Wyniki wyszukiwania - Biblioteka Nauki

1

Late Cambrian trilobites from the Holy Cross Mountains, central Poland

100%

Żylińska A.

|

2001

|

tom Vol. 51, nr 4

333-383

EN

Thirty-seven trilobite taxa from the Upper Cambrian of the Holy Cross Mountains are described; eighteen are noted for the first time in Poland. Eleven of the previously recognised species are considered to be junior synonyms. Restorations of the exoskeleton for Aphelaspis rara (ORŁOWSKI), Leptoplastides irae (ORŁOWSKI), Peltura protopeltorum ORŁOWSKI and Trilobagnostus rudis (Salter) are provided. Large morphological variation in cephala of Parabolina (Neoparabolina) frequens (BARRANDE), observed in the literature and exemplified by the analysed material indicates that the hitherto recognised subspecies, P.(N.) frequens argentina (KAYSER) and P. (N.) frequens finmarchia (NIKOLAISEN & HENNINGSMOEN), represent one taxon. Parabolina (Neoparabolina?) lapponica WESTERGARD is most probably related to Parabolina (Neoparabolina) frequens (BARRANDE). Beltella LAKE is considered a junior synonym of Leptoplastides RAW, and the genus belongs to the Pelturinae rather than the Oleninae

2

Non-planar strike-slip Gnieździska - Brzeziny fault (SW Mesozoic margin of the Holy Cross Mountains, central Poland)

88%

Mastella L. , Konon A.

|

2002

|

tom Vol. 52, nr 4

471-480

EN

Based on the analysis of detailed geological maps, air photos, radar images and tectonic mesostructures the geometry and mechanism of formation of the Gnieździska-Brzeziny fault have been determined. The fault represents a typical example of a dextral strike-slip fault occurring in the SW margin of the Holy Cross Mountains. The trace of the fault is curvilinear-sinusoidal, which produced restraining and releasing bends as well as restraining stepovers.

3

The Lower Badenian (Middle Miocene) coral patch reef at Grobie (southern slopes of the Holy Cross Mountains, Central Poland), its origin, development and demise

75%

Górka M.

|

2002

|

tom Vol. 52, nr 4

521-534

EN

The Lower Badenian (Middle Miocene) patch reef of Grobie (southern slopes of the Holy Cross Mountains, Central Poland) is the only coral buildup in the Polish Miocene. It contains four hermatypic coral taxa, of which Tarbellastraea reussiana (MILNE EDWARDS & HAIME) and Porites collegniana MICHELIN dominate, whereas Montastraea sp. and Stylophora reussiana MONTANARO-GALLITELLI & TACOLI are subordinate. Wide diversities of colony shapes in this coral assemblage reflect natural development of the reefal structure and/or energy of environment; it varies from platy colonies (first settlers on an unconsolidated, pebble-strewn substrate), through branching, to massive forms. Wave activity was the most significant factor that influenced the reef core and distribution of associated facies. Disintegration and removal of reef core sediment led to the formation of crack crevices in freshly lithified deposits. Redeposited sediment formed the back-reef talus, where its composition varied with distance from the reef core. Reef-associated molluscs and decapods are abundant, the bivalves represented by high-energy resistant borers (Lithophaga sp., Jouannetia (J.) semicaudata DES MOULINS) and the squatter Sphenia (S.) anatina (BASTEROT). Among 21 decapod taxa, the species Dardanus hungaricus (LORENTHEY, 1929) is reported from Poland for the first time. Recognition of the diversity of facies and their distribution enabled reconstruction of Grobie area during the Early Badenian transgression. Slowing and/or stopping of sea-level rise encouraged development of the patch reef, while subsequent, rapid transgressive pulse caused its demise. Shortly after all reefal deposits were buried, diagenetic processes of neomorphisation and/or dissolution of aragonitic skeletal elements took place. This diagenesis could have continued till the Late Miocene and Pliocene, synchronously with rapid erosion that progressed since Early Sarmatian until the Pleistocene glaciations.

