Wyniki wyszukiwania - Biblioteka Nauki

1

Mediacja w Republice Federalnej Niemiec na gruncie nowej ustawy mediacyjnej

100%

Banaszewska A.

Opolskie Studia Administracyjno-Prawne

|

2014

|

tom XII

|

nr 2

9-23

EN

Mediation is a method of alternative dispute resolution that uses a neutral third party to assist parties in resolving disputed issues. Mediator conducts the negotiation, but has no authority to decide. He is obliged to remain impartial, provide information to parties to the mediation proceedings as well as keep confidentiality of the information disclosed during the proceedings. Mediation is voluntary and allows disputing parties considerable flexibility in reaching a resolution. The article describes the German Mediation Act that is transposing Directive 2008/52/EC of the European Parliament and of the Council of 21 May 2008 on certain aspects of mediation in civil and commercial matters. Under new law judges are allowed to play the part of mediators in order to find an amicable solution in the course of conciliatory proceedings.

2

Informacja na temat procesu opiniowania zgodności projektów ustaw federalnych z prawem UE w Niemczech

100%

Czarny P.

Zeszyty Prawnicze BAS

|

2012

|

nr 3(35)

185-190

EN

In Germany, the Ministry of Justice plays a central role in assessing the compatibility of draft federal laws with EU legislation. The Ministry of Internal Affairs and other ministries are also involved in this process. The Federal Minister of Justice may raise an “objection” to any bill which is inconsistent with the law (including EU law). Each new bill requires an explanatory statement which must also deal with the relationship of the bill and the EU law (with few exceptions). In fact, the responsibility for ensuring that the law adopted by the Bundestag is consistent with EU law rests primarily on the Federal Government and, within it, primarily on the legal services of the Federal Ministry of Justice.

3

On the Subject of Testamentary Burden against the Background of German Law

100%

Trzewik J.

Review of European and Comparative Law

|

2021

|

tom 47

|

nr 4

83-105

EN

The making of a last will and testament by a testator is an act in law. The testator is entitled to make specific dispositions to execute their last will, such as identifying an heir, making ordinary or vindication legacies, or appointing an executor of the will. At the same time, the number of potential aims intended to be achieved by the testator corresponds to the number of possible life situations that cannot be resolved through the testator’s dispositions regarding their estate. It is therefore necessary to equip the testator with such legal means that will allow them to achieve both material and non-material objectives. This is the role of the institution of testamentary burden. It has been regulated in the Polish legal system only superficially; therefore, the author refers to the legacy of German legislation to offer a better understanding of the solution.

4

Evaluation of the Recommended Changes in the Scope of the Criminalization of Money Laundering — a Comparative Law Approach

75%

Pływaczewski E. , Guzik-Makaruk E. , Filipkowski W.

Internal Security

|

2015

|

tom 7(2)

185-204

EN

The paper concerns the scope of the criminalization of the offence of money laundering in the criminal law systemsof three selected countries: Germany, Switzerland and the UK. Its intention is to make some comparisons with the proposalof the Criminal Law Codification Committee of the Polish Parliament, which is very radical in respect of this. The authors criticallyaddress this proposal. In their summary they state that the direction of Committee’s proposal take Polish legislation back 14 years.It does not take into account the contemporary forms of money laundering nor the way this phenomenon is being criminalizedin selected European countries. It must be emphasized that the changes recommended by the Criminal Law Codification Committeewill not enter into force. Nevertheless, they indicate the direction of the amendments intended by its members. The effect of theirwork is not satisfactory because it would not improve the effectiveness of prosecution of perpetrators of money laundering. However,the attempt to depart from the casuistic and extensive aspect of the offence as to the deed, which has caused many interpretationproblems, must be appreciated. This change would be in line with the trend of the amendments that have been adopted so farin Art. 299 of the PC, after the entry into force of the Penal Code of 1997.

5

Right to Commit Suicide and Assisted Suicide in the Legal System of Poland and Germany

75%

Doroszewska K.

|

2020

|

tom 8

|

nr 2

EN

The article concerns the issue of admissibility of assisted suicide in Poland and Germany. The main research question is the possibility of accepting the right of an individual to commit suicide and to apply for help of the third party in this matter. The analysis of this issue has been made by comparing Polish and German regulations, with particular attention paid to the judgment of the Federal Constitutional Court issued in February 2020. The existence of the right to suicide would have to inﬂuence the perception of not only the suicide itself and the possible provision of medical assistance to persons committing a suicide attack, but also assisted suicide in form of providing resources or assistance to persons intending to commit suicide. Before the judgment was delivered, the legal assessment of such behaviour under German law depended on the relationship between the person who provided the assistance and the suicide - the institutions which provide assistance for suicide in an organised manner (for example the Swiss association „Dignitas”) were prohibited. In Poland, on the other hand, there is a dispute concerning the assessment of assisted suicide – part of the doctrine considers this to be an activity prohibited by Article 151 of the Polish Penal Code, while others considers that this provision does not apply to aid granted at the initiative of a future suicide. Therefore, the German experience is helpful in assessing the issue of admissibility of assisted suicide, especially discussion about the former regulation. The article presents criminal law regulations in both countries and an analysis of the adoption of the right to commit suicide in the Polish legal system.

