Wyniki wyszukiwania - Biblioteka Nauki

1

Gospodarka Narodowa - Gospodarka Planowa - Gospodarka Narodowa

100%

Jarosz-Nojszewska A.

|

nr nr 1-2

1-18

XX

Przedstawiono historię czasopisma "Gospodarka Narodowa" od 1931 roku aż do dnia dzisiejszego.

EN

The article examines the origins of Gospodarka Narodowa and the magazine's evolution from 1931 to 2011. The author analyzes press reports and archival materials to trace the publication's history over the past 80 years. Gospodarka Narodowawas started in 1931 as an initiative by economist Czesław Bobrowski. The magazine was initially published every two weeks. It quickly became one of the most influential economic periodicals in Poland in the period between World War I and II. At the time, Gospodarka Narodowa focused on general economic topics and was run by a team of young editors who targeted a mostly young audience. One of the magazine's characteristic features was its considerable independence and an apolitical approach. The magazine brought together a number of up-and-coming Warsaw economists, who set up a prestigious organization known as the National Economic Club. In the postwar period, Bobrowski, who was chairman of the no-longer-existing Central Planning Office (CUP), came up with the idea of reviving the magazine. The new biweekly publication, renamed Gospodarka Planowa, initially followed up on what its predecessor did in terms of form and content, however it was controlled by the Central Planning Office. In the late 1940s, the magazine found itself completely dependent on the decision makers at the time and became a mouthpiece and propaganda tool of the country's communist authorities. As a result of political changes in Poland in 1956, Gospodarka Planowa was transformed into a scientific and economic monthly whose contributors included top Polish economists at the time. In 1990, the magazine reverted to its original title. Today Gospodarka Narodowa is one of the most highly rated Polish magazines dealing with economic issues.

2

Problemy planowania gospodarki narodowej. System proporcji w socjalistycznej gospodarce narodowej

100%

Pietrowicz Gokieli A.

Acta Universitatis Lodziensis. Folia Oeconomica

|

1981

|

tom 7

209-225

EN

The article discusses the essence of interpretation and systematization of proportions appearing in the socialist economy. In order to present the problem of proportions against the background of characteristic features of the socialist national economy the author has analyzed the economic literature on the subject available in the Soviet Union focussing his attention on handbooks of political economy and planning of the national economy. Presentation of various interpretations of the subject proves that the problem has neither been comprehensively analyzed not system atized. Accordingly the article sets forth to present a full picture of the system of general economic and detailed proportions occuring in the socialist economy combined with a comprehensive discussion on the system.(original abstract)

3

O źródłach trwałości systemu nakazowo-rozdzielczego

100%

Balcerowicz L.

Prace i Materiały Instytutu Rozwoju Gospodarczego / Szkoła Główna Handlowa

|

1990

|

nr nr 17 Z zagadnień systemów i polityki gospodarczej

11-24

XX

Artykuł omawia bariery reformy gospodarki socjalistycznej i polecenia systemu gospodarczego. Źródła odporności na zmiany nieodłączne są w strukturze systemu, prowadzą one do sformułowania koncepcji progu zmian ustrojowych, a niezbędne są do pokonania tego oporu. Wtedy mamy do czynienia z pytaniem, w jakim stopniu czynniki polityczne pozwalają na zmiany, które przechodzą ten próg. (abstrakt oryginalny)

EN

The article deals with the barriers to the reform of the socialist command management economic system. The sources of resistance to change inherent in the structure of the system itself are first discussed which leads to the formulation of the concept of the treshold of the systemic changes, necessary to overcome this resistance. This is then confronted with the question, to what extent the political factors allow for the changes which would pass this treshold. (original abstract)

4

Wybrane aspekty stosunków kredytowych i handlowych Związku Radzieckiego z krajami kapitalistycznymi w latach 1918-1940

75%

Klimiuk Z.

