Wyniki wyszukiwania - Biblioteka Nauki

1

Wznawianie postępowań zakończonych orzeczeniem nienależycie obsadzonego Sądu Najwyższego

100%

Lipiński K.

|

nr nr 12 (793)

25-44

XX

Zdecydowanie wyższe niż dotychczas niebezpieczeństwo zapadania przed Sądem Najwyższym rozstrzygnięć dotkniętych uchybieniami odpowiadającymi bezwzględnym przyczynom odwoławczym z art. 439 § 1 pkt 1 i 2 Kodeksu postępowania karnego[1] skłania do ponownego spojrzenia na zagadnienie możliwości wznawiania postępowań zakończonych orzeczeniem tego Sądu. Kwestii tej dotyczy również szereg postanowień zapadłych ostatnio w najwyższej instancji sądowej. W artykule przeanalizowano ich treść, krytycznie odnosząc się do postanowienia SN z 23.03.2023 r. (I KZP 17/22) i przyjmując, że z perspektywy systemowej i funkcjonalnej konieczne jest dopuszczenie wznowienia postępowań zakończonych orzeczeniami Sądu Najwyższego oddalającymi kasację lub wnioski o wznowienie postępowania, jak również odmawiającymi wyłączenia sędziego lub pozostawiającymi bez rozpoznania złożone w tym przedmiocie wnioski.(fragment tekstu)

EN

The fact that the risk of determinations made by the Supreme Court being affected by violations of Article 439(1) and (2) of the Code of Criminal Procedure is now significantly higher than before encourages us to re-examine the possibility of reopening proceedings concluded with a judgment of this Court. This issue is also related to a number of rulings issued recently by Poland's top court. The article analyses their contents, critically referring to the ruling of the Supreme Court of 23 March 2023 (I KZP 17/22) and assuming that, from a systemic and functional perspective, it is necessary to allow the reopening of proceedings ended with judgments of the Supreme Court dismissing cassation appeals or requests for reopening of proceedings as well as refusing to recuse a judge or leaving motions submitted in this regard without consideration.(original abstract)

2

Disqualification of an Employee of a Public Administration Authority in the European Union Member States

100%

Kmiecik Z. R.

Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny

|

2023

|

nr nr 2

109-126

XX

Jedną z reguł zawartych w Kodeksie dobrej praktyki administracyjnej, uchwalonym w 2001 r. przez Parlament Europejski, jest zasada bezstronności i niezależności (art. 8). Głosi ona m.in., że urzędnik w swoim postępowaniu nie powinien kierować się interesem osobistym, rodzinnym bądź narodowym ani naciskami politycznymi. Obecność tej reguły, mimo jej niewiążącego charakteru, skłoniła autora do zbadania, metodą analizy prawnoporównawczej, czy, a jeśli tak, to w jakim zakresie, i w jaki sposób kraje UE unormowały to zagadnienie w swoich porządkach prawnych. Podstawową instytucją służącą realizacji tej zasady jest wyłączenie pracownika organu od udziału w postępowaniu w sytuacjach, w których jego bezstronność wydaje się zagrożona. Nie wszystkie państwa UE wyraźnie przewidują istnienie takiej instytucji. Spośród tych porządków prawnych, które ją zawierają, tylko część reguluje całokształt związanych z nią kwestii: przesłanki wyłączenia pracownika organu, tryb wyłączenia i skutki wyłączenia, a także zaskarżalność rozstrzygnięć podejmowanych w tej sprawie oraz konsekwencje naruszenia przepisów o wyłączeniu. Regulacje poszczególnych zagadnień różnią się z kolei stopniem uszczegółowienia. Dotyczy to przede wszystkim przyczyn wyłączenia pracownika organu. Większość ustaw regulujących instytucję wyłączenia wymienia mniej lub więcej konkretnych okoliczności stanowiących takie przyczyny, posiłkując się dodatkowo klauzulami generalnymi, mającymi obejmować przypadki wyłączenia nieprzewidziane wyraźnie przez ustawodawcę. W niektórych ustawach zasadniczą podstawą wyłączenia pracownika jest klauzula generalna, a pojedyncze, konkretnie określone przypadki stanowią jej uzupełnienie lub doprecyzowanie. Najważniejszym powodem wyłączenia pracownika (oprócz sytuacji gdy on sam lub jego małżonek jest stroną w postępowaniu) jest pokrewieństwo lub powinowactwo łączące go ze stroną. Jednak zakresy tego rodzaju więzów skutkujących bezwzględnym wyłączeniem pracownika, przyjęte w poszczególnych państwach, znacznie się różnią. Drugim obszarem istotnych różnic są konsekwencje udziału potencjalnie stronniczego pracownika w postępowaniu. Rozwiązania przyjmowane w tym zakresie w ustawodawstwie i orzecznictwie uzależnione są od tego, jak postrzegany jest główny cel przepisów dotyczących wyłączenia pracownika: czy jest nim wzmocnienie zaufania społeczeństwa do władzy wykonawcze, czy sprawiedliwe załatwienie sprawy. (abstrakt oryginalny)