4

Tropy kręgowców z piaskowca tumlińskiego Góry Grodowej - Góry Świętokrzyskie

63%

Ptaszyński T.

|

2000

|

tom Vol. 48, nr 5

418-421

PL

W utworach międzywydmowych piaskowców tumlińskich pstrego piaskowca, w kamieniołomie na Górze Grodowej, znaleziono bogaty zespół tropów kręgowców. Oznaczone dotychczas ichnotaksony: Amphisauropus cf. latus, Rhynchosauroides cf. pallini, Varanopus cf microdactylus, Palmichnus sp., Chelichnus ? sp., "Proterosuchia indet. " były dotychczas znane z utworów permu Europy i Ameryki Północnej. Zespół ten, niewiele starszy od zespołu tropów kręgowców z warstw łabiryntodontowych z Wiór koło Ostrowca Świętokrzyskiego zawierającego typową dla triasu ichnofaunę wskazuje, że wyraźna zmiana zespołu ichnofauny kręgowców w pobliżu granicy permu i triasu nastąpiła w Górach Świętokrzyskich dopiero we wczesnym triasie.

EN

Rich vertebrate track assemblage has been found in the interdune deposits of Tumlin sandstone of the Buntsandstein at the quarry of Grodowa Hill. The ichnotaxa which have been hitherto designated as Amphisauropus cf. latus, Rhynchosauroides cf. pallini Varanopus cf. microdactylus, Palmichnus sp., Chelichnus ? sp., "Proterosuchia indet. " have been hitherto known from the Permian of Europe and North America. This assemblage as only somewhat older than the vertebrate footprint assemblage from Labyrinthodontidae Beds from Wióry near the town of Ostrowiec Świętokrzyski containing typical Triassic ichnogenera representafives shows, that a distinct change of terrestrial vertebrate ichnofauna near the Permian/Triassic boundary occurred in the Holy Cross Mts. area in the Early Triassic time.

5

Historia sylifikacji w piaskowcach kambru z rejonu Wiśniówki w Górach Świętokrzyskich

63%

Sikorska M.

|

2000

|

tom Vol. 48, nr 3

251-258

PL

Kambryjskie piaskowce rejonu Wiśniówki (kwarcyty łysogórskie) budują pasmo główne Łysogór. Są to skały silnie scementowane regeneracyjnym spoiwem kwarcowym. Proces sylifikacji zachodził prawdopodobnie w dwóch zasadniczych etapach. I generacja cementu kwarcowego powstała we wczesnym etapie diagenezy (w kambrze) i następnie uległa częściowemu rozpuszczeniu. II generacja tworzyła się na etapie głębokiego pogrzebania skał kambru (w sylurze). Proces ten mógł zachodzić na głęb. ok. 1700 m, w temp. ok. 120oC. W strefach zbrekcjonowania piaskowców kambryjskich szczeliny wypełnione są kwarcem żyłowym. Duża rozpiętość temperatur krystalizacji (97,0oC–168,0oC) wskazuje na wieloetapowość tego procesu. Potwierdzają to obserwacje wielu systemów żył w badaniach katodoluminescencyjnych (CL). Przebieg procesu sylifikacji w piaskowcach z rejonu Wiśniówki jest bardzo podobny do, opisanego wcześniej (Sikorska, 1998), procesu cementacji kwarcowej w piaskowcach kambru z obszaru polskiej części kratonu wschodnioeuropejskiego.

EN

Cambrian sandstones from the Wiśniówka area (the Łysogóry quartzites) constitute the Main Łysogóry Range. These are rocks strongly cemented with authigenic quartz. Silicification process progressed in two phases. The first generation of quartz cement originated during early diagenesis (at Cambrian times) and was subsequently partly dissolved. The second generation of the quartz cement came into being during deep burial of Cambrian rocks (at Silurian times). The process possibly took place at a depth ofca. 1700 m, at a temperature ofca. 120°C. Brecciated zones of the sandstones show fractures filled with vein quartz. Wide range of its crystallization temperature (97°C-168°C) indicates multiphase character oftheprocess. This is confirmed with CL observations made in many vein systems found in the sandstones here discussed. The course of silicification events in the Wiśniówka sandstones closely resembles the silicification process described earlier (Sikorska, 1998) from Cambrian sandstones occurring in the Polish part of the East European Craton.