PL

Niniejszy artykuł dotyczy kwestii dopuszczalności samobójstwa wspomaganego w Polsce i w Niemczech. Głównym pytaniem badawczym jest możliwość przyjęcia prawa jednostki do popełnienia samobójstwa oraz do ubiegania się o pomoc w dokonaniu tego zamiaru. Analiza tej kwestii została dokonana poprzez porównanie regulacji polskiej i niemieckiej, ze szczególnym uwzględnieniem wyroku Federalnego Trybunału Konstytucyjnego wydanego w lutym 2020 roku. Przyjęcie istnienia prawa do samobójstwa musiałoby wpłynąć na postrzeganie nie tylko samego samobójstwa i ewentualnego udzielania pomocy medycznej osobom dokonującym zamachu samobójczego, lecz również samobójstwa wspomaganego, czyli dostarczania środków lub pomocy intelektualnej osobom zamierzającym popełnić samobójstwo. Przed wydaniem wspomnianego wyroku ocena prawna takiego zachowania według prawa niemieckiego zależała od relacji osoby udzielającej pomocy oraz samobójcy została zabroniona działalność instytucji zajmujących się udzielaniem pomocy do samobójstwa w sposób zorganizowany (np. znanego szwajcarskiego stowarzyszenia „Dignitas”). W Polsce natomiast istnieje spór dotyczący oceny samobójstwa wspomaganego – część doktryny uznaje to za działanie zabronione przez art. 151 k.k., część natomiast uznaje, że przepis ten nie dotyczy pomocy udzielanej z inicjatywy przyszłego samobójcy. W związku z tym do oceny zagadnienia dopuszczalności samobójstwa wspomaganego pomocne są doświadczenia niemieckie, zwłaszcza związane z uchylonym zakazem działalności wyspecjalizowanych organizacji. Artykuł prezentuje regulacje prawnokarne w obu państwach oraz analizę przyjęcia prawa do popełnienia samobójstwa w polskim systemie prawnym.

6

Niemieckie przepisy dotyczące należytej staranności w zakresie łańcucha dostaw

75%

Wiński K.

Nowa Energia

|

2022

|

tom nr 2

26--27

PL

Z dniem 1 stycznia 2023 r. wejdzie w życie prawo niemieckie, które nakłada na podmioty działające w Niemczech i zatrudniające powyżej 3 000 pracowników - od 1 stycznia 2024 r. ponad 1 000 pracowników - obowiązek analizy ryzyka naruszeń praw człowieka i zagrożeń dla środowiska w łańcuchu dostaw towarów i usług, z których korzystają w ramach prowadzonej działalności. Innymi słowy niemiecki przedsiębiorca będzie rozliczany z tego, czy dokonał weryfikacji swoich dostawców - również zagranicznych - z tego, czy przestrzegają powyższych regulacji.

7

Early Urban Communes under German Law in Halyč-Volhynian Rus’ (the Thirteenth to the Mid-Fourteenth Century)

75%

Janeczek A.

Acta Poloniae Historica

|

2019

|

tom 119

PL

From the late twelfth century onwards, the German law became a universal organisational pattern of urban communes spread across Central Europe. Yet, the type of urban commune developed under the German law exceeded the limes of Latin Europe and the bounds of Central Europe, and extended to the area of Rus’ – notably, the Halyč-Volhynian Principality – in as early as the thirteenth century. The new communal forms emerged as a group law for the arrivals flowing in from the West, mainly the Germans. These organisations, alien to Rus’, emerged within the former, and still functioning, vernacular urban layouts – in the large political and commercial centres of Halyč-Volhynian Rus’. Their development in multiple forms can be traced: initially, settlement of a group of comers from the West – as in Chełm after 1240; a commune of foreign guests, led by an alderman – as in Przemyśl and Lemberg (Lwów, L’viv) before 1300; a self-governed commune – as in Volodimer before 1324; a law-based city – as in Sanok in 1339. These new developments were reflected in the terms used to describe the new realities: it was then, in the thirteenth century, that the word městič (‘burgher’) appeared in Old Rus’ian, a derivative of město (initially denoting a ‘locus’ later on, ‘urbs’).

8

Założenia techniczne i wymagania dotyczące nowoczesnych energooszczędnych instalacji centralnego ogrzewania

75%

Kołodziejczyk W. , Przytulski R.

Informacja Instal

|

1998

|

tom Nr 6 (172)

4-5, 13

9

Character merchandising na tle prawa francuskiego i niemieckiego

75%

Kowalski W.

Organizacja i Zarządzanie : kwartalnik naukowy

|

2011

|

tom nr 1

105-119

PL

Przedmiotem artykułu jest zagadnienie tak zwanego character merchandisingu we Francji oraz w Niemczech. Polega ono na swoistym "utowarowieniu" wizerunków postaci w reklamie, które znane są szerszej publiczności z lektury, kina lub telewizji. Chodzi przy tym o dwa ich rodzaje, a mianowicie wizerunki osób fizycznych, przede wszystkim popularnych celebrities albo też o wykorzystanie wizerunków postaci fikcyjnych, przede wszystkim bohaterów bajek, komiksów lub filmów animowanych. Analiza prawnych aspektów ochrony tych wizerunków doprowadziła do wniosku, iż w obydwu krajach prawo wyznacza relatywnie precyzyjnie obszar instytucji character merchandisingu, który określa ochrona dóbr osobistych w odniesieniu do osób fizycznych oraz przez prawo autorskie, prawa znaków towarowych i prawo nieuczciwej konkurencji w przypadku postaci fikcyjnych.

EN

Author deals with the legal concept of character merchandising under French and German Laws. The idea is aimed at merchandising images of wider known persons, mainly from literature, cinema and TV. They can be images of real persons, normally so called celebrities, but also of fictisious personalities, popular heroes from comicses, fairy - tales etc. Analysys of the protection of these images allowed to draw the conclusion that in both mentioned countries legal regulations relatively precisely defined the nature and scope of the discussed institution. Laws applicable in this context are moral rights regulated by civil codes if the real persons are concerned, and copyright, trademarks as well as unfair competition laws in case of fictisious personalities.

