Wyniki wyszukiwania - Biblioteka Nauki

1

Aspekt narodowościowy założeń ideowych Narodowej Demokracji na przełomie XIX i XX w.

100%

Sobczak M.

Prace Naukowe Akademii Ekonomicznej we Wrocławiu. Nauki Humanistyczne

|

2001

|

tom 6

|

nr nr 897

227-241

XX

Omówiono zagadnienia narodowościowe w ideologii i działalności politycznej Narodowej Demokracji.

EN

The article presents the analysis of the nationalistic aspect of the National Democracy's ideological foundations the beginning of its existence. It shows the influence of the European sociological trends as well as the Polish conditions on the creation of the system of values for the Polish nationalism. On this basis it examines (discusses) the potential consequences of the practical application of the promoted ideological foundations for nationalistic relations in Poland. (original abstract)

2

Cel i znaczenie Polski w historiozoficznej koncepcji Feliksa Konecznego

75%

Kaźmierczak P.

Horyzonty Polityki

|

2011

|

tom 2

|

nr nr 3 Edukacja polityczna

229-245

XX

Treścią artykułu jest analiza myśli Feliksa Konecznego na temat celu i znaczenia Polski. Według krakowskiego historyka znaczenie Polski wynikało z przynależności do kręgu zachodniej cywilizacji łacińskiej, a zarazem z głoszonych i praktykowanych wcześniej niż na Zachodzie Europy idei wolności sumienia i wyznania, suwerenności reprezentacji narodowej, konstytucjonalizmu, samorządu i decentralizacji przeciwstawionych centralizacji i biurokracji oraz koncepcji unii międzypaństwowej. Konkluzją artykułu jest stwierdzenie aktualności wielu kwestii poruszanych przez Konecznego, takich jak np. patriotyzm oparty o znajomość historii własnego kraju, równouprawnienie państw tworzących unię czy też temat oblicza cywilizacyjnego Europy. (abstrakt oryginalny)

EN

The article is focused on the analysis of Feliks Koneczny's idea of the purpose and significance of Poland. According to the historian from Krakow the importance of Poland resulted from belonging to the sphere of western Latin civilization, as well as from the ideas proclaimed and practiced in Poland earlier than in Western Europe, such as the idea of freedom of conscience and religion, sovereignty of national representation, constitutionalism, selfgovernment and decentralization, as opposed to centralization and bureaucracy, and the concept of the union of states. The conclusion of the article is that many issues raised by Koneczny remain topical up to now: e.g. patriotism based on the knowledge of the history of one's own country, equal rights of the states forming a union or the shape of the European civilization. (original abstract)

3

Nowy człowiek na nowe czasy : utopijne wizje kreacji nowego człowieka

75%

Strutyński M.

Horyzonty Polityki

|

2012

|

tom 3

|

nr nr 4 Nie-ludzki wymiar polityki

107-122

XX

Artykuł poświęcony jest zagadnieniu koncepcji kreacji nowego człowieka, która jest częścią utopijnych koncepcji politycznych. Od czasów starożytnych myśliciele starali się wypracować model idealnego społeczeństwa. Model ten zakładał także konieczność przekształcenia ludzi. Czasy nowożytne przyniosły próby urzeczywistnienia marzeń o doskonałym człowieku-obywatelu państwa. Miały one miejsce w okresie rewolucji francuskiej. W XX wieku idea nowego człowieka była propagowana przez ideologię narodowo-socjalistyczną w III Rzeszy, włoski faszyzm i przez komunizm w ZSRS. (abstrakt oryginalny)

EN

The article considers the description of the concept of creating the new man which is one of several utopian political concepts. Since antiquity philosophers have been trying to develop a model of an ideal society. Their various models assumed that it was necessary to transform people. In modern times, the French Revolution brought about some serious attempts to realize the dream of perfecting man as a real citizen of the state. In the twentieth century the idea of the new man has been propagated by National Socialist ideology in the Third Reich and Fascist Italy, and by Communism in the Soviet Union. (original abstract)

4

Jan Karol Kochanowski (1869-1949) - socjologia tłumów polskiego Gustava Le Bona

75%

Sajduk B.

Horyzonty Polityki

|

2010

|

tom 1

|

nr nr 1 Polityczna natura człowieka

269-286

XX

Celem niniejszego tekstu jest zatem przybliżenie postaci J.K. Kochanowskiego, a także ocen jego poglądów. (fragment tekstu)

5

Polityczny - fundamentalny sposób bycia

75%

D'Ambrosio R.

