critical assessment of the introduced norms, especially with respect to cassation complaints against judgments of provincial administrative courts where the appeal is granted and the challenged administrative instrument is set aside. In the above provisions of the Regulation one may even find an infringement of the right to fair trial. (original abstract)

15

Dwuinstancyjne sądownictwo administracyjne - zagadnienia ustrojowe

63%

Kania M.

Zeszyty Naukowe / Górnośląska Wyższa Szkoła Handlowa w Katowicach

|

2003

|

nr nr 17 Zeszyt Naukowy Katedry Prawa i Administracji

51-65

XX

W niniejszym artykule przedstawiona została problematyka dotycząca ustrojowej płaszczyzny reformy sądownictwa administracyjnego. Szczegółowo omówiony został w nim ustrój wojewódzkich sądów administracyjnych i Naczelnego Sądu Administracyjnego jak również zagadnienia związane z pozycją sędziów sądów administracyjnych. We wprowadzeniu do rozważań na temat ustroju sądów przedstawiona została geneza prac nad głównymi projektami ustaw reformującymi sądownictwo administracyjne. Ponadto artykuł zawiera rys historyczny sądownictwa administracyjnego na ziemiach polskich łącznie ze zwięzłym omówieniem zagadnień ustrojowych ciągle jeszcze obowiązującej ustawy o Naczelnym Sądzie Administracyjnym z 1995 roku. (fragment tekstu)

16

Wezwanie do usunięcia naruszenia prawa - zbędny element w przepisach procedury sądowoadministracyjnej?

63%

Szewczyk E.

Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny

|

2019

|

nr nr 3

101-114

XX

Polski model sądowej kontroli administracji zakłada, że stanowi ona element wieńczący system weryfikacji działań administracji. W związku z tym samo uruchomienie postępowania sądowoadministracyjnego wymaga wyczerpania środków zaskarżenia, bądź - do niedawna - zwrócenia się z wezwaniem do usunięcia naruszenia prawa. W wyniku reformy sądownictwa administracyjnego w połowie 2017 r. ten środek prawny został wyeliminowany z przepisów ustawy - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (u.p.p.s.a.). Autorka udziela odpowiedzi na pytanie, w jakiej mierze zabieg wyeliminowania wezwania do usunięcia naruszenia prawa - z przepisów u.p.p.s.a. - warunkujący dotychczas skuteczność wniesienia skargi do sądu administracyjnego był uzasadniony i czy zerwanie z utrwalonym sposobem kwestionowania aktywności i braku aktywności administracji publicznej można ocenić pozytywnie. Przy tej okazji wskazuje, że mimo wykluczenia tego środka prawnego z przepisów u.p.p.s.a. nadal funkcjonuje on w polskim prawodawstwie. (abstrakt oryginalny)

EN

The Polish model of judicial control of the administration assumes that it is the element crowning the system of verification of administrative activities. Therefore, the mere launch of court administrative proceedings requires the exhaustion of appeals or, until recently, a call to remove the infringement. As a result of the reform of the administrative courts in mid-2017, this legal measure was eliminated from the provisions of the Act on Proceedings before Administrative Courts (APAC). The author answers the question of the extent to which the procedure of eliminating the summons to remove the violation of law from the provisions of the APAC - which had hitherto conditioned the effectiveness of lodging a complaint to the administrative court - was justified, and whether breaking with the fixed way of challenging acts and actions referred to in Article 3 para. 2 item 4 and 4a may be assessed positively. On this occasion, she indicates that despite the exclusion of this legal measure from the provisions of the APAC, it still functions in Polish legislation. (original abstract)

17

Reformy sądownictwa administracyjnego w państwach młodej demokracji (analiza prawnoporównawcza)

63%

Krawczyk A.