Roczniki Ekonomii i Zarządzania / Towarzystwo Naukowe Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego Jana Pawła II

|

2016

|

tom 8

|

nr nr 1

59-100

XX

W 1923 r. Związek Radziecki zaczął otrzymywać kredyty od firm zagranicznych na okres od 3 do 6 miesięcy. Pomimo oficjalnej blokady kredytowej prywatni przedsiębiorcy byli zainteresowani w ekspansji eksportowej na jeszcze nie zdobyty rynek radziecki. Ekspansja ta musiała być poparta akcją kredytową. Blokada kredytowa wpłynęła jednak na wysokie koszty kredytów udzielonych w pierwszym okresie odbudowy przez firmy i banki zagraniczne. Były to w początkowej fazie krótkoterminowe kredyty handlowe, przeznaczone w większości na finansowanie radzieckiego importu wyrobów gotowych, gdyż przeważała w tym okresie polityka interwencji towarowej. W latach 1921-1925 głównymi rodzajami kredytów zagranicznych związanych z importem radzieckim były: a) kupieckie kredyty wekslowe, b) kredyty akceptacyjno- rembursowe banków zagranicznych. Począwszy od 1926 r. rządy krajów kapitalistycznych zaczęły udzielać wsparcia przedsiębiorstwom przemysłowym eksportującym towary do ZSRR na warunkach kredytów wekslowych. Za otrzymaną gwarancję ze strony państwa eksporterzy musieli płacić odpowiednim organom prowizję, którą z kolei wraz z odsetkami od kredytu zobowiązane były im zwrócić radzieckie organizacje importowe. Podstawową zasadą polityki handlowej Związku Radzieckiego w latach 1918-1940 było dostosowanie importu do określonych w planie potrzeb. Ogólny państwowy plan handlowy zawierał zestawienie przewidywanych ilości eksportu oraz dostosowany i zaprojektowany do tego import. Starano się w ten sposób uzyskać dodatni bilans handlowy. Na mocy zatwierdzonego planu Komisariat Handlu Zagranicznego, korzystając ze środków uzyskanych z eksportu, realizował plan importu, zakupując za granicą towary na możliwie dogodnych warunkach. W ciągu roku operacyjnego dokonywana była kontrola eksportu i w stosunku do jego postępów wydawano zezwolenia na przywóz do ZSRR (w formie licencji), które wymieniały kraj, rodzaj towaru oraz kwotę, na jaką należało zakupić dany towar.(abstrakt oryginalny)

EN

In 1923 the Soviet Union began to receive credits from foreign firms for periods of 3 to 6 months. Despite an official credit blockade private entrepreneurs were interested in expanding their businesses into the yet unexplored Soviet market. This expansion had to rely on lending activity. However, the blockade made foreign bank and company loans expensive in the first period of reconstruction. Initially, these were short-term commercial credits, mostly intended to finance the Soviet imports of finished products since the circulation of goods was mostly regulated by the State interventionist policy at that time. In the years 1921-1925, the major types of foreign credits associated with Soviet imports were: a) trade credits secured with bills of exchange, b) acceptance-reimbursement credits of foreign banks. Starting in 1926 the governments of capitalist countries began to support industrial companies exporting goods to the USSR on credits secured with bills of exchange. Exporters had to pay a commission to certain institutions for guarantees they were given by the State. The commission along with interest on the credits was reimbursable by the Soviet import organisations. The basic rule of the trading policy in the Soviet Union of 1918-1940 was to adjust imports to a particular demand specified in the plan. The general State trading plan established assumed volumes of export and relevant imports. In this way, a positive trade balance was attempted. Using the endorsed plan as the starting point and the resources coming from exports, the Commissariat of Foreign Trade executed the plan of imports buying goods abroad on convenient terms. During the fiscal year, exports were monitored and based on its volume permissions (licences) were issued to bring goods into USSR stating the country of origin, kind of goods and the price for which they were to be bought(original abstract)

5

"Transformacja" do gospodarki centralnie planowanej w Polsce (1944-1950)

75%

Kaliński J.