Horyzonty Polityki

|

2011

|

tom 2

|

nr nr 2 Polityczny potencjał człowieka

55-65

XX

Wiersz Wisławy Szymborskiej z subtelną ironią przypisuje polityczność wszystkiemu. Czy "polityczność" stanowi interpretacyjną kategorię naszej egzystencji? Dlaczego dzisiaj pojęcie "polityka" kojarzy się często z negatywną rzeczywistością? Przyczyna tkwi w zanieczyszczeniu języka używanego przez różne ideologie, które przeciwstawiły przymiotnik "polityczny" przymiotnikowi społeczny lub obywatelski, zatracając pierwotne znaczenie pojęć. Temu, kto nie potrafi uwolnić się od uprzedzeń ideologicznych, autor artykułu radzi przetłumaczyć politikòn bardziej jako "relacyjny" niż "społeczny" albo "obywatelski". Każdy człowiek ma niezaprzeczalną naturę relacyjną: wchodzi w relację z samym sobą - ze swoim wnętrzem, z innymi - osobami i grupami, z Bóstwem - jako osoba otwarta na transcendencję oraz z naturą - środowiskiem, w którym żyje. W sensie pełnym człowiek jest osobą, jeśli świadom możliwości relacji, urzeczywistnia je i harmonizuje między sobą, dostrzegając ich wzajemną zależność. Naszymi relacjami kieruje nie tylko "rozum", ale zależy ona w poważnym stopniu od naszych "emocji". Emocje są zjawiskami złożonymi. Pascal powiedziałby: "Serce ma swoje racje, których rozum nie zna". Emocje rodzą się ze sposobu, w jaki dostrzegane jest wydarzenie, a nie z wydarzenia jako takiego. W sferze politycznej to nie instytucja jako taka określa emocje, lecz sposób, w jaki jest postrzegana i przeżywana. Osoba jest czymś o wiele większym niż możemy o niej powiedzieć. Z wielu względów jest niewyrażalna, dotyka tajemnicy. Nie wystarczy język specjalistyczny. Dlatego w mówieniu o osobie ludzkiej trzeba posługiwać się innymi formami komunikacji, zaczerpniętymi z poezji, sztuki i duchowości. (abstrakt oryginalny)