6

Skala magnetostratygraficzna dla utworów retu i wapienia muszlowego ze Śląska i północnej części Gór Świętokrzyskich

63%

Nawrocki J. , Szulc J.

|

2000

|

tom Vol. 48, nr 3

236-238

PL

Syntetyczną skalę zmian polarności zestawiono opierając się na kierunkach paleomagnetycznych uzyskanych ze 108 próbek, które pobrano z odsłonięć na Śląsku Opolskim, w okolicach Chrzanowa oraz w północnej części Gór Świętokrzyskich. Skalę tę skorelowano z wcześniej opracowaną (Muttoni i in., 1998) skalą dla środkowego triasu z obszaru tetydzkiego. Z przeprowadzonej korelacji wynika, że utwory retu w całości należy paralelizować z olenekiem. Sedymentacja utworów wapienia muszlowego na obszarze śląskim rozpoczęła się już w najwyższej części oleneku. Na północnym obrzeżeniu Gór Świętokrzyskich ostatnie ogniwa wapienia muszlowego należy wiązać z wczesnym fassanem. Począwszy od późnego fassanu na obszarze tym osadzały się utwory facji kajpru.

EN

A total of 132 samples of Roetian and Muschelkalk sediments from Silesia and northern part of the Holy Cross Mts were paleomagneticaly studied. Composite polarity scale has been constructed using a set of characteristic directions isolated in 108 samples. This scale has been compared with the Middle Triassic magnetostratigraphic scheme established in the Tethyan realm (Muttoni et ah, 1998). The comparison suggests that the whole Roetian should be included into the Olenekian. In the Silesia area, the Muschelkalk sedimentation started already in latest Olenekian time. The Muschelkalk sedimentation ceased in the northern margin of the Holy Cross Mts as early as in early Fassanian time and no more later as in late Fassanian time the other ojfshore parts of the Polish basin. The established magnetostratigraphic scheme along with the earlier constructed sequence stratigraphical framework (Szulc, 1999) enables a reliable chronostratigraphical correlation of the Middle Triassic throughout the entire Germanic basin

7

Budowa i wiek wyższej terasy Kamionki na odcinku Suchedniów–Rejów

63%

Kalicki T. , Przepióra P. , Podrzycki Ł.

Acta Geographica Lodziensia

|

2017

|

tom 106

53-64

PL

Przedstawiono strukturę, teksturę i wiek osadów budujących terasę wyższą (5–12 m) Kamionki pomiędzy Suchedniowem i Rejowem. Te piaszczysto-żwirowe aluwia korytowe, poziomo, przekątnie i rynnowo warstwowane, były składane przez rzekę roztokową w okresie kataglacjalnym stadiału warty (datowania TL: 127–119 ka). Ich uziarnienie i struktura są różne w rozszerzeniach i zwężeniach doliny, co uwarunkowane było zmienną energią przepływów i zróżnicowaniem subśrodowisk sedymentacji fluwialnej. W przełomowym odcinku doliny aluwia zostały przykryte przez bardzo gruboklastyczne osady proluwialne. W vistulianie (czynnik klimatyczny) i w ostatnich stuleciach (czynnik antropogeniczny) powierzchnia tej terasy uległa zwydmieniu.

EN

The structure, texture and age of the sediments of the higher (5–12 m) terrace of the Kamionka river between Suchedniów and Rejów are presented. These horizontal and cross-bedded sandy-gravel channel alluvia were accumulated by a braided river during the end of the Wartanian stadial (TL datings: 127–119 ka). Their grain size and structure differ in the wide and narrow sections of the valley, which was caused by changes of flow energy and differentiation of sedimentological fluvial subenvironments. Alluvia were covered by very coarse colluvia in the gap section. Dunes formed on top of the terrace in the Vistulian (climatic factor) and the last centuries (anthropogenic factor).