Optimum : studia ekonomiczne

|

2019

|

nr nr 1(95)

32-45

XX

Cel - Artykuł nawiązuje do głębokich zmian w polskiej gospodarce bezpośrednio po II wojnie światowej, kiedy narzucone przez Stalina władze komunistyczne tworzyły etapowo system gospodarki centralnie planowanej. Opis - W obszarze zainteresowań jest proces swoistej "transformacji" do ustroju ekonomicznego, którego klęska w latach osiemdziesiątych dwudziestego wieku otworzyła drogę do transformacji rynkowej. Podstawą analizy jest metoda deskryptywna, charakterystyczna dla badań historyczno-gospodarczych. Umożliwiła ona sformułowanie wniosków o zależności zmian systemu ekonomicznego od uwarunkowań politycznych. Wartością artykułu jest ponowne zwrócenie uwagi na konieczność kontekstowego, wieloczynnikowego podejścia do analiz ekonomicznych. (abstrakt oryginalny)

EN

Purpose - The article refers to the deep changes in the Polish economy immediately after the Second World War, when the communist authorities imposed by Stalin gradually created a centrally planned economy system. Description - It describes the process of a specific "transition" to the system, whose failure in the 1980s opened the way to market transformation. The basis of the analysis is the descriptive method, characteristic for historical research. It made it possible to formulate conclusions on the dependence of economic system changes from political conditions. The value of the article is drawing attention to the need for a contextual, many-sided approach to economic analyse. (original abstract)

6

Funkcje rad narodowych a kwestia decentralizacji i koordynacji terenowej

75%

Pękala J.

|

tom 4

45-49

XX

Referat poświęcony jednej z istotnych metod zarządzania gospodarką narodową, jaką jest koordynacja terenowa. Omówiono czynniki, które powinny zabezpieczać prawidłowy rozwój procesów decentralizacji planowania i zarządzania w gospodarce planowej

7

Activity of the Regional Polish United Workers' Party Apparatus in 1970-1989

63%

Standerski D.

|

nr nr 55

79-94

EN

The article aims to verify whether, in the 1980s, there was a significant decrease in the involvement of the regional communist party structures in charge of economic affairs in Poland. The analysis is made on the case of the Warsaw Committee (KW) of the Polish United Workers' Party (PUWP). Archival documents gathered in the State Archive in Warsaw were used to perform the analysis. The protocols of the meetings of the Executive and Secretariat 1970-1989 were collected, described and analysed. Moreover, the analysis was supplemented by the Statistical Yearbooks of Warsaw (GUS, 1957-1974), the Statistical Yearbooks of the Capital City of Warsaw (GUS, 1976-1981) and the Journal of Laws of the People's Republic of Poland 1970-1989. A statistical analysis of economic activity of the KW of the PUWP in the context of macroeconomic variables and economic activity of central authorities was performed. The correlation coefficient between macroeconomic performance and Party activity indicates the convergence of both trends in the 1970s and the lack of correlation in the 1980s. The decline in engagement after 1978 was unprecedented. In this period, there was a discrepancy between the activities of the central government and the Party apparatus, which remained in place until the end of the system. Institutional mechanisms in the Principal-Agent relation weakened significantly in 1980s. (original abstract)

8

90 Years of Gospodarka Narodowa

63%

Konat G. , Jarosz-Nojszewska A.

Gospodarka Narodowa

|

2021

|

nr nr 4

5-22

XX

Celem artykułu jest przedstawienie historii czasopisma naukowego Gospodarka Narodowa (w latach 1946-1989 funkcjonującego pod nazwą Gospodarka Planowa), ze szczególnym naciskiem na zagadnienia, którym poświęcone były publikowane w nim artykuły, organizację pracy redakcji oraz osoby związane z periodykiem. W tym celu skorzystano zarówno ze źródeł, jak i istniejących opracowań, a także przeprowadzono analizę cytowań prac publikowanych w czasopiśmie oraz - gdy było to możliwe - częstości wykorzystywania w nich poszczególnych kodów klasyfikacji JEL. Poza przedstawieniem pierwszego syntetycznego ujęcia dziewięciu dekad funkcjonowania Gospodarki Narodowej/ Gospodarki Planowej, artykuł wnosi do dyscypliny oryginalny wkład w postaci wskazania najczęściej cytowanych artykułów opublikowanych w czasopiśmie. Ustalono, że najważniejszymi obszarami zainteresowań autorów Gospodarki Narodowej w ostatnich dziesięciu latach są zagadnienia dotyczące makroekonomii, w tym ekonomii monetarnej, ekonomii międzynarodowej, ekonomii finansowej i wzrostu gospodarczego, a wielu z nich preferuje jednoznacznie ilościowe podejście do badania tych problemów. Artykuł kończy konkluzja, że chociaż Gospodarka Narodowa przeszła długą ewolucję, ostatecznie stała się pismem stricte naukowym, który to charakter zachowuje do dziś. (abstrakt oryginalny)

