Wyniki wyszukiwania - Biblioteka Nauki

1

Książka w kulturze Greków w Rzeczypospolitej w XVI–XIX wieku. Rekonesans

100%

Mikołajczyk M.

Acta Universitatis Lodziensis. Folia Librorum

|

2018

|

tom 1

|

nr 26

79-98

EN

The aim of this article is gathering and signalization of information related to the theme of book among Greeks living in Commonwealth. The activity of Greeks in Ostrog Academy and Lviv Fraternity were presented based on literature and archival materials. The orthodox church libraries and private collections of representatives of the Greek nation were discussed as well.

PL

Celem artykułu jest zebranie i zasygnalizowanie dotychczasowych informacji na temat książki wśród Greków zamieszkujących Rzeczpospolitą. Na podstawie literatury przedmiotu oraz materiałów archiwalnych przedstawiono działalność Greków w szkole ostrogskiej, Bractwie lwowskim, biblioteki cerkiewne oraz prywatne księgozbiory przedstawicieli nacji greckiej.

2

Relacje między ludami zamieszkującymi teren Sycylii w okresie greckiej kolonizacji

100%

Siadkowski Ł.

Acta Universitatis Lodziensis. Folia Historica

|

2018

|

nr 100

9-19

EN

This article describes relations between Greek colonists, that came to the island in 8th c. B.C., and other communities. One of the societies that were taken into consideration, are native inhabitants of Sicily, which origin were also mentioned in first section. Furthermore, in this article were depict contacts with colonies motherland and living in the west side of the island, Carthaginians. At the end of this article, correlation between developed colonies and their inside political situation were also taken in to consideration.

PL

Artykuł opisuje relacje panujące między greckimi kolonistami, którzy przybyli w VIII w. przed Chr. na Sycylię, a innymi społecznościami tam już żyjącymi, m.in. autochtonicznymi mieszkańcami wyspy (o ich pochodzeniu szerzej w pierwszej części artykułu). Zostały również przedstawione stosunki greckich kolonistów z ich miastem macierzystym oraz z Kartagińczykami, zamieszkującymi zachodnią część Sycylii. Uwzględniono także korelacje między rozwiniętymi koloniami oraz ich wewnętrzną sytuacją polityczną.

3

Symbolika drzew w świecie starożytnym

89%

Ilski K.

|

2012

|

nr 11

4

Grecy a języki obce w starożytności

89%

Dworacki S.

Język. Religia. Tożsamość

|

2017

|

nr 1(15)

121-134

EN

The article shows how some of Greek authors from different epochs arranged the problem of the language communication among the Greeks and the non-Greeks. This question emerged gradually, however it appeared perspicuously but in the Hellenistic period, and in time of the Roman Empire. If sometimes this problem was ignored the reason could be that from the time of Alexander the Great the Greek language was a primary one on large areas of the ancient world. Nevertheless, the non-Greeks unknowing the Greek language appeared in Greek literature up to the end of antiquity, and the poets and writers solved the issue of language communication in a more or less probable way. One of them was introducing a professional interpreter particularly in the royal palaces.

5

Polityka Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej wobec uchodźców z Grecji

89%

Sienkiewicz I.

Studia z Polityki Publicznej

|

2022

|

tom 9

|

nr 3(35)

89-107

EN

The Greek Civil War of 1946-1949 divided the Greek society into allies of the monarchy and supporters of the Communist Party of the Greece-led Transitional Democratic Government of Free Greece. The military arm of the leftist center was the Democratic Army of Greece. Until some time, the communist forces were actively supported by the countries of the Eastern Bloc: Albania, Bulgaria, Yugoslavia, Czechoslovakia, and Romania. However, the Stalin-Tito conflict, which intensified from 1948 onwards, contributed to the defeat of the Democratic Army of Greece, caused by the overwhelming military advantage of the monarchist forces. In mid-1949, a decision was made to evacuate partisan units and the civilian population that had been under their control to Albania. Also, Poland, a country that suffered greatly as a result of World War II, helped Greece. First, by providing food, military and medical equipment, and later by accepting over 13,000 children and adults, fighters and civilians from the areas covered by the war, all terribly tired of war and wandering. The group of migrants was organized from scratch, provided medical and social care, work, education, and access to culture. Migrations of people in search of shelter from conflicts, persecution, and poverty are not only a contemporary problem of the European Union. This article presents the reforms initiated by the government of the Polish People's Republic as a result of the escalation of the crisis in the Balkans. In Poland refugees from Greece found completely new living, civilization, cultural, geographical, and economic conditions. Gradually, they managed to settle in this foreign country. Today many of them are grateful to Poland for their help.