8

Taxonomic revision of the Paradoxididae Hawle and Corda, 1847 from the Miaolingian (Cambrian) of the Holy Cross Mountains, Poland: a morphometric approach to simply deformed trilobites

63%

Nowicki J. , Żylińska A. , Nowicki J. , Żylińska A.

|

9

Nowe dane palinologiczne na temat turneju wyższego z synkliny borkowskiej w Górach Świętokrzyskich (Jabłonna IG1)

63%

Filipiak P.

|

2000

|

tom Vol. 48, nr 12

1156-1159

PL

Analiza palinologiczna trzynastu próbek z otworu wiertniczego Jabłonna IG1 wykazała, że tylko dwie z nich, pochodzące z warstw zarębiańskich, są pozytywne. Wiek tych próbek określono na późny turnej (żony mikroflorystyczne PC i CM). Pozostałe składniki kerogenu to liczne prazynofity (Leiosphaeridium i Tasmanites), pojedyncze akritarchy, tkanki roślin wyższych oraz substancja amorficzna.

EN

Thirteen samples from the Jabłonna IG1 borehole were palynologicaly examined, only two of them (from Zareby Beds) contained palynomorphs. The age of those samples is determined as late Tournaisian (PC and CM Miospore Zones). Remaining components of kerogen are: numerous Prasinophyta (Leiosphaeridium and Tasmanites), solitary Acritarcha, fragments of plants conductive tissue and amorphous matter.

10

Paleoekologia amonitowatych z górnego famenu kowali (Góry Świętokrzyskie).

63%

Rakociński M.

|

2007

|

tom Vol. 120, nr 49

275-284

PL

W niniejszej pracy opisano faunę amonitową z najwyższego famenu (górny dewon) odsłaniającego się w kamieniołomie Kowala. Obejmuje ona 31 taksonów. Po raz pierwszy z Kowali opisano dwa gatunki amonitowatych: Prionoceras frechi (Wedekind, 1913) oraz Flexiclymenia tempestiva (Czarnocki, 1989). Ponadto omówiono na podstawie własnych obserwacji oraz starszych prac faunę towarzyszącą. Przedstawiono interpretację paleoekologiczną poziomu klimeniowego. Na podstawie fauny amonitowej ustalono pozycję stratygraficzną badanego poziomu. Obejmuje on zony od Clymenia laevigala po Wocklumeria sphaeroides, odpowiadające górnej części zony konodontowej expansa i dolnej części zony konodontowej praesulcata.

EN

This paper discusses ammonoid fauna from Uppermost Famennian (Upper Devonian) in Kowala Quarry, which includes 31 taxa. For the first time two ammonoid species Prionoceras frechi (Wedekind, 1913) and Flexiclymenia tempestiva (Czarnocki, 1989) have been described from this locality. In addition, the paper summarizes taxonomic characteristics of the fossil assemblage, as well as the environmental reconstruction of the Clymeniide Level. The stratigraphic setting of this unit has been determined with ammonoids. The level includes the following zones: Clymenia laevigata and Wocklumeria sphaeroides, corresponding to the units of conodont zones: upper expansa and lower praesulcata.

11

Buckle folding in the Kielce Unit, Holy Cross Mountains, central Poland

51%

Konon A.

|

2006

|

tom Vol. 56, no. 4

375-405

EN

Gradual changes of shape profiles of map-scale as well as mesoscopic folds, recognised as symmetric and asymmetric buckle folds, were investigated. These folds developed in the Holy Cross Mountains in Palaeozoic unmetamorphosed sedimentary rocks during Variscan deformation. During folding, layerparallel shortening prevailed, although a layer-parallel shear component, resulting from deformation of multilayers by compression at low angles to the layering, has also been recognized. Different contraction and extension fault sets, as well as cleavage, small-scale duplexes, boudinage and stylolites, developed progressively on both gradually steepening limbs of the symmetric folds, as well as mainly on the short limbs of the asymmetric folds. Based on the comparison of laboratory data for different types of rocks, the range of values of horizontal compressive stress levels occurring during fold growth has been estimated. The stress levels for the high pore fluid pressures probably did not exceed 150 MPa. These conditions and temperatures below 150[degrees]C favoured buckle folding. In the late phase of the folding or in the post-folding stage of Variscan deformation, the separation of the Kielce Unit into fault-bounded block domains was initiated along longitudinal and transverse faults. This resulted in changes in trend of parts of the map-scale folds.