EN

The aim of this article is to outline the history of the scientific journal Gospodarka Narodowa, which from 1946 to 1989 operated under the name Gospodarka Planowa. The study pays particular attention to the subject matter of the articles published in the journal, the organisation of editorial work and the people associated with the journal. For this purpose, sources and existing studies were consulted, and an analysis was conducted of the citations of the papers published in the journal. When possible, the frequency of the use of selected JEL classification codes in the papers was also analysed. The article not only offers the first in-depth description of the nine decades of Gospodarka Narodowa, but also makes an original contribution to the discipline by indicating the most frequently cited articles published in the journal. It finds that the main areas of interest for Gospodarka Narodowa authors over the past decade have been issues related to macroeconomics, including monetary economics, international economics, financial economics, and economic growth. Another finding is that many authors have shown a preference for a clearly quantitative approach to the study of these problems. The article concludes by stating that Gospodarka Narodowa underwent a long evolution before it eventually became a strictly scientific journal, a focus that it has preserved to this day.(original abstract)

9

Wpływ procesu inwestycyjnego na stan równowagi gospodarczej

63%

Gawron H.

|

nr nr 127 Nierównowaga makroekonomiczna. Mechanizmy jej powstawania i koncepcje przezwyciężania

20-35

XX

W ocenie skutków działalności inwestycyjnej i jej wpływu na przebieg procesów gospodarczych ukształtował się w naszej praktyce jak i teorii gospodarowania - pewien niezgodny z obiektywnymi cechami tego zjawiska stereotyp, polegający na przecenianiu długookresowych skutków ekonomiczno-społecznych działalności rozwojowej i z kolei niedocenianiu znaczenia skali i przebiegu procesu inwestycyjnego dla bieżącej sytuacji gospodarczej. Tymczasem zanim nowe inwestycje zapewnią ewentualnie realizację tych długofalowych celów, już od samego początku ich budowy zaczynają one oddziaływać na przebieg różnorodnych bieżących zjawisk gospodarczych. Należy więc odrzucić założenie o autonomii, jak gdyby względnej izolacji działalności inwestycyjnej, którą można byłoby dowolnie kształtować i dostosowywać do żądań i oczekiwań centralnych decydentów. Interesującym problemem wydaje się kwestia wpływu procesu inwestycyjnego na stan bieżącej równowagi gospodarczej i wyjaśnienie roli inwestycji jako samoistnego źródła napięć inflacyjnych w gospodarce socjalistycznej. Celem poniższego opracowania jest więc próba wyjaśnienia społeczno-ekonomicznego mechanizmu powstawania dysproporcji w procesie inwestycyjnym i możliwości ich likwidacji. Zaprezentowane opracowanie stanowi syntezę studiów teoretycznych i badań empirycznych autora, obejmujących okres ostatnich kilkunastu lat w gospodarce polskiej. (fragment tekstu)

EN

In the evaluation of investment activity its long-term socio-economic effects are generally overestimated whereas the influence of the course of the process of extended reproduction of the means of labour on the current economic situation is underestimated. However, investment process should be treated as an essential independent source generating and deepending the processes of economic disequilibrium. Analysis of the up to now existing procedures of construction of medium period programmes of economic growth allowed the author to establish a number of their drawbacks. Thus the author accepted an assumption that central plans of investment activity were in fact only formally not really coordinated with all linked spheres of national economy. The main reason of perturbations and delays in realization of the assumed investment programme were however, first of all the presented above drawbacks of the hitherto existing mechanisms of regulation of the development spheres. The subject of the further analysis was also the evaluation of effectiveness of anti-inflation tools in the investment process. In the end the author concludes that the only effective way of eliminating the drawbacks and negative influence on the investment process on the state of economic equilibrium, seems to be complex and basic, embracing also the spheres of growth, reform of the hitherto existing mechanism of functioning of national economy. (original abstract)

10

Gospodarka realnego socjalizmu a światowy cykl koniunkturalny

63%

Kaliński J.

