Wyniki wyszukiwania - Biblioteka Nauki

1

Відносини пол ьсько ї шляхти та волинс ького гу бернатора в систем і управл іння рос ійс ько ї імпер ії кінця ХVІІІ – початку ХІХ ст.

100%

Желізняк В.

|

nr XXVII

618-628

PL

Stosunki szlachty polskiej z gubernatorem wołyńskim w systemie zarządzania państwowego Imperium Rosyjskiego, koniec XVIII – początek XIX wieku. Po zagarnięciu ziem polskich przez Rosję dążono do ułożenia poprawnych stosunków zaborców przede wszystkim z polską szlachtą. Proces ten pokazano na przykładzie guberni wołyńskiej. Lojalność wobec władz rosyjskich starano się zdobyć poprzez zachowania prawa własności ziemskiej oraz zrównania w prawach i przywilejach szlachty polskiej z dworianstwem rosyjskim. Ważnym przy tym okazało się prawo polskiej szlachty na tworzenie organów samorządowych – zebrań szlacheckich, marszałkowie których reprezentowali wspólnotę przed rosyjską władzą lokalną.

2

Bund w guberni grodzieńskiej podczas rewolucji 1905 roku. Zarys problematyki

67%

Łaniewski A.

|

nr 2

65-107

EN

The presented article is a fragment of more extensive research on the 1905 Revolution in the Grodno Guberniya and concerns the history of the Bund party. The analysis focuses on local aspects of the Bund’s political practice: organizational structures, financing of the party, agitation and propaganda techniques, relations with other political parties, reprisals against Bundists, attempts to influence the non-Jewish proletariat, peasants and the army. There is a short presentation of trade union issues, participation in election campaigns to the Duma, as well as the creation of a new public sphere in the form of workers’ ‘exchanges’ and party ‘clubs.’ Besides, attention is paid to Bundist radicalism, related to the significant majority of young people in the party’s ranks and their revolutionary culture. Grassroots radicalism of local activists manifested itself both in the fight against the police and army (combat organizations), and against anti-Jewish attackers (self-defence), as well as in the use of economic terror in the form of intimidation and expropriation.

PL

Prezentowany artykuł stanowi fragment obszerniejszych badań nad rewolucją 1905 r. w guberni grodzieńskiej i dotyczy dziejów Bundu. Analiza skupia się na lokalnych aspektach praktyki politycznej tej partii: strukturach organizacyjnych, finansowaniu, technikach agitacyjno-propagandowych, relacjach z partiami politycznymi, represjach wobec bundowców, próbach wpływania na nieżydowski proletariat, chłopów i wojsko. Skrótowo autor omawia kwestie związków zawodowych, uczestnictwa w kampaniach wyborczych do Dumy oraz wytwarzanie się nowej sfery publicznej w postaci „giełd” robotniczych i „klubów” partyjnych. Ponadto zwraca uwagę na radykalizm bundowców, związany ze znaczącą przewagą młodzieży w szeregach partii i jej kulturą rewolucyjną. Oddolny radykalizm lokalnych aktywistów przejawiał się zarówno w walce z policją i wojskiem (organizacje bojowe) oraz pogromszczykami (samoobrona), jak i w stosowaniu terroru ekonomicznego w postaci zastraszeń i wywłaszczeń.

3

„Anticolonial Intellectual” Anton Łuckiewicz and “Hybrid Nationalist” Otto Eichelman. A Comparative Study of Federalist Utopias

67%

Korolov G.

