Wyniki wyszukiwania - Biblioteka Nauki

1

Dwarfs and other curiosities in the european gardens

100%

Jagiełło-Kołaczyk M.

Architectus

|

2009

|

tom nr 1-2(25-26)

23--36

PL

Fascynacja ludzkimi ułomnościami sięga starożytności. Pod koniec XVII w. znalazła ona swojąegzemplifikację w postaci kamiennych posągów karłów, ustawianych w ogrodach. Pierwszym, w którym się pojawiły, był ogród Mirabell pod Salzburgiem, należący do biskupa Johanna Ernsta Thuna. W pierwszej połowie XVIII w. moda na karle posągi rozprzestrzeniła się w znacznej części Europy, głównie w krajach władanych przez austriackich Habsburgów (odnajdujemy je tam w wielu ogrodach klasztornych, głównie benedyktyńskich), ale także na terenie pałacowych rezydencji z terenów: południowych Niemiec, włoskiego Veneto oraz Sycylii. Znane są nam również dwa przykłady śląskie: cysterski klasztor w Henrykowie oraz ogród przy pałacu w Grodkowie. Niestety, tylko część karlich kompozycji zachowała się in situ do naszych czasów.

2

Spójność i różnorodność jako paradygmaty estetyki ogrodów europejskich

84%

Lis A.

Architectus

|

1999

|

tom Nr 2(6)

27--35

PL

Zasady estetyczne, które wpływały na powstające w Europie ogrody ulegały ciągłym zmianom, przechodząc bądź etapy ewolucji, bądź rewolucji. Rozwój ogrodów przebiegał zawsze równolegle do rozwoju myśli estetycznej i filozoficznej, będąc wyraźnym odbiciem aktualnie panujących poglądów i preferencji. Mimo tego jednak, wśród zmieniających się wciąż zasad, reguł i kanonów, istniały zawsze i istnieją do dziś wartości uniwersalne, które sprawiają, że niektóre z ogrodów uważamy za wybitne. Znaczenie tych ogrodów jako dzieł sztuki ma charakter ponadczasowy właśnie dlatego, że wynika z uniwersalnych wartości. Aby nazwać i opisać te wartości sięgnijmy do zasad estetyki klasycznej, będącej źródłem i podstawą naszej kultury. [Malarz] musi przede wszystkim starać się, by wszystkie części były zgodne między sobą; a będą nimi, jeśli w ilości, funkcji, rodzaju, barwie i pod wszystkimi względami zbiegną się w jedno piękno. Ta myśl Leone'a B. Albertiego jest odbiciem klasycznych poglądów głoszących, iż piękno polega na ładzie, harmonii, na właściwej proporcji i zgodności części. Siedząc rozwój sztuki ogrodowej stwierdzimy, że projektując ogrody zmierzano zawsze do tworzenia w ramach ich kompozycji pewnego ładu, określonego w niniejszym artykule jako spój-ność, chociaż zasady określające ów ład zmieniały się. Estetyka normatywna, na której opierały się zarówno kształt, jak i dyspozycja przestrzeni w ogrodach renesansowych i barokowych zakładała, że światem rządzą zasady geometryczne i to one właśnie kształtują ład i porządek.

EN

Aesthetic principles which influenced the formation of gardens "i Europe succumbed to constant changes, passing through stages of evolution or revolution. The development of gardens always took place parallel with to the advancement of aesthetic and philosophic thought, being a distinct reflection of opinions and preferences dominating. In the considerations presented, employing examples from the history of European gardens, the meaning and various ways of realizing the pardigm of cohesion and diversity in the art of gardening have been displayed. The effects which may be achieved through the fulfilment of only one of these paradigms arc incomparably smaller than then when cohesion and diversity co-exists, giving, on the basis of synergy, a new and much richer value.

3

Chinese Gardens as a Nativity Scene: Matteo Ripa’s Description of the Kangxi Emperor’s Changchun Garden in Beijing

67%

Kozik A.

Roczniki Humanistyczne

|

2021

|

tom 69

|

nr 9

175-188

PL

Celem niniejszego artykułu jest analiza opisu parku Changchun w osiemnastowiecznym Pekinie, zawartego w Storia della Fondazione della Congregazione e del Collegio de’ Cinesi autorstwa Mattea Ripy. Jako włoski misjonarz na dworze cesarza Kangxi Ripa miał możliwość zobaczenia i opisania tak cesarskich parków, jak i zawiłości dworskiej etykiety. Jego relacja jest cennym źródłem na temat ogrodu Changchun, zawiera również wiele interesujących komentarzy mających na celu wyjaśnienie różnic między „chińskimi” i „europejskimi” wartościami estetycznymi. W artykule przedstawiono zatem krytyczną analizę relacji Ripy jako źródła historycznego, skupiając się najpierw na wiarygodności części z opisanych przez autora szczegółów, a następnie na interpretacji sposobu, w jaki postrzegał on chińskie ogrody, kładąc nacisk na wyjaśnienie „chińskiego stylu” projektowania ogrodów. Szczególną wagę poświęcono wreszcie porównaniu chińskich ogrodów do neapolitańskich szopek bożonarodzeniowych, jakim posłużył się Ripa w swojej relacji, by uzmysłowić swoim czytelnikom „sztuczną naturalność” modelowego ogrodu „chińskiego”.

EN

This article examines the description of the Changchun Garden in eighteenth-century Beijing, featured in Matteo Ripa’s Storia della Fondazione della Congregazione e del Collegio de’ Cinesi. An Italian missionary at the court of the Kangxi Emperor, Ripa had a chance to see and describe both the imperial parks and the intricacies of Chinese court etiquette. His detailed account, a precious source of information on the Changchun park, was accompanied by commentaries aimed at explaining the differences between “European” and “Chinese” aesthetic values. Therefore, this article offers a critical analysis of the account as a historical source, discussing the accuracy of some of the details described by Ripa, and subsequently provides an interpretation of the way he perceived Chinese parks, with an emphasis on his explanations of the “Chinese style” of laying out gardens. Finally, the last part of the article is dedicated to a comparison between a Neapolitan nativity scene (presepio) and the Qing gardens as drawn by Ripa at the end of his description, in order to demonstrate the “artificial naturalness” of Chinese parks.