|

nr nr 10

71-81

XX

Autor pisze, że do teoretycznych i propagandowych kanonów gospodarki centralnie kierowanej należała teza o jej uodpornieniu na nękające kraje kapitalistyczne cykle koniunkturalne. Podkreślano rolę wdrożenia własności państwowej i planowania w likwidowaniu ułomności gospodarki rynkowej. Autor zauważa jednak, w liczącej kilkadziesiąt lat praktyce, gospodarka „realnego socjalizmu" często przechodziła wstrząsy związane z nadmiernym inwestowaniem oraz powszechnie występującymi niedoborami. O wahaniach wzrostu decydowały, szczególnie do połowy lat 70., czynniki endogeniczne. Dopiero w związku z kryzysami energetycznymi i rosnącym zadłużeniem zagranicznym państw socjalistycznych, zaznaczył się silniejszy wpływ czynników egzogenicznych. Autor podaje, że na kontynencie europejskim silna korelacja dynamiki PKB w państwach kapitalistycznych i socjalistycznych utrzymała się do 1984 r. W następnych latach tendencji wzrostowej w krajach kapitalistycznych towarzyszyły silne wahania i zdecydowany spadek PKB w państwach bloku radzieckiego, aż do roku 1989, kiedy zmienił się system polityczny i ekonomiczny.

EN

The demise of central planning in the former East bloc is a frequent topic of economic and political analyses. Kaliński’s article describes changes in the centrally planned economies of former Soviet satellite states in the context of market trends in capitalist economies. The analysis covers a period from the emergence of the Soviet Union until its breakup. The statistical analysis is accompanied by a discussion of the political and social environment of the time. The author notes that, in the initial period, there was no link between global business cycles and economic growth in the Soviet Union and other Soviet bloc countries. This was due to major political and economic differences and the far-reaching isolation of the region’s centrally planned economies, especially during the Cold War period. The partial opening of Central and Eastern Europe to commercial and financial cooperation with the West in the 1970s led a convergence between the capitalist and centrally planned systems. Negative trends in the global economy, including energy crises and growing indebtedness, had a strong impact on what happened in the Soviet bloc. This situation, coupled with the inefficiency and poor competitiveness of the centrally planned economy and its inability to meet consumer demand, became a significant factor behind the collapse of the system across Central and Eastern Europe, the author concludes. (original abstract)

11

Planowanie i rynek w RWPG. Geneza niepowodzenia

63%

Marszałek A.

Acta Universitatis Lodziensis. Folia Oeconomica

|

1993

|

tom 118

144

XX

W gospodarce socjalistycznej próbowano wykorzystywać dwa podstawowe składniki systemowe: planowanie i rynek. Literatura na ten temat jest bardzo duża i nie będę jej tu przytaczał. Praca poświęcona jest jedynie tym obszarom planowania i rynku, które miały być wyposażone w aspekty integracyjne i które miały praktyczne zastosowanie w integracji krajów RWPG bądź też były przedmiotem szerokiej dyskusji naukowej i publicystycznej. Warto jednak przypomnieć, że w słynnej dyskusji radzieckiej w latach dwudziestych podstawowym jej wątkiem był dylemat: "plan czy rynek"? Z kolei w polskiej dyskusji na ten temat w latach sześćdziesiątych pytanie brzmiało: ile planu, a ile rynku? Natomiast pod koniec istnienia gospodarki socjalistycznej (1988-1989) - jaki plan i jaki rynek? W niniejszej pracy przeprowadzam interpretację ewolucji wykorzystania planowania i niektórych elementów mechanizmu rynkowego w realizacji integracji ekonomicznej krajów RWPG oraz odnotowuję pożądaną relację: planowanie rynek, jaką w latach 1988-1989 dostrzegano. (fragment tekstu)

EN

This work deals with interpretation of the evolution in use of planning and market mechanism in development of economic integration of the CMEA member countries. The author attempts to determine relationships between coordination o f national plans carried out within this grouping and international planning, as well as the place held by the agreed plan of multilateral integration undertakings and long-term cooperation programmes in the CMEAs integration.(original abstract)

12

Fenomen rozwoju społeczno-gospodarczego Azji Południowo-Wschodniej

63%

Kozłowska M.