10

Die staatliche Förderbank für die Landwirtschaft – insbesondere am Beispiel der Landwirtschaftlichen Rentenbank in Deutschland

63%

Poppe A.-L.

Przegląd Prawa Rolnego

|

2022

|

nr 2(31)

209-225

PL

Przedmiotem rozważań są państwowe banki rozwoju rolnictwa w Niemczech i w Polsce, przy czym Niemcy mają specjalną instytucję kredytową w postaci Landwirtschaftliche Rentenbank, a w Polsce utworzono fundusz gwarancyjny przy ogólnym państwowym banku rozwoju. W konkluzji autorka stwierdza między innymi, że dzięki wspieraniu przez państwo kredytów rolniczych, czy to przez utworzenie specjalnego państwowego banku promocyjnego dla rolnictwa, czy przez utworzenie funduszu gwarancyjnego dla rolnictwa, istnieje możliwość pokrycia zapotrzebowania na kredyty przez przedsiębiorstwa rolne w Niemczech i w Polsce. Przyczynia się to do zabezpieczenia płynności finansowej, a w konsekwencji do utrzymania przedsiębiorstw rolnych. Nie należy oczekiwać, zwłaszcza w kontekście wyzwań ekologicznych oraz cyfryzacji rolnictwa, że potrzeby pożyczkowe rolnictwa będą się zmniejszać. W tym zakresie kredyty rolne i ich wsparcie ze strony państwa nadal będą odgrywać ważną rolę.

EN

This article looks at state banks for agricultural development in Germany and Poland. While in Germany a special credit institution in the form of the Landwirtschaftliche Rentenbank has been created, in Poland a guarantee fund has been established within the structures of the state bank for development. The study has confirmed that state support extended in the form of agricultural credit, whether through the creation of a special state bank supporting and promoting agriculture or through the establishment of an agricultural guarantee fund, enables agricultural enterprises in Germany and Poland to cover their credit needs, secure liquidity and, consequently, maintain their business. However, especially in the context of the environmental challenges and the digitalisation of agriculture, there is no sign that borrowing needs of the agricultural sector will be declining, and therefore state support of agricultural credit will continue to play an important role.

DE

Der Beitrag beschäftigt sich mit den staatlichen Förderbanken für die Landwirtschaft in Deutschland und Polen, wobei in Deutschland ein eigenes Spezialkreditinstitut in Form der Landwirtschaftlichen Rentenbank existiert und in Polen ein Garantiefonds bei der allgemeinen staatlichen Entwicklungsbank geschaffen wurde. Der Beitrag geht darüber hinaus auf den Ausgangspunkt staatlicher Förderbanken für die Landwirtschaft, die Notwendigkeit und Bedeutung der Ermöglichung von Agrarkrediten, ein. Vertiefend beschäftigt sich der Beitrag mit der Landwirtschaftlichen Rentenbank. Hierzu werden die Funktionsvorgängerin aus der Weimarer Republik (Deutsche Rentenbank-Kreditanstalt), die Kapitalaufbringung durch Rentenbankgrundschuldzinsen, die innere Organisation sowie die gesetzlich zugewiesene Aufgabe der Förderung der Landwirtschaft und des ländlichen Raumes inklusive der Aufgabendurchführung in Form des Hausbankenprinzips in den Blick genommen. Darüber hinaus werden die Haftungsinstitute des Bundes behandelt, aufgrund derer sich die Landwirtschaftliche Rentenbank günstig refinanzieren kann, wodurch sie letztlich selbst vergünstigte Agrarförderkredite ausgeben kann.

11

Walne zgromadzenie spółdzielni w prawie niemieckim

63%

Dąbrowski T.

Pieniądze i Więź

|

2017

|

tom 20

|

nr 3(76)

108-116

PL

W niniejszym artykule w pierwszej kolejności omówiony został tryb zwołania walnego zgromadzenia spółdzielni. Następnie przedstawione zostały kompetencje tego organu. W dalszej części tekstu zaprezentowano tryb obradowania i podejmowania uchwał przez walne zgromadzenie, a także problem nieważności i zaskarżalności uchwał. Ostatnia część tekstu poświęcona jest protokołowi z obrad tytułowego organu.

EN

The first issue the article focuses on is the mode of the cooperative AGM convening. Then, it sets out the competencies of the gathering in question. The further parts of the paper discuss the mode of proceeding during the meeting and taking resolutions by the AGM, as well as the problems of invalidity of a resolution and appeal against it. The final part of the paper deals with the AGM minutes.

12

Sąd wyższy prawa niemieckiego na zamku w Lublinie w pierwszej połowie XV w. – skład osobowy

51%

Sochacka A.

Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio F – Historia

|

2018

|

tom 73

EN

The higher courts of German law, sitting at royal castles, appointed by the monarch or its starosts to settle disputes relating to village heads and mayors, were made up of eight people: the chairman of this group of landlords and seven lay members recruited from the village heads and mayors of neighbouring towns under German law. The composition of such a court sitting in the Lublin Castle is known from the notes dated 1415–1416 and 1445–1448. They show that the rules of appointing the aforementioned jurors have changed in the course of that time – persons discharging municipal offices in private property have disappeared, the committee has been limited only to royal managers, which can be seen as a weakening of the position of mayors and mayors in noble and church properties, but it may also be a sign of the limitations of the jurisdiction of the court, limiting its jurisdiction to the function of the court of law for royal estates. The castle court in Lublin was mainly composed of representatives of small nobility, often belonging to the clients of local officials; only one mayor (sołtys) sitting in it was a peasant. For poor noblemen, the possession of village councils, and especially the distinction, which was the appointment in the court in question, protected against further pauperization, and in a few cases led to holding lower offices (managers of royal mills, burgrave, bailiff and podpisek of land court, podpisek of magistrate court), and allowed the peasant to get membership in the nobility.