PL

Wojna domowa w Grecji tocząca się w latach 1946-1949 podzieliła społeczeństwo na sojuszników monarchii i zwolenników kierowanego przez Komunistyczną Partię Grecji Tymczasowego Rządu Demokratycznego Wolnej Grecji. Zbrojnym ramieniem lewicowego ośrodka była Demokratyczna Armia Grecji. Do pewnego czasu siłom komunistycznym aktywnego wsparcia udzielały państwa bloku wschodniego: Albania, Bułgaria, Jugosławia, Czechosłowacja i Rumunia. Jednak nasilający się od 1948 r. konflikt na linii Stalin-Tito przyczynił się do klęski Demokratycznej Armii Grecji, wywołanej przygniatającą przewagą militarną sił monarchistycznych. W połowie 1949 r. podjęto decyzję o ewakuacji do Albanii oddziałów partyzanckich oraz pozostającej do tej pory pod ich kontrolą ludności cywilnej. Także Polska - kraj, który ogromnie ucierpiał w wyniku II wojny światowej - pomagała Grecji, najpierw dostarczając żywność, sprzęt wojskowy i medyczny, później przyjmując na swoje tereny ponad 13 tys. dzieci i dorosłych, bojowników i cywili z terenów objętych wojną, wszystkich bardzo zmęczonych wojną i tułaczką. Grupie migrantów zapewniono opiekę medyczną, socjalną, pracę, edukację, dostęp do kultury. Wędrówki ludności w poszukiwaniu schronienia przed konfliktami, prześladowaniami oraz ubóstwem nie są tylko współczesnym problemem Unii Europejskiej. W niniejszym artykule przedstawiono reformy, jakie zainicjował rząd Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej pod wpływem eskalacji kryzysu na Bałkanach. Uchodźcy z Grecji zastali w Polsce zupełnie nowe dla nich warunki bytowe, cywilizacyjne, kulturalne, geograficzne i gospodarcze. Stopniowo udało im się w tym obcym kraju zaaklimatyzować. Dziś wielu z nich jest Polsce wdzięcznych za okazaną pomoc.

6

Wspólnoty lokalne w Grecji między religią a życiem

89%

Nowicka E.

Stan Rzeczy

|

2012

|

nr 2(3)

157-179

PL

Artykuł ukazuje pewien aspekt greckiej kultury, która – nie stosując żadnych ocen – przedstawia w swoich intensywnych przejawach lokalności wzór dla antropologa wyjątkowo interesujący. Wnika on w tajniki i szczegóły ściśle lokalnej i terytorialnej (wioskowej lub wyspowej) więzi społecznej na obszarze Grecji, szczególnie ważnej dla zrozumienia społeczeństwa greckiego. Emil Durkheim znalazłby w tych analizach doskonałą ilustrację swojej tezy, iż religia jest tam, gdzie społeczeństwo uprawia kult samego siebie. Artykuł zawiera refleksję antropologa społecznego nad obrzędowością religijną we współczesnej Grecji zarówno w środowisku wiejskim, jak i miejskim na terenie Macedonii Egejskiej. Materiał empiryczny pochodzi z kilkuletnich badań terenowych przeprowadzonych w latach 2005–2010. Przedmiotem analizy jest stosunek do religii, uczestnictwo w religijnych obrzędach między innymi pewnej specyficznej kategorii Greków, migrantów powrotnych – tych, którzy powrócili (czasem w drugim pokoleniu) do rodzinnego kraju po długim okresie politycznej emigracji w Polsce i innych krajach bloku wschodniego. Wśród badanych określanych zbiorczo jako Grecy, zwłaszcza na północy kraju, to etniczne/narodowe mniejszości. Analizie zostały poddane religijne obrzędy w wioskach Macedonii Egejskiej (Loutra) i Epiru (Samarina), a także zachowania uczestników takich obrzędów jak chrzty czy nabożeństwa wypominkowe w różnych miejscowościach. Wnioskiem jest stwierdzenie, że to poczucie jedności, solidarności i więzi społeczne. Wspólna zabawa, przebywanie razem, odbywanie wspólnie wielu czynności rytualnych, które wprawdzie wiążą się ze świętem religijnym, ale daleko sięgają w życie świeckie, pełnią funkcje integracyjne. Uzasadnia to oparcie się na socjocentrycznej Durkheimowskiej koncepcji religii.