EN

Wisława Szymborska's poem in a subtle ironic way attributes "political" to everything in our life. But is the political the interpretative category of our existence, indeed? Why is the politics so often associated with the negative aspect of reality? The main reason is that the language we use is polluted by various ideologies and the political as the adjective becomes contrasted with social or civic, thus loosing its original meaning.The person, that is ideologically biased, should translate Greek politikòn as relational rather than social or civic. Everyone has his/her indispensable relational nature: has some relations with himself/herself, with the others - persons and groups; as a person open to the transcendence - has relations with God; and with the nature - the environment where he or she lives. One can be an integral person only if he/she was aware of the possible relations: fulfill them and harmonize them, understanding their interdependencies. This is not only reason that controls our relations, they are also controlled by emotions which are very complex phenomena. Pascal would say: "The heart has its reasons, whereof reason does not know." Emotions arise because of the way the event is perceived not because of the event itself. In a political sphere this is not the institution that determines the emotions, rather the way the institution is experienced and perceived. The human being is something bigger than we can explain. It is inexplicable because it is a mystery. Therefore, when we talk about the human being, the language of a specialist is not enough - we should use other forms of communications, taken from poetry, art and spirituality. Wisława Szymborska's poem in a subtle ironic way attributes "political" to everything in our life. But is the political the interpretative category of our existence, indeed? Why is the politics so often associated with the negative aspect of reality? The main reason is that the language we use is polluted by various ideologies and the political as the adjective becomes contrasted with social or civic, thus loosing its original meaning.The person, that is ideologically biased, should translate Greek politikòn as relational rather than social or civic. Everyone has his/her indispensable relational nature: has some relations with himself/herself, with the others - persons and groups; as a person open to the transcendence - has relations with God; and with the nature - the environment where he or she lives. One can be an integral person only if he/she was aware of the possible relations: fulfill them and harmonize them, understanding their interdependencies. This is not only reason that controls our relations, they are also controlled by emotions which are very complex phenomena. Pascal would say: "The heart has its reasons, whereof reason does not know." Emotions arise because of the way the event is perceived not because of the event itself. In a political sphere this is not the institution that determines the emotions, rather the way the institution is experienced and perceived. The human being is something bigger than we can explain. It is inexplicable because it is a mystery. Therefore, when we talk about the human being, the language of a specialist is not enough - we should use other forms of communications, taken from poetry, art and spirituality.Wisława Szymborska's poem in a subtle ironic way attributes "political" to everything in our life. But is the political the interpretative category of our existence, indeed? Why is the politics so often associated with the negative aspect of reality? The main reason is that the language we use is polluted by various ideologies and the political as the adjective becomes contrasted with social or civic, thus loosing its original meaning.The person, that is ideologically biased, should translate Greek politikòn as relational rather than social or civic. Everyone has his/her indispensable relational nature: has some relations with himself/herself, with the others - persons and groups; as a person open to the transcendence - has relations with God; and with the nature - the environment where he or she lives. One can be an integral person only if he/she was aware of the possible relations: fulfill them and harmonize them, understanding their interdependencies. This is not only reason that controls our relations, they are also controlled by emotions which are very complex phenomena. Pascal would say: "The heart has its reasons, whereof reason does not know." Emotions arise because of the way the event is perceived not because of the event itself. In a political sphere this is not the institution that determines the emotions, rather the way the institution is experienced and perceived. The human being is something bigger than we can explain. It is inexplicable because it is a mystery. Therefore, when we talk about the human being, the language of a specialist is not enough - we should use other forms of communications, taken from poetry, art and spirituality. Wisława Szymborska's poem in a subtle ironic way attributes "political" to everything in our life. But is the political the interpretative category of our existence, indeed? Why is the politics so often associated with the negative aspect of reality? The main reason is that the language we use is polluted by various ideologies and the political as the adjective becomes contrasted with social or civic, thus loosing its original meaning.The person, that is ideologically biased, should translate Greek politikòn as relational rather than social or civic. Everyone has his/her indispensable relational nature: has some relations with himself/herself, with the others - persons and groups; as a person open to the transcendence - has relations with God; and with the nature - the environment where he or she lives. One can be an integral person only if he/she was aware of the possible relations: fulfill them and harmonize them, understanding their interdependencies. This is not only reason that controls our relations, they are also controlled by emotions which are very complex phenomena. Pascal would say: "The heart has its reasons, whereof reason does not know." Emotions arise because of the way the event is perceived not because of the event itself. In a political sphere this is not the institution that determines the emotions, rather the way the institution is experienced and perceived. The human being is something bigger than we can explain. It is inexplicable because it is a mystery. Therefore, when we talk about the human being, the language of a specialist is not enough - we should use other forms of communications, taken from poetry, art and spirituality. (original abstract)

6

Polityczny potencjał człowieka - mądrość, miłość, strach a państwo w refleksji europejskiej

75%

Świercz P.

Horyzonty Polityki

|

2011

|

tom 2

|

nr nr 2 Polityczny potencjał człowieka

11-43

XX

W artykule omówiono istotę politycznego potencjału człowieka, zinterpretowanego jako fundament jego politycznej aktywności, w ramach europejskiej myśli politycznej. Zagadnienie to bada się w perspektywie paradygmatów tradycji europejskiej: starożytności, chrześcijaństwa i nowożytności. Po zanalizowaniu niektórych źródeł reprezentatywnych dla tychże paradygmatów autor zmierza do konkluzji, iż istotą politycznego potencjału człowieka jest, odpowiednio, mądrość, miłość i strach. (abstrakt oryginalny)

EN

The article discusses the essence of the human political potential, interpretated as fundament of human political activity, in European political thought. This problem is exemined in the perspective of paradigms of European tradition: antiquity, Christianity and modernity. After analysis of some sources, representative for above mentioned paradigms, author concludes that, the essence of the political potential is, respectively, wisdom, love and fear. (original abstract)

7

Il politico, un modo fondamentale di essere

75%

D'Ambrosio R.