12

Tektoniczne a eustatyczne uwarunkowania rozwoju sedymentacji dewonu świętokrzyskiego

51%

Racki G. , Narkiewicz M.

|

2000

|

tom Vol. 48, nr 1

65-76

PL

Ranga zdarzeń tektonicznych w dewonie świętokrzyskim jest wciąż trudna do sprecyzowania, ale wydaje się drugoplanowa. Nie ma świadectw " bretońskich " deformacji tektonicznych w końcu dewonu i uprzednio eksponowana rola tej "fazy " może ograniczać się do pulsu póżnofrańskiej subsydencji tektonicznej i ruchów blokowych, modyfikujących lokalnie zapis fluktuacji eustatycznych w szeroko rozumianym interwale przejściowym franu i famenu. Związki tego ożywienia tektonicznego na obszarze świętokrzyskim z póżnodewońskąprzebudowąplatformy wschodnioeuropejskiej (inicjacją ryftuprypecko-donieckiego i rozwojem rowu lubelskiego) są prawdopodobne, ale ich korelacja wymaga dalszego postępu w badaniach stratygraficznych na obu tych obszarach.

EN

Documented evidence of synsedimentary tectonics in the Devonian of the Holy Cross Mts. in most cases indicates limited magnitude of deformations leading to modification of the sedimentary record merely in a local scale. In contrast, the events interpreted as eustatic (including i.a. backstepping of the carbonate platform) have a widespread regional record. The tectonic subsidence analysis confirms differences in a development of the Łysogóry and Kielce regions, although both regions reveal very similar scenario of the "post-Caledonian " subsidence, differing mainly in the rates and total amount of the Devonian subsidence. The latter differences may be ascribed to contrasts in a deep structure ofcrustal blocks underlying both regions, separated by the Holy Cross Fault, and responding differently to a regional stress pattern, probably in an extensional regime. Although the importance of tectonic events in the Devonian of the Holy Cross Mts. is still difficult to ascertain, it appears rather subordinate in view of available observations. So far, there is no evidence of the "Bretonnian " tectonic deformations in the latest Devonian. The role of this ,, phase", previously stressed in several publications, may be limited to the probable small pulse of the late Frasnian subsidence and small-scale block movements locally modifying the record of eustatic fluctuations in the wide interval of the Frasnian-Famennian transition. The relationship between these tectonic phenomena and the Late Devonian structural rearrangement of the East European Craton, including initiation of the Pripyat-Donets Rift and development of the Lublin Trough is probable but requires further refinement of a stratigraphic correlation between the discussed areas.

13

Nowe, nieznane dane o kaledońskich - alpinotypnych fałdowaniach w Górach Świętokrzyskich

44%

Znosko J.

|

2000

|

tom Vol. 48, nr 5

401-408

PL

W Archiwum Państwowego Instytutu Geologicznego znajduje się opracowanie Kieleckiego Przedsiębiorstwa Geologicznego, Oddział w Częstochowie. Dotyczy ono rozpoznania w latach 1960-1961 złoża hematytu w "łusce" ordowickiej Brzezin. Wyniki złożowe są negatywne. Naukowa wartość rozpoznanej bardzo dokładnie synkliny ordowickiej jest nie do przecenienia. Na podstawie wykonanych szybów, chodników, wierceń - w tym i skośnych, rowów badawczych, sond ręcznych i badań elektrooporowych rozpoznano znakomicie budowę synkliny ordowickiej i etapy jej formowania. Stanowi ona niepodważalny dowód o orogenicznych fałdowaniach kaledońskich w Górach Świętokrzyskich.

EN

In the Archive of the Polish Geological Institute there is a report by the Kielce Geological Enterprise, Częstochowa Branch. It concerns the prospection of the haematite ore deposit in the Ordovician "slice " at Brzeziny village, Holy Cross Mts., during the years 1960-1961. Although economical results are negative the scientific value of the very detailed description of the Ordovician syncline is difficult to overestimate. Basing on investigations of shafts, galleries, drillholes, including inclined ones, trenches, hand-drilled boreholes and electrical surface survey it was possible to achieve an excellent recognition of the Ordovician syncline and its developmental stages. It represents an indisputle proof of an orogenic Caledonian folding in the Holy Cross Mts.