Purpose: This study aims to present the research findings regarding the final stages of a new concept for managing municipal companies. The need for a new management concept for municipal companies arises from the ever-present dilemma that managers face, torn between the commercial nature of the company and its responsibilities related to public utility and improving residents' lives. Design/methodology/approach: In contrast to the previous concept, the research described in this article focuses on a modified and simplified version of capital equilibrium developed within the past year and based on a point system. The previous concept, which the authors piloted in municipal companies in previous years, was based on a rather complex and labor-intensive valuation of specific capital components in monetary terms to balance them. The study was carried out in eight municipal companies using a research tool-a point-based questionnaire about the state of their capital. A description of the methodology used and the study's findings is preceded by a review of the current knowledge and papers related to previous attempts to implement the concept in previous years. Findings: The study's results indicate that managers correctly assess the capital levels, which is a prerequisite for implementing the concept. However, several conditions may hinder its implementation in some companies, the most significant being the issue of limited knowledge about the company's capital. Originality/value: This concept combines the achievement of mandatory management objectives in municipal companies in Poland (effectiveness) with capital balancing (efficiency) and offers an alternative to the widely used profit-driven approach. Primarily, the goal is to find an alternative to the outdated profit metric, which has become a management objective in these companies due to recent changes in legal regulations, leading directly to increased fees for water, sewage, thermal power, waste, and transportation. (original abstract)
Autor w sposób kategoryczny wyodrębnia z grupy przedsiębiorstw komunalnych, przedsiębiorstwa użyteczności publicznej jako przedsiębiorstwa non-profit i postuluje odrębne uregulowania prawne ich działalności, bez względu na sposób ich podporządkowanie (samorządy czy administracja państwowa).
Spośród różnych przesłanek wyboru formy organizacyjnej przedsiębiorstw użyteczności publicznej autor skoncentrował się na tych, które są jego zdaniem najczęściej niewłaściwie interpretowane lub niedoceniane (przedsiębiorstwo nie wydzielone z administracji komunalnej i spółka akcyjna).
Autor scharakteryzował rodzaje przedsiębiorstw komunalnych w przedwojennej Polsce i po likwidacji samorządów lokalnych w 1950 roku, a także po roku 1989.
Przedstawiono niektóre aspekty zarządzania komunalną działalnością gospodarczą, uwzględniając kompetencje władz gminy. Skupiono się na transformacji zakładu budżetowego w spółkę prawa handlowego.
EN
The aricle showed some aspects of management of communal economic activity taking into consideration authority of the commune authorities. THe author focused on transformation of budget institution to partnership. (MP)
Przedstawiono główne tendencje i formy przekształceń w sektorze przedsiębiorstw komunalnych oraz słabe i silne strony procesu przekształceń a także zagrożenia i szanse. Zeszyt ten zawiera także anglojęzyczną wersję opracowania.
EN
The main tendencies and forms of transformations in the sector of municipal enterprises were presented together with weak and strong sides of transformation process, possible threats and chances were presented. This issue contains also the English version of the study. (AT)
Na przykładzie przedsiębiorstw komunikacji miejskiej w Katowicach, Krakowie i Lublinie autorzy przedstawili wyniki diagnozy stanu zatrudnienia, zmiany form prawno-organizacyjnych, kształtowanie się wielkości i struktury zatrudnienia w latach 1989-1995, a także zmiany w innych sferach funkcjonowania tych przedsiębiorstw.
EN
Analysis of experience gained on the basis of restructuring involving the goals, object and methods of functioning in companies indicates that restructuring of employment occupies the single most important place in the process of their restructuring. One mark distinguishing the restructuring of employment from restructuring other areas of companie's operations is centered around the fact that it determines the attainment of goals set out for restructuring in all the other spheres of company's operations. The paper concentrates on the role and place of restructuring of employment in a company, the objectives and assumptions underlying such restructuring, a diagnosis of the status of employment as well as the level of its efficiency in selected companies offering public transport services in cities and a projection of restructuring projects.(original abstract)
Celem opracowania jest przedstawienie roli i miejsca gminy w wyborze modeli, systemów i form organizacyjno-prawnych w procesie świadczenia usług komunalnych. Przedmiotem zainteresowania są usługi komunalne odpłatne i zespołowe.
