Wyniki wyszukiwania - Biblioteka Nauki

1

European Administration of the Danube in Hungary

100%

Csatlós E.

|

EN

The European Union (EU) is determined to find integrated solution for common problems like environmental challeges and water management. Finding solution for common challenges requires trust and cooperation from every actor involved. This is the basic principle of EU on the question of water management. Meanwhile, an effective handling of the same problem requires stong cooperation and unity in execution that is the adoption of the same goals is not enought, the administration also needs some kind of interrelation. However, the difference in competences of EU legislation on these different but strongly attached legal areas can lead to an insignificant result or just degrade the efficiency of the cooperation. The paper aims to reveal the mass lofty goals and their realisation in the view of administrative reality and future prospects in a Hungarian point of view.

2

Variation of OSL residual doses in terms of coarse and fine grain modern sediments along the Hungarian section of the Danube

100%

Tóth O. , Sipos G. , Kiss T. , Bartyik T.

Geochronometria

|

2017

|

tom Vol. 44, no. 1

319--330

EN

Reliable OSL dating of fluvial sediments requires an assessment of incomplete bleaching and consequent residual dose in samples. A well-established way of this is determining the equivalent dose of modern samples from similar sedimentary environments as in the case of palaeo-samples. Meanwhile, relatively low, or close to zero doses are also greatly affected by the thermal transfer phenomenon, which can also lead to a palaeodose overestimation. The present study attempts to quantify both factors in coarse and fine grain modern sediments along the Hungarian section of the Danube River, with the aim of determining their significance when dating both young and palaeo-sediments. Investigations were performed at 30 sites along a 417 km long river section with varying morphological and erosive character. The studied samples were deposited during the record flood of 2013, mobilising and relocating a vast amount of sediment in the system. Tests have shown that thermal transfer can be minimized successfully by choosing preheat temperatures below 200°C, however it remains a significant factor when dating young or modern sediments. Based on equivalent dose measurements, coarse grain samples proved to be relatively well bleached, and residual doses showed only a minor spatial variation. Although in terms of fine grain samples residual doses were obviously much higher, results can enhance the reliability of dates retrieved later from fine grain palaeo-samples. In the meantime, the higher spatial variability of fine grain residual doses may also allow the assessment of the erosive character of different river reaches.

3

Constantine X Doukas (1059–1067) versus Uzes – about the Nomads on Boats on the Danube in 1064

100%

Böhm M.

Studia Ceranea

|

2021

|

tom 11

39-49

EN

The reign of the Doukas dynasty in 1059–1078 was a time when new threats to the Byzantine Empire emerge in Europe and Asia. One of them was the increased activity of Turkmen who were penetrating the lands belonging to the Byzantines. A manifestation of these threats was visible during the rule of Constantine X Doukas (1059–1067) in 1064. We have there an invasion of the tribe of Uzes, who crossed the Danube. They ventured so far, as the vicinity of Thessalonica and the province of Hellas, plundering everything in their path. Their actions surprised the defense of the Byzantines. This attack on the empire was related to their crossing of the Danube, about which Michael Attaliates and Skylitzes Continuatus provides us with interesting information. The main aim of this paper therefore will be related to issues linked to the types of vessels used by Uzes to cross this river, as well as an attempt to assess their boatbuilding skills.

4

Miasta rzymskie nad dolnym Dunajem w okresie przełomu (III–IV w.) ze szczególnym uwzględnieniem miasta Novae

100%

Mrozewicz L.

Studia Europaea Gnesnensia

|

2010

|

nr 1-2

261-285

PL

The article treats of the development of Roman cities on the Lower Danube, in the provinces of Upper and Lower Moesia. All these settlements were created in the vicin-ity of military strongholds. After the period of tremendous growth, which peaked in the 2nd century, the cities found themselves in profound crisis in the 3rd to 4th century. The cause of this should be seen in the massive invasions of Germanic tribes, and towards the close of the 4th century also Huns. In the aftermath, the urban and military structures underwent complete transformation, with both ultimately merging into one. This also applied in the case of Novae in Lower Moesia: throughout the latter part of the 3rd, and in the 4th century, the city changed entirely. Novae the castra and the canabae legionis I Italicae, vicus and Municipium Novensium metamorphosed into Civitas Novensis

5

Hľadanie rímskeho prístavu. O počiatkoch systematického prieskumu riečneho dna Dunaja pri Iži

86%

Daňová M. , Daňová K. , Halinár M. , Hoffman M. , Koprivňanský A. , Lieskovský T. , Sočuvka V.