Prace Naukowe / Uniwersytet Ekonomiczny w Katowicach

|

2015

|

tom Systemowe uwarunkowania wzrostu i rozwoju gospodarczego krajów Azji Południowo-Wschodniej

11-32

XX

Celem niniejszego rozdziału jest analiza procesów składających się na długookresowy i trwały rozwój społeczno-gospodarczy, a zwłaszcza analiza długookresowego wzrostu gospodarczego (mierzonego zmianami PKB i jego komponentów - wydatków na konsumpcję, inwestycje i wydatków państwa) w krajach Azji Południowo-Wschodniej. Zasadniczo obejmuje ona okres od końca lat 70. XX w. do 2013 r. Wybór początku tego okresu jest nieprzypadkowy, bowiem z punktu widzenia przedmiotu analizy dla badanych krajów znamienne były lata 80. XX w. Będące podstawą analizy dane statystyczne pozyskane z zagranicznej bazy danych GMID (Global Market Information Database) oraz z Human Development Reports zostały zamieszczone na końcu rozdziału (aneks statystyczny). (fragment tekstu)

13

Równowaga rynkowa i warunki jej osiągania w planowo regulowanej gospodarce rynkowej

63%

Michalak A.

Zeszyty Naukowe. Seria 1 / Akademia Ekonomiczna w Poznaniu

|

1989

|

nr nr 178 Funkcjonowanie przedsiębiorstw handlowych w różnych warunkach rynkowych

31-44

XX

Zagadnienie równowagi rynkowej, w tym warunki i metody jej osiągania oraz stabilizacji, tak jak całość badań i analiz funkcjonowania rynku ma obszerną literaturę, m.in. także w związku z istnieniem w historii ekonomii tradycji dociekań nad problematyką zasygnalizowaną w tytule artykułu. Skłania to do ujęć tezowych i celowego pomijania szczegółów, które zostały już rozpoznane i opisane. Uwagę skoncentrujemy w tej sytuacji na: pojęciu równowagi rynkowej; jej strukturalno-podmiotowych uwarunkowaniach; wpływie polityki dochodów osobistych; ekwiwalentności na osiąganie równowagi rynku. (fragment tekstu)

14

Strategia postępu naukowo-technicznego w gospodarce centralnie sterowanej

63%

Pyka I.

Zeszyt Naukowy / Akademia Ekonomiczna im. Karola Adamieckiego

|

1992

|

nr nr 124

39-61

XX

W artykule omówiono problemy strategii postępu naukowo- technicznego w związku ze strategią rozwoju społeczno-gospodarczego państwa.

15

Zmiany w wielkości i strukturze produkcji wyrobów przemysłowych

63%

Skowronek C.

Gospodarka Materiałowa i Logistyka

|

1999

|

nr nr 11

229-233, 239

XX

W artykule przedstawiono podstawowe dane charakteryzujące wielkość produkcji wyrobów przemysłowych w wybranych latach okresu 1985-1998. Z dokonanego przeglądu wynikają zarówno pozytywne, jak i negatywne oceny. Na przykład załamanie produkcji niektórych grup wyrobów (przemysł lekki i maszynowy) wynika z niedostatecznej ochrony rynku wewnętrznego oraz braku stymulacji rozwoju eksportu (gwarancje rządowe, działania promocyjne itp.).

16

Kuba: próby wyjścia z izolacji

63%

Piklikiewicz M.

Gospodarka Export-Import

|

2000

|

nr nr 15

45-47

XX

Od czasu wizyty papieża Jana Pawła II w Hawanie zaobserwować można dość intensywne starania władz kubańskich do nawiązania szerszych stosunków politycznych i współpracy ekonomicznej ze światem, która pozwoliłaby na wyjście Kuby z izolacji i zapaści gospodarczej.

17

Próba adaptacji teorii inflacji do warunków polskiej gospodarki

63%

Mynarski S.

Folia Oeconomica Cracoviensia

|

1988

|

tom 31

63-74

XX

Omówiono makroekonomiczną teorię inflacji w warunkach gospodarki rynkowej. Przedmiotem badania było powiązanie między inflacją a równowagą rynkową. Próba adaptacji teorii inflacji do warunków polskiej gospodarki wymagała wprowadzenia niezbędnych modyfikacji ze względu na inny tryb funkcjonowania rynku w warunkach gospodarki planowej. Uzyskane wyniki zinterpretowano przez diagramy Hicksa-Hansena, które ilustrują mechanizmy równowagi sprzężenia zwrotnego.