Firma Nieruchomości Świdnica S.A. powstała z przekształcenia byłego przedsiębiorstwa gospodarki komunalnej i mieszkaniowej w jednoosobową spółkę miasta. Zgodnie z ustawą spółka akcyjna tego typu musi w ciągu 2 lat ulec dalszym przekształceniom. Celem artykułu jest prezentacja procedury opracowania w wyniku analizy zagadnień dotyczących wyboru odpowiedniej formy organizacyjno-prawnej najlepszego spośród różnych potencjalnych rozwiązań.
EN
A heuristic selection procedure of privatisation variants in a public utility' enterprise has been discussed in the paper. The procedure being discussed consists of the following stages: formulating the criteria of variants construction, generating the set of variants, developing the scenarios for all variants, identifying the goals of enterprises and their environments, developing the goals' hierarchy, evaluating the degree of goals' accomplishment by means of rating scales, multi-dimensional comparative analysis, ranking and selecting the privatisation variants. (original abstract)
Przedstawiono uwarunkowania formalno-prawne działalności gospodarczej gmin RFN tj.: publiczny cel działalności, możliwości realizacyjne i klauzula posiłkowa; rolę prywatnej konkurencji, obszar gminnych działań gospodarczych, formy organizacyjno-prawne (przedsiębiorstwa prawa publicznego, zakłady międzybranżowe, związki celowe, komunalne kasy oszczędnościowe), prywatne formy organizacyjne (spółki).
Autor przedstawił różne formy organizacyjno-prawne podmiotów służących realizacji zadań samorządowych w sferze usług komunalnych i problematykę ich prywatyzacji jako środka do poprawy efektywności, zwracając szczególną uwagę na techniki tej prywatyzacji - kontraktowanie usług, franchising, bony dla mieszkańców, dotacje dla producentów, porozumienia między gminami dotyczące wspólnego świadczenia usług.
Proces kształtowania się sektora prywatnego i publicznego obejmuje przemiany własnościowe i towarzyszące im zmiany form organizacyjno-prawnych podmiotów gospodarczych. Sektor publiczny obejmuje własność państwową, własność komunalną oraz własność mieszaną. W referacie przedstawiono formy organizacyjno-prawne komunalnych jednostek gospodarczych.
Przedmiotem referatu jest komunalizacja mienia wynikająca z Ustawy samorządowej z 1990 roku a w szczególności przeobrażenia komunikacji miejskiej po realizacji pierwszego etapu przekształceń własnościowych w latach 1990-1992 opisane na przykładzie aglomeracji katowickiej.
Autor przeanalizował główne problemy związane z wprowadzaniem gospodarki rynkowej do usług komunalnych. Przedstawił formy organizacyjno- prawne prowadzenia działalności w sektorze komunalnym, problemy związane z regulacją przedsiębiorstw działających w warunkach monopolu naturalnego, różne formy koncesjonowania, granice sfery użyteczności publicznej, formy subsydiowania podmiotów komunalnych, słabość współpracy międzygminnej. Zwrócił uwagę na konieczność wprowadzania rozwiązań rynkowych do gospodarki komunalnej, pomimo problemów z dwoistością roli gminy jako regulatora i przedsiębiorcy.
EN
Several basic problems relating to introducing communal services into market economy have been investigated. The author presents the organizational and legal framework for running a business in a communal sector, problems resulting from regulations imposed on natural monopoly enterprises, different forms of concessions, borders of the public utility zone, forms of subsidizing communal institutions, weaknesses if the inter-communal cooperation. Despite the subsequent problems, springing from the twofold role of a commune as a regulator and an entrepreneur, the author emphasises the necessity of introducing market solutions to communal economy.(J.W.)
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.