Acta Universitatis Lodziensis. Folia Iuridica

|

2022

|

nr nr 98 Reformy sądownictwa administracyjnego w państwach młodej demokracji

5-19

XX

Opracowanie stanowi wynik prawnoporównaczej analizy kierunków reform sądownictwa administracyjnego w państwach młodej demokracji: Polski, Czech, Litwy, Chorwacji, Serbii, Węgier, Ukrainy, Gruzji i Kazachstanu, w nawiązaniu do wzorów wypracowanych w starych demokracjach europejskich, głównie w Austrii i Niemczech. Wygłoszone na międzynarodowej konferencji naukowej: Reformy sądownictwa administracyjnego w państwach młodej demokracji (10-11.06.2021 r. WPiA UŁ) referaty na temat reform sądownictwa administracyjnego w każdym z tych państw koncentrowały się na trzech zagadnieniach: 1) współczesne wyzwania praworządności a sądownictwo administracyjne, 2) kierunki przemian w krajowych systemach sądownictwa administracyjnego, 3) przyszłość sądownictwa administracyjnego. Treść opracowania nawiązuje do tego układu zagadnień, który odzwierciedla etapy rozwoju sądownictwa administracyjnego w państwach młodej demokracji. Płynące z przeprowadzonej analizy wnioski pokazują wyniki reform na każdym z tych etapów - od konstytucjonalizacji zasady praworządności, przez usamodzielnienie się procedury sądowoadministracyjnej, aż po etap obecnych, niezwykle trudnych wyzwań nie tylko procesowej natury.(abstrakt oryginalny)

EN

The study is the result of a legal comparative analysis of the directions of reforms in the administrative judiciary in the countries of young democracy: Poland, the Czech Republic, Lithuania, Croatia, Serbia, Hungary, Ukraine, Georgia and Kazakhstan. The analysis was carried out with reference to the patterns developed in old European democracies, mainly in Austria and Germany. Papers on reforms of the administrative judiciary in each of these countries were delivered at the international scientific conference: Reforms of administrative judiciary in the countries of young democracy (10-11.06.2021, Faculty of Law and Administration, University of Lodz). They focused on three issues: 1) contemporary challenges of the rule of law and administrative judiciary, 2) directions of changes in the national systems of administrative judiciary, 3) the future of administrative judiciary. The content of the study refers to this system of issues, which reflects the stages of development of administrative judiciary in the countries of young democracy. The conclusions drawn from the analysis show the results of reforms at each of these stages - from the constitutionalization of the rule of law, through the independence of the court-administrative procedure, to the stage of the present, extremely difficult challenges, not only of a procedural nature.(original abstract)

18

Postępowanie w przedmiocie nominacji sędziowskich w czeskim porządku prawnym

63%

Sułkowski J.

Acta Universitatis Lodziensis. Folia Iuridica

|

2009

|

nr nr 70

123-136

XX

Ustrój organów władzy sądowniczej jest ważny nie tylko z powodów instytucjonalnych (postrzeganych w aspekcie wzajemnego oddziaływania władz), ale też z uwagi na ochronę wolności lub praw podmiotów prawa prywatnego. Nie można więc obojętnie spoglądać na regulacje prawne dotyczące nominacji sędziowskich. Ta swoista procedura rekrutacyjna - z uwagi na dożywotnie, co do zasady, piastowanie funkcji sędziego - jest jednym z elementów niezawisłości sędziów i niezależności sądów. Regulacja prawna postępowania nominacyjnego sędziów w prawie czeskim jest dość skromna, być może z tego właśnie powodu w 2005 i 2006 r. wyniknęły na jej tle spory, których rozwiązanie przyniosło nowe wypowiedzi sądów administracyjnych. Pozycja sędziów jest przedmiotem bezustannej dyskusji3 , stąd analiza stanu prawnego odnoszącego się do tej problematyki może prowadzić do sformułowania wniosków przydatnych do wykorzystania na gruncie polskiego prawa ustrojowego. (fragment tekstu)