EN

The paper is devoted to the macroeconomic theory of inflation in conditions of market economy. The subject of study consists in the links between inflation and market equilibrium. Providing for the different functioning mode of the market in conditions of planned economy, and introducing necessary modification of certain economic variables, an attempt has been made at empirical verification of the inflation model in conditions of Polish economy, on the basis of data from the period 1970-1985. The results achieved through the application of the model were then interpreted through the Hicks-Hansen diagrams, which illustrate the mechanism of feedback equilibrium. The paper points at the problem of close links between inflation rate and interest rate, which ought to become a significant tool used in steering the market processes in planned economy. (original abstract)

18

Planowanie regionalne a planowanie centralne w różnych systemach planistycznych lat osiemdziesiątych

63%

Gruchman B.

|

nr nr 156 Planowanie rozwoju społeczno-gospodarczego za granicą

9-28

XX

W niniejszym opracowaniu przez planowanie regionalne rozumieć będziemy nie tylko opracowywanie i zatwierdzanie formalnych dokumentów określanych jako "plany", ale również sterowanie rozwojem regionalnym za pomocą różnych instrumentów. Instrumenty te mogą służyć realizacji planów, mogą też działać niezależnie od tych ostatnich, co występuje w sposób oczywisty w przypadkach braku formalnych dokumentów planistycznych. Planowanie regionalne jako wyodrębniona dziedzina planistyczna, bywa różnie definiowane. Najczęściej definicje tego planowania wiążą się z konkretnymi warunkami danego kraju. Są zatem mało przydatne dla naszych rozważań o planowaniu regionalnym w różnych systemach planistycznych. Określimy je zatem w sposób jak najbardziej ogólny, podkreślając jego najogólniejszą cechę: planowania odnoszącego się do obszarów mniejszych niż terytorium danego kraju, a równocześnie większych niż obszary obejmowane planowaniem lokalnym lub miejscowym. Charakter tego planowania bywa różny w poszczególnych systemach planowania, stąd trudno go tu jednoznacznie określić. W każdym razie będzie tu chodziło o planowanie nie ograniczające się tylko do fizycznych aspektów przestrzeni (physical planning). Horyzont tego planowania może być zarówno dłuższy (planowanie perspektywiczne), jak i krótszy (planowanie średniookresowe). Nie będziemy zajmować się planowaniem krótkookresowym (rocznym), chociaż wiąże się ono z planowaniem o dłuższym horyzoncie czasowym, jako jeden z instrumentów realizacji tego ostatniego. (fragment tekstu)

EN

The study contains an analysis of recent tendencies concerning the relation of regional planning to national (central) planning in developed countries as well as in developing countries. Over the last decade one could distinguish two major tendencies in this field: on the one hand there is a trend to integrate regional planning with planning at the central level, and on the other - to decentralize regional planning and to tie it closer to local planning. The, study contains examples of both tendencies from Europe, Asia, Africa and America. The trend towards decentralization is a relatively recent one and it is noteworthy for its appearance in developed countries as well as in some developing countries. The solution lies in an appropriate combination of both tendencies in concrete conditions of particular countries. There are already some examples of such an integrated planning approach applied or recomended in particular countries. However, the aim should be not only to integrate plains, but also to apply integrated steering instruments which would guide regional development in the desired direction. Regional development is namely the outcame of numerous development decisions and actions undertaken at various levels. It is necessary to devise and apply instruments which would effectively influence the very decisions and actions. One of the ways to do this could be the setting of regionally differenciated parameters of the social cost-benefit analysis applied to investment projects and programmes. (original abstract)

19

Mario Nuti (1937-2020)

63%

Osiatyński J.

