W 2008 r. przedstawiciele Tatrzańskiego Parku Narodowego zwrócili się do pracowników Akademii Górniczo-Hutniczej w Krakowie z prośbą o określenie aktualnego stanu technicznego krzyża ma Giewoncie. Za całokształt badań jest odpowiedzialny dr hab. inż. Tadeusz Mikoś z Katedry Geomechaniki, Budownictwa i Geotechniki na Wydziale Górnictwa i Geoinżynierii AGH. W ramach renowacji przewidziane jest czyszczenie i malowanie krzyża.
Metalowy krzyż na Giewoncie od przeszło stu lat należy do najbardziej znanych i rozpoznawalnych symboli polskich Tatr, Podhala i samego Zakopanego. Stanowi wyrazisty symbol uczuć religijnych i patriotycznych Polaków. Jest też czytelnym punktem orientacyjnym w górach i celem wędrówek tysięcy turystów. Z tego względu informacje o pogarszającym się stanie technicznym konstrukcji zabytkowego krzyża oraz podłoża, na którym go posadowiono, budzą od lat wielkie emocje i niebywałe zaciekawienie.
3
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
Krzyż Giewontu postawiony u progu XX wieku przetrwał stulecie. Był świadkiem upadku monarchii i wielkich mocarstw, wojen i zmian ustrojowych. W sprawie określenia stanu technicznego konstrukcji i podłoża przedstawiciele Tatrzańskiego Parku Narodowego i firm prywatnych zwrócili się wiosną 2008 roku do Akademii Górniczo-Hutniczej o pomoc naukową i nadzór techniczny nad całością projektowanych prac zabezpieczająco-renowacyjnych. Powołany przez rektora AGH, Antoniego Tajdusia, zespół Naukowy, grupujący pracowników różnych specjalistycznych Katedr AGH, podjął, pod kierownictwem Tadeusza Mikosia, próbę kompleksowego rozpoznania stanu tego "narodowego symbolu trwania". O czym mowa w tym i kolejnym artykule.
EN
The Cross on Giewont mount, placed at the beginning of the twentieth century, has survived a century. It witnessed the fall of the monarchy and the great powers, wars and the political system changes. In spring 2008 representatives of the Tatra National Park and private companies applied to the Academy of Mining and Metallurgy with regard to determining of the technical condition of the structure and the substrate for scientific and technical supervision of the whole set of proposed protective and renovation works. Scientific team, appointed by the rector of the Academy Anthony Tajdus, grouping scientific workers from various specialized Departments of the Academy, under the leadership of Tadeusz Mikos, undertook an attempt of a comprehensive diagnosis of the condition of this "national symbol of continuation". This artilce discusses the aforementioned issues and will be followed by the other ones.
4
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
Przedstawiciele Tatrzańskiego Parku Narodowego i firm prywatnych zwrócili się w 2008 roku do Akademii Górniczo-Hutniczej z prośbą o pomoc naukową i nadzór techniczny nad całością projektowanych prac wzmacniająco-zabezpieczających i zarazem renowacyjnych krzyż na Giewoncie. Wyniki badań stateczności krzyża na Giewoncie zostały przedstawione w kwartalniku "Budownictwo Górnicze i Tunelowe" nr 1/2010 r. W niniejszym artykule opisano z kolei logistykę, przygotowanie i organizację remontu, technologię oraz przebieg wzmacniania podłoża i zabezpieczania konstrukcji.
EN
Representatives of the Tatra National Park and private companies approached in 2008 the Academy of Mining and Metallurgy, asking for scientific and technical supervision over the whole of the of the proposed strengthening and protecting and at the same time restoration works of the cross Giewont Mount. The results of the stability of the cross on Giewont were presented in the quarterly "Budownictwo Górnicze i Tunelowe" No 1/2010. This article describes, in turn, logistics, preparation and organization of repairs, technology and the course of strengthening the substrate and protecting the structure.
The article seeks to interpret the motif of Brother Albert Chmielowski (participant in the January Uprising, social activist as well as a Young Poland painter) in Stefan Żeromski’s 1913 novel Nawracanie Judasza (Converting Judas) and to answer the question about the role of the Albertine hermitage on Kalatówki. The Albertine congregation played an active part in the development of infrastructure in Zakopane, with the brothers working, for example, on the construction of the most popular tourist trail in the Tatras — to Giewont — an important thread in Żeromski’s novel. Żeromski sees Brother Albert not only as a spiritual idealist and social activist, but also a fine artist creating works typical of modernism (painting in the altar in the Kalatówki chapel featuring the crucifix with the suffering Christ). The crucial motif of “converting Judas” lies in the enhancement of the status of landscape, an example of Żeromski’s typical lyricisation of descriptions of nature. For the author of Converting Judas, the subjectification of landscape as well as numerous metaphorised images of nature are used mostly as means to illustrate the protagonist’s inner landscape. The dominant myth in the novel — of eternal creative nature: changeable but personifying the evolutionary continuity of life — is an optimistically soothing answer to decadent dilemmas. In the mountain landscape, surrounded by nature and accompanied by a friar, the protagonist experiences a real katharsis. The “blessed sight” generates strength needed for the construction of the trail and personal spiritual renewal.
The tradition of placing crosses in the region of Podhale is long and dates back to the late eighteenth century. Choosing Mount Giewont as the place of the Jubilee Cross was an obvious decision, given that its summit was very popular and well-known. This cross was placed at the top of Giewont on 8th of July 1901, and was consecrated on 19 August 1901 by Fr. Władysław Bandurski, the chancellor of the curia of Kraków. He also delivered a fie- ry sermon. The initiator and coordinator of elevating the Jubilee Cross on Giewont was the parish priest of Zakopane Fr. Kazimierz Kaszelewski. John Paul II, during his visit to Zakopane in 1997, made a reference to the cross on Giewont. Since 1997 the image of the cross on Giewont appears on the coat of arms of Zakopane. The then secretary of Pope John Paul II, Stanislaw Dziwisz, currently Cardinal and Archbishop of Krakow, has also inserted the image of the cross on his coat of arms.
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.