Wyniki wyszukiwania - Biblioteka Nauki

1

ITALIA NORWIDA JAKO CAŁOŚĆ (Z PROBLEMÓW ESTETYKI TEOLOGICZNEJ)

100%

Kuczera-Chachulska B.

Colloquia Litteraria

|

2017

|

nr 22

PL

Norwid’s Italy as a Whole. Problems in Theological AestheticsThe article analyzes several of Norwid’s most celebrated poems (w weronie, Fortepian Szopena, among others) and points to a significant proximity of the poet’s notion of art and Hans Urs von Balthasar’s theological-aesthetic thought. The common space of reflection of these two thinkers denotes an understanding of art as a means and medium for the expression of the biblical Revelation. The article further explores such perception of the ex- pression of theological truths (in von Balthasar’s terminology: theological aesthetics), especially as it becomes prominent in Norwid’s work engaging in the ‘Italian’ themes.

2

Il coronimo "Italia/Włochy": significati, etimologie, equivalenti, omonimi, antonomasie

89%

Gałkowski A.

Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia de Cultura

|

2017

|

nr 9(1) "Gli orizzonti dell’italianistica: tradizione, attualita e sfide di ricerca"

37-47

IT

L’autore dell’articolo si concentra sui problemi che riguardano il coronimo Italia e il suo equivalente nella lingua polacca, Włochy. Descrive i significati e le ipotesi sulle etimologie del coronimo dal punto di vista sincronico e diacronico. Confronta l’uso delle varianti Włochy e Italia in polacco con riferimenti culturali all’origine delle due forme risalenti all’antichità prelatina, nel caso d’Italia, e a quella germanica e slava, nel caso di Włochy, confuso spesso con il suo paronimo Wołochy. Segnala la problematica della transonimizzazione del coronimo Italia nei processi della formazione di antroponimi e crematonimi e del loro funzionamento pragmatico nella comunicazione. Estrae un campione di antonomasie classiche e nuove del toponimo Italia. Nel caso di queste ultime si tratta, nella maggior parte delle occorrenze, dell’assegnazione delle valenze stereotipate all’immagine racchiusa nell’antonomasia in forma di slogan pubblicitari evocativi.

PL

Artykuł przedstawia wyniki badania onomastycznego choronimu Italia i jego ekwiwalentu w języku polskim – Włochy. Autor wskazuje znaczenia onomastyczne i kulturowe oraz przywołuje hipotezy dotyczące choronimu z punktu widzenia synchronicznego i diachronicznego. Zestawia użycie wariantów Włochy oraz Italia w języku polskim z nawiązaniami kulturowymi do źródła obydwu form – w przypadku Italii sięgającego starożytności prełacińskiej, w przypadku Włoch i paronimu Wołochy – cywilizacji germańskiej i celtyckiej. Sygnalizowana jest ponadto kwestia transonimizacji choronimu Italia w procesach słowotwórczych antroponimii i chrematonimii oraz ich funkcjonowania pragmatycznego w komunikacji. Autor omawia przy tym serię antonomazji klasycznych i nowych toponimu Italia. W przypadku tych ostatnich zazwyczaj chodzi o nadanie wartości wyrażającej stereotypy dotyczące Włoch, np. poprzez treść sloganów reklamowych nawiązujących do obrazów konceptualnych kojarzonych z Włochami.

3

Sulla ricezione e le traduzioni italiane di Italia di Maria Konopnicka

89%

Amenta A.

Kwartalnik Neofilologiczny

|

2021

|

nr 1

43-56

PL

Celem artykułu jest przedstawienie włoskich przekładów wierszy ze zbioru Italia autorstwa Marii Konopnickiej wydanych pomiędzy 1916 a 1929 rokiem. Tekst zawiera przegląd ich recepcji w prasie włoskiej, w ramach której można wyróżnić trzy modele odczytywania utworów polskiej poetki, nieraz ściśle ze sobą powiązane: interpretacja w kluczu patriotycznym, lektura krytyczno-literacka i popularyzatorska prezentacja. Na końcu artykułu zostaje podjęta próba wyjaśnienia uznania, jakie zyskała Konopnicka we Włoszech w pierwszych dekadach XX w.

EN

The paper aims at presenting an outline of the Italian translations of the poetry collection Italia by the poetess Maria Konopnicka published between 1916 and 1929. An overview of their reception in the Italian press will be provided, showing three reading strategies: a patriotic interpretation, a critical analysis, and a promoting presentation, sometimes closely interwoven. Finally, an attempt to explain Konopnicka’s artistic recognition in Italy in the early XX century will be supplied.

4

Z podróży włoskiej. Fra Angelico .Wniebowzięcie – o nieznanym wierszu Marii Konopnickiej z cyklu „Madonna”

89%

Zwolińska A.