EN

The analysis of the procedure for appointment of judges shows that it is mostly influenced by the judicial community. Diminishing influence of the executive branch on the consecutive stages of the procedure is also apparent. There are no doubts that a right of access to the public service should be based on the clear and universal principles (i.e. principle of equality). The Czech constitutional law corresponds to European standards. It is worth emphasizing that the constitutionalization above-mentioned principles could give more guarantees to the judicial power. The procedure of appoint judges in the Czech Republic is characteristic because of two reasons. Firstly, the procedure consists of several steps (administrative-judicial, governmental, presidential), secondly its substantial part is not the subject of the regulation. In the procedure, the President goes beyond the sphere in which he embodies the majesty of the state and operates as an organ of public administration, there must be control of such actions. If we assume that, under the check and balance principle, the President of the Republic has to have real influence on the appointment procedure, a system of protection of candidates for judges should be established. (original abstract)

19

The Average Citizen Vs. The Court: Polish Citizens Trust in the Judiciary in the Period of Judicial Reforms (From 2015 to the Present)

63%

Wacławska W.

|

2018

|

nr Vol. 6, Iss. 1

22-33

EN

The Constitutional Crisis, which started in 2015 and has resulted in several bills aiming to "repair" the functioning of this institution, has undermined Polish citizens' trust not only in political institutions such as the Sejm and the President but also in the judiciary. Th e level of trust in public institutions in general tends to be low in Polish society, but recent events and the circumstances in which the bills regarding the Constitutional Tribunal, common courts, the National Council of the Judiciary and the Supreme Court were passed, has led to a politicization of judicial institutions. Society, though, is very divided and opinions of the judiciary may vary and may depend on political preferences as well as many other factors. The aim of this paper is to examine the attitude of Polish society towards the judiciary in the period of time from 2015 until now. I will also analyze the public campaign Just courts (Sprawiedliwe sądy) in the context of media content's infl uence on public perception of the judiciary. Th e findings of this analysis could also contribute to the explanations of government's ability to pass the bills with decreasing protest from the population even though the bills were deemed unconstitutional. (original abstract)

20

Finanse sądów gminnych w Królestwie Polskim w latach 1876-1915

63%

Bereza A.

|

tom 50/51

7-30

XX

Po klęsce powstania styczniowego rozpoczęto w polityce wewnętrznej Rosji działania unifikacyjne wobec kolejnych sfer życia publicznego Królestwa Polskiego. Nie ominęło to również sądownictwa, które jednak potrafiło utrzymać swoją odrębność aż do 1876 roku. Był to skutek sporów i dyskusji nad kształtem reformy, tj. zakresem zmian rosyjskich ustaw sądowych z 1864 roku przed ich zastosowaniem w Królestwie Polskim, jak i walki politycznej na wysokich szczeblach administracji rosyjskiej. Ostateczny wynik długich prac przygotowawczo- legislacyjnych stanowiły akty prawne reformujące ustrój sądownictwa w Królestwie Polskim, zatwierdzone przez cesarza Aleksandra II w dniu 19 II/3 III 1875 roku i ogłoszone ukazem Senatu Rządzącego z 6/18 III 1875 roku. W ślad za tym wydano kolejne akty prawne przygotowujące wprowadzenie reformy sądowej w życie w Królestwie Polskim z dniem 1/13 VII 1876 roku. (fragment tekstu)

EN

Communal courts initiated in the Polish Kingdom in 1876 were in the system of courts of common law the institution of peace administration of justice. The principle of the choice of the communal court staff as well as financing through collection of money by the tenants of the court district, gave them the attributes of a self-governing organ. Costs per person and chancellery costs were very low in the beginning. Russian authorities tried thereby to enlist cooperation of the local population for the new communal courts, since it is this population that incurred the costs of the courts' maintenance. Unfortunately, it had a negative effect also on their functioning. The problems related to the obtainment of financial means from local population causing serious disturbances in courts' activity, inclined the tsarism to reform the mechanism of financing communal courts. Since 1888, the direct collection made by commune inhabitants for the maintenance of the communal court was replaced by budgeting from the State Treasury. Taking advantage of specialized tax office, a number of fees were extracted (including court fees introduced in peace courts in 1882), which allowed to finance new, slightly higher since 1888 costs of the maintenance of communal courts. (original abstract)