Wyniki wyszukiwania - Biblioteka Nauki

1

Foreign Direct Investments Induced Innovation? A Case Study – Macedonia

100%

Apostolov M.

Comparative Economic Research. Central and Eastern Europe

|

2016

|

tom 19

|

nr 1

5-24

PL

Artykuł, poddając analizie innowacje w Europie Południowo-Wschodniej, a w szczególności przypadek Macedonii, koncentruje się na podstawowych zależnościach między bezpośrednimi inwestycjami zagranicznymi a innowacjami. Bezpośrednie inwestycje zagraniczne definiuje się zwykle jako większościowe lub kontrolne prawo własności firmy działającej w danym kraju (kraju przyjmującym), przez podmiot posiadający siedzibę w innym kraju. Teoria relacji państwo-przemysł-uczelnie wyższe wyjaśnia przejście od dominującej relacji przemysł-państwo w „społeczeństwie industrialnym" do rozwijającej się relacji państwo-przemysł-uczelnie wyższe w ramach „społeczeństwa wiedzy". Od początku procesu transformacji, bezpośrednie inwestycje zagraniczne pozostają priorytetem, niezbędnym filarem, który przyczynia się do rozwoju społeczeństwa w kierunku rozwiniętej gospodarki rynkowej. Ponadto zwiększony napływ kapitału nieuchronnie niesie ze sobą rozwój innowacji. Dlatego analizowana jest kwestia, czy te dwa procesy mogą postępować i przyczyniać się do rozwoju gospodarki.

EN

This paper, while analysing innovation in Southeast Europe, and in particular the case study of Macedonia, focuses on the basic ties between foreign direct investments and innovation. Foreign direct investment is usually defined as dominant or controlling ownership of a company in one country (the host country), by an entity based in another country. The concept of industry-government-university relationships interprets the change from a dominating industry-government duo in the ‘industrial society’ to a growing triadic relationship between industry-government-university in the ‘knowledge society’.From the beginning of the transition process, foreign direct investments have been a priority, an essential pillar that moves the society forward towards a developed market economy. In addition, as the influx of capital increases it inevitably brings with it increased innovation. Hence we examine the possibility that these two indicators have a positive and upward ascent and facilitate the development of the economy.

2

FLAVIA – istotnym korytarzem transportowym dla Europy Południowo-Wschodniej

85%

Nowak I.

Logistyka

|

2011

|

tom nr 6

PL

Większość potoków towarowych w Europie koncentruje się wokół Europy Zachodniej oraz Włoch jako największych i najbogatszych rynków zbytu. Jednak akcesja do UE oraz rozwój krajów zlokalizowanych w południowo-wschodniej części kontynentu spowodowała pojawienie się nowych rynków i wyłonienie nowych potoków towarowych. Większość przewozów towarowych pomiędzy omawianymi rejonami jest realizowana przy wykorzystaniu transportu drogowego. Dodatkowo istnieje szereg barier ograniczających wykorzystanie alternatywnych dla przewozów drogowych gałęzi transportu, szczególnie drogowo-kolejowych. W odpowiedzi na tą sytuację rozpoczęto realizację projektu Flavia pozwalającego na umocnienie oraz skoordynowanie wymiany towarowej oraz procesów transportowych pomiędzy krajami Europy Centralnej, a Europy Południowo-Wschodniej.

EN

Most of cargo flows in Europe concentrate around West Europe and Italy being the largest and richest markets in the region. However, the accession to EU and development of countries located in South-East part of the continent resulted in development of new markets and increase of new cargo flows. Most of freight in this region is based on road transport. Moreover there is a number of barriers and restrictions limiting the use of possible alternatives for road transport such as road-rail. Therefore the idea of the proposed project FLAVIA is to establish intermodal cooperation and to develop the logistic corridor from Central to South-East Europe.

3

Selected factors of depopulation in South-Eastern Europe

85%

Zienkiewicz T. , Zienkiewicz E.