Zborník Slovenského národného múzea Archeológia

|

2022

|

nr 116

319-328

EN

The Roman fort at Iža was a strategic advanced site of the Limes Romanus/Ripa Pannonica defence system opposite Brigetio, on the northern bank of the Danube. So far there have been no targeted researches about the direct documents concerning supply and communication modes used in this site (in the context of the adjacent defence system). Historical records and early archaeological researches described walled structures with various interpretations (cloaca, pier). According to their position with regard to river course, it is possible to assume that such structures were used for bank defence purposes or as constructions of an independent port. In order to find an answer to this question, the authors of this paper have exploited both traditional and innovative methods (LIDAR, various types of sonars).

6

Vessels of nomadic, Germanic, or roman-provincial origin? A look at the selected pottery types of the migration period from the area of the upper Danube Barbaricum

86%

Karaš N. , Repka D.

Zborník Slovenského národného múzea Archeológia

|

2024

|

nr 118

255-275

EN

The paper deals with the presence, interpretation and dating of a selected Migration period pottery, specifically the Murga type and jugs of Wien-Leopoldau type ceramics from the Upper Danube Barbaricum territory. The Murga type pottery occurs during the Migration period. A significant spread can be observed already in the first and second quarter of the 5th century, until the end of the third quarter of the 5th century, where it rapidly declines. The production technique of Murga type pottery must have been adopted by the local Barbarian population before its decline, as evidenced by the abundance of finds and fragments directly from pottery kilns or pottery workshops in the Upper Danube Barbaricum. It spread quite far beyond the area of the Middle Danube or Tisza region, through Moravia and Slovakia, to the territory of southern Poland, where, apart from Roman Danube imports, its local imitations began to appear quite early on. The finds of Wien-Leopoldau type jugs from the territory of Upper Danube Austria, Slovakia, Moravia, and southern Poland on the other hand, are probably related to the migration of nomadic ethnic groups from eastern Europe, probably first with the Sarmatian tribes and thus probably with the Huns themselves. At the same time, the adoption and production of this form of pottery type by local Germanic potters cannot be ruled out, as indicated by their occurrence at sites with the presence of pottery kilns, such as the settlements from Vrbov or Nitra-Párovské Háje.

7

Najdłuższy most wiszący na Dunaju w Rumunii – most Brăila

86%

Dąbrowiecki K.

Nowoczesne Budownictwo Inżynieryjne

|

2022

|

tom Nr 4

70--73

PL

W cieniu najdłuższego na świecie mostu wiszącego Çanakkale 1915 w Turcji i bez specjalnej reklamy budowany jest najdłuższy w Rumunii, a zarazem jeden z najdłuższych w Europie mostów wiszących – most Brăila na Dunaju we wschodniej części kraju (ryc. 1). Łączy miasta Brăila (pol. Braiła) i Galați (pol. Gałacz) z miejscowością Măcin w okręgu Tulcea (pol. Tulcza) na przeciwległym brzegu rzeki. Będzie to pierwszy most w dolnym biegu Dunaju, przepływającego przez 10 krajów europejskich.

8

O murze, którym była rzeka. Lament nad Dunajem Mihálya Kornisa

81%

Piotrowiak-Junkiert K.

Przestrzenie Teorii

|

2015

|

nr 24

109-123

EN

In the first part of the article, the author presents a few crucial political and historical events which have an association with the situation of the in 1944-45 Budapest. The politics of the Arrow Cross Party, very similar to German Nazis, led to the mass execution of Jewish citizens on the Danube river. The main purpose of the article is to analyse a short story by the Hungarian writer Mihály Kornis. In The Jewish Danube he raises the thorny issue of the memory of the murdered people, and in doing so creates a blasphemous and provocative text, in which he tries to break the taboo subject of genocide.