Colloquia Litteraria

|

2023

|

tom 34

|

nr 1

127-145

EN

The article admonishes a forgotten and poorly recognised poem by Maria Konopnicka entitled „Fra Angelico. Wniebowzięcie”, which was first published in „Biblioteka Warszawska” in 1898 with the poet’s annotation: „Z cyklu Madonna”. Konopnicka included the above-mentioned lyrical cycle in the poetic volume „Italia”. The author of the article insists on a reminder of the poem and puts forward research hypotheses concerning possible reasons for konopnicka’s resignation from the „Fra Angelico. Wniebowzięcie” lyric in the „Italia” volume published in 1901. This work is not mentioned by „Nowy Korbut”, nor by Jan Czubek in his edition of the poet’s works - it can therefore be considered an unknown poem by Maria Konopnicka.

5

Reflections on Italian architecture of the Renaissance, or a subjective travel journal of an architect

75%

Bojęś-Białasik A.

Czasopismo Techniczne. Architektura

|

2015

|

tom Y. 112, iss. 3-A

7--21

EN

The academic journey to Italy in 2014 had the merits of the author being able to get to know in person the Italian monuments of Antiquity, Middle Ages and the Renaissance, and to gather original documentation for academic and teaching purposes. There were many themes in the journey that were worth mentioning in the article, but the chosen ones concern the specificity of the architecture of Italian Renaissance period, especially the works of two outstanding representatives: Filippo Brunelleschi and Andrea Palladio. Because of the author’s individual research preferences (history of architecture and architectural research) the choice of works is subjective, but aims at full depiction of the variety of presented themes and the possibility of utilizing them in the didactic process.

PL

Efektem podróży naukowej odbytej w 2014 r. do Włoch była przede wszystkim możliwość zapoznania się z autopsji z zabytkami architektury włoskiej: antycznej, średniowiecznej i renesansowej, a także zgromadzenie autorskich materiałów dokumentacyjnych służących celom naukowym i dydaktycznym. Spośród wielu wątków tematycznych podróży zdecydowano się przybliżyć te, które dotyczyły specyfiki architektury renesansu włoskiego, a zwłaszcza twórczości jej dwóch wybitnych przedstawicieli: Filippa Brunelleschiego i Andrei Palladia. Ze względu na rodzaj zainteresowań autorki, skupionych zarówno na historii architektury, jak i badaniach architektonicznych, dobór omówionych przykładów ma charakter subiektywny, ale dąży do pełnego zobrazowania różnorodności przedstawianej tematyki oraz możliwości jej przełożenia na proces dydaktyczny.

6

Miłosz. Północ - Południe (intuicje i fragmenty)

71%

Olejniczak J.

Fabrica Litterarum Polono-Italica

|

2022

|

nr 4

1-18

IT

L’autore “legge” la poesia di Czesław Miłosz, seguendo le impronte italiane lasciate in essa. Sono sia echi di viaggi in Italia e in giro per l’Italia documentati nella biografia del poeta, che tracce derivate dalla lettura di scrittori italiani, dal fascino per la pittura, l’architettura e il paesaggio modellato dall’uomo. Tutti questi indizi – come risulta  – ci introducono ai motivi più significativi della poesia dell’autore di Gucio zaczarowany, così come agli elementi della tradizione letteraria che sono fondamentali per quella poesia. Sono anche un’immagine dell’evoluzione della poetica di Miłosz. Il saggio è scritto nella poetica di un frammento, con l’autore che condivide le sue intuizioni interpretative piuttosto che fornire conclusioni inequivocabili. Egli pone domande sui misteri contenuti nelle poesie di Miłosz, piuttosto che fornire risposte inequivocabili e definitive. In un certo senso, “invita” a  studiare le poesie dell’autore di Trzy zimy. Queste “tracce” italiane, tuttavia, portano a  una conclusione sulla coerenza dell’opera poetica di Miłosz.

EN

The author interprets Czesław Miłosz’s poetry, following the Italian traces left in it. These are both echoes of travels to Italy and traces derived from reading Italian writers, fascination with painting, architecture and the landscape shaped by man. All these traces introduce the most important motifs of the poetry of the author of “Gucio Enchanted,” as well as the essential elements of the literary tradition for this poetry. They are also an image of the evolution of Miłosz’s poetics. The essay is written in the poetics of the fragment. Rather than drawing unambiguous conclusions, its author shares his interpretative intuitions. He carries out a careful inquiry into the secrets contained in Miłosz’s poems rather than presenting definitive answers. In a  way, it “invites” you to study the poems of the author of “Three Winters.” These Italian “traces” lead, however, to the conclusion about the coherence of Miłosz’s poetic work.

PL

Autor „czyta” poezję Czesława Miłosza, podążając za pozostawionymi w niej włoskimi śladami. Są nimi zarówno echa udokumentowanych w biografii poety podróży do Włoch i po Włoszech, jak i tropy wywodzone z lektury włoskich pisarzy, fascynacji malarstwem, architekturą oraz ukształtowanym przez człowieka pejzażem. Wszystkie te tropy – jak się okazuje – wprowadzają w najistotniejsze motywy poezji autora Gucia zaczarowanego, a także w zasadnicze dla tej poezji elementy tradycji literackiej. Są też obrazem ewolucji poetyki Miłosza. Esej napisany jest w poetyce fragmentu, jego autor raczej dzieli się interpretacyjnymi intuicjami, niż stawia jednoznaczne konkluzje. Raczej stawia pytania o tajemnice zawarte w wierszach Miłosza, niż udziela jednoznacznych i zamykających odpowiedzi. Niejako „zaprasza” do studiowania wierszy autora Trzech zim. Te włoskie „ślady” prowadzą jednak do konkluzji o spójności dzieła poetyckiego Miłosza.