|

nr 1

PL

“Anticolonial Intellectual” Anton Łuckiewicz and “Hybrid Nationalist” Otto Eichelman. A Comparative Study of Federalist UtopiasIt is not an easy task to compare Łuckiewicz federalist ideas with a project by Otto Eichelman. As a Belarusian activist, he perceived federalism as a political system within a great state project – a Grand Duchy of Lithuania. Eichelman on the other hand sought to substantiate with historical facts a project of domestic federalisation of Ukraine. In their concepts it was to be a national state which, due to difficult international conditions could be realised as a federation, even a multiethnic one. Łuckiewicz could be described as a “anti-colonial intellectual” who placed any Belarusian statehood within a broad federal union. For him, the Belarusian independence depended on the freedom of neighbouring countries. In Łuckiewicz view the transformation of the whole Eastern Europe was possible after the elimination of Russian imperialism in favour of federalisation of the region.This opinion was shared by Eichelman. But they disagreed in one point: the Belarusian activist excluded Russian from Eastern-European statehood, while the Ukrainian lawyer included Russia in his concept of the union of independent states. It could be said that after 1918 they rhetorically adopted the formula of federalisation on the principle of “imperialising nations”, without thinking of its implementation. Both of them favoured federalisation, on the condition, however, that Lithuania or the Crimea would be included in their state. A common feature of Łuckiewicz’s and Eichelman’s federalist utopias were their ideological sources: the German thought of “nationalist federation”, socialist ideas and nationalism.They responded to geopolitical interests of Eastern Europe and the struggle against Bolshevism. Łuckiewicz’s and Eichelman’s concepts expressed hopes for the creation of the foundations of the statehood of these countries. “Антиколониальный интеллектуал“ Антон Луцкевич и “гибридный националист“ Отто Эйхельман: компаративное исследование федеративных утопий АннотацияСложно сравнить федеративные идеи Антона Луцкевича с проектами Отто Эйхельмана. Белорусский деятель воспринимал федерализм как политическую систему в рамках большого государственного проекта – Великого Княжества Литовского. Для украинского интеллектуала характерный был другой подход: Эйхельман пытался обосновать проект внутренней федерализации Украины, исходя из политической конъюнктуры и на основе исторических фактов. Их политические концепции это, прежде всего, проект национального государства, который мог быть реализован как федерация, на основе сложных международной ситуации того времени. Лукцевича можно определить, как «антиколониального интеллектуала”, который любую белорусскую государственность рассматривал в рамках широкого государственного союза, основанного на федеративных связях. Для него вопрос самостоятельности Белоруссии зависел от свободы соседних наций. Луцкевич считал, что переустройство всей Восточной Европы возможно при условии ликвидации имперскости России по принципу федерализации этого региона.Идентичной позиции придерживался Эйхельман. Однако между ними существовало некоторое противоречие: белорусский деятель исключал Россию из восточноевропейских государственных процессов, в то время как украинский юрист включал её в возможную организацию союза независимых государств. Следовательно, Эйхельман конструировал свое видение политических границ Восточной Европы вместе с Россией. Можно утверждать, что после 1918 года эти деятели ситуационно использовали формулу федерализации по принципу «impirealizing nations”, даже, не думая о её реализации. Оба были склонны к федерализации, при условии, что Литва или Крым войдут в состав их национальных государств. Как известно, похожей концепции придерживался Роман Дмовский, который при условии присоединения к Польше Восточной Пруссии или Литвы, тоже соглашался на федерализацию страны. Не говоря уже о идеях Томаша Масарика о Чехословакии как восточноевропейской Швейцарии. “Реальная политика” Пилсудского включала различные федеративные идеи и проекты, которые использовались как инструмент формирования восточных границ Польши в дипломатической борьбе.Общей чертой федеративных утопий Луцкевича и Эйхельмана были идейные источники: немецкая политическая мысль о «националистической федерации”, социалистические идеи и национализм. Они также соответствовали геополитическим интересам в Восточной Европе и борьбе с большевизмом. Концепции Луцкевича и Эйхельмана выражали надежду на создание основ государственности их стран.

4

Stowarzyszenia społeczne w Federacji Rosyjskiej. Status prawny ze szczególnym uwzględnieniem ustaw o organizacjach wypełniających funkcję agenta zagranicznego i organizacjach niepożądanych na terytorium FR

67%

Micińska M.

|

nr 3 (37)

121-139

PL

Przedmiotem artykułu jest charakterystyka statusu prawnego stowarzyszeń w Federacji Rosyjskiej. Praca zawiera podstawowe ustalenia terminologiczne, genezę ruchu stowarzyszeniowego, aktualne źródła prawa i główne kierunki przemian, ze szczególnym uwzględnieniem ustaw: – o organizacjach wypełniających funkcje agenta zagranicznego2 i – o organizacjach niepożądanych na terytorium FR3. Zgromadzony materiał badawczy wskazuje, że status prawny stowarzyszeń społecznych jest ściśle związany z sytuacją polityczną kraju. Rosyjskie tradycje ustrojowe zdecydowanie nie sprzyjały samoorganizacji społeczeństwa i dopiero pierestrojka końca lat 80 XX w. umożliwiła nieskrępowane uczestnictwo obywateli w życiu publicznym. Dzisiaj w Federacji Rosyjskiej zarejestrowanych jest ponad 101 tysięcy stowarzyszeń co stanowi niewątpliwy rekord w kontekście historycznym. Wprowadzone ostatnimi laty nowe ograniczenia w swobodzie zrzeszania zostały uzasadnione względami bezpieczeństwa i ryzykiem zamachu stanu według scenariusza „kolorowej rewolucji”. Podstawową metodą tej pracy jest analiza dogmatyczna przepisów Konstytucji FR i wybranych ustaw federalnych. Omawiana problematyka rzadko stanowi przedmiot polskich opracowań naukowych. Niniejszy artykuł stanowi próbę wypełnienia luki badawczej z zamiarem przyczynienia się do rozwoju wiedzy w zakresie polsko-rosyjskich studiów porównawczych.