|

2021

|

nr 1

7-24

PL

Wspomnienie to jest poświęcone wybitnemu ekonomiście włoskiego pochodzenia Domenico Mario Nutiemu, który znaczną część dorosłego życia spędził w Cambridge, ale którego ukochanym punktem odniesienia i przedmiotem badań naukowych była Polska. Zaczynał od prowadzonych pod kierunkiem Michała Kaleckiego studiów nad polską metodyką rachunku efektywności inwestycji, wyjątkową w ówczesnym bloku radzieckim. Kiedy z Warszawy przeniósł się do King's College University of Cambridge, kontynuował studia nad rachunkiem efektywności, pilnie śledził polskie i inne reformy gospodarcze, ale miał zarazem coraz większy wkład w krytykę współczesnej ekonomii głównego nurtu - co jest przedmiotem części drugiej tego szkicu. W części trzeciej omawiam dorobek Nutiego w latach pracy w Europejskim Instytucie Uniwersyteckim oraz w DG II Komisji Europejskiej. Dla polskiego czytelnika szczególnie interesująca może być część czwarta, przedstawiająca jego bezpośredni i intelektualny udział w polskich reformach gospodarczych, zwłaszcza okres jego bardzo bliskiej współpracy z dwukrotnym wicepremierem i ministrem finansów Grzegorzem W. Kołodko. Mario Nuti uważnie studiował różne typy socjalizmu - był bezkompromisowym krytykiem jego bolszewickiego wydania. Nigdy nie tracił przekonania, że socjalizm demokratyczny ma sens i może być realizowany w gospodarczej i politycznej praktyce. W obliczu stale nowych wyzwań gospodarczo-społecznych i problemów technicznych szukał socjalistycznych odpowiedzi prowadzących do systemu, który byłby bardziej sprawiedliwy i zapewniał równość szans. Przez całe życie był ideowym i żarliwym socjalistą. Mógłby być ikoną dla współczesnych socjaldemokratów, gdyby tacy jeszcze się gdzieś zabłąkali

EN

Domenico Mario Nuti, known as Mario Nuti, was an eminent Italian economist who most of his professional life spent in Cambridge, but for whom Poland has always been his beloved country and the top subject of research. His first field of study in Warsaw, under supervision of Michał Kalecki, was the Polish methodology of examining economic efficiency of investment projects which was rather unique among the Soviet Bloc countries. After Nuti moved to King's College of Cambridge University he continued research on that methodology, at the same time tightly observing economic reforms in Poland and other countries in Central and Eastern Europe. He published a lot in the latter field of research when at the University of Birmingham he directed the Centre for Russian and East European Studies. He also published then a number of important papers, critical of mainstream economics. Nuti's output in those fields of investigation is discussed in section two of this essay. Section three deals with his work at the European University Institute in Florence and as an economic adviser on Central and Eastern Europe in the Department for Economic and Financial Affairs (DG II) of the European Commission. The Polish reader may find of special interest the account of Nuti's direct involvement and his intellectual contribution to devising and implementing a new course in Poland's transformation in the years of his close cooperation with Grzegorz Kołodko, then the Deputy Prime Minister and Minister of Finance. Nuti was an uncompromising critic of a Bolshevik mode of socialism. He examined at length various types of socialism, never abandoning hope that democratic socialism is possible and viable in its economic and political dimensions. In the face of ever new economic and social challenges he sought socialist solutions to those challenges that would make the political system just and of equal opportunities. In all his life Nuti was a passionate and true socialist. He could have been an ideological icon for Polish contemporary social democrats, should there still be any.

20

Postęp społeczny a gospodarka wolnorynkowa

63%

Bednarz M.

Nierówności Społeczne a Wzrost Gospodarczy

|

2003

|

nr z. nr 2

143-151

XX

W artykule omówiono kryteria postępu społecznego oraz przedstawiono spełnianie tych kryteriów przez gospodarki o charakterze wolnorynkowym i nakazowo-rozdzielczym. Scharakteryzowano relacje zachodzące pomiędzy polityką gospodarczą a postępem społecznym oraz opisano trzy modele socjalnego zaangażowania państwa w warunkach gospodarki wolnorynkowej, tj. model marginalny, motywacyjny oraz instytucjonalno-redystrybucyjny.

EN

Human development this achieving category oneself to solid improvement of quality of human life across more and more satisfying level of basic needs of man. From this of reason social development can't be identified only with height PKB. For him of appearing on terrain of given state key meaning possesses type of social economic formation. How it seems the residual model of social policy don't generate social development. For human development is required interference of state (state is understood as main subject of social policy) into free market sphere. (original abstract)