7

Obraz Longobardów w "Liber Pontificalis". Od inwazji na Italię do upadku królestwa (568/569–774)

71%

Dawczyk M.

Przegląd Nauk Historycznych

|

2020

|

tom 19

|

nr 1

5-36

EN

The article concerns the image of the Lombards in Liber Pontificalis, the chronicle of papal pontificates, which represented point of view of popes and their environment. In biographies of popes from the end of 6th century the Lombards appeared quite often as invaders plundering Italy however, due to generally laconic and reporting character of those vitae, information which concerned the Lombards was short and deprived of clear rhetorical features. In biographies from 7th century the Lombards were absent. The Lombards became the object of biographers’ interest in 8th century along with resuming Lombard military pressure. Biographies from that period were literary expanded and focused on Lombard rulers. The image of the kings was quite diverse in them though all were treated as danger for the Apostolic See. In the case of king Liutprand, positive elements was noticed as well. The image of Ratchis is similar. Aiustlf was described in extreme negative way because he attempted to conquer Rome. The median of the images of Liutprand and Aisutlf is the image of king Desiderius. Right is the claim, that the negative image of the Lombards in that period was attached to the lack of earlier intensive contact between them and papacy, which escalated in Rome the feeling of unfamiliarity and memory of the danger they were in 6th century. It seems however that the crucial factor, influencing on the image of the Lombards in Liber Pontificalis, was just the necessity to present the popes in the most positive way, what was done at the cost of the Lombards.

PL

Artykuł dotyczy obrazu Longobardów w Liber Pontificalis, kronice pontyfikatów papieży, reprezentującej punkt widzenia biskupów Rzymu i ich otoczenia. W biogramach papieży z końca VI w. Longobardowie pojawiają się stosunkowo często, jako najeźdźcy pustoszący Italię. Jednak ze względu na ogólnie lakoniczny i sprawozdawczy charakter tych vitae informacje dotyczące ludu są krótkie i pozbawione wyraźnych cech retorycznych. W biogramach z VII w. Longobardowie są nieobecni. Związane jest to najprawdopodobniej z faktem, że w tym czasie przestali stanowić dla Rzymu bezpośrednie zagrożenie. Longobardowie stali się ponownie przedmiotem zainteresowania autorów biogramów papieży w VIII w., wraz ze wznowieniem longobardzkiej presji militarnej. Biogramy z tego okresu są bardzo rozbudowane literacko i skupiają się głównie na poczynaniach władców longobardzkich. Obraz królów jest dość zróżnicowany, choć wszyscy traktowani są jako zagrożenie dla Stolicy Apostolskiej. W przypadku Liutpranda odnotowywane są jednak także elementy, które stawiają go w pozytywnym świetle. Podobny jest wizerunek Ratchisa. W skrajnie negatywny sposób przedstawiony został Aistulf, dążący otwarcie do zdobycia Rzymu. Wypadkową wizerunków Liutpranda i Aistulfa jest natomiast obraz ostatniego longobardzkiego króla – Dezyderiusza. Słuszne jest twierdzenie, że za negatywny obraz Longobardów w tym okresie odpowiada w pewnym stopniu brak wcześniejszych intensywnych kontaktów między nimi a papiestwem, potęgujący poczucie obcości i pamięć o zagrożeniu, jakie stwarzali pod koniec VI w. Wydaje się jednak, że kluczowym czynnikiem, wpływającym na wizerunek Longobardów w Liber Pontificalis, była po prostu konieczność przedstawienia w jak najlepszym świetle kolejnych papieży i podejmowanych przez nich działań, co odbywało się kosztem stanowiących zagrożenie Longobardów.

8

The Influence of Mediterranean Culture on Polish Cuisine in the Middle Ages and the Early Modern Era

71%

Smołucha J.

Perspektywy Kultury

|

2020

|

tom 30

|

nr 3

105-114

PL

W artykule poruszona została kwestia wpływów śródziemnomorskich na kuchnię polską w okresie po przyjęciu pod koniec X wieku chrześcijaństwa. Ten wiekopomny akt wprowadził Polskę w obszar niezwykle bogatej kultury zakotwiczonej w tradycji grecko-rzymskiej, silnie oddziałującej również na życie codzienne przedstawicieli wszystkich warstw polskiego społeczeństwa. Autor zwrócił uwagę na różnorodność tych kontaktów, do których zaliczyć należy podróże duchownych, misje dyplomatyczne oraz wyjazdy młodzieży na studia. Duży wpływ na przemiany w obrębie kultury stołu wywarły też handel i wymiana gospodarcza oraz działalność nad Wisłą włoskich kupców i rzemieślników. Za moment przełomowy należy uznać przybycie do Krakowa w 1518 roku w towarzystwie licznego dworu Bony Sforzy, która została żoną króla polskiego Zygmunta I.