9

Conditor urbium. Trajans Urbanisierungspolitik in den Donauprovinzen

75%

Mrozewicz L.

Studia Europaea Gnesnensia

|

2018

|

nr 18

179-192

EN

There is no doubt that after Augustus, Trajan should be credited with being the most active in the area of urban development. The territories on the Danube, especially the central and lower reaches of the river as well as its hinterland (province Thracia) represent a case of its own among Trajan’s undertakings, which should be associated with the Dacian wars (101-106). The latter brought about tremendous changes in the social-economic and administrative arrangements in the region, Settlement policy and the urbanization schemes it necessarily entailed played the foremost role in that respect. As many as eighteen towns were established on Trajan’s initiative; these included coloniae which developed in the former locations of legionary camps (Poetovio, Ratiaria, Oescus, Sarmizegetusa), municipia (Ulpianum, Tropaeum Traiani), poleis built from scratch (Nicopolis ad Istrum, Marcianopolis, Nikopolis ad Nestum), or earlier Thracian settlements elevated to municipal status (Augusta Traiana, Ulpia Serdica, Plotinopolis, Traianopolis, Ulpia Pautalia, Ulpia Topeiros, Ulpia Bizye). Indisputably, “under Trajan’s rule, the lands on the Danube (including the interior) became the focus of comprehensive and consistent Roman urbanization policy, to an extent unknown since the times of Augustus” (K. Christ). To all intents and purposes, Trajan pursued a clearly formulated, cohesive plan aimed at creating an efficient system of administration in the Central and Lower Danube region. Apart from the institutions of Roman rule, it was to rely on municipal self-governments. Another objective was to develop an efficacious infrastructural hinterland for the troops stationed in the Danubian provinces along the line of the river and to the north of it (Dacia), thus ensuring a base for Roman activities on the western and northern coast of the Black Sea.

PL

The victory in the war with Dacians set off a number of major administrative and administrative reforms conducted by Trajan in the Danubian provinces. Some of the vital elements of the reforms included veteran settlement and establishment of numerous towns – coloniae and municipia. As many as eighteen were thus established in the region during Trajan’s reign.

10

Znaczenie rzek i cieków wodnych dla poziomu życia mieszkańców miast na przykładzie Łodzi, Wiednia i Mainz

72%

Olenderek J. , Olenderek M.

Środowisko Mieszkaniowe

|

2018

|

tom nr 22

86--96

PL

W artykule zaprezentowano wyniki wieloletnich badań autorów nad znaczeniem rzek i cieków wodnych dla poziomu życia mieszkańców współczesnych miast na przykładzie Łodzi, Wiednia i Mainz. Projekty badawcze wraz z opracowanymi koncepcjami obejmowały zagadnienia dotyczące programów, ich zasadności, możliwości odtworzenia otwartych, przyrzecznych terenów publicznych przy kształtowaniu zrównoważonego klimatu miasta, poprzez wplecenie dolin rzecznych w jego strukturę. Atrakcyjność krajobrazowa regionu łódzkiego wynika z kontrastu między dolinami cieków wodnych, a wielkomiejską strukturą XIX wiecznego ośrodka przemysłowego. Doliny te nadały aglomeracji miejskiej wraz z miastami satelickimi szczególny charakter polegający na przenikaniu się obszarów zabudowanych z terenami urządzonej zieleni parkowej oraz naturalizującymi się licznymi dolinami cieków, tworzących układ o kształcie kręgu z promieniście rozchodzącymi się otwartymi terenami zielonymi.

EN

This article presents the results of the author’s many years of research on the importance of rivers and watercourses for the quality of living in modern cities on the example of Lodz, Vienna and Mainz. The research projects along with concept designs covered the validity of programmes, possibilities of of restoring open near river public areas while shaping a balanced city climate through integrating riverbeds into its structure. The appeal of the Lodz region landscape emerges from the contrast between watercourses and urban structure of the 19th century industrial center. Waterbeds (along with satellite towns) added a certain character – the urban area intertwines with planned park areas as well as a number of watercourses, creating the shape of a circle with open green areas radiantly extending form the center.

