Wyniki wyszukiwania - Biblioteka Nauki

1

Przeciwdziałanie nadużywaniu wsparcia ze strony państwa w trakcie VIII i IX kadencji Sejmu RP

100%

Chmielnicki P.

Przegląd Prawa Publicznego

|

2023

|

nr nr 11

33-46

XX

W ekonomicznej teorii dóbr publicznych istnieje zjawisko definiowane jako tzw. efekt wolnego jeźdźca, powiązane z pokrewnym zjawiskiem efektu Ringelmanna. W przypadku świadczeń publicznych oba efekty manifestują się w zachowaniu osób, które korzystają z tych świadczeń (np. usług medycznych), choć nie ma do tego uzasadnionej podstawy, a świadczenia te powinny trafić do innych członków społeczeństwa. Badania polskiego ustawodawstwa z lat 2015-2023 ujawniają, że w tym okresie uchwalono również ustawy, których skutki odnosiły się do generowania efektu gapowicza, a nie do jego redukcji. Na podstawie badań procesu legislacyjnego można stwierdzić, że działania polskiego ustawodawcy w zakresie niwelowania efektu gapowicza w obszarze publicznych usług medycznych w latach 2015-2023 okazały się niekonsekwentne.(abstrakt oryginalny)

EN

In the economic theory of public goods, there is a phenomenon defined as the so-called "free-rider effect", which is associated with the related phenomenon of the Ringelmann effect. Both effects manifest in public services through the behaviour of persons who use these benefits (including medical services) without having a justified basis for doing so, and while these benefits should reach other members of society. Studies on Polish legislation from 2015-2023 reveal that during that period statutes were enacted that generated the "free-rider effect" instead of reducing it. Based on studies of the legislative process, it can be concluded that the activities of the Polish legislator in the field of reducing the "free-rider effect" in the area of public medical services in 2015-2023 proved to be inconsistent.(original abstract)

2

Skłonność do "jazdy na gapę" jako funkcja oczekiwań i dopasowań podmiotów ekonomicznych - badania eksperymentalne

100%

Jakubowski R. M. , Kuśmierczyk P.

|

2010

|

nr nr 18

177-192

XX

Praca opisuje wyniki eksperymentów badających zjawisko Jazdy na gapę" (polegające na korzystaniu z dobra publicznego w sposób niewspółmierny do kontrybucji przeznaczanych na jego wytwarzanie). Wyniki badań Autorów pokazały, że istotnym czynnikiem wpływającym na skłonność do "jazdy na gapę" są oczekiwania dotyczące zachowań innych podmiotów użytkujących dane dobro publiczne i chęć dopasowania się do społecznie przyjętych reguł.(abstrakt oryginalny)

EN

Paper describes the results of experiments investigating the phenomenon of free riding (taking advantage of public goods without contributing sufficiently to their creation). The results show that an important factor influencing the tendency to free riding are the expectations for behavior of other entities that use the public good and the desire lo fit into the socially accepted rules. A mathematical model presented in the paper shows that such adjustments take place in both directions: the economic agents, whose level of contribution was above the average, started lowering their contributions, whereas the agents, whose contributions were below the average, started increasing them. However as the downward adjustments are much stronger, the average level of contributions keeps decreasing with time. (original abstract)

3

Zrównoważony rozwój sieci franczyzowej w świetle teorii agencji

84%

Andrzejak M.

Kwartalnik Nauk o Przedsiębiorstwie

|

2022

|

nr nr 1

45-56

XX

W opracowaniu przedstawiono problem efektu gapowicza w kontekście standardów zrównoważonego rozwoju. Celem opracowania jest ocena działań na rzecz zrównoważonego rozwoju sieci franczyzowej w zestawieniu z występującym, zgodnie z teorią agencji, efektem gapowicza. Konflikty powstające na poziomie pryncypał-agent (franczyzodawca-franczyzobiorca) oraz zachowania oportunistyczne ze strony franczyzobiorców mogą osłabić wprowadzone zmiany, między innymi poprzez występowanie efektu gapowicza. Artykuł powstał w oparciu o przegląd polskiej i zagranicznej literatury przedmiotu. Ponadto przeprowadzono analizę konfliktu pryncypał - agent, wynikającego z teorii agencji w zestawieniu ze standardami zrównoważonego rozwoju i wprowadzonych dobrych praktyk przez sieci franczyzowe. Wnioski wynikające z krytycznej analizy piśmiennictwa sugerują możliwość zmniejszenia skuteczności działań na rzecz zrównoważonego rozwoju poprzez zachowania oportunistyczne franczyzobiorców. W celu ich ograniczenia wymagany jest system kontroli. Aktywny udział franczyzobiorców przyczynia się do skuteczności dobrych praktyk wprowadzanych przez sieć.(abstrakt oryginalny)

EN

The article presents the problem of the free rider effect in the context of sustainable development standards. The aim of the article is to assess activities for the sustainable development of the franchise network and their effectiveness in comparison with the free rider effect occurring in the agency's theory. The principal-agent conflict (franchisor-franchisee) and opportunistic behaviour on the part of franchisees may weaken the introduced changes. The article is based on a review of Polish and foreign literature on the subject. More over, an analysis of the principal-agent conf lict resulting from the agency theory was performed in comparison with the standards of sustainable development and good practices introduced by franchise networks. Conclusions resulting from the critical analysis of the literature suggest the possibility of reducing the effectiveness of actions for sustainable development through opportunistic behaviour of franchisees. A control system is required to limit them. In addition, the active participation of franchisees contributes to the effectiveness of good practices implemented by the network.(original abstract)

4

Actio pro socio - obrona majątkowych interesów akcjonariuszy przed szkodą wynikłą wskutek zaniechania organów spółki

84%

Gliniecki B.