EN

The article explores the Mediterranean influences on Polish cuisine in the centuries that followed the adoption of Christianity at the end of the 10th century. This memorable act brought Poland into the circle of Western culture anchored in the Greco-Roman tradition, which also heavily impacted the everyday life of representatives of all strata of Polish society. The author draws attention to the variety of such contact, which includes the journeys of clergymen, diplomatic missions, and trips of young people to universities. Trade and economic exchange, as well as the activity of Italian merchants and craftsmen on the Vistula, also had a strong bearing on the refashioning of the culinary culture. The breakthrough moment was the arrival in Krakow in 1518 of Bona Sforza-who became the wife of the Polish king Sigismund I-and her many courtiers.

9

Viva l’Italia: Carducci, uno strano Nobel

63%

Scarsella A.

Fabrica Litterarum Polono-Italica

|

2022

|

nr 4

1-7

EN

This article reconstructs the atmosphere surrounding the award of the Nobel Prize for Literature to Giosue Carducci in 1906, highlighting his anachronism and overtly nationalist and latent anti-Habsburg motivations. However, the twentieth-century reception of Carducci, from Benedetto Croce’s remarks to the opinions formulated at the dawn of 1968, would continue to emphasize his essential place in the canon of modern Italian poetry.

PL

W artykule Autor rekonstruuje atmosferę, jaka towarzyszyła przyznaniu literackiej Nagrody Nobla Giosue Carducciemu w 1906 roku, podkreślając jego anachronizm oraz jawnie nacjonalistyczne i utajone antyhabsburskie motywacje. Jednak dwudziestowieczna recepcja Carducciego, począwszy od uwag Benedetta Crocego aż do opinii formułowanych u progu 1968 roku, nadal będzie podkreślać jego istotne miejsce w kanonie współczesnej poezji włoskiej.

IT

Si ricostruisce l'atmosfera che accompagnònel 1906 il conferimento del Premio Nobel per la letteratura a Giosue Carducci, sottolinenandone l'anacronsmo e le motivazioni esplicitamente nazionalistiche e sotterraneamente antiasburgiche. Tuttavia, la ricezione novecentesca di Carducci, da Croce fino alle soglie del 1968 continuerà a ribadirne la priorità nel canone della poesia italiana moderna.

10

Przyczynek do dyskusji nad faszystowskim prawem gospodarczym

63%

Marszał M.

Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio G (Ius)

|

2019

|

tom 66

|

nr 1

EN

Italian fascism was not limited only to political issues, but it also covered important socio-economic problems. The basic element of Italian political doctrine was corporatism, which had a decisive influence on the shape of Italian legislation process in the field of constitutional, administrative, tax, commercial, labor and social security law. Corporate solutions created relations of the individual towards nation and citizen towards the state. From one point of view, the fascist socio-economical program denied the liberal free trade economy, but from the other, it was a counterbalance for a developing social ideology of class conflict, which was proclaimed by the socialists and communists. The idea of fascist corporatism in Italy gave a vision of social peace. It also improved the functioning of the government by subordination of trade unions to the state and by suppressing social divisions on the employer – employee line. The purpose of this study was to present fascist commercial law and it’s importance for economic policy of Mussolini state. The basic legal acts from the period of 1922 till 1939, which are related to fascist economy, were analyzed.

PL

Włoski faszyzm nie ograniczał się tylko do postulatów politycznych, lecz także podejmował ważne problemy społeczno-gospodarcze. Elementem konstytutywnym włoskiej doktryny był korporacjonizm, który miał decydujący wpływ na kształt włoskiego ustawodawstwa dotyczącego prawa konstytucyjnego, administracyjnego, podatkowego, gospodarczego, a także prawa pracy i ubezpieczeń społecznych. Korporacyjne rozwiązania kreowały stosunek jednostki wobec narodu, obywatela wobec państwa. Faszystowski program gospodarczo-społeczny stanowił z jednej strony zaprzeczenie liberalnej gospodarki wolnorynkowej, a z drugiej przeciwwagę dla zdobywającej poklask społeczny ideologii walki klas głoszonej przez socjalistów i komunistów. Idea faszystowskiego korporacjonizmu we Włoszech dawała wizję pokoju społecznego i perspektywę usprawnienia państwa przez podporządkowanie związków zawodowych państwu oraz tłumiła podziały społeczne na linii pracodawca – pracownik. Przedmiotem artykułu było przedstawienie faszystowskiego ustawodawstwa gospodarczego i jego znaczenia dla polityki ekonomicznej państwa Mussoliniego. Przeanalizowano podstawowe akty prawne z lat 1922–1939 dotyczące faszystowskiej gospodarki.

11

Il paese dei campi – wloska polityka segregacji i izolacji wobec Romow

63%

Malik E.