Horyzonty Polityki

|

2011

|

tom 2

|

nr nr 2 Polityczny potencjał człowieka

45-54

XX

Wiersz Wisławy Szymborskiej z subtelną ironią przypisuje polityczność wszystkiemu. Czy "polityczność" stanowi interpretacyjną kategorię naszej egzystencji? Dlaczego dzisiaj pojęcie "polityka" kojarzy się często z negatywną rzeczywistością? Przyczyna tkwi w zanieczyszczeniu języka używanego przez różne ideologie, które przeciwstawiły przymiotnik "polityczny" przymiotnikowi społeczny lub obywatelski, zatracając pierwotne znaczenie pojęć. Temu, kto nie potrafi uwolnić się od uprzedzeń ideologicznych, autor artykułu radzi przetłumaczyć politikòn bardziej jako "relacyjny" niż "społeczny" albo "obywatelski". Każdy człowiek ma niezaprzeczalną naturę relacyjną: wchodzi w relację z samym sobą - ze swoim wnętrzem, z innymi - osobami i grupami, z Bóstwem - jako osoba otwarta na transcendencję oraz z naturą - środowiskiem, w którym żyje. W sensie pełnym człowiek jest osobą, jeśli świadom możliwości relacji, urzeczywistnia je i harmonizuje między sobą, dostrzegając ich wzajemną zależność. Naszymi relacjami kieruje nie tylko "rozum", ale zależy ona w poważnym stopniu od naszych "emocji". Emocje są zjawiskami złożonymi. Pascal powiedziałby: "Serce ma swoje racje, których rozum nie zna". Emocje rodzą się ze sposobu, w jaki dostrzegane jest wydarzenie, a nie z wydarzenia jako takiego. W sferze politycznej to nie instytucja jako taka określa emocje, lecz sposób, w jaki jest postrzegana i przeżywana. Osoba jest czymś o wiele większym niż możemy o niej powiedzieć. Z wielu względów jest niewyrażalna, dotyka tajemnicy. Nie wystarczy język specjalistyczny. Dlatego w mówieniu o osobie ludzkiej trzeba posługiwać się innymi formami komunikacji, zaczerpniętymi z poezji, sztuki i duchowości. (abstrakt oryginalny z tłumaczenia artykułu)

8

Hugo Kołłątaj i Adam W. Rzewuski : wokół problemu opozycji intelektualno-politycznych w piśmiennictwie Sejmu Czteroletniego

75%

Lis R.

Horyzonty Polityki

|

2010

|

tom 1

|

nr nr 1 Polityczna natura człowieka

289-315

XX

Trudno przecenić znaczenie debaty publicznej w okresie Sejmu Czteroletniego dla charakterystyki ostatnich lat dawnej Rzeczpospolitej.To szczególne i bezprecedensowe doświadczenie polityczne i intelektualne, angażujące publicznie niezliczoną ilość głosów obywatelskich, ujawniło bowiem z wyjątkową gwałtownością podstawowe właściwości i napięcia przedrozbiorowej polityczności polskiej, przeżywającej wówczas największy, wymuszony przecież formułą nieustannej debaty wielkosejmowej, okres rozwoju. (fragment tekstu)

9

Ruch komunitarystyczny a Charles Taylor

75%

Baran M.

Horyzonty Polityki

|

2011

|

tom 2

|

nr nr 2 Polityczny potencjał człowieka

147-159

XX

Artykuł koncentruje się na ukazaniu pewnych aspektów programu ruchu komunitarystycznego w zestawieniu z antropologią filozoficzną Charlesa Taylora. We wstępie zajmuje się wyjaśnieniem kwestii terminologicznych dotyczących nazwy komunitaryzm oraz rozróżnieniem pomiędzy ruchem komunitarystycznym a myślicielami określanymi jako komunitaryści. Następnie rozpatrywana jest Komunitariańska Platforma Programowa będąca rodzajem manifestu ruchu komunitarystycznego. Zostaje ukazany nacisk jaki kładzie ona na społeczny aspekt natury człowieka oraz potrzebę odwołania się w życiu społecznym do opinii moralnych. Z kolei następuje przedstawienie zarysu głównych elementów wizji człowieka jaką prezentuje w swoich pismach Charles Taylor. Może ona bowiem stanowić dobre teoretyczne uzasadnienie głównych postulatów wysuwanych przez ruch komunitarystyczny. (abstrakt oryginalny)