Wiadomości Statystyczne. The Polish Statistician

|

2024

|

tom 69

|

nr 2

1-17

PL

Procesy transformacyjne zachodzące na przełomie XX i XXI w. w Europie Południowo-Wschodniej, które obejmowały sferę polityczną, społeczną i gospodarczą, przy- niosły skutki w postaci negatywnych zjawisk demograficznych. Celem badania omawianego w artykule jest ocena przestrzennego zróżnicowania poziomu starości demograficznej, określenie dynamiki procesu starzenia się ludności oraz wyjaśnienie zależności pomiędzy ruchem naturalnym, dzietnością i saldem migracji w tym regionie Europy. Badanie opierało się na danych z bazy Banku Światowego za lata 1990–2020. Do określenia poziomu starości demograficznej wykorzystano metodę statyczną, a do określenia fazy starzenia się populacji – metodę dynamiczną. Saldo ruchu naturalnego zostało obliczone przy użyciu metody najmniejszych kwadratów. Z badania wynika, że w analizowa- nym okresie populacja mieszkańców Europy Południowo-Wschodniej zmniejszyła się o blisko 8 mln (12% ogółu populacji w 1990 r.). Udział osób w wieku 65 lat i więcej w populacji ogółem wzrósł z 9,6% do 18,7%, a stosunek osób w wieku 65 lat i więcej do osób poniżej 15. roku życia przekroczył 100%. Przeprowadzone badanie powinno być kontynuowane w celu zrozumienia wzorców starzenia się populacji w tym regionie, dzięki czemu łatwiejsze może się stać wprowadzenie odpowiednich polityk umożliwiających złagodzenie negatywnych skutków depopulacji.

EN

The transformation processes in the political, social, and economic spheres taking place at the turn of the twentieth and twenty-first centuries in South-Eastern Europe (SEE) resulted in negative demographic phenomena. The aim of the study discussed in the article is to assess the geographical distribution of the demographic age, determine the indices of the dynamics of the ageing process of the SEE population and explain the relationship between the natural movement, fertility and the level of migration. The study is based on the data for the years 1990-2020 from a database of the World Bank. The study used the static method to determine the structure of the demographic old age and the dynamic method to determine in which phase of ageing the population was. Natural movement balances were examined using the least squares method. The study found that the population of the SEE residents in the tested period decreased by nearly 8 million (by 12% of the SEE total population from 1990). The proportion of people aged 65 and over in the total population increased from 9.6% to 18.7%, and the ratio of residents aged 65 and over to those under 15 exceeded 100%. Further study of this phenomenon will help understand the ageing patterns of the SEE population, which may facilitate the application of specific policies designed to mitigate the negative effects of depopulation in the region.

4

Determination of the Ecological-Economic Degree of Development in Countries of SE Europe – Weight Coefficients Technique

71%

Golušin M. , Ivanović O. M. , Jovanović L. , Domazet S.

Problemy Ekorozwoju

|

2012

|

tom Vol. 7, nr 1

87-93

EN

The practice has indicated that there is a particularly sensitive relationship that exists between ecological and economic subsystem of sustainable development. Therefore this research suggests to compare the states of these two subsystems as a new conceptual frame which is essential for strategic conceptualization of development of countries, by the use of weight (importance) coefficients method. The research pointed out at a rather visible gap between the achieved degree of economic and ecological development in the countries of South Eastern Europe in respect to Germany and France – which were taken into consideration as two of the most developed countries in the European Union and in the entire world. The usage of statistic method of weight (importance) coefficients requires assigning a certain degree (of individual value) to each and every indicator. In order to have a better overview and to get more precise results the weight coefficients in range from 0 to 100 were used. The results obtained by using the scale with lower values showed less qualitative final outcome. Used statistical technique for indicated research has shown excellent results and requires additional improvements

PL

Praktyka wskazuje na istnienie szczególnego powiązania pomiędzy ekologicznym i ekonomicznym subsytemem rozwoju zrównoważonego. Dlatego w prezentowanych badaniach dokonaliśmy porównania stanów tych dwóch subsystemów używając metody współczynników ważności – to nowa perspektywa niezbędna dla strategicznej konceptualizacji rozwoju poszczególnych krajów. Badania wskazały na istnienie poważnych rozbieżności pomiędzy osiągniętym poziomem ekonomicznego i ekologicznego rozwoju krajów Europy Południowo-Wschodniej a najbardziej rozwiniętymi krajami, tak w Unii Europejskiej, jak i z perspektywy ogólnoświatowej, którymi są Niemcy i Francja. Użycie metod statystycznych wymaga przypisania określonego stopnia (wartości indywidualnej) dla każdego wskaźnika. Aby uzyskać bardziej trafne wyniki użyto współczynników ważności z zakresu 1 – 100.