Studia Romologica

|

2016

|

tom 9

167-183

EN

The article is an analyze of the Italian policy towards the Roma and Sinti at national and local levels on the example of the capital – Rome. The policy of spatial isolation of the Roma in the so-called campi nomadi – the camps for groups of migratory policy which was used since 80-ties of 20th century has led to the institutionalization segregation policy. The culmination of the practice of discrimination against the Roma community in Italy has become the program Emergenza Nomadi started in 2008. At the time, which introduced anti-Roma procedures leading to the explicit and systematic human rights violations

12

Editoria per l’infanzia oggi in Italia

63%

Boero P.

Italica Wratislaviensia

|

2017

|

nr 8.2

53-67

EN

The revolution started by Gianni Rodari (1920–1980) led Italian children’s literature to new significant aims: outstanding picture books, a great starting point for more challenging readings, refined writers, and educational and formative series.

IT

La rivoluzione iniziata da Gianni Rodari (1920–1980) ha portato la letteratura italiana per l’infanzia a nuovi scopi significativi: degli albi illustrati eccezionali, un punto di partenza formidabile per un numero maggiore di letture impegnative, di scrittori raffinati e di serie educazionali e formative.

13

La Padova di August Fryderyk Moszyński

63%

Łukaszewicz J.

Italica Wratislaviensia

|

2021

|

nr 12.1

123-140

EN

This article is dedicated to the image of Padua in the diary of August Fryderyk Moszyński (1731–1786), a close collaborator of King Stanislas August Poniatowski, architect, director of royal buildings, and promoter of the Warsaw theatre. The diary, which covers a journey to France and Italy (1784–1786), has been partially published in the original French version (1930; 2010) and Polish translation (1970). The diary is remarkable for Polish 18 th -century odeporic literature due to its critical approach, quasi-scientific character, and interest in contemporary developments. In this article, the author establishes the dates of Moszyński’s stay in Padua and then analyses elements such as the descriptions, impressions, and assessments of urban environments; buildings, pictures, people, and events; as well as cultural and scientific life. The portrait of Padua drawn by Moszyński is compared with that which emerges from other travelogues and texts presented to the Polish public at the time, in particular with the description of Italy that appeared in the Warsaw journal "Pamiętnik Historyczno- Polityczny" in 1787. The analysis of the travelogue passages relating to the two stays in Padua confirms the versatility of the traveller. The description of Padua by Moszyński is multifaceted, often ironic and personal. He wrote as an expert in architecture and urban spaces; a connoisseur of theatre; a builder of scientific instruments; an admirer of Renaissance artists; a lover of truth in art; and a sharp and critical observer. The last part of the article is dedicated to the circumstances of Moszyński’s death, which, contrary to what may be suggested by the diary, did not occur in Padua but in Venice (on 3 July 1786, at the famous Leon Bianco inn).

IT

L’articolo è dedicato all’immagine di Padova nel Diario di viaggio in Francia e in Italia (1784–1786) di August Fryderyk Moszyński (1731–1786), stretto collaboratore del re Stanislao Augusto Poniatowski, architetto, direttore di edifici reali, promotore del teatro di Varsavia. Il diario è stato parzialmente pubblicato in francese (1930, 2010) e in traduzione polacca (1970). Nella letteratura odeporica polacca del Settecento si distingue per il suo approccio critico, il carattere quasi scientifico e l’interesse per il presente. Una volta fissate le date dei soggiorni a Padova, vengono analizzati elementi quali descrizioni, impressioni e valutazioni relative ad ambienti urbani, edifici, quadri, persone ed eventi, nonché la vita culturale e scientifica. Il ritratto di Padova disegnato da Moszyński è messo a confronto con altri odeporici dell’epoca e quello che emerge da testi su argomenti simili presentati al pubblico polacco nello stesso periodo, in particolare con la descrizione dell’Italia apparsa a puntate sulla rivista varsaviana "Pamiętnik Historyczno-Polityczny" nel 1787. L’analisi dei brani del diario relativi ai due soggiorni a Padova conferma la versatilità del viaggiatore. La descrizione di Padova è sfaccettata, spesso ironica e personale. Moszyński scrive da esperto di architettura e di spazi urbani, conoscitore di teatro, costruttore di strumenti scientifici, ammiratore di artisti rinascimentali, amante della verità nell’arte, osservatore acuto e severo. L’ultima parte del saggio è dedicata alle circostanze della morte di Moszyński, che – contrariamente a quanto affermato in alcune fonti e a quanto suggerito dal diario stesso – non è avvenuta a Padova, bensì a Venezia (il 3 luglio 1786, nella famosa locanda del Leon Bianco).

14

Przywołania i deskrypcje ruin w dzienniku podróży Walerii Tarnowskiej do Italii

63%

Mazurkowa B.