PL

Sądy wyższe prawa niemieckiego obradujące na zamkach królewskich, powoływane przez monarchę lub jego starostów dla rozstrzygania sporów odnoszących się do sołectw i wójtostw, tworzyło osiem osób: przewodniczący temu gremium landwójt i siedmiu ławników, rekrutujących się spośród sołtysów i wójtów okolicznych miejscowości lokowanych na prawie niemieckim. Skład takiego sądu zasiadającego na zamku lubelskim znamy z zapisek z lat 1415–1416 oraz 1445–1448. Wynika z nich, że zmianie uległy wówczas zasady powoływania wspomnianych ławników – zniknęły osoby sprawujące urzędy sołeckie w dobrach prywatnych oraz ograniczono gremium sądzące wyłącznie do zarządców królewszczyzn, co można uznać za przejaw słabnięcia pozycji sołtysów i wójtów w dobrach szlacheckich i kościelnych, ale też może za ślad ograniczenia kompetencji sądu, zawężenia jego właściwości do funkcji sądu leńskiego dla majątków królewskich. Sąd zamkowy w Lublinie tworzyli głównie przedstawiciele drobnej szlachty, często zaliczający się do klienteli lokalnych urzędników; tylko jeden zasiadający w nim sołtys był kmieciem. W przypadku ubogich szlachciców posiadanie sołectw – a zwłaszcza wyróżnienie, jakim było powołanie w skład omawianego sądu – zabezpieczało przed dalszą pauperyzacją, a nawet w kilku przypadkach prowadziło do osiągnięcia niższych urzędów (zarządcy młynów królewskich, burgrabiego, komornika i podpiska sądu ziemskiego, podpiska sądu grodzkiego), kmieciowi zaś umożliwiło awans do stanu szlacheckiego.

13

Samorząd stanowy wsi w Polsce piastowskiej. Zadania i kompetencje

51%

Waniewska M.

Roczniki Nauk Społecznych

|

2003

|

tom 31

|

nr 1

193-211

EN

The local estate government in the countryside appeared in Poland at the turn of the 12th and 13th centuries, in the historical period when the disruption of the state unity caused the situation in which much more emphasis was put on the internal issues of the Polish society than on purely political affairs. There was a number of factors that contributed in the formation and the development of local countryside administration, among which the most important to be mentioned are regime, legal, economical, demographic, social, ideological and philosophical transformations. This institution was closely connected with the contemporaneous process of settlement based on a German law. The competences of the local countryside administration resulted from the colonization itself, the basis of which was a location act of a new local communal unit. One of the duties of the local administration was to provide the members of the local community with services whose main aim was to satisfy a basic need for security and protection, both according to the legal system as well as to the peasantry's interests. Local countryside administration, called upon by the volitional decision of the landowners and supervised by the state authorities, constituted a partial representation of the peasantry. Its activities were confined to few commissioned issues such as lower judiciary system and supervising the peasantry that were related to the peasantry's duties resulting from the feudal dependence.

14

Monetary compensation for marital infidelity and damages resulting therefrom in comparative perspective

51%

Bokwa K. , Jarosz I.

Studenckie Prace Prawnicze, Administratywistyczne i Ekonomiczne

|

2019

|

tom 29

159-170

EN

The way the law regulates marriage and marital relations stems, at least to a certain extent, from the common beliefs of the society concerning these issues. The same can be said of the law of torts, whose norms arise from the social convictions regarding who and to what extent shall bear certain damages, including the fundamental issue of whether such damages should be subject to compensation at all or should they be incurred by the party (at least allegedly) injured. This paper aims to present a brief comparative analysis of the admissibility of seeking monetary compensation for marital infidelity in legal systems close to Poland (German, Austrian), as well as in common law systems, and then present the possible legal grounds for such claims under Polish law, acquis of case-law and legal academics, namely — the claims related to the infringement of personal rights (Article 23, 24 and 448 of the Polish Civil Code). The Polish approach is discussed in the context of a recent landmark Polish Supreme Court decision, where it has been ruled that the abovementioned provisions cannot be construed as to provide monetary relief for non-material damages suffered by betrayed spouses. The authors employ legal comparative and historical methods, supplanted by formal-dogmatic ones, to describe and show the evolution of the law concerning monetary liability for marital infidelity, in light of the statutory law and jurisprudence of Poland.

PL

Sposób, w jaki prawo reguluje małżeństwo i relacje między małżonkami, jest silnie zakorzeniony w powszechnych osądach moralnych dotyczących tych kwestii. Podobnie rzecz się ma z wynagrodzeniem szkody, w wypadku którego zasadniczą rolę odgrywa społeczne przekonanie co do tego, kto, czy i w jakim stopniu powinien ponosić odpowiedzialność za jej wyrządzenie. Niniejszy artykuł ma na celu ukazanie możliwości dochodzenia pieniężnej rekompensaty za niewierność małżeńską w perspektywie komparatystycznej, analizując pokrótce możliwości istniejące w tym zakresie zarówno w systemach bliskich polskiemu (niemiecki, austriacki), jak i w systemach common law. W dalszej kolejności prezentowane są potencjalne prawne podstawy dla tego rodzaju roszczeń w prawie polskim, mając na uwadze tezy doktryny i orzecznictwa, w szczególności na gruncie przepisów o ochronie dóbr osobistych (art. 23, 24 i 448 k.c.). Autorzy odnoszą się zwłaszcza do niedawnego wyroku Sądu Najwyższego wyłączającego zastosowanie przepisów o ochronie dóbr osobistych do konstruowania roszczenia o zadośćuczynienie za krzywdę wyrządzoną zdradą małżeńską. Autorzy używają metod komparatystycznej i historycznej, wspartych analizą dogmatyczną, by ukazać ewolucję różnorodność i ewolucję norm dotyczących majątkowej odpowiedzialności za zdradę małżeńską, w szczególności w świetle polskiego prawa i orzecznictwa.