EN

The main focus of the article is to present certain aspects of the communitarian movement's program against the background of the philosophical anthropology of Charles Taylor. Part of the introduction clarifies some terminological issues concerning the name "communitarian" in Polish and in general. It emphasizes the distinction between the communitarian as applied to the communitarian movement and to certain philosophers. Afterwards it introduces the Responsive Communitarian Platform which constitutes kind of communitarian manifesto. It underlines above all the importance of the social aspect of the human nature and the need for taking moral opinions into account in every public debate. The article offers subsequently a brief presentation of the basic elements of Taylor's anthropology. The reason of this passage is the fact that if can provide good theoretical basis for the main communitarian claims. (original abstract)

10

Moja, twoja, nasza... Wolność i zaimki w polskiej myśli politycznej XVIII wieku

75%

Grześkowiak-Krwawicz A.

|

tom 4

|

nr nr 7 Rzeczpospolita i republikanizm

89-108

XX

Artykuł poprzez analizę zaimków towarzyszących pojęciu wolności w polskiej myśli politycznej XVIII wieku pokazuje istotne kwestie z pogranicza ideologii politycznej i filozofii państwa. Przede wszystkim fakt, że była to nie tyle wolność indywidualna - moja, ile wolność w ramach pewnej wspólnoty - nasza. Podstawą posiadania wolności był fakt bycia obywatelem Rzeczypospolitej, czy bycia szlachcicem, czyli przynależność do określonej zbiorowości. Tylko ona gwarantowała swobodę i tylko w jej ramach mogła się ona realizować. Stąd wolność "ich" występuje stosunkowo rzadko, częściej jest to raczej "ich" niewola - stanów innych niż szlachecki, państw innych niż Rzeczpospolita. Nie była to jednak tylko wolność kolektywna - w ramach wspólnoty każdy indywidualnie cieszył się wolnością, sam decydował o sobie, czego wymowną ilustracją jest niesłychanie popularny zaimek "sam, sobie". Koncepcje wspólnotowe zaczęły ulegać zmianom pod koniec wieku XVIII, kiedy pod wpływem teorii zachodnich coraz więcej uwagi poświęcano wolności "mojej/jego" - wolności należnej z natury każdemu człowiekowi. Wizja wolności "naszej" okazała się jednak wyjątkowo trwała, odżyła w wieku XIX, kiedy utrata niepodległości pokazała, że bez wolności wspólnoty zagrożona jest także wolność jednostek ją składających. (abstrakt oryginalny)

EN

Analyzing the pronouns which accompanied the notion of liberty in 18th-century Polish political thought, the article brings to light essential questions from the borderland between political ideology philosophy and philosophy of the state. The fact that it was liberty within some community - ours, rather than that of the individual, mine - is particularly emphasized. The basis of possessing liberty was the fact of being a citizen of the Commonwealth, or being a nobleman; that is, belonging to a certain society. Only that guaranteed freedom and it could be fulfilled only within this framework. It was not only a collective liberty - within a community, everyone enjoyed liberty personally, deciding for himself individually, which is eloquently illustrated by the unspoken popularity of the pronouns "himself" and "his" (on "his" own) . Thus, "their" liberty occurs considerably rarely, more often it is rather "their" slavery - that of the orders different from the noblemen (szlachta) and that of states which are different from the Commonwealth. Conceptualizations of community were about to be changed at the end of the 18th century, when, under the influence of Western theories, more and more attention was paid to "my"/"his" liberty, the one that was derived from nature for every man. However, the vision of "our" liberty turned out to be exceptionally long-lasting and was revived in the 19th century, when the loss of independence proved that without the community's liberty, the very liberty of the individuals who constitute that community is threatened. (original abstract)

11

Krótkie zebranie rzeczy potrzebnych z strony wolności (1587) : analiza intencji

75%

Koehler K.

|

tom 4

|

nr nr 7 Rzeczpospolita i republikanizm

67-88

XX

Tekst jest poświęcony analizie kontekstowej i retorycznej anonimowej broszury Krótkie zebranie rzeczy potrzebnych z strony wolności wydanej w 1587 roku. Bada się w nim użycie zagadnienia "wolności" w politycznej debacie - jak rozumiemy - po śmierci Stefana Batorego. Autor rozważa cele dzieła, które rozumie jako promowanie postawy opozycyjnej, a przede wszystkim aktywności publicznej jako dobra samego w sobie, które służyć ma dobru wspólnemu. Broszura, zdaniem autora tekstu, odsłania niejako "kuchnię" szlacheckiego podejścia do rozumnej polityki: poprzez ukazanie galerii przykładów osobowych wywiedzionych z historii, poprzez przykładowy sposób debaty publicznej (mowy z "wojny kokoszej"), aż po rozważania o wymiarach wolności w Rzeczypospolitej (dobre i złe rozumienie "wolności"). Tekst jest też stonowaną polemiką metodologiczną z tradycyjną szkołą politologiczną (w znaczeniu historia idei); proponuje się w nim retoryczną analizę zastosowań idei w kontekstach historyczno-politycznych. (abstrakt oryginalny)