Tematy i Konteksty

|

2022

|

tom 17

|

nr 12

240-255

EN

The main part of this study is preceded by information on the subject of dynamically increasing, since the beginning of the 18th century, participation of Polish women from wealthy houses in social life. It can be confirmed by, among others, their travels abroad to e.g. Italy with its rich resources in the form of works of art including those preserved from ancient times being of great interest then. In the main stream of investigation the author focuses on the preserved French travel journal (“Mes voyages”) of the journey that Waleria from the Stroynowskis Tarnowska undertook to Italy in years 1803–1804 with her husband Jan Feliks and her father Walerian. The analytical and interpretational considerations refer to the fragments concerning the buildings observed by the countess during her Italian journey, which were to a various degree damaged by the power of time or human activity and that was indicated by singled out synonymous terms used for ruins. The crucial aspect of this reflection is concretisation of Tarnowska’s impressions depicted in descriptions from close contact with antique and modern edifices, not too rarely preserved in a remnant form. According to the author of this study references to and descriptions of ruins in the analysed journal are the expression of not a genuine passion but rather of the influence of contemporary fashion for ancient times and great curiosity for the world during the first journey abroad and the will to see and then record in writing all that was required to see during this Italian trip. They also prove psychologically conditioned perception of wors of art.

PL

Zasadniczą partię rozprawy poprzedzają informacje na temat dynamicznie wzrastającego od XVIII wieku udziału w życiu społecznym Polek z zamożnych domów, czego przejawem były także ich zagraniczne wojaże, prowadzące m.in. do Italii z przebogatymi zasobami dzieł sztuki, w tym również zachowanych starożytności cieszących się ówcześnie powszechnym zainteresowaniem. W głównym toku dociekań autorka skupia się na zachowanym w rękopisie francuskim dzienniku podróży (Mes voyages), którą Waleria ze Stroynowskich Tarnowska odbyła do Włoch w latach 1803–1804 wraz z mężem Janem Feliksem i ojcem Walerianem. Analityczno-interpretacyjne rozważaniach obejmują fragmenty relacji dotyczące obserwowanych przez hrabinę w trakcie włoskiego wojażu budowli w różnym stopniu zniszczonych siłą czasu lub wskutek działalności człowieka, na co wskazują wyodrębnione synonimiczne określenia ruin. Istotnym aspektem dociekań jest konkretyzacja utrwalonych w deskrypcjach wrażeń, jakich Tarnowskiej dostarczał w Italii bliski kontakt z antycznymi i nowożytnymi gmachami, nierzadko zachowanymi w formie szczątkowej. Według autorki rozprawy, przywołania i deskrypcje ruin analizowanym dzienniku są wyrazem nie tyle autentycznej pasji, ile raczej oddziaływania ówczesnej mody na starożytności oraz wielkiej ciekawości świata w czasie pierwszej podróży zagranicznej i chęci obejrzenia, a następnie utrwalenia w zapisach tego wszystkiego, co w czasie włoskiego wojażu należało zobaczyć. Świadczą również o uwarunkowanym psychologicznie odbiorze dzieł sztuki.

15

Mapy Sienkiewicza

62%

Gielata I.

Fabrica Litterarum Polono-Italica

|

2022

|

nr 4

1-16

IT

Il saggio è dedicato ai viaggi italiani di Henryk Sienkiewicz. La prospettiva del Grand Tour, santificata da secoli di tradizione, è qui sostituita da un’esperienza maladica. La morte di sua moglie, che morì di tubercolosi lasciando orfani due figli, con dannò Sienkiewicz ad una vita in costante tensione, in uno stato di ansia febbrile. Ed è la registrazione di questa ansia, paura, “febbre” – che costituisce la traccia testuale, la registrazione cartografica dell’esperienza della disgregazione.

EN

The article is devoted to the Italian travels of Henryk Sienkiewicz. The perspective of the time-honored “Grand Tour” is replaced here by a maladic experience. The death of his wife, who died of tuberculosis, orphaned two children, condemned Sienkiewicz to a life of constant tension, in some state of feverish anxiety. And it is the record of this anxiety, fear, „fever” that constitutes a text trace, a cartographic record “mapping” the experience of disintegration.

PL

Artykuł poświęcony włoskim podróżom Henryka Sienkiewicza. Perpektywa uświęconego wielowiekową tradycją Grand Tour zastąpiona zostaje tu jednak doświadczeniem maladycznym. Śmierć Marii, która zmarła na gruźlicę osierociwszy dwójkę dzieci, skazała Sienkiewicza na życie w ciągłym napięciu, w jakimś stanie rozgorączkowanego niepokoju. I właśnie zapis owego niepokoju, lęku, "gorączki" - stanowi tekstowy ślad, kartograficzny zapis "mapujący" doświadczenia rozpadu.

16

Caparezza e la lingua del rap italiano. Annarita Miglietta: Sulla lingua del rap italiano. Analisi quali-quantitativa dei testi di Caparezza. Firenze 2019, 126 p.

51%

Ajres A.