5

Some Issues of Regional Security in Southeastern Europe

71%

Babić M.

Studia Bezpieczeństwa Narodowego

|

2011

|

tom R. 1, Nr 2

461--481

EN

Southeastern Europe has been a tangle of historical, civilizational, political, economic, social, psychological factors that had for so many times caused political instability. Therefore, achieving stability and security in Southeastern Europe requires simultaneous implementation of measures aimed at fostering economic and social development, democratization of the internal systems, building civil society, establishing the rule of law, settling disputes of ethnic and territorial nature through peaceful means. Author focuses on the issues of stability and security issues in the region as the result of the work of international community. Efforts to bring to a successful end two of its major projects - in Bosnia and Herzegovina and Kosovo are part of a solution. The European Union - it seems - had a dilemma what steps to take in resolving the age long regional dilemmas. It had chosen regional approach through Stability Pact for Southeastern Europe, for example. At the time when the Pact was created it was expected that regional cooperation would increase among the states. It was also expected that entire region would eventually become a part of the European Union. The idea was, probably, to motivate the countries of the region for faster reforms implementation and mutual “competition”. However, it only discouraged regional initiatives.

PL

Region Europy Południowo-Wschodniej, pomimo różnych inicjatyw integracyjnych i współpracy regionalnej w przeszłości, pozostaje podzielony i niestabilny politycznie. Inicjatywy wspólnoty międzynarodowej mające na celu osiągnięcie stabilności i bezpieczeństwa w tej części Europy koncentrują się na wspieraniu rozwoju gospodarczego i społecznego, demokratyzacji systemów wewnętrznych, budowie społeczeństwa obywatelskiego, ustanowieniu rządów prawa, rozstrzygania sporów natury etnicznej i terytorialnej na drodze pokojowej, itp. Zwracając uwagę na szereg działań podjętych w tym regionie Europy, autor artykułu zauważa, że skuteczność i sukces tych inicjatyw będzie wynikiem gospodarczego i finansowego wsparcia dla regionu oraz przyspieszenia procesu przystąpienia do europejskich i euroatlantyckich organizacji, a także instytucji państw regionu. Przykładem są dwa wielkie projekty polityczne w Bośni i Hercegowinie oraz w Kosowie. Dylematem Unii Europejskiej jest mimo wszystko efektywność jej projektów w tym historycznie trudnym regionie Europy. Duża fragmentaryzacja regionu znacząco utrudnia współpracę regionalną między krajami południowo-wschodniej Europy, które potencjalnie miałyby stać się członkami UE. Integracja z Unią Europejską pozostaje jedną z nielicznych niekontrowersyjnych kwestii głównych sił politycznych w krajach regionu. Niestety nie zaowocowała ona wzmożoną współpracą w regionie, lecz umniejszyła inicjatywy regionalne.

6

‘It’s not worth it, it’s just a bike’. Reporting property crimes in South-eastern European countries

70%

Pavlović Vinogradac V.

Archiwum Kryminologii

|

2020

|

nr XLII/2

9-25

PL

The aim of this paper is to examine South-eastern European students’ experiences being victims of criminal offences against property or being witnesses to criminal offences against property; to compare the extent to which students reported the crimes they were victims of or had witnessed; and to examine their willingness to report a theft of property of minor value (bicycle theft) in a hypothetical victimization situation, considering their country of residence and previous experience of reporting. The survey was conducted by an online survey in seven countries of South-eastern Europe (Bosnia and Herzegovina, Montenegro, Croatia, Hungary, Northern Macedonia, Slovenia, and Serbia) on a sample of 1,419 students. The results indicate that a large proportion of property crimes go unreported, although most students are willing to report them. Celem artykułu jest analiza doświadczeń studentów z krajów Europy Południowo-Wschodniej odnośnie do stania się ofiarą lub świadkiem przestępstw przeciwko mieniu oraz składania zawiadomień o ich popełnieniu. Przedstawiając badanym hipotetyczną sytuację, w której ktoś ukradł im rower, autorka zbadała także gotowość do zgłaszania kradzieży mienia o niewielkiej wartości. W analizie danych zostały uwzględnione również kraj pochodzenia oraz wcześniejsze doświadczenie w zgłaszaniu przestępstw. Badanie przeprowadzono przy wykorzystaniu ankiety internetowej, którą wypełniło 1419 studentów z siedmiu krajów Europy Południowo-Wschodniej (Bośni i Hercegowiny, Czarnogóry, Chorwacji, Węgier, Północnej Macedonii, Słowenii oraz Serbii). Wyniki badania pokazują, że duża część przestępstw przeciwko mieniu nie jest zgłaszana, mimo że większość studentów deklaruje teoretyczną gotowość do ich zgłaszania.