EN

One of the rules contained in the Code of Good Administrative Behavior adopted in 2001 by the European Parliament is the principle of impartiality and independence (Article 8). The presence of this rule, despite its non-binding nature, prompted the author to examine - using the method of comparative law analysis - whether the EU Member States have regulated this issue in their legal systems - and if so, to what extent and how. The basic institution serving the implementation of this principle is the disqualification of an employee of the authority from participation in the proceedings in situations where their impartiality seems to be at risk. Not all EU countries explicitly provide for such an institution. Among the legal systems that contain it, only some regulate the entirety of issues related to it: the grounds for disqualification, the procedure for disqualification and the consequences of it, as well as the appealability of orders taken in this matter and the consequences of violating the provisions on disqualification. Regulations of individual issues differ in the degree of detail. This applies primarily to the reasons for the disqualification of an employee of the authority. The most important reason for the disqualification of employees (except when they or their spouse are a party to the proceedings) is the consanguinity or affinity between them and the party. However, the ranges of such ties resulting in automatic disqualification of an employee, adopted in EU member states, differ significantly. The second area of significant difference is the consequences of the potentially biased employee's participation in the proceedings. The solutions adopted in this regard in legislation and jurisprudence depend on how the main purpose of the provisions concerning the disqualification of an employee is perceived: as strengthening the public's trust in the executive, or as a fair settlement of the matter. (original abstract)

3

Instytucja iudex suspectus w świetle orzecznictwa sądu najwyższego i sądów powszechnych

84%

Krawczyk M.

Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Przyrodniczo-Humanistycznego w Siedlcach. Administracja i Zarządzanie

|

2018

|

tom 45

|

nr nr 118

83-91

XX

Prawo do rozpoznania sprawy przez bezstronnego sędziego jest jednym z podstawowych elementów niezawisłości sądu. Kodeks postępowania cywilnego (k.p.c.) przewiduje dwa tryby wyłączenia sędziego od orzekania w danej sprawie. Sytuacja pierwsza, uregulowana w art. 48 k.p.c. zachodzi, gdy sędzia jest z mocy ustawy bezwzględnie wyłączony od rozpoznawania sprawy (tzw. iudex inhabilis). Druga sytuacja, w doktrynie określana jako iudex suspectus, ma charakter względny. Stosownie bowiem do regulacji art. 49 k.p.c., sąd, niezależnie od przesłanek wymienionych w art. 48 k.p.c., wyłącza sędziego na jego żądanie lub na wniosek strony, jeżeli istnieje okoliczność tego rodzaju, że mogłaby wywołać uzasadnioną wątpliwość co do bezstronności sędziego w danej sprawie. Przedmiotem niniejszego opracowania było dokonanie wykładni art. 49 k.p.c., w oparciu o analizę stosownego orzecznictwa Sądu Najwyższego i sądów powszechnych. Interpretacja ta pozwoliła na rozstrzygnięcie wielu praktycznych wątpliwości związanych z zastosowaniem przedmiotowej regulacji do konkretnego stany faktycznego. W artykule przywołano przykłady stanów faktycznych uzasadniających, bądź nie, wyłączenie sędziego od rozpoznania sprawy. Poddano także analizie tryb wyłączenia sędziego oraz skutki prawne rozpoznania sprawy przez sędziego, co do którego zachodziły podstawy jego wyłączenia w trybie art. 49 k.p.c.(abstrakt oryginalny)

EN

The right of a case to be heard by an impartial judge is one of the basic elements of the court independence. The Code of Civil Procedure [CCP] anticipates two modes of excluding a judge from adjudicating in a given case. The former, regulated in Article 48 CCP occurs when a judge is absolutely excluded from hearing a case by operation of the Act (i.e. iudex inhabilis). The latter, in the judicature referred to as iudex suspectus, is of a relative nature. As pursuant to the provision of Article 49 CCP the court, notwithstanding the grounds listed in Article 48, the court shall exclude a judge at the judge's own request or at the request of a party, if there are circumstances that could lead to reasonable doubts as to the impartiality of the judge in a given case. The right to demand the exclusion of a judge is a constitutional guarantee of the right to an impartial court. As the rules of excluding a judge facilitate building the social trust for the system of justice. The provision of Article 49 CCP was issued for the benefit of the system of justice, which could suffer if there were even appearances of the personal engagement or bias of an adjudicating judge. The objective of the institution of the exclusion of a judge is the provision of optimum conditions for the operation of the system of justice, excluding any doubt as to the neutrality of an adjudicating judge. The matter concerns not only eliminating the doubts of the parties but also the doubts of the very judge, who, knowing one of the parties, may worry that his decision will not be free from some subjectivity.(original abstract)