Fabrica Litterarum Polono-Italica

|

2022

|

nr 4

1-8

EN

Miglietta’s work insists on qualities of texts by Italian rapper, Caparezza. Because of the use he does with the language, it is pretty hard to find for him and for his songs a unique definition. The conceptual premise of the work in question is that the rapper from Molfetta represents something other than what we have heard up in Italy to this moment, and that we can compare him and his rhymes to poetry lines. The vocabulary is what probably most distinguishes Caparezza from the surrounding environment. An important part of his lexicon is joined to literature and the literary samples represent another indication of the specificity of Caparezza's work compared to most Italian rappers. The rapper from Molfetta makes use of literary quotations in abundance and in a meaningful way, without relegating himself to a fashion quotation. He quotes for example in his texts Quasimodo, Leopardi, Manzoni, Dante Alighieri and some of his songs are directly inspired by writers (i.e. Dickens, Canzone a metà). In Italy he belongs to a kind of rap that we can call “intellectual”, or PhD rap, which has some similiarities with Polish intelingentny rap.

PL

Książka Annarity Miglietty (Sulla lingua del rap italiano. Analisi quali-quantitativa dei testi di Caparezza. Firenze 2019) kładzie nacisk na artystyczne walory tekstów włoskiego rapera Caparezzy. Ze względu na to, jak muzyk używa języka, trudno jest znaleźć dla niego i jego piosenek jakąś unikalną, ogólną definicję. Konceptualnym założeniem omawianej monografii pozostaje fakt, że ukazuje ona dokonania rapera z Molfetty jako novum – praktykę odmienną od wszystkiego, co do tej pory słyszeliśmy we Włoszech. Miglietta przekonuje, że możemy artystę i jego „rymy” porównać do technik obecnych w wielu wierszach lirycznych. Słownictwo jest bez wątpienia tym, co najbardziej odróżnia Caparezzę od innych twórców gatunku. Ważna część jego dokonań odsyła do kulturowej tradycji, a „literacki” charakter dzieł stanowi kolejny przejaw specyfiki twórczej Caparezzy, różniący go od wielu innych włoskich raperów. Muzyk z Molfetty często i w znaczący sposób wykorzystuje literackie cytaty, nie sprowadza ich jednak do „modnego gestu”. Cytuje w swoich tekstach fragmenty dzieł m.in. Quasimodo, Leopardiego, Manzoniego, Dantego Alighieri, a niektóre z jego piosenek są szeroko i bezpośrednio inspirowane dokonaniami wielkich pisarzy (np. Dickensa).

IT

Il lavoro di Miglietta insiste sulla qualità dei testi del rapper italiano Caparezza. A causa dell'uso che egli fa del linguaggio, è piuttosto difficile trovare per lui e per le sue canzoni una definizione univoca. La premessa concettuale dell'opera in questione è che il rapper di Molfetta rappresenti qualcosa di diverso da quello che abbiamo sentito in Italia fino a questo momento, e che possiamo paragonare lui e le sue rime a versi di poesia. Il vocabolario è ciò che probabilmente distingue maggiormente Caparezza dall'ambiente circostante. Una parte importante del suo lessico è legata alla letteratura e i samples letterari rappresentano un'ulteriore indicazione della specificità dell'opera di Caparezza rispetto alla maggior parte dei rapper italiani. Il rapper di Molfetta fa uso di citazioni letterarie in abbondanza e in modo significativo, senza relegarsi a un citazionismo alla moda. Cita ad esempio nei suoi testi Quasimodo, Leopardi, Manzoni, Dante Alighieri e alcune sue canzoni sono direttamente ispirate agli scrittori (es. Dickens, "Canzone a metà"). In Italia appartiene a un tipo di rap che possiamo chiamare “intellettuale”, o PhD rap, che ha alcune somiglianze con il rap "inteligentny" polacco.

17

Second world war, communism and post-communism in Albania, an equilateral triangle of a tragic trans-Adriatic story. The Eftimiadi’s Saga

51%

Muner P.

Academicus. International Scientific Journal

|

2014

|

nr 09

69-78

EN

The complicated, troubled and tragic events of a wealthy family from Vlorë, Albania, which a century ago expanded its business to Italy, in Brindisi and Trieste, and whose grand land tenures and financial properties in Albania were nationalized by Communism after the Second World War. Hence the life-long solitary and hopeless fight of the last heir of the family to reconquer his patrimony that had been nationalized by Communism. Such properties would have been endowed to a planned foundation, which aims at perpetuating the memory of his brother, who was active in the resistance movement during the war and therefore hung by the Germans. His main institutional purpose is to help students from the Vlorë area to attend the University of Trieste. The paper is a travel in time through history, sociology and the consolidation of a state’s fundamentals, by trying to read the past aiming to understand the presence and save the future. The paper highlights the need to consider past models of social solidarity meanwhile renewing the actual one. This as a re-establishment of rule and understanding, a strategy to cope with pressures to renegotiate the social contract, as a universal need, by considering the past’s experiences as a firm base for successful social interaction. All this, inside a story which in the first look seems to be too personal and narrow, meanwhile it highlights the present and the past in a natural organic connection, dedicated to a nation in continuous struggle for its social reconstruction.

18

Polityka religijna Teodoryka Wielkiego w nowym ujęciu?

51%

Prostko-Prostyński J.