11

Analysis of Austria's land and multimodal transportation

72%

Kapfenberger-Poindl U.

LogForum

|

2018

|

tom Vol. 14, no. 2

235--244

EN

Background: In the last decade, the total volume of freight transport has grown, partly due to the transportation of consumer goods. Multimodal transportation has been named in various publications as a solution. As a landlocked country in the middle of Europe, Austria has to bear more negative consequences of freight transport than other European countries. This study analyses the present situation of Austria's freight transport systems and compares it with the other 27 EU countries. This paper also looks for new methods in logistics, to get the problem of increasing demand for transport under control. On this basis, this paper tries to make recommendations for strategic future transportation development in the country. Methods: This study is based on the analysis of both scientific literature, and on official publications of the logistics sector in Austria. Publications of European and Austrian statistical material have been used to compare the transport situation in the other European Union member states and Austria. Results: Austria's usage of railways is already above average in the EU. On the other hand, waterway transport is below average. Intelligent exploitation of the River Danube could induce an important shift from road transport to cheaper and more environmental friendly river transport. New ways of managing traffic flow and increasing road safety are under development in logistics, although their implementation depends on the costs incurred. Conclusion: By shifting a proportion of road transportation onto Austria's main waterway, the River Danube, pressure on the environment and traffic flow could be improved to a certain extent. The digitalization of logistics and the introduction of computer-driven road transportation systems, such as platooning and autonomous driving, and multimodal transportation may be useful ways to relieve the situation on the main roads, and to prevent an increase in traffic jams, exhaust emissions and the risk of accidents. Further research and practical tests will be necessary to reach market readiness and cost efficiency.

PL

Wstęp: W ostatnich latach obserwuje się znaczący wzrost przewozu dóbr, głównie konsumpcyjnych. Jak rozwiązanie tego zagadnienia w wielu publikacjach wskazuje się transport multimodalny. Austria, będąca krajem śródlądowym, szczególnie dotkliwie odczuwa negatywne skutki transportu lądowego w porównaniu do pozostałych krajów europejskich. Praca obejmuje analizę aktualnej sytuacji austriackiego transportu dóbr materialnych w porównaniu do 28 krajów UE. Poddano również analizie nowe rozwiązania transportowe, służące lepszej kontroli sytuacji transportowej. Na bazie tej analizy wysunięto rekomendacje dla rozwoju strategicznego transportu w tym kraju. Metody: Podstawą analizy był przegląd porównawczy literatury fachowej dotyczącej sektora logistycznego w Austrii. Materiały statystyczne autorstwa austriackiego i europejskiego posłużyły dla analizy porównawczej sytuacji transportowej w Austrii i Unii Europejskiego. Wyniki: Użytkowanie dróg kolejowych w Austrii jest wyższe od średniej UE28. Z drugiej strony użytkowanie dróg wodnych jest poniżej tej średniej. Odpowiednie użytkowanie do celów transportowych rzeki Dunaj mogłoby istotnie odciążyć transport lądowy jako tańszy oraz bardziej zrównoważony. Nowe rozwiązania transportowe umożliwiając poprawę bezpieczeństwa na drogach, aczkolwiek realizacja proponowanego rozwiązania zależy od kosztów, jakie będą one generować. Wnioski: Poprzez przesunięcie części transport drogowego na główną drogę wodną Austrii, rzekę Dunaj, zmniejszą się w pewnym zakresie problemy zatłoczenia na drogach i jego wpływu na środowisko. Digitalizacja logistyki, wprowadzenie systemów transportowych opartych na rozwiązaniach komputerowych typu platooning, samochody autonomiczne czy transport multimodalny, mogą się pozytywnie przyczyniać do polepszenia sytuacji na drogach, obniżenia poziomu zatłoczenia oraz emisji spalin, jak również zwiększenie bezpieczeństwa na drogach. Należałoby kontynuować te badania w celu doprecyzowania gotowości na nie rynku oraz efektywności kosztowej proponowanego rozwiązania.

12

The safety and efficiency of water transport: statistical analysis

72%

Maternová A. , Materna M.