EN

The article shows certain aspect of Greek culture, which presents in its intensive manifestations a pattern particularly interesting for an anthropologist. It explores secrets and details of local and territorial (village or island) vital for the understanding of the Greek society social bonds on the territory of Greece. Emil Durkheim would have found in the analysis a perfect illustration of his statement that religion is there, where the society worships itself. The article contains a reflection of a social anthropologist on religious rituality in contemporary Greece both in the rural and municipal environment on the territory of Aegean Macedonia. Empirical material was collected during several years of fieldwork in the years 2005-2010. The subject of the analysis is an attitude towards religion, participation in the religious rituals of certain particular category of Greeks, return migrants who have come back (sometimes in the second generation) to the home country after a long period of political migration in Poland and other communist countries. Among the researchees described as Greek, especially in the northern Greece, they are ethnic/national minorities. Religious rituals in the villages of Aegean Macedonia (Loutra) and Epir (Samarina) have been analyzed as well as the behavior of the participants of such rituals like baptisms, post-funeral ceremonies in different villages. The conclusion is the statement about unity, solidarity and social bonds. A common celebration, being together, performing of ritual activities, which are part of religious celebration, go further into mundane life, fulfill integrative functions. This justificates the usage of Durkheim’s sociocentric concept of religion.

7

Grecka salatka to nie wszystko

71%

kch

|

nr 5

17-18

8

Ślady biblijnej, świętej Północy i antycznej Hyperborei w literaturze patrystycznej i średniowiecznej

71%

Kochanek P.

Vox Patrum

|

2022

|

tom 81

31-64

EN

„Hyperborea” is a concept well known to researchers of antiquity. Also, the sacred biblical North, as the antithesis of Gog's sinister North, is well known to Bible scholars. This article takes these two concepts as a starting point. However, the purpose of this article is to confront the biblical and ancient vision of the North with selected patristic and medieval sources. It is about presenting changes in the historical and geographical understanding of the term „Hyperborea”. Greek literature describes Hyperborea as a paradise located in the farthest reaches of the North. This vision of the North seems to be similar to a northern paradise in the Bible. However, the patristic literature, which is well acquainted with the Greek myth of the Hyperboreans, does not apply it to any exegetical analyzes. Hyperborea is for the Fathers of the Church an „extension” of Scythia, so it is neither a paradise nor an ideal promised land. It is part of the ecumene and has all the good and bad features of the territory that ordinary people inhabit. Hyperborea has been transformed from a Greek ideal land into a historical, existing reality. The name was therefore applied both to the Scythian territory and to the areas north of Scythia. However, the development of the geographical horizon constantly shifted the concept of „Hyperborea” further north. The line of this geographical horizon was marked in Byzantine literature by Theophanes in the eighth century and by Nicephorus Gregoras in the fourteenth century. The latter pointed to Moscow Ruthenia as the Christian Hyperborea in the north-east. The same line of geographical horizon in Latin literature was very delicately indicated by Adam of Bremen in the eleventh century, who wrote about Hyperborean Scandinavia. Next to the geographical horizon, there was a strictly literary horizon, dominated by the classical topos, based on texts written by Greek and Latin classical authors.