Kwartalnik Historyczny

|

2018

|

tom 125

|

nr 1

PL

Artykuł podejmuje krytyczną dyskusję z hipotezami przedstawionymi w najnowszej książce poświęconej polityce religijnej Teodoryka Wielkiego, władcy Ostrogotów i Rzymian w Italii. Książka ta, pióra Moniki Ożóg, została opublikowana dwukrotnie: po raz pierwszy w wersji polskiej (2012) i po raz drugi w wersji angielskiej (2016). The article enters into a critical discussion with the hypotheses put forward in the most recent book on the religious policy of Theodoric the Great, the ruler of the Ostrogoths and Romans in Italy. The book, by Monika Ożóg, was published twice: first in the Polish language (2012), and then in English (2016).

19

L’arredamento dell’Ambasciata d’Italia a Varsavia. Nuove acquisizioni documentarie

51%

D'Agostino A.

Biuletyn Historii Sztuki

|

2023

|

tom 85

|

nr 1

117-144

EN

The present essay, aimed at reconstructing the history of the works of art which furnish the Italian Embassy in Warsaw, originates from the study of archival documents from the STRP Fund (formerly the Technical Service of Patrimonial Reconnaissance) kept at the General Directorate of Archaeology Fine Arts and Landscape of the Ministry of Culture (MIC). The fund consists of the documentation, mostly unpublished, produced by the Technical Service, which was created in 1993 as a Commission, conceived by Minister Alberto Ronchey, with the aim of taking a census of cultural assets granted in external storage by state museums to entities in Italy and abroad, which in 1995 had been transformed into a Service reporting directly to the General Secretariat of the Ministry itself but was suspended in 2003. The last patrimonial reconnaissance was carried out at the Italian Embassy in Warsaw twenty-one years ago and since then no more checks have been done. Therefore, in addition to analyzing the history of the works of art chosen to furnish the Embassy since 1922, the essay updates the data and gives new interpretations on the events that, both before and after the 2nd World War, led to its furnishing; moreover, it is meant to be a food for thought regarding the protection of Italian artistic heritage which since the first decades of the last century until the present has been in external storage without due control.

IT

Il presente lavoro, volto a ricostruire la storia dell’arredamento dell’Ambasciata d’Italia a Varsavia, ha origine dallo studio dei documenti d’archivio del Fondo STRP (ex Servizio Tecnico di Ricognizione Patrimoniale) conservato presso la Direzione Generale Archeologia Belle Arti e Paesaggio del Ministero della Cultura (MIC). Il fondo è costituito dalla documentazione – perlopiù inedita – prodotta dal Servizio Tecnico, nato nel 1993 come Commissione, voluta dal Ministro Alberto Ronchey, con l’obiettivo di censire i beni culturali concessi in deposito esterno dai musei del demanio ad enti in Italia e all’estero. Nel 1995 la Commissione fu trasformata in Servizio alle dirette dipendenze del Segretariato Generale del Ministero stesso ma nel 2003 venne sospeso. Ben ventuno anni fa fu effettuata l’ultima ricognizione patrimoniale presso l’Ambasciata d’Italia a Varsavia e da allora più nessun controllo è stato fatto. Pertanto, questo lavoro, oltre ad analizzare la storia delle opere d’arte scelte per arredare l’Ambasciata fin dal 1922, ne aggiorna i dati e dà nuove interpretazioni sulle vicende che, sia prima che dopo la Seconda Guerra Mondiale, portarono al suo arredamento; inoltre, vuole essere uno spunto di riflessione sulla tutela di quel patrimonio artistico italiano che ancora oggi, fin dai primi decenni del secolo scorso, si trova in deposito esterno senza i dovuti controlli.

20

Apulia, region do odkrycia. Podróż z Kazimierą Alberti

51%

Satalino R.

Fabrica Litterarum Polono-Italica

|

2019

|

nr 1

149-183

IT

The goal of this article is to show one of the travelogue of the series Italia celebre e sconosciuta (Famous and unknown Italy) by Kazimiera Alberti: Segreti di Puglia (Apulia’s secrets). It is a kind of travel discovering the secrets of Apulian land. The author expresses all the admiration for the landscapes, but above all for the monuments of this region. The history, architecture, myths and legends enrich the pages of her book. She encourages the reader to visit Apulia, revealing only some of her mysteries. Next to Kazimiera Alberti and her husband, we start the exploration of what this land has to offer to the visitors.

PL

Celem artykułu jest prezentacja utworu Kazimiery Alberti Segreti di Puglia (Tajemnice/Sekrety Apulii), który został opublikowany w ramach drugiego tomu serii zatytułowanej Italia celebre e sconosciuta (Włochy Znane i Nieznane). Podążając za Alberti, odkrywamy w jej relacji z podróży niektóre sekrety ziemi apulijskiej mało znane nie tylko cudzoziemcom, lecz również włoskiemu czytelnikowi. Autorka zachwyca się architekturą, zabytkami, krajobrazem apulijskim, ponadto przedstawia w szczegółach życie codzienne, zwyczaje, tradycje, a także po mistrzowsku wprowadza czytelnika w historię regionu, wzbogaconą o mity i legendy. Utwór Kazimiery Alberti jest doskonałym zaproszeniem do odkrycia tego fascynującego, choć mało znanego regionu.