EN

The text provides the contextual and rhetorical analysis of the anonymous pamphlet Krótkie zebranie rzeczy potrzebnych z strony wolności published in 1587. It examines the problem of "liberty" in the way it was used in the political debate - as we understand it - after the death of Stefan Batory. The author considers the objectives of the work which - as he understands them - are the promotion of the views of the opposition, and, above all, public activity as a good in itself. According to the author of the text, the pamphlet reveals - as it terms it - "the kitchen" (or the underlying) attitude of the szlachta towards reasonable politics. It manages to do this in many ways: from showing a gallery of personal characters derived from history and an exemplary method of political debating (a speech from the kokosza war) up to a deliberation on the different aspects of liberty in the Commonwealth (a right and wrong understanding of "liberty"). The text also represents a moderate methodological polemic with a traditional paradigm of political science (in the meaning of the history of ideas): it suggests a rhetorical analysis of the implementation of ideas in historio-political contexts. (original abstract)

12

Tradycja republikańska, respublica, republikanizm

75%

Pietrzyk-Reeves D.

|

tom 4

|

nr nr 7 Rzeczpospolita i republikanizm

47-66

XX

Artykuł składa się z dwóch zasadniczych części. W pierwszej z nich przedstawiam krótką analizę głównych pojęć związanych ze współczesnym odrodzeniem zainteresowania tradycją republikańską, takich jak respublica, klasyczna tradycja republikańska oraz nowożytny republikanizm. Może ona posłużyć w badaniach poświęconych zarówno republikanizmowi w Rzeczypospolitej Obojga Narodów, jak i neorepublikanizmowi. Celem drugiej części artykułu jest wprowadzenie do dyskusji nad źródłami i podstawami polskiej tradycji republikańskiej, która bierze początek w XVI wieku i przynosi niezwykle bogaty dyskurs teoretyczny inspirowany ideami klasycznej tradycji republikańskiej obecny w polskiej myśli politycznej aż do czasów rozbiorów. (abstrakt oryginalny)

EN

This article has two aims; first it provides a conceptual analysis of the main terms related to the contemporary revival of interest in the republican tradition such as respublica, classical republican tradition and modern republicanism. This conceptual framework can be used in the research on republicanism in the Polish-Lithuanian Commonwealth (Rzeczpospolita) and neorepublicanism. The second aim of the article is to discuss in an introductory manner the sources and the foundation of the Polish republican tradition which goes back to the sixteenth century and brings exceptionally rich theoretical discourse inspired by the ideas of the classical republican tradition that were present in the political thought until the partition period. (original abstract)

13

Glosa do idei republikanizmu

75%

Buchner W.

|

tom 4

|

nr nr 7 Rzeczpospolita i republikanizm

135-155

XX

Artykuł stanowi próbę zrozumienia idei republikanizmu we współczesnym kontekście politycznym. Autor stawia tezę, że klasyczna idea republikanizmu, ucieleśniona w Republice Rzymskiej, daleko odbiega od form, jakie przyjmują dzisiejsze republiki. Dlatego często nadużywa się samego określenia republiki bez odpowiedniego odniesienia do rzeczywistości historycznej. Na potwierdzenie tej tezy przytoczono przykłady republikańskich opcji, wskazując na ich historyczne uwikłania. Konkluzję wywodu stanowi teza, że dzisiejsze republiki demokratyczne nie mają wiele wspólnego z instytucjami dawnej Republiki Rzymskiej, ponieważ ich przemożny demokratyzm niszczy znane niegdyś, zróżnicowane formy wolności, poddając je jednolitej presji biurokracji i parlamentaryzmu. (abstrakt oryginalny)

EN

The article tries to understand the idea of republicanism in the contemporary political context. The author maintains that the classic republican idea, which materialized in the Roman Republic, is nowadays very far from the forms of political life which could be accepted by our republics. For this reason, the very qualification of the republic has been often abused without any reference to its real history. In order to confirm this thesis, some examples of republican options are mentioned as being involved in the historical process. In conclusion, the democratic republics of our days are regarded as being destructive to the various forms of liberty because they are obliged to suffer the pressure of the bureaucracy and that of parliamentary democracy. (original abstract)

14

IV Rzeczpospolita - semantyczne nadużycie?