Transport Problems

|

2022

|

tom T. 17, z. 2

81--92

EN

This paper provides comprehensive research on the linearity between the efficiency and safety of inland waterway transport (IWT). For this purpose, methods of statistical analysis are used. The efficiency of IWT is expressed by the transportation outputs, which today are strongly affected by the COVID-19 pandemic. This paper aims to find whether the demand for IWT has an impact on the accident occurrence probability. The results show the linearity between shipping accidents and the outputs of freight and passenger IWT. The COVID-19 crisis has a higher impact on the efficiency of passenger navigation than on freight navigation. With reduced demand, the level of safety is higher but at the cost of declining efficiency in the transport sector.

13

Acoustic based assessment of cross-sectional concentration inhomogeneity at a suspended sediment monitoring station in a large river

72%

Pomázi F. , Baranya S.

Acta Geophysica

|

2022

|

tom Vol. 70, no 5

2361--2377

EN

Establishing and operating a harmonized sediment monitoring system along large rivers such as the Danube River is a challenging international task. As an element of such a system, a new monitoring site with state-of-the-art instrumentation is currently under development in the Upper-Hungarian section of the Danube River. The monitoring station will consist of a nearbank optical backscatter sensor and a horizontal acoustic Doppler current profiler (H-ADCP). As previous studies showed, the suspended sediment concentration (SSC) that is continuously measured with near-bank sensors can significantly enhance the temporal resolution of sediment transport monitoring. However, sediment plumes from tributary inflows upstream of the monitoring station can alter the detected near-bank concentrations, eventually biasing the sediment load estimation. Such an influence is likely in the cross-section of the planned monitoring station, therefore, a thorough preliminary analysis of the cross-sectional variation of the SSC was performed, based on expeditionary sediment measurement campaigns. Between 2018 and 2021 24 campaigns were carried out at different hydrological regimes, where physical sediment samplings together with fixed and moving boat ADCP measurements were performed. The cross-sectional variability of SSC and its influence on the sediment load estimations were assessed based on the moving boat ADCP measurements, after calibrating the backscatter signal with more than 500 physical samples. Based on the results, we identified different cross-sectional patterns of the SSC which is apparently governed by: (i) the actual hydrological situation considering both the main river and the tributary, and (ii) the local river morphology. Based on our findings, we suggested a correction method that accounts for the above effects, using which the near-bank SSC can be reliably converted into total suspended sediment load.

14

Współczesna architektura bezpieczeństwa obszaru Dunaju

72%

Rokiciński K.

Przegląd Geopolityczny

|

2024

|

tom 49

9-21

PL

W opracowaniu przedstawiono czynniki i uwarunkowania kształtujące współczesną architekturę bezpieczeństwa na obszarze Dunaju, która jest nad wyraz istotna dla kontynentu europejskiego, ale pozostaje obecnie niesłusznie w cieniu konfliktu na Ukrainie. Dokonano w nim analizy współczesnej architektury bezpieczeństwa, ukształtowanej po rozpadzie bipolarnego świata w latach 1990-2023 i na tej podstawie wyspecyfikowano możliwe dla niej szanse i zagrożenia, wyróżniając i analizując szczególne cechy geopolityczne tego obszaru. Największa uwaga została zwrócona na pozytywne i negatywne czynniki generowane przez podmioty państwowe spoza tego obszaru oraz wolę i sposób realizacji interesów przez państwa naddunajskie, zarówno w kontekstach indywidualnych, jak i zbiorowych, co wpływa bezpośrednio na jakość i trwałość architektury bezpieczeństwa w tym regionie.

EN

The study presents the factors and conditions determining the modern security architecture in the Danube area. This was done on the basis of an analysis of its development after the dissolution of the bipolar world in the years 1990-2023, which made it possible to identify possible opportunities and threats for the region's security. Particular attention was paid to the positive and negative factors generated by state actors from outside the region and the will and manner in which the Danube states pursue their national interests, both individually and collectively, which directly affect the quality and sustainability of the security architecture in the region.

15

Analysis of River – Sea Transport in the Direction of the Danube – Black Sea and the Danube Rhine River River Main

72%

Šoškić S. , Đekić Z. , Kresojević M.