EN

The aim of this paper is to examine South-eastern European students’ experiences being victims of criminal offences against property or being witnesses to criminal offences against property; to compare the extent to which students reported the crimes they were victims of or had witnessed; and to examine their willingness to report a theft of property of minor value (bicycle theft) in a hypothetical victimization situation, considering their country of residence and previous experience of reporting. The survey was conducted by an online survey in seven countries of South-eastern Europe (Bosnia and Herzegovina, Montenegro, Croatia, Hungary, Northern Macedonia, Slovenia, and Serbia) on a sample of 1,419 students. The results indicate that a large proportion of property crimes go unreported, although most students are willing to report them.

7

Jim Samson, Music in the Balkans, Leiden 2013 Brill (= Balkan Studies Library 8), ss. 729. ISBN 978-90-04-25037-6

57%

Guzy-Pasiak J.

Muzyka

|

2018

|

tom 63

|

nr 1

121-125

8

Writing at the Emperor’s Behest: A Remark on Theodore Daphnopates’ Correspondence to Bulgarian Tsar Symeon I the Great (893–927)

57%

Hristov Y. M.

Przegląd Nauk Historycznych

|

2023

|

tom 22

|

nr 1

233-250

PL

Listy wysokiego dygnitarza bizantyńskiego Teodora Dafnopata, wysłane do bułgarskiego cara Symeona (893–927; zm. 27 V 927) w imieniu cesarza bizantyńskiego Romana I Lekapena (920–944; zm. 29 VI 948), są dobrze znane. Zostały napisane w końcowej fazie długiej wojny bizantyńsko-bułgarskiej w latach 913–927. Korespondencja Daphnopatesa wywołała i prawdopodobnie nadal będzie inspirować poważną działalność badawczą. Trudno się temu dziwić biorąc pod uwagę fakt, że listy dotyczyły niektórych aspektów bizantyńskiej ideologii i koncepcji politycznych, a także roszczeń bułgarskich z początku X w. Niniejszy artykuł koncentruje się na informacjach dotyczących bizantyńskiej ludności cywilnej i jej losów pod presją nacierających wojsk wroga. Zwrócono uwagę na ich schwytanie i porwanie. Główny nacisk kładziony jest na często pomijane lub jawnie zaniedbywane informacje, które Daphnopathes przekazuje w kwestii zniewolenia, handlu niewolnikami oraz wysiłków władz bizantyńskich, by sprowadzić przynajmniej część poddanych z powrotem do Cesarstwa poprzez znaną praktykę wymiany jeńców wojennych.

EN

The letters written by Theodore Daphnopates, a high Byzantine dignitary, and sent to Bulgarian Tsar Symeon (r. 893–927; d. May 27, 927) on behalf of the Byzantine Emperor Romanos I Lekapenos (r. 920–944; d. June 29, 948) in the ﬁnal phase of the prolonged Byzantine-Bulgarian war of 913–927, are well known. Daphnopates’ correspondence has encouraged, and will probably continue to encourage, research activity due to its focus on both the aspects of Byzantine political ideology and concepts, and on the Bulgarian claims in the early 10th century. This text focuses on information concerning Byzantine civilians and their fate under the pressure of advancing enemy troops. Attention is paid to their capture and abduction. The main focus of this article is on the often overlooked or overtly neglected statements that Daphnopathes offers on enslavement, slave trafﬁcking, and the efforts of the Byzantine authorities to bring at least some of their subjects back to the Empire through the familiar practice of exchanging prisoners of war.

9

Filling the opinio iuris vacuum on sovereignty in cyberspace: A call for the South-Eastern European States to act

57%

Hadji-Janev M.