75%

Kijanka E.

Studia i Prace Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie

|

2010

|

nr nr 9

79-91

XX

W artykule przedstawiono historię terminu „IV Rzeczpospolita” oraz koncepcję budowy IV RP. Zaprezentowano również polską tradycję posługiwania się terminami „Druga” czy „Trzecia” Rzeczpospolita oraz opinie na temat IV RP. Na koniec omówiono ideę oraz cele stworzenia „V RP”.

EN

The term "the Fourth Republic of Poland" became a key term in public debate in Poland, among supporters and opponents alike. The article attempts to answer the question of whether there is justification for using the term, The opinion of constitutional lawyers is one-sided: so long as the constitution of the Third Republic is binding, Poland shall be called the Third Republic. It is nonetheless undeniable that a certain number and quality of changes, in the form of policies, has occurred and provoked discussion about which Republic we are now living in. The image of the Third Republic, though defended, has been irrevocably damaged. At the same time, the term "the Fourth Republic" has lost stock, even though political pragmatism has caused it to remain necessary. Discussion among supporters of "the Fourth Republic" concerns not so much a rejection of the idea, as ways that it can be realised. "The Fourth Republic" represents a transition period, though some nascent processes have created issues that have driven a wedge between the country and the Third Republic. "Given the inevitable" fall of the Third Republic, and problems with implementing the idea of "the Fourth Republic", some have called for the transition to be made, as it will prompt the rebuilding of politics not only as an important area of the public sphere but a vocation demanding proper qualifications, both intellectual and moral. (original abstract)

15

Problem klasyfikacji istoty narodu w myśli politycznej Narodowej Demokracji i Związku Ludowo-Narodowego

75%

Kornaś J.

Zeszyty Naukowe / Akademia Ekonomiczna w Krakowie

|

1995

|

nr nr 460

75-83

XX

W opracowaniu przeprowadzono próbę typologii narodu w interpretacjach czołowych ideologów i polityków ND i ZLN. Zwrócono uwagę zarówno na elementy wspólne, jak i specyficzne w definicjach myślicieli i polityków tych ugrupowań.

EN

On the basis of a comparative analysis of the conceptions and categories of the nation of the leading theoreticians of the National Democrats and The Peasant National Union a systematization of the most important definitions was conducted and the most representative type was determined. In the concluding part of the article the characteristic features of the essence of the nationalistic conception of a nation were presented in detail. (original abstract)

16

Ustrój polityczny i ekonomiczny Polski w myśli politycznej Stanisława Głąbińskiego w latach 1919-1927

75%

Kornaś J.

Zeszyty Naukowe / Akademia Ekonomiczna w Krakowie

|

1997

|

nr nr 484

5-19

XX

Przedstawiono dorobek myśli politycznej i ekonomicznej Stanisława Głąbińskiego w okresie pełnienia przez niego funkcji prezesa klubu sejmowego Związku Ludowo-Narodowego w latach 1919-1927.

EN

In the article the author discusses the views of Stanisław Głąbiński (formulated in the years 1919-1927), one of the leading politicians of the polish national school of economy, concerning the political and economic system of Poland. The reconstruction of political views of a man who was a politician as well as a researcher, had as its aim an analysis of the notional categories and theoretical constructions devised by him which referred to the model of the state and the economy. It is claimed in the final conclusion that the views of Stanisław Głąbiński constituted a coherent theory of the Polish political and economic nationalism.(original abstract)

17

Neutralność państwa w stosunkach międzynarodowych

75%

Kowalicka M.

Zeszyty Naukowe / Szkoła Główna Handlowa. Kolegium Gospodarki Światowej

|

2002

|

nr nr 12

157-183

XX

Państwa ni angażujące się w wojny z innymi krajami są określane jako państwa neutralne. Autorka w opracowaniu omawia genezę i rozwój historyczny neutralności a także jej pojęcie zakres i formy.