4

Wniosek o wyłączenie sędziego w sprawach cywilnych : rozważania na tle aktualnej praktyki stosowania prawa

84%

Demendecki T.

|

tom 16

|

nr nr 5

147-159

XX

Do autonomicznych, podstawowych praw i wolności każdego podmiotu zalicza się tradycyjnie prawo do sądu. Jego poprawna realizacja jest uzależniona od zapewnienia dostępu do sądu obiektywnego i sprawiedliwego, w którym cały skład orzekający i poszczególni jego członkowie są bezstronni i obiektywni, korzystając z zasady niezawisłości. Do podstawowych gwarancji procesowych niezawisłości sędziowskiej w każdym postępowaniu sądowym zaliczana jest także instytucja wyłączenia sędziego, w odniesieniu do postępowania cywilnego unormowana w przepisach art. 48 i n. k.p.c.; zasadniczo konstruowana w dwojakim ujęciu, jako wyłączenie następujące z mocy ustawy oraz na żądanie samego sędziego lub strony/uczestnika postępowania. Celem badawczym postawionym przez Autora niniejszego opracowania pozostaje ustalenie, czy wniosek o wyłączenie sędziego, o którym mowa w ustawie Kodeks postępowania cywilnego, może stanowić podstawę wyłączenia określonej grupy sędziów lub wszystkich sędziów danego sądu in abstracto. Rozważania te oparte są przede wszystkim na analizie orzecznictwa oraz poglądów doktryny. W procedurze cywilnej ustawodawca nie unormował instytucji "wyłączenia sądu"; można jedynie domagać się wyłączenia indywidualnego sędziego z powodu okoliczności uzasadniającej wątpliwość co do bezstronności sędziego w danej sprawie (art. 49 k.p.c.). Ponadto de lege lata przyjąć należy, że wniosek o wyłączenie sędziego może zostać skutecznie złożony tylko w stosunku do sędziego, a w składach kolegialnych - sędziów, którzy zostali wyznaczeni do rozpoznania konkretnej sprawy cywilnej. Nie może dotyczyć zaś bezpośrednio pozostałych sędziów danego sądu, gdyż nie można wyłączyć sędziego in abstracto, na przyszłość. Należy przyjąć w szczególności, że sędziowie wymienieni we wniosku o wyłączenie wszystkich sędziów danego sądu, którzy nie zostali wyznaczeni do rozpoznania sprawy, mogą rozpoznać ten wniosek, gdyż nie dotyczy on ich bezpośrednio. Ponadto de lege ferenda konieczna wydaje się interwencja ustawodawcy, który powinien znaleźć remedium na próby obstrukcji procesowej przy wykorzystywaniu wniosków o wyłączenie sędziego. Wydaje się, że w polskim procesie cywilnym chociażby konstrukcja nadużycia prawa procesowego mogłaby w istotny sposób wpłynąć na rozwiązanie problemu wnoszenia w toku postępowań cywilnych wniosków oczywiście bezzasadnych, celowo służących przewlekaniu toczących się postępowań w sprawach cywilnych. (abstrakt oryginalny)

EN

The right to court is one of the autonomous, fundamental rights and freedoms of each entity. Its correct implementation depends on ensuring access to an objective and just court, in which the whole bench and its individual members are impartial and objective, using the principle of independence. Among the basic guarantees of judicial independence in every court proceeding is the institution of exclusion of a judge, in relation to civil proceedings regulated in the provisions of art. 48 Code Civ.; fundamentally constructed in two ways, as the exclusion following from the law and at the request of the judge or party/participant in the proceedings. The research goal set by the author of this study remains to determine whether the request to exclude the judge referred to in the Act, the Code of Civil Procedure may be the basis for excluding a specific group of judges or all judges of a given court in abstracto. These considerations are based primarily on the analysis of jurisprudence and doctrinal views. In the civil procedure, the legislator did not regulate the institution of the "exclusion of the court," only the individual judge can be excluded because of circumstances justifying the impartiality of the judge in the case (Article 49 of the Code Civ.). Besides it should be acknowledged de lege lata that the motion to exclude a judge may be effectively filed only with respect to the judge or judges who have been appointed to hear a particular civil case. It cannot directly affect the other judges of the court, because the judge cannot be excluded in abstracto for the future. In particular it should be acknowledged that the judges mentioned in the motion concerning exclusion of all the judges of a given court - those who had not been appointed to hear a particular case - can examine this motion as it does not concern them directly. In addition, de lege ferenda intervention by the legislator seems necessary. The legislator should find a remedy for attempts to obstruct trial by means of the use of motions to exclude a judge. It seems that in the Polish civil process even the construction of an abuse of procedural law could significantly affect the solution of the problem of filing, in civil proceedings, unreasonable motions that are deliberately intended to delay the ongoing civil proceedings. (original abstract)