TransNav : International Journal on Marine Navigation and Safety of Sea Transportation

|

2014

|

tom Vol. 8 no. 4

523--531

EN

Development of the river sea transport is directly related to the characteristics of waterway network which enables navigation between river basins and seas. Inland waterways in Serbia belong to the Danube navigational system. There are two navigational directions: Danube East and Danube West. River-sea transport can be directly established in these directions between the Serbian international ports on the Danube (Apatin, Novi Sad, Belgrade, Pan?evo, Smederevo and Prahovo). Development of the Pan-European Corridor VII and the River Danube-Black Sea and Danube-Rhine-Main region would allow not only in Serbia but also in neighbouring states and all over Europe connection with the sea. In this paper the technical and exploitation characteristics of the river Danube will be analysed in terms of the navigation of various river and sea vessels with different exploitation characteristics.

16

Mit Południa jako kontrapunkt dla opozycji Wschód – Zachód i podstawa mitu Europy Środkowej

71%

Wierzejska J.

Porównania

|

2012

|

tom 11

71-85

EN

The article aims at considering Central Europe and appreciating it in connection with the category of the South. This means the change from the horizontal, parallel paradigm, which imposes the necessity of defining Central Europe by reference to the East and West, to the vertical, meridian paradigm, enabling the creation of the myth of Central Europe, where the main reference point are the Balkan nations. A look at the South as a counterpoint to the opposition East – West has its antecedents in the 30s of the 20th century. In the Polish prose created after 1989, especially in the works of Andrzej Stasiuk, it is possible to specify the elements of the myth of the South as the basis of the myth of Central Europe, such as: themes of Austria-Hungary, the idea of civilization of the Danube, the creation of the Gypsies as cultural heroes and the specifically transformed topos of the “poetry of ruins”.

PL

Artykuł dotyczy prób myślenia o Europie Środkowej i dowartościowania jej w związku z kategorią Południa, czyli zmianą horyzontalnego, równoleżnikowego paradygmatu, narzucającego konieczność definiowania Europy Środkowej przez odniesienie do Wschodu i Zachodu, na paradygmat wertykalny, południkowy, umożliwiający stworzenie mitu środkowoeuropejskiego, w którym głównym punktem odniesienia są nacje bałkańskie. Spojrzenie na Południe jako na kontrapunkt dla opozycji Wschód – Zachód ma swoje antecedencje w latach 30. XX w. W prozie polskiej powstałej po 1989 r., zwłaszcza utworach Andrzeja Stasiuka, można wskazać elementy mitu Południa jako podstawy mitu Europy Środkowej, takie jak: motywy cekańskie, idea cywilizacji naddunajskiej, kreacja Cyganów na bohaterów kulturowych i specyficznie przekształcony topos „poezji ruin”.

17

Claudio Magris: dialektyka harmonii i rozpadu

61%

Dąbrowski M.

Porównania

|

2012

|

tom 11

53-60

EN

The article is dedicated to the essayistic work of Claudio Magris, a great Italian essayist and researcher of culture in Eastern Europe and the Balkans. Magris’ well-known works such as “Microspaces”, “The Danube” and “Endless travels” constitute the foundation for the discussion. The author of the article extracts important plots in Magris’ works such as nostalgia and melancholy, harmony and disintegration. He carries out an analysis of Magris’ writings bymeans of referring the above mentioned plots to the world in which the author of “The Danube” sees the roots of the most important in his opinion values of Central Europe. It is a world of the non-existent Austro-Hungarian monarchy from before 1918 shown in the context of the fall of humanism, moral norms and absolute relativism.

PL

Artykuł jest poświęcony twórczości eseistycznej Claudio Magrisa, wybitnego włoskiego eseisty i badacza kultur z obszaru Europy Środkowej oraz Bałkanów. Podstawa rozważań są znane prace Magrisa, zwłaszcza „Mikrokosmosy”, „Dunaj”, „Podróż bez końca”. Autor artykułu wydobywa ważne wątki twórczości Magrisa: wątek nostalgii i melancholii, harmonii i rozpadu