EN

The aim of this article is the general characteristics of the legal status of associations in Russia. They include the origin of association movement, overview of current legal sources, basic terms, and discussion of selected regulations limiting the right to association, with particular emphasis on law of 20 July 2012 on organizations fulfilling the function of a foreign agent and law of 23 May 2015 on undesirable organizations on the territory of the RF. This paper also highlights the political aspect of the origin, shaping and transformation of the legal position of associations. The legal status of associations in Russia is always linked to the political situation in the country. Constitutional traditions of Tsarist and Soviet Russia were not conducive to bottom-up self-organization of society and only perestroika in the late 80s enabled unrestrained participation in public life. Currently in Russia, there are over 101 thousand registered social associations and undoubtedly it is a record number in the historical context. However, in order to maintain internal security against the growing threat of terrorism, as well as to the risk of the outbreak of the color revolution, in recent years Russia started to re-introduce significant restrictions on the freedom of association. The basic research method is the dogmatic analysis of the Constitution of the Russian Federation and selected federal laws. The issue discussed is rarely raised in Polish scientific publications. This paper constitutes an attempt to fill the gap in the subject literature aiming at contributing to the development of scientific knowledge in Polish-Russian comparative studies.

5

Дворянская родословная книга 1785-1917 гг. как источник по истории российской бюрократии

59%

Двоеносова Г.

|

nr 3: Rzeczpospolita i Wschód, pod red. Artura Góraka

179-188

RU

Целью данной статьи является анализ информационного потенциала дворянской родословной книги как источника по истории российской бюрократии. Анализ проводился на примере дворянской родословной книги Казанской губернии. В дворянскую родословную книгу записывались все биографические сведения о родоначальниках дворянских родов и их потомках, извлеченные из документов, представленных в качестве доказательства прав на дворянство. Для соискателей дворянства по чинам, полученным на государственной гражданской службе, такими доказательствами являлись патенты на чины, формулярные списки о службе и аттестаты об отставке, краткое содержание которых вносилось в родословную книгу. Они представляют собой достаточно информативные источники по истории российского чиновничества, многие из которых, особенно конца XVIII – начала XIX в., сохранились только в составе родословных книг и дел. Источниковедческий анализ дворянских родословных книг позволяет добавить новые штрихи к социальному портрету российской дворянской бюрократии

EN

The purpose of this article is to analyze the information potential of the noble genealogy books as a source for the history of the Russian bureaucracy. The analysis was carried out on the example of the noble genealogical book of the Kazan province. All biographical information about the ancestors of noble families and their descendants, taken from documents presented as evidence of nobility rights, was recorded in the form of a family tree. For those applying for nobility thanks to the state civil service, such proofs were rank patents, formal service letters, and resignation certificates, summaries of which were entered in the genealogical book. They are quite informative sources on the history of the Russian bureaucracy, many of which, especially from the late 18th and early 19th centuries, survived only in these books. The source study of the noble family trees allows to give a new accent to the social portrait of Russian bureaucratic nobility.

PL

Celem tego artykułu jest analiza potencjału informacyjnego szlacheckich ksiąg genealogicznych jako źródła historii rosyjskiej biurokracji. Analiza została przeprowadzona na przykładzie szlacheckiej genealogicznej księgi prowincji kazańskiej. Wszystkie informacje biograficzne o przodkach rodzin szlacheckich i ich potomkach, zaczerpnięte z dokumentów przedstawionych jako dowód praw do szlachectwa, zostały zapisane w postaci drzewa genealogicznego. Dla osób ubiegających się o szlachectwo za państwową służbę cywilną takimi dowodami były patenty rangowe, listy formalne służby i świadectwa rezygnacji, których streszczenia były wpisywane do księgi genealogicznej. Są one dość pouczającymi źródłami na temat historii rosyjskiej biurokracji, z których wiele, zwłaszcza z końca XVIII - początku XIX wieku, zachowało się tylko w tych księgach. Studium źródłowe szlacheckich drzew genealogicznych pozwala nadać nowy akcent społecznemu portretowi rosyjskiej szlachcie biurokratycznej.