Wyniki wyszukiwania - Biblioteka Nauki

1

Adam Smith a polska doktryna wolnego handlu u schyłku XVIII wieku. Wokół polemik w kwestii umiejscowienia myśli ekonomiczno-politycznej Hugona Kołłątaja i Michała Ossowskiego

100%

Lis R.

Ekonomia / Uniwersytet Ekonomiczny we Wrocławiu

|

2012

|

nr nr 4 (21)

11-29

XX

Artykuł prezentuje powiązania między doktryną wolnego handlu Adama Smitha oraz polskich reformatorów reprezentowanych przez H. Kołłątaja i M. Ossowskiego. Choć w świetle wcześniejszych polemik zadanie ukazania bezpośredniego wpływu Bogactwa narodów na polską myśl polityczną i ekonomiczną okresu przedrozbiorowego byłoby problematyczne, kwestia daleko idących zbieżności obu momentów intelektualnych wydaje się wciąż bardzo interesująca. W tym względzie pozostaje do zbadania zwłaszcza to, na ile polscy zwolennicy wolnego handlu istotnie wykraczają poza optykę silnego w Polsce leseferyzmu fizjokratycznego i zbliżają się do bardziej "socjologicznych" ustaleń szkockiego filozofa. Doskonałą okazję stwarza ku temu analiza paradoksu "naturalizmu" i protekcjonizmu. Okazuje się, że choć można mówić o uderzającej nieraz paralelności w uzasadnieniu niektórych odstępstw od logiki wolnohandlowej (szczególnie względami bezpieczeństwa), to zarazem polscy reformatorzy przewidywali znacznie większą rolę państwa (głównie w zakresie wspierania inicjatyw przemysłowych).(abstrakt oryginalny)

EN

The article focuses on the relationship between Adam Smith's doctrine of free trade and that of Polish reformers of the Four Year Sejm, represented by Hugo Kołłątaj and Michał Ossowski. Although in the light of earlier polemics it would be very problematic to prove a direct influence of the Wealth of Nations on pre-partitioned Polish political and economic thought, there is still an interesting question of far-reaching convergence of two intellectual moments to analyze. As far as this is concerned, it should be found to what extent Polish supporters of free trade go beyond a doctrine of physiocratic leseferism, very influential in Poland, approaching more "sociological" Smithian conclusions. Such an opportunity is especially provided by the analysis of "naturalism" - protectionism paradox. It turns out that although there is even a striking parallel in justification of some examples of dissenting with the free trade logic (specifically for reasons of national safety), Polish reformers anticipated a greater role of the state (mainly in supporting of industrial initiatives).(original abstract)

2

Hieronim Stroynowski jako czołowy przedstawiciel fizjokratyzmu w Polsce

84%

Giza W.

Zeszyty Naukowe / Akademia Ekonomiczna w Krakowie

|

2004

|

nr nr 632

113-122

XX

Artykuł poświęcono głównemu reprezentantowi polskiego fizjokratyzmu - Hieronimowi Stroynowskiemu. Oprócz dużego wkładu w rozwój myśli ekonomicznej odegrał on znaczącą rolę w utworzeniu samodzielnego wydziału ekonomii w Uniwersytecie Wileńskim. W pracy oceniono teoretyczne osiągnięcia Stroynowskiego w kontekście polskiej sytuacji socjo-ekonomicznej u zarania XIX w.

EN

This article is devoted to the leading representative of Polish physiocracy - Hieronim Stroynowski. This economist, apart from his contribution to the development of economic thought, was instrumental in the formation of the independent department of economics at Yilnius University. The author evaluates Stroynowski's theoretical achievements in the context of Poland's socio-economic situation at the turn of the XIX century. (original abstract)

3

Idea własności w systemie fizjokratycznym

84%

Pęciak R.

Studia Ekonomiczne

|

2016

|

tom 260

78-88

PL

Powszechnie przyjmuje się, że szkoła fizjokratów była pierwszym naukowym i spójnym systemem poglądów ekonomicznych, który opierał się na przyjętych założeniach, metodach badawczych i koncepcjach teoretycznych. Fizjokratyzm stanowił zdecydowaną reakcję przeciwko dominującemu wcześniej systemowi merkantylnemu z silnym interwencjonizmem, protekcjonizmem państwa oraz rozbudowanym systemem przywilejów i regulacji. Fizjokraci propagowali zasady leseferyzmu gospodarczego, a wśród ich najważniejszych postulatów, obok wolności gospodarczej, pojawiły się postulaty dotyczące wolności własności prywatnej i jej ochrony. Celem artykułu jest przedstawienie znaczenia własności oraz jej postrzegania w dyskursie fizjokratów. W pierwszej części artykułu wskazano kontekst społeczno--gospodarczy, w którym narodził się system fizjokratyczny. Druga część artykułu stanowi syntetyczną prezentację tezy, że fizjokraci byli rzecznikami własności prywatnej.