15

Wpisy nr 544 i 548 w części I tomu VIII Starodawnych Prawa Polskiego Pomników i ich znaczenie dla powstania rodu Konarskich herbu Gryf

51%

Kruszewski T.

Opolskie Studia Administracyjno-Prawne

|

2020

|

tom 18

|

nr 3

43-48

EN

The author shows – on the basis of two records from old judicial books – the medieval jurisdiction against the background of the socioeconomic system of the day. As far as the regime of those times was concerned, some of the social groups came to be dependent on the Polish law and others were subjected to the laws of Western Europe. It demonstrates that in the medieval times Poland was situated between different legal cultures.Unfortunately, the laconic character of the studied records does not allow establishing the real value of the objects which the conflict concerned.

PL

Autor na podstawie dwóch wpisów z dawnych ksiąg sądowych pokazuje średniowieczny wymiar sprawiedliwości na tle ówczesnego ustroju, w którym niektóre grupy społeczne sądzone były wedle prawa polskiego, a inne z kolei – wedle praw zachodniej Europy. Pokazuje to, że Polska w średniowieczu leżała na pograniczu różnych kultur prawnych. Lakoniczność wpisów nie pozwala niestety ustalić rzeczywistych wartości przedmiotów sporu.

16

The Sacred in the Spatial Arrangements of Chartered Cities in Małopolska in 13th–15th Centuries

51%

Krasnowolski B.

Folia Historica Cracoviensia

|

2015

|

tom 21

7-44

EN

The sacred space may be analysed in terms of function (parish, monastic and ‘other’ compounds) and origins pre-incorporation compounds, from compounds from the incorporation and most-incorporation period). The Krakow from the incorporation period of 1257 together with the lower outer settlement – Okół and the suburbs; the sacrum related to the oldest Jewish community occupies a separate space. The sacrum made a considerable contribution to the urban landscape of one of the larger Krakow satellites, i.e. Kazimierz; it was rather modestly demonstrated in Kleparz. Significant differentiation can be observed in the pre-incorporation, during-incorporation period and post-incorporation Sandomierz. Mining towns such as Bochnia, Wieliczka and Olkusz were rather unique. The peregrination of Sącz is another, separate subject: it concerns the pre-incorporation Sącz associated with what later became Podgrodzie, St Kinga’s Sącz (Stary Sącz) and Nowy Sącz. In most small Lesser Poland towns, the sacrum was limited to a parish church compound (founded together with incorporation, sometimes preceding – less often following – incorporation), occasionally to a medicant monastic compound and a hospital (with a chapel).

PL

Przestrzeń sakralną można rozpatrywać pod kątem funkcji (zespoły parafialne, klasztorne i „inne”) oraz genezy (zespoły przedlokacyjne, z doby lokacji i polokacyjne). Wielkie zróżnicowanie tej przestrzeni prezentuje Kraków doby lokacji z 1257 roku wraz z włączonym doń podgrodziem – Okołem i przedmieściami; odrębne miejsce zajmuje sacrum związane z najstarszą krakowską gminą żydowską. Znaczącą rolę odgrywało sacrum w układzie urbanistycznym większego krakowskiego satelity – Kazimierza, skromniej przedstawiało się na Kleparzu. Znaczne zróżnicowanie obserwujemy w przedlokacyjnym, lokacyjnym i polokacyjnym Sandomierzu. Pewną specyfiką wyróżniały się miasta górnicze: Bochnia, Wieliczka i Olkusz. Odrębne zagadnienie wiąże się z „peregrynacją” Sącza: przedlokacyjnym Sączem wiązanym z późniejszym Pogrodziem, Sączem św. Kingi (Starym) i Nowym Sączem. W większości niewielkich miast małopolskich sacrum ograniczone było do zespołu kościoła parafialnego (fundowanego wraz z lokacją, niekiedy ją poprzedzającego, rzadziej pojawiającego się po lokacji), niekiedy też do mendykanckiego zespołu klasztornego i szpitala (z kaplicą).

17

Między stagnacją a modernizacją. Przemiany gospodarczo-społeczne wsi na pograniczu polsko-ruskim w późnym średniowieczu. (Przykład powiatu hrubieszowskiego)

51%

Jawor G. , Kołacz-Chmiel M.

Res Historica

|

2021

|

nr 51

EN

The presented article aims at showing legal, structural, economic, and social changes taking place in villages situated in the areas on the Polish-Ruthenian border, with the example of Hrubieszów County in Chełm Land. On the basis of the analysis of the surviving sources (in particular the land registry with records of yearly courts in Hrubieszów, which so far has been used very rarely), the authors present means of permeation of the new model of village functioning on the basis of the German law into the socio-economic structures preserved in the areas of the Ruthenian lands. In the light of the conducted studies, emerges an area that was under the influence of new solutions coming from the west; it was partially adapted, but simultaneously, the former method of organising a village was to a large extent preserved. The problem is all the more complex since confronting these two economic solutions was overlapped with the religious and ethnic divisions. Therefore, it was necessary to shed some light on the connections between these transformations and the influx of foreign, migrating population. The article also presents factors that determined either the intensification or weakening of the ongoing changes.