Cybersecurity and Law

|

2021

|

tom Vol. 6 (2)

151--166

EN

There is more than one reason why South-East European States should clarify their public positions on the applicability of sovereignty as a principle or as the rule of international law while addressing the growing ambiguity in cyberspace. The article argues that strategically and legally it is in the SEE States’ interest to step up and fill the vacuum in ever needed opinio iuris on the applicability of sovereignty in cyberspace, particularly after some leading NATO States took an opposing course on the issue. Explaining the evolution in cyberspace and how this affects the Westphalian concept of sovereignty under international law the article introduces the importance of the main thesis. It then provides the rationale for the argument and explains why it is in the SEE States interest to act and express their position on the applicability of sovereignty in cyberspace under international law.

PL

Istnieje wiele powodów, żeby kraje Europy Południowo-Wschodniej doprecyzowały swoje oficjalne stanowiska w kwestii możliwości zastosowania suwerenności jako zasady lub reguły prawa międzynarodowego podczas podejmowania próby rozstrzygnięcia problemu rosnącej niejednoznaczności w cyberprzestrzeni. W niniejszym artykule przytoczono argumenty, że ze strategicznego i prawnego punktu widzenia w interesie państw Europy Południowo-Wschodniej leży podjęcie działań i wypełnienie luki w opinio iuris (przekonaniu, że określona praktyka jest obowiązującym prawem) na temat możliwości zastosowania suwerenności w cyberprzestrzeni, zwłaszcza po tym, jak niektóre przodujące kraje członkowskie NATO zajęły odmienne stanowisko w tej kwestii. Opisując ewolucję w cyberprzestrzeni oraz to, jak wpływa ona na westfalską koncepcję suwerenności w prawie międzynarodowym, artykuł pokazuje znaczenie głównej tezy. Następnie przedstawia jej uzasadnienie i wyjaśnia, dlaczego w interesie krajów Europy Południowo-Wschodniej leży podjęcie działań i zajęcie stanowiska w kwestii możliwości zastosowania suwerenności w cyberprzestrzeni na gruncie prawa międzynarodowego.

10

Mocarstwa centralne a Bałkany. Studium działań dyplomatycznych Niemiec i Austro-Węgier w Europie Południowo-Wschodniej (1909–1913)

57%

Rubacha J.

Studia z Dziejów Rosji i Europy Środkowo-Wschodniej

|

2018

|

tom 53

|

nr 1

PL

Półwysep Bałkański ze względu na swoje geograficzne położenie na styku „świata zachodniego” i „świata Orientu” od wieków odgrywał ważną rolę zarówno w europejskiej polityce, jak i ekonomii. Jego znaczenie znacznie wzrosło w połowie XIX w., kiedy europejskie mocarstwa wkroczyły w tzw. erę imperialną. Trudno zatem dziwić się, że w tym właśnie czasie ten niewielki region, leżący na „krańcach cywilizowanej Europy”, stał się polem zaciętej walki o strefy wpływów. W rywalizacji tej wzięły udział także Niemcy i Austro-Węgry. Jakkolwiek państwa te odmiennie postrzegały ostateczne cele, zarówno w Berlinie, jak i w Wiedniu zdawano sobie sprawę, że uzyskanie przewagi nad konkurentami może mieć istotny wpływ nie tylko na rozwój rodzimego przemysłu, który zyskiwałby nowe rynki zbytu dla swojej produkcji, ale także na kształtowanie ogólnoeuropejskiej polityki. Tymczasem zachodzące na Bałkanach na początku XX w. procesy i głębokie zmiany, błędnie oceniane i bagatelizowane przez dyplomację mocarstw centralnych, przesądziły o dotkliwej porażce, którą poniosły one w walce o ugruntowanie swej pozycji w Europie Południowo-Wschodniej.Due to its geographical location nestled between the “Western World” and the “World of the Orient”, the Balkan Peninsula has for centuries been playing an important part both in European politics, and economy. Its significance increased sharply in the mid-nineteenth century, after the European powers entered the so-called imperial era. It is therefore not surprising that at that time this relatively small region at “the end of the civilised world” became the battlefield for zones of influence. The rivalry was also joined by Germany and Austro-Hungary. And although these states had different ultimate ends, it was known both in Berlin, and in Vienna that the advantage over the competitors and opponents could have a great impact not only on the development of national industry, which would gain a new ready market, but also on the shape of European policy. However, the processes of deep changes and transformations that occurred in the Balkans in the early twentieth century, wrongly identified and underestimated by the Central Powers, determined their abject failure in the attempts to strengthen their position in South-Eastern Europe.