EN

It is generally accepted that Physiocracy’s school was the first concise and coherent system of economic views, which was based on adopted assumptions, research methods and theoretical concepts. The Physiocracy was a decided reaction against the dominant mercantile system characterized by strong interventionism, protectionist state and a complex system of privileges and regulations. The Physiocrats advocated laissez-faire economic principles, and among the most important ideas, next to economic freedom, there was an idea of private property freedom and idea of this property protection. The main aim of this paper is the presentation of the importance of ownership and its perception in the discourse of the Physiocrats. In the first part of paper the socioeconomic context where this system was born will be indicated. The second part of the paper will be a synthetic presentation of the thesis that the Physiocrats were advocates of private property.

4

Fundamentalne przyczyny kryzysów finansowych

67%

Dobija M.

Zeszyty Naukowe Małopolskiej Wyższej Szkoły Ekonomicznej w Tarnowie

|

2009

|

nr nr 2(13), t. 1 Determinanty rozwoju gospodarczego : aspekty mikro- i makroekonomiczne. T. 1, Gospodarka - Finanse - Pedagogika

171-192

XX

Rzeczywistość życia i działania w ziemskich warunkach podlega ograniczeniom określonym przez prawa fundamentalne. Do praw fundamentalnych należą między innymi: zasada zachowania energii, zasada spontanicznego i losowego wzrostu nieporządku oraz zasada ekonomiczności działania. Dwóch pierwszych zasad nie można ominąć, bowiem one konstytuują naturę rzeczywistości, a próby ich przekraczania skutkują katastrofami i kryzysami. W ekonomii występują kryzysy finansowe, jeśli mają miejsce działania niezgodne z zasadą zachowania energii. Sytuacje kryzysowe zdarzają się, gdy banki centralne tworzą w nadmiarze pieniądz gotówkowy (można rzec z niczego) i udzielają kredytów bankom komercyjnym. Dzięki zrozumieniu, że kapitał stanowi zdolność do wykonywania pracy, wiadomo, że to postępowanie narusza zasadę fundamentalną. Ponadto, odkrycie stałej ekonomicznej wskazuje, że możliwości wzrostu są ograniczone, więc nadmiar kreowanego pieniądza gotówkowego wywołuje nadmierny wzrost w kategoriach finansowych, po czym następuje spadek wielkości ekonomicznych w wyniku dostosowania się wielkości nominalnych do realnych, czyli do ograniczeń określonych naturą rzeczywistości. (abstrakt oryginalny)

EN

Economy conducted in reality is limited by fundamental laws. These laws include, among others, energy conservation principle, random and spontaneous growth of disorder and cost-effectiveness law. The first two laws cannot be omitted; they constitute a nature of reality. An attempt to violate these laws leads to a catastrophe and crisis. Financial crisis appears in the economy, when the principle of conservation of capital is dishonored. It is true, if Central Banks create too much cash money and transfer it to commercial banks. Thanks to the understanding, that the capital is an ability to perform work, we know that this procedure disturbs the first fundamental principle. Additionally, the recent discovery of the economic constant shows, that the possibilities of growth are limited. Therefore, the overflow of cash causes fast financial growth, and then economic ratio has to adjust to its feasible real value, that is to the limitations determined by nature of reality. (original abstract)

5

Dzieje ekonomii akademickiej w Krakowie do czasów drugiej wojny światowej

67%

Lityńska A.

Prace Komisji Nauk Ekonomicznych - Polska Akademia Nauk

|

1992

|

nr nr 15

71

XX

Celem opracowania jest ukazanie dorobku uczonych krakowskich i ich wkładu w rozwój nauki i kultury polskiej, a także uchwycenie tendencji rozwojowych ekonomii krakowskiej na tle kierunków dominujących w ekonomii polskiej i zachodnioeuropejskiej.

6

Miejsce fizjokratyzmu w rozwoju myśli ekonomicznej

67%

Czaja S.

Prace Naukowe Akademii Ekonomicznej we Wrocławiu. Nauki Humanistyczne

|

1997

|

tom 3

|

nr nr 752

172-184

XX

Przedstawiono tło historyczne powstania fizjokratyzmu, jego narodziny i podstawowe założenia teoriopoznawcze i metodologiczne, jego system teoretyczny, stosunek fizjokratyzmu do merkantylizmu i prekursorów ekonomii klasycznej oraz jego rolę w dalszym rozwoju myśli ekonomicznej.

EN

The paper has presented a historical and economic foundations of the physiocracy and it basic theoretical elements. Author has tried to answer the question - stage in development dead-end. Was a physiocracy a stage in the development or a dead - end in history of the economic thought? (original abstract)