PL

Prezentowany artykuł ma na celu ukazanie przemian prawno-ustrojowych, gospodarczych i społecznych następujących we wsiach położonych na obszarach pogranicza polsko-ruskiego na przykładzie powiatu hrubieszowskiego w ziemi chełmskiej. W oparciu o analizę zachowanego materiału źródłowego (zwłaszcza w niewielkim stopniu dotychczas wykorzystywanej księgi ziemskiej zawierającej zapisy roków sądowych odbywanych w Hrubieszowie) autorzy prezentują drogi przenikania nowego modelu funkcjonowania wsi opartego na prawie niemieckim do struktur społeczno-gospodarczych utrwalonych na obszarach ziem ruskich. W świetle prowadzonych badań wyłania się obszar znajdujący się pod wpływem oddziaływania nowych rozwiązań płynących z Zachodu, częściowo je adaptujący ale jednocześnie zachowujący w dużym stopniu dawny sposób organizacji wsi. Problem jest tym bardziej złożony, że konfrontacja tych dwóch rozwiązań gospodarczych nakłada się na podziały religijno-etniczne. Konieczne więc było naświetlenie związków tych przemian z napływem ludności obcej. W artykule przedstawiono także czynniki determinujące intensyfikacje lub osłabienie zachodzących przemian.

18

SPORY W LITERATURZE NIEMIECKIEJ O NIEZGODNE Z PRAWDĄ ZEZNANIA OSKARŻONEGO O POPEŁNIENIE PRZESTĘPSTWA

45%

Byczyk M.

Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny

|

2013

|

tom 75

|

nr 1

133-143

EN

An attempt is being made to outline the historical evolution of the debate in the German doctrine concerning the right of the accused to lie. The considerations begin with a claim that this issue was not solved during the codification work carried out in the nineteenth century, and had consequently given rise to an ample discussion among German lawyers, that resulted in the formulation of three major positions. According to the first one, the accused in the penal process should be obliged to confess the truth. The opposite view stressed that the accused could resort to lying as long as he did not infringe the rights of others. And only recently (R. Torka) has originated a conception that under certain circumstances, namely when infringing the rights of the others is the sine que non condition for the escaping of criminal responsibility, a so-called right to lie of the accused has to be taken into account. The arguments brought to life by German lawyers may also considerably enrich the debate over the same issue in Poland.

PL

Autor stara się przedstawić ewolucję debaty na temat prawa oskarżonego do kłamstwa w doktrynie niemieckiej. Punktem wyjścia rozważań autora jest stwierdzenie, że problem ten nie został rozstrzygnięty w trakcie prac kodyfikacyjnych w XIX w. Dało to asumpt do szerszej debaty prawników niemieckich. Wykształciły się zasadniczo trzy główne stanowiska. Wedle pierwszego z nich oskarżony w procesie karnym powinien być zobligowany do wyjaśniania zgodnie z prawdą. Pogląd przeciwstawny przyznawał mu w tej materii pełną swobodę, ograniczoną jedynie prawami osób trzecich. Dopiero niedawno pojawiła się koncepcja (R. Torka), że w pewnych okolicznościach, a więc wtedy, gdy naruszenie praw innych osób ma być warunkiem sine qua non uniknięcia odpowiedzialności karnej, przyjąć należy tak zwany kontratyp prawa do kłamstwa. Argumenty podnoszone przez jurystów niemieckich mogą również wzbogacić debatę na ten temat prowadzoną w Polsce.

19

Różnorodzajowe ustalenie alternatywne w niemieckim prawie karnym

44%

Głuchowski M.

Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny

|

2023

|

tom 85

|

nr 1

211-224

EN

There is a view prevalent in both German judicature and German legal literature that, under certain circumstances, the court can convict a person without having determined the type of crime they have committed. Examples include a conviction on the grounds of ‘theft or receiving stolen goods’ in cases when stolen goods have been found in possession of the accused but how they had been obtained was not determined. This practice is not regulated by the statutes and has been considered unconstitutional by some scholars for breaching the principle of nullum crimen, nulla poena sine lege, the principle of the presumption of innocence, and the principle of legal certainty. Furthermore, one of the panels of the Federal Court of Justice voiced criticism of heterogeneous alternative convictions in 2014. This article systematizes the practice of alternative conviction in the German criminal procedure, further focusing on the type of the practice that causes most controversy. This is followed by a historical account showing how the legal institution of heterogeneous alternative conviction has developed, as well as covering the conditions for applications and all the doubts of a constitutional nature. The author shares the view of the Grand Panel for Criminal Matters at the Federal Court of Justice and the Federal Constitutional Court, which recognized that the current practice is in no breach of the Basic Law. However, a call is also expressed that alternative convictions be regulated by law.

PL

W niemieckim orzecznictwie i w doktrynie dominuje pogląd, że pod pewnymi warunkami możliwe jest skazanie oskarżonego, nawet jeśli sąd nie ustalił, jakiego typu przestępstwa się on dopuścił. Przykładem jest skazanie za „kradzież albo paserstwo”, jeśli u oskarżonego znaleziono skradzione rzeczy, ale nie wykazano, w jaki sposób je uzyskał. Tej nieuregulowanej przez ustawę praktyce zarzucano niekonstytucyjność ze względu na naruszenie gwarancji nullum crimen, nulla poena sine lege, zasady domniemania niewinności i zasady określoności. Do krytyków różnorodzajowego ustalenia alternatywnego (echte Wahlfeststellung) dołączył w 2014 r. jeden z senatów Trybunału Federalnego. Niniejszy artykuł systematyzuje rodzaje ustaleń alternatywnych w niemieckim procesie karnym, a następnie skupia się na ich najbardziej kontrowersyjnej odmianie. Przedstawiono historię kształtowania instytucji prawnej różnorodzajowego ustalenia alternatywnego oraz przesłanki jej stosowania. Omówiono też wszystkie wątpliwości natury konstytucyjnej. Autor zgodził się z Wielkim Senatem do Spraw Karnych Trybunału Federalnego i z Federalnym Sądem Konstytucyjnym, że obecna praktyka nie stanowi naruszenia Ustawy zasadniczej. Niemniej wyrażono postulat uregulowania ustaleń alternatywnych w ustawie.

