The article analyses the 1996 novel Eureka Street by the Northern Irish writer Robert McLiam Wilson as an example of historical novel discussed in the context of its evolution influenced by the developments in the theory of historiography. Set in the 1990’s Belfast, the novel is both a panorama of the Northern Irish society divided religiously and politically, and a satire on Northern Irish reality and politics. Most importantly, however, it is a romance, which constitutes the generic dominant of the novel and which on the one hand locates it in the venerable tradition of historical romance à la Walter Scott, and on the other introduces essential modifications. The most important of them is the changed concept of history, whose elevated status of an explicatory, unified metanarrative is substituted with several micro-histories; important, too is metafiction which exposes the inevitable constructedness of any historical narrative, both academic and fictional; and the shift of accents from history to romance and love, both presented as a remedy for the traumatic past. Discussing various concepts of the sublime, the essay argues that Wilson’s novel defines it in a different way: the sublime of history perceived as chaos and terror is substituted in the novel with the sublime of love perceived as order and beauty, thus providing hope for the overcoming of the past, its religious and political divisions, and hate.
PL
Artykuł analizuje powieść współczesnego północnoirlandzkiego pisarza, Roberta McLiama Wilsona pt. Ulica marzycieli w kontekście ewolucji gatunku powieści historycznej. Osadzona w Belfaście powieść jest zarówno panoramą podzielonego społeczeństwa Irlandii Północnej, jak i satyrą na północnoirlandzką rzeczywistość i obyczaje. Przede wszystkim jednak jest romansem, który stanowi gatunkową dominantę powieści, sytuując ją z jednej strony w tradycji romansu historycznego à la Walter Scott, z drugiej wprowadzając doń istotne modyfikacje. Najważniejsze z nich to odmienna koncepcja historii, podważająca jej rangę i eksplifikacyjne możliwości i zastępująca jedną meta-narrację Historii wieloma mikro-historiami; metafikcyjność tekstu, zwracająca uwagę na konstruowalność każdej narracji historycznej, tak powieściowej jak i akademickiej; oraz przesunięcie akcentu z historii i przygody na romans i miłość, które przedstawiane są jako schronienie przed traumą przeszłości. Przywołując różne koncepcje wzniosłości artykuł dowodzi, iż w stosunku do tradycyjnej powieści historycznej Wilson definiuje ją odmiennie: wzniosłość historii, postrzegana jako chaos i terror, zastąpiona jest wzniosłością miłości, przedstawianej jako porządek piękna i nadzieja na przezwyciężenie bagażu przeszłości i nienawiści.
Alan Clarke’s films from the 1980s are usually characterized as radical tests of the boundaries of social realism and narrative minimalism. As such, they have been described as highly political, although their political potential relates primarily to form rather than content (plot or story). Clarke’s critical approach to current affairs in Britain leads not only to a stark and pessimistic diagnosis of the state of the nation and the country but also to an analysis of the national and social traumas of the 1980s. Specific formal and narrative strategies employed by the director are highly affective – he uses intersecting patterns of different, persistent, and repetitive rhythms, visual, aural, and temporal, not to convey an intellectual meaning but rather to affect the viewer, to immerse them in a kind of trance-like experience. The author uses Jill Bennett’s reflections on trauma and affect in art to analyse the rhythmic designs of two of Clarke’s films: Road (1987) and Contact (1985).
PL
Filmy Alana Clarke’a z lat 80. zwykle postrzega się jako radykalne testy granic realizmu społecznego i narracyjnego minimalizmu. Traktuje się je więc jako szczególnie polityczne, choć potencjał ten odnosi się przede wszystkim do formy, a nie treści (fabuły czy historii). Konsekwencją krytycznego podejścia Clarke’a do bieżących wydarzeń w Wielkiej Brytanii jest nie tylko surowa i pesymistyczna diagnoza stanu narodu i kraju, ale także analiza narodowych i społecznych traum lat 80. Specyficzne strategie formalne i narracyjne zastosowane przez reżysera są wysoce afektywne – wykorzystuje on nakładające się na siebie rozmaite natrętne i repetytywne układy rytmów, zarówno wizualnych, dźwię-kowych, jak i czasowych, nie po to, by wyrazić znaczenia intelektualne, ale by działać na widza afektywnie, wciągnąć go w pewne transowe doświadczenie. Autorka wykorzystuje refleksje Jill Bennett na temat traumy i afektu w sztuce do analizy rytmicznych układów w dwóch filmach Clarke’a –Road (1987) i Contact (1985).
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.