Prace i Materiały Wydziału Zarządzania Uniwersytetu Gdańskiego

|

2011

|

nr nr 2/1

247-258

XX

W rękach akcjonariuszy powództwo actio pro socio stanowi instrument, dzięki któremu mogą przeciwstawić się oportunizmowi organów spółki skutkującemu brakiem aktywności w dochodzeniu odszkodowania za wyrządzoną spółce szkodę. Chociaż to spółka jest podmiotem poszkodowanym, ze względu na wpływ jej sytuacji majątkowej na interesy akcjonariuszy, ci ostatni są zainteresowani w niwelowaniu - szczególnie, gdy jest ku temu możliwość - ujemnych dla korporacji skutków ekonomicznych. Pomimo, że inicjatywna w tym względzie powinna należeć do zarządu spółki, ewentualnie jej rady nadzorczej, ich członkowie, biorąc pod uwagę swoje interesy kosztem interesów spółki i akcjonariuszy, mogą zachować się biernie w dochodzeniu wyrządzonej spółce szkody. Powództwo actio pro socio postrzegane jest przede wszystkim jako instrument ochrony interesów spółki i akcjonariuszy przed zaniechaniami wywołanymi przedkładaniem interesów członków zarządu lub rady nadzorczej, a więc w ten sposób stanowi środek zapewnienia ładu korporacyjnego. Może również służyć akcjonariuszom mniejszościowym dla ochrony ich interesów przed nadużyciami ze strony członków zarządu i rady nadzorczej aprobowanymi przez akcjonariusza dominującego. Prawna konstrukcja omawianego instrumentu zbyt mocno koncentruje się jednak na uczynieniu z niego środka wyjątkowego i w ten sposób prowadzi do dość powściągliwego sięgania po niego przez osoby uprawnione. Nie bierze przy tym pod uwagę ryzyka dla akcjonariusza związanego z wniesieniem powództwa o odszkodowanie na rzecz spółki w porównaniu do potencjalnych korzyści jakie mógłby osiągnąć wskutek jego uwzględnienia. Wskutek tego obecny kształt unormowania KSH raczej zniechęca do wykorzystywania actio pro socio jako instrumentu nadzoru korporacyjnego, nawet w przypadkach uzasadnionych tj. gdy wniesienia powództwa akcjonariusz nie traktuje jako elementu rozgrywek pomiędzy organami spółki a akcjonariuszami. (abstrakt oryginalny)

EN

Actio pro socio claim (derivative suit or derivative action) remains one of the corporate governance instruments, however being rather rarely used due to its nature as an emergency remedy against company's agencies passivity. Also there are more effective measures and more predictable as to the final outcome than a court suit. One of the most important issues dealing with actio pro socio legal framework and its economic effectiveness deals with so called free rider problem. Current regulations of the claim do not make it an attractive instrument of maintaining shareholders' interests as shareholder-plaintiff's situation concerning potential loss-to-gains ratio does not encourage to take any action in favour of the company. However this type of claim cannot be forgotten as a mean of defending shareholders' interests against interests of other shareholders, agencies or entities. (original abstract)

5

Pogoń za rentą i lobbing we wspólnej polityce rolnej Unii Europejskiej

84%

Zawojska A.

Roczniki Nauk Rolniczych. Seria G, Ekonomika Rolnictwa

|

2011

|

tom 98

|

nr z. 3

63-72

XX

W artykule przedstawiono problem pogoni za rentą oraz lobbingu we wspólnej polityce rolnej Unii Europejskiej. W celu zbadania procederu "jazdy na gapę" przy poszukiwaniu renty politycznej porównano udziały poszczególnych krajów UE-25 w płatnościach uzyskanych w ramach WPR oraz w kosztach lobbingu przy instytucjach europejskich (składkach na rzecz COPA). Wyniki pokazały, że rolnicy z części krajów UE ponoszą koszty lobbingu w rozmiarze niewspółmiernie niższym w porównaniu z uzyskiwanymi korzyściami, dlatego mogą być uznani za "gapowiczów". (abstrakt oryginalny)

EN

An analysis of free-rider behaviour on the COPA costs related to lobbying on the CAP is made by the comparison of the country's individual shares (per farmer) of funds received from the CAP and contributions (fees) paid to the COPA. Results suggest that some of the larger beneficiaries of the CAP subsidies (Italy, Germany and France) are free-riding on less subsidized countries. (original abstract)

6

Teoretyczne aspekty systemu gwarantowania depozytów

84%

Obal T.

|

2004

|

nr nr 2 (23)

47-65

XX

Przybliżono podwaliny teoretyczne dla istnienia gwarancji depozytów. Dokonano analizy plusów i minusów tego rodzaju organizacji gospodarczej. Minusy dotyczą zakłócenia reguł wolnego rynku (moral hazard, negatywna selekcja, problem "free riders" - "jazda na gapę"). Za plus uznano stabilizujący wpływ gwarancji depozytów. Na koniec omówiono instytucjonalny kształt systemu gwarantowania.