20

Nowy impuls dla kreatywności – uwagi na tle nowelizacji niemieckiego prawa autorskiego z 20.12.2016 r. w zakresie prawa do wynagrodzenia twórców

44%

Giesen B.

Zeszyty Naukowe KUL

|

2018

|

tom 61

|

nr 1

3-16

EN

The reliance between legal guarantee of author renumeration, innovation and creativity of society is nowadays undeniable. This persuasion inspired German legislator for many years. It is conveyd by the series of modifications introduced in German Copyright Law. The latest laws have entered into force, in March 2017. The implemented changes can be presented in the following way: § 32 d of the amended copyright law enables the author to demand information and equips him with the right to be submitted appropriate report on the scope of the use of his piece of work and extent of attained profits from his work. Performers dispose of the same privilege. Discussed entitlement is granted when concluded contract is for pecuniary interest. However, the character of contractually set payment is of no significance. The author can only demand such information, which „normally, as it is customary ”, can be submitted on the scope of his business activity. This material cannot be demanded by one of the authors, whose contribution to the whole work was minor. Raising a claim by the author is also impossible, if such a claim is not eligible due to divers other reasons, as well as when the request for information is unauthorized. Such request is for example unauthorized when the transfer of material could possibly put the other side of the contract at risk of breaching business secrecy. The author can be exclusively stripped of his powers of entitlement only through collective agreements clauses, which are understood as contracts that are not individually concluded. Therefore this concerns contracts, in which authors are represented by an organization, which incorporates the authors operating in their concrete industry. A vital change in comparison with the state before amendment is broadening of group of entities obliged to provide the information requested by the author about the factual scope of use of his piece of work and extent of attained income from his work. This obligation burdens not only the entity with whom the author concluded a licence agreement but also subsequent licencees, i.e. further entities in the licence chain deriving their right from the author, but are not his contractual partners (§ 32 e). Aside from these two groups obliged to supply information, the responsibility has also been imposed on other different entities. These are namely third parties that participate differently in the economic process of work exportation and are not included in the group of licencees (§32 c I Nr 2 of the Copyright Law). § 32 of German Copyright Law equips the author with the right to apply to the court with the demand to change contractually agreed payment. In accordance with this provision, the author can demand to obtain „adequate” remuneration. The amendment of 20th December 2016 signalizes criteria helpful in determining that salary. These are „frequencies” and scope of use. The amendment of the Copyright Act of 200226 introduced an institution known as „collective regulation rates of renumeration for a certain group of authors”. In practice, these previously mentioned collective agreements had not gained popularity. One of the reasons for such behavior was the fact that arrangements made with this procedure were exhibiting the character of recommendations, i.e. they were not binding for partners, which later concluded contracts individually. The amendment of 20 December 2016 keeps this method of determining renumeration of authors, however, it does try to remove its disadvantages. First of all, the time to carry them out was drastically cut. A legal presumption, which allowed to accept a priori that particular associations are entitled to implement the negotiations on behalf of certain group of authors, was introduced. This legal presumption is applicable if the association represents „substantial number” of authors of specific category of pieces of work on the one hand and entities making use of them on the other hand. Despite the above mentioned legal presumption, the association members keep the right to adopt different resolution in this regard. Prefigured term to questioning adopted proposition of height of salaries was also cut. It is currently six weeks27. The copyright law will equip the authors with claim for omission, in case if the other party – entity directly bound with arrangements, breaks previously made arrangements. The latest amendment introduced in § 40a is the so-called right of second use. Its significance is based on the fact that after 10 years from the moment of transferring entitlement to exploitation of work to the holder of an exclusive licence, the right returns to the author. As a consequence, the author again gains the possibility of disposing of this right. The reason for the introduction of the above mentioned solution was a practice known as „Total Bay Outs”- the so-called „sell” complete, which strictly speaking, relies on purchasing licence authorisation just in case for a one-time payment. In order to help the author to break free of this sort of trap, the possibility of demanding the return of the right to use his own piece of work was guaranteed. If the author executes his entitlement, the right of financial exploitation will return to him. What is essential though, the previous licencee is not losing his entitlement to use piece of work. He stops to be an only exclusive licencee. Differently speaking, the exclusive licence transforms into a non-exclusive licence. The law also provides for the possibility of waiving the entitlement by the author. He cannot proceed with that instantly though, but only after five years from the moment of signing a contract.