EN

States staying out of wars between other states have been designated as 'neutral'. The central rule of the law of permanent neutrality is that the permanently neutral state has to refrain from anything that could involve it in a future war. The rules of permanent neutrality contain a number of duties incumbent upon the neutral state in the event of a war, e.g.; the prohibition against participation in war, delivery of war supplies to a belligerent and the duty to prevent the transport of troops or supplies through a neutral territory. (short original abstract)

18

Animal politicum - próba rehabilitacji

75%

Krzynówek A.

Horyzonty Polityki

|

2010

|

tom 1

|

nr nr 1 Polityczna natura człowieka

131-148

XX

Artykuł omawia trzy odrębne ścieżki refleksji nad politycznym wymiarem życia ludzkiego, wziąwszy pod uwagę krytykę klasycznej idei rozumu i animal politicum ugruntowanego metafizycznie. Tekst ukazuje, w jaki sposób idea nieusuwalnej politycznej właściwości istot ludzkich zostaje rozwinięta w pracach Hannah Arendt, Johna Rawlsa i Emmanuela Lévinasa. (abstrakt oryginalny)

EN

The paper discusses three different ways of reflecting upon political dimension of human live taking account of the critique of classical idea of reason and metaphysically grounded animal politicum. The text shows how the idea of indispensable political quality of human being is developed in works of Hannah Arendt, John Rawls and Emmanuel Lévinas. (original abstract)

19

Cztery koncepcje zoon politikon : uwagi dotyczące problematyczności politycznej natury człowieka

75%

Dominiak Ł.

Horyzonty Polityki

|

2010

|

tom 1

|

nr nr 1 Polityczna natura człowieka

91-109

XX

Artykuł omawia cztery różne modele służące rozumieniu koncepcji zoon politikon. Przyjmuje się, iż to klasyczne pojęcie może być nadal stosowane przy opisie fundamentalnych cech życia politycznego w ramach współczesnych wspólnot politycznych. Pierwszy model brany pod uwagę to "koncepcja indywidualistyczna", w której generalnie dąży się do zredukowania przestrzeni politycznej do kwestii ekonomicznego zarządzania. Drugi model, "hegemonistyczny", zamienia debatę publiczną w ideologiczną wojnę. Trzeci model sprowadza się do "poglądu perfekcjonistycznego" i wiąże się z odgórną perspektywą ludzi mądrych czy sprawiedliwych, wnosząc tym samym przekonanie, iż pewni ludzie mogą być w posiadaniu prawdy, podczas gdy w demokracji mogą istnieć jedynie różne opinie o tym, co jest prawdziwe czy sprawiedliwe. Czwarty model, "deliberatywny", najbardziej odpowiada współczesnej polityce. Kluczowym wzorem jest tutaj postać Sokratesa, który nie posiadł prawdy, lecz ciągle jej szuka i rozpatruje możliwe odpowiedzi w sferze opinii, zyskując tym doskonałość, na jaką stać człowieka. (abstrakt oryginalny)

EN

The article examines four different models of understanding the concept of zoon political. It is presupposed that this classical notion can still serve as a means of description of the fundamental tenets of political life as it appears within contemporary political communities. The first model taken into consideration is called "the individualistic concept" and it generally tends to reduce the political space to the issue of economic management. The second model, "hegemonistic", makes the public debate nothing more than a war of ideologies. The third model amounts to the "perfectionist view" and it seems necessarily involved in wise or just men's looking down on their fellow citizens, so it carries the conviction that some people may be possessed of truth whereas in democracy there can be only various opinions about what is true or just. The fourth model, "deliberative", is the most relevant one in the context of contemporary politics. Here the central, epitomic figure is Socrates, who does not possess the truth but is constantly seeking for it and searching possible answers in the realm of opinions, thus gaining excellence as humanly possible. (original abstract)

20

Kilka uwag o polskich przemianach, ludzkiej naturze i granicach absurdu

75%

Buchner W.

Horyzonty Polityki

|

2010

|

tom 1

|

nr nr 1 Polityczna natura człowieka

183-194

XX

Omówiono przemiany w naszym kraju oraz podejście społeczeństwa, a także naukowców do nich. Autor zastanawia się, czy można obiektywnie podejść do analizy zjawisk społeczno-politycznych.