7

Dylemat rolnika

67%

Rygalska K. , Guz-Nagrebecka N. , Eliasz M. , Dobrzyński Ł.

Ekonomia / Uniwersytet Warszawski

|

2004

|

nr nr 14

185-205

XX

Badania nad podejmowaniem decyzji inwestycyjnych prowadzone są przez psychologów od wczesnych lat 80. XX wieku, pozwalając przewidzieć zachowania osób, z którymi prowadzi się grę o "wypłaty", poprzez pryzmat, między innymi, inteligencji emocjonalnej. Jednocześnie matematyczna teoria konfliktu i kooperacji, stworzona przez Johna von Neumanna i Oskara Morgensterna, daje możliwość dokonania szybkiej i obiektywnej oceny decyzji. Przeprowadzony przez nas eksperyment ma na celu zbadanie zachowań graczy w sytuacji dylematów społecznych. Postanowiliśmy prześledzić kształtowanie się skłonności do kooperacji, awersję do ryzyka związanego z losowymi stratami oraz ocenić efekty "wyłamywania się" niektórych osób ze wspólnej strategii, a więc efekt gapowicza przy wspieraniu finansowania dóbr publicznych. Poniższą pracę podzieliliśmy na trzy części. Pierwsza z nich stanowi teoretyczne wprowadzenie do warunków eksperymentu. Część druga zawiera opis gry i schemat decyzji podejmowanych przez jej uczestników oraz opis programu. Konkretyzuje także hipotezy badawcze. Część trzecia przedstawia model ekonometryczny opisujący postawę graczy oraz wnioski, jakie wyłoniliśmy z analizy gry. (fragment tekstu)

8

Spółdzielnia a koncepcje neoinstytuconalne

67%

Ławrynowicz M.

Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny

|

2004

|

nr nr 3

159-179

XX

Celem artykułu jest analiza koncepcji neoinstytucjonalnych, które przyczyniły się do rozwinięcia wiedzy ekonomicznej dotyczącej spółdzielni, mimo ich heterogeniczności w przyjętych założeniach, treści i metodologii. Główny nurt tych rozważań dotyczy teorii agencji, teorii praw własności oraz nowej ekonomii instytucjonalnej, ze szczególnym uwzględnieniem ekonomii kosztów transakcyjnych i ich wkładu w zrozumienie funkcjonowania spółdzielni.

EN

The article evaluates the usefulness of agency theory and property rights and Williamson's transaction cost economics as a framework for discussing five major problems of cooperatives. Property rights held by cooperative owners and delegation of decision-making authority from principal to agent impose a significant level of conflict to the decision-making process, particularly involving the allocation of resources. As a result of this inherent conflict, the traditional cooperative exhibits five basic problems: free rider problem, horizon problem, portfolio problem, control problem and influence cost problem. This article also examines how these problems are overcome by New Generation Cooperatives. (original abstract)

9

Problem "jazdy na gapę" - badania eksperymentalne

67%

Jakubowski R. M. , Kuśmierczyk P.

Ekonomia i Prawo

|

2008

|

tom 4 Własność i kontrola w teorii i praktyce. Cz. 2

101-116

XX

Artykuł jest kontynuacją rozważań autorów z (powoływanej wcześniej) pracy opublikowanej w pierwszej części niniejszej monografii. Biorąc pod uwagę tematykę monografii, autorzy uznali, że interesujące, a jednocześnie naukowo pożyteczne będzie pokazanie eksperymentalnych metod badania efektu "jazdy na gapę" i sposobów koordynacji wytwarzania dóbr publicznych. Praca prezentuje głównie wybrane wyniki badań własnych autorów, uzupełnione jednak o wnioski i rezultaty eksperymentów innych badaczy. (fragment tekstu)

EN

The paper presents the results of experimental studies concerning the problem of voluntary contributions for public goods in relatively large populations. In the experiments different size groups have been analyzed: from 30 to more than 100 members. The results confirm that the process by which people make decisions in case of "free riding" dilemma is very complex. The decisions of the participants have revealed the presence of very different approaches: from socially minded and cooperative to purely egoistic behavior. It turns out that among the factors which most strongly influence the magnitude of "free riding" phenomenon are people's expectations on social preferences, i.e. people are willing to contribute more if they expect others to do same. As has been observed, the institutional solutions, which lead to the revelation of socially accepted behavior, may be crucial for the effectiveness of the system by which public good is being financed. The strong evidence for this hypothesis comes from the experiments in which institutions of "public debate" and "public voting" have been introduced. In both cases the level of individual contributions has significantly increased. (original abstract)