PL

Zależność pomiędzy gwarancją prawną wynagrodzenia autorskiego a innowacyjnością i kreatywnością społeczeństwa jest dzisiaj niepodważalna. Przekonanie to przyświeca od lat niemieckiemu ustawodawcy. Wyrazem tego jest seria zmian wprowadzonych w minionym czasie w Niemczech do prawa autorskiego. Ostatnia z nich weszła w życie niedawno, bo w marcu tego roku. Wprowadzone zmiany przedstawiają się w sposób następujący: § 32 d znowelizowanej ustawy o prawie autorskim wyposaża twórcę w prawo żądania udzielenia informacji oraz w prawo żądanie przedłożenia mu stosowanego sprawozdania na temat zakresu wykorzystania jego utworu oraz rozmiarów osiąganych z tego tytułu dochodów. Tym samym uprawnieniem dysponują artyści wykonawcy. Wspomniane uprawnienie przysługuje wówczas, gdy zawarta umowa miała charakter czynności odpłatnej. Bez znaczenia natomiast pozostaje charakter ustalonego umownie wynagrodzenia. Autor może żądać przekazania jedynie takich informacji, które „normalnie rzecz biorąc, niejako zwyczajowo”, mogą być udzielane w zakresie prowadzonej działalności gospodarczej. Z żądaniem tym nie może przy tym wystąpić twórca, którego wkład w stworzenie całości utworu był niewielki. Podniesienie przez twórcę omawianego roszczenia jest niemożliwe także wówczas, gdy z innych powodów jest nieuprawnione żądanie udzielenia informacji, np. jeśli przekazanie informacji twórcy narażałoby drugą stronę na niebezpieczeństwo naruszenia tajemnicy przedsiębiorstwa. Twórca może mianowicie być pozbawiony ww. uprawnienia jedynie poprzez postanowienia umów zbiorowych, a zatem umów, które nie są zawierane indywidualnie. Chodzi zatem o takie umowy, w których twórców reprezentuje organizacja zrzeszając twórców działających w określonej branży. Istotną zmianą, w stosunku do stanu sprzed nowelizacji, jest poszerzenie kręgu podmiotów zobowiązanych do udzielenia twórcy informacji o faktycznym zakresie korzystania z utworu oraz o dochodach osiąganych z tego tytułu. Obowiązek ten obarcza obecnie już nie tylko podmiot, z którym sam twórca zawarł umowę licencyjną, ale również dalszych licencjobiorców, tzn. kolejne podmioty w łańcuchu licencji, wywodzące wprawdzie swoje prawo od twórcy, ale nie będące jego partnerami umownymi (§ 32 e). Prócz tych dwóch grup zobowiązanych do udzielenia informacji, obowiązek ten został nałożony również na inne podmioty. Są to mianowicie osoby trzecie, a zatem osoby spoza grona licencjobiorców, które w inny sposób uczestniczą w gospodarczym procesie eksploatacji utworu (§32 c I Nr 2 ustawy o prawie autorskim). § 32 niemieckiej ustawy o prawie autorskim wyposaża twórcę w prawo wystąpienia do sądu z żądaniem zmiany ustalonego umownie wynagrodzenia. Zgodnie z treścią powołanego przepisu, autor może żądać zapłaty „odpowiedniego” wynagrodzenia. Nowelizacja z 20.12.2016 r. wskazuje na kryteria pomocne w ustaleniu tegoż wynagrodzenia. Są nimi „częstotliwości” oraz zasięg korzystania. Nowelizacja prawa autorskiego z 200224 wprowadziła instytucję znaną pod nazwą „zbiorowe ustalania stawek wynagrodzeń dla danej grupy twórców”. W praktyce wspomniane układy zbiorowe nie cieszyły się nadmierną popularnością. Jedną z przyczyn tego stanu rzeczy był fakt, że dokonane w tym trybie uzgodnienia miały charakter wyłącznie pewnych zaleceń, tzw. nie były wiążące dla partnerów zawartej w dalszym toku czynności, już indywidualnie, umowy. Nowelizacja z 20.12.2016 r. zachowuje wspomnianą metodę ustalania wynagrodzenia twórców, podejmuje jednak próbę usunięcia jej słabych stron. Przede wszystkim został znacznie skrócony czas przewidziany dla ich prowadzenia. Wprowadzono bowiem domniemanie pozwalające na przyjęcie, niejako a priori, że poszczególne związki są uprawnione do prowadzenia negocjacji w imieniu określonej grupy twórców. Domniemanie to znajduje zastosowanie wówczas, gdy wspomniany związek reprezentuje „istotną liczbę” twórców określonej kategorii dzieł z jednej strony oraz podmiotów z nich korzystających z drugiej. Pomimo wspominanego domniemania członkowie związku zachowują prawo do podjęcia w tym względzie odmiennej uchwały. Skrócony został również termin przewidziany do zakwestionowania uchwalonej propozycji wysokości wynagrodzeń. Obecnie wynosi on 6 tygodni25. Prawo autorskie wyposaża też obecnie twórców w roszczenie o zaniechanie na wypadek, gdyby druga strony umowy – podmiot bezpośrednio związany dokonanymi w ten sposób uzgodnieniami, naruszał dokonane ustalenia. Ostatnia nowelizacja wprowadza w § 40 a tzw. prawo drugiego korzystania. Jego sens przejawia się w tym, że po 10 latach od przekazania uprawnienia do eksploatacji licencjobiorcy wyłącznemu, prawo to powraca do twórcy. W konsekwencji, twórca zyskuje na powrót możliwość dysponowania nim. Bezpośrednim powodem wprowadzenia ww. rozwiązania była praktyka znana pod nazwą „Total Bay Outs”- tzw. „sprzedaży” całkowitej, a dokładnie mówiąc na nabywaniu upoważnienie licencyjnych niejako na wszelki wypadek, w zamian za wynagrodzenie jednorazowe. Aby wydostać twórcę z tej, swojego rodzaju pułapki, zagwarantowano twórcy możliwości żądania powrotu prawa do korzystania ze stworzonego przez siebie utworu. Jeśli twórca wykona przysługujące uprawnienie, prawo eksploatacji majątkowej powraca do niego. Co istotne jednak, dotychczasowy licencjobiorca nie traci swoich uprawnień do korzystania z utworu. Przestaje on być jedynie licencjobiorcą wyłącznym. Inaczej mówiąc, licencja wyłączna ulegnie przekształceniu w licencję niewyłączną. Ustawa przewiduje również możliwość zrzeczenia się przez twórcę z tego uprawnienia. Nie może on tego jednak uczynić od razu, lecz dopiero po upływie pięciu lat od momentu zawarcia umowy.