PL

„Hyperborea” to pojęcie dobrze znane już badaczom starożytności. Porozmawiaj święta Północ biblijna, jako antyteza złowrogiej Północy Goga, jest dobrze do złaczom Biblii. Ten artykuł wyjścia za punkt wyjścia te dwie koncepcje. Jednak celem niniejszego artykułu jest skonfrontowanie biblijnej i antycznej wizji Północy z wybranymi źródymi patrystycznymi i średniowiecznymi. Chodzi o przedstawienie zmian w historycznym i geograficznym znaczeniu „Hyperborea”. Literatura grecka opisuje Hyperboreę jako raj leżący na najdalszych krańcach Północy. Pozornie ta wizja Północy się się być podobna do północnego raju w Biblii. Jednak literatura patrystyczna, która dobrze zna grecki mit o Hyperborejczykach, nie aplikuje żadnych dalszych analiz egzegetycznych. Hyperborea jest dla Ojców Kościoła „przedłużeniem” Scytii, a więc nie jest ona ona ani rajem, ani też idealną ziemią obiecaną. Jest ona odpowiedzią ekumeny i posiada wszystkie dobre i złe cechy terytorium, które zamieszkują zwykli ludzie. Hyperborea została przekształcona z greckiej krainy idealnej w historyczną, realnie wcześnie rzeczywistość. Nazwa ta wymagana jest podróżon do terytorium scytyjskiego, jak i do terenów leżących na północ od Scytii. Jednak rozwój horyzontu geograficznego przesuwał nieaktualne pojęcie „Hyperborea” coraz bardziej na północ. Linia tego horyzontu geograficznego wyznaczona w literaturze bizantyńskiej przez Teofanesa w VIII wieku i przez Nicefora Gregorasa w wieku XIV. Ten ostatni skazał na Ruś Moskiewską jako na leżącą na północnym-wschodzie chrześcijańską Hyperboreę. Taka sama linia geograficznego horyzontu w literaturze łacińskiej została bardzo delikatnie wskazana przez Adama z Bremy, który pisał o hyperborejskiej Skandynawii. Obok horyzontu geograficznego funkcjonował horyzontstricte literacki, gdzie dominował klasyczny topos, oparty na tekstach autorów klasycznych.

9

Zegluga rzeczna starozytnych Grekow i Rzymian

71%

Jundzill J.

Rzeki. Kultura, Cywilizacja, Historia

|

1999

|

tom 08

81-103

10

Amazons – a phenomenon of female heroism in the societies of the states of the slave owning era

71%

Lazorenko S. , Liannoi M. , Balashov D.

|

tom T. 15

121--130

EN

In modern science there is a term – historical feminology. The term „feminology” comes from the Latin word „femina” (woman) and the Greek „logos” (science or teaching). Literally, women’s feminology is a direction of general history that investigates the role of women in the historical-dialectical processes of state formation throughout the existence of human civilization and produces tools for such research. During the time of classless society, women loudly declared for equal rights with men. And as a result - gynecocratic social relations in the early eras of the existence of human civilization. During the Middle Kingdom of Egypt (2040-1640 BC), Egyptian women had independence from men, had their own business, funds, property, etc. Everyone knows the names of the Egyptian queens Nefertiti, Hatshepsut, who were iconic figures no less famous than the male pharaohs. History did not ignore the female heroism of the period of antiquity. Homer, Hellanicus, Herodotus, Strabo, Plutarch, Diodorus Sicilia and others wrote about their exploits in their annals. The chronological limits of the research described in the article cover the time spans of the slave period – the class formation which was the first one in the history of society.

PL

We współczesnej nauce istnieje termin – feminologia historyczna. Termin „feminologia” pochodzi od łacińskiego słowa „femina” (kobieta) i greckiego „logos” (nauka lub nauczanie). Dosłownie feminologia kobiet jest kierunkiem historii ogólnej, który bada rolę kobiet w historyczno-dialektycznych procesach kształtowania się państwa przez cały czas istnienia cywilizacji ludzkiej i wytwarza narzędzia do takich badań. W czasach społeczeństwa bezklasowego kobiety głośno deklarowały równouprawnienie z mężczyznami. A w rezultacie - ginekokratyczne stosunki społeczne we wczesnych epokach istnienia cywilizacji ludzkiej. W okresie Środkowego Królestwa Egiptu (2040- 1640 p.n.e.), Egipcjanki miały niezależność od mężczyzn, miały własny biznes, fundusze, majątek itp. Wszyscy znają imiona egipskich królowych Nefertiti, Hatszepsut, które były kultowymi postaciami, nie mniej znanymi niż męscy faraonowie. Historia nie ignorowała kobiecego heroizmu okresu starożytności. Homer, Hellanicus, Herodot, Strabon, Plutarch, Diodorus Sicilia i inni pisali o swoich wyczynach w swoich annałach. Opisane w artykule granice chronologiczne badań obejmują rozpiętość czasową okresu niewolnictwa – pierwszej w dziejach społeczeństwa formacji klasowej.

11

Zwyczaje żywieniowe oraz sztuka kulinarna starożytnych Greków

71%

Zabielska H.

|

1981

|

tom 35

|

nr 04-05

12

Rzeczni bogowie starozytnych Grekow i Rzymian

71%

Krawczuk A.

|

tom 07

95-106

13

Produkty wedliniarskie w dziejach świata (część I)

45%

Krzywinski T. , Tokarczyk G.

Gospodarka Mięsna

|

2013

|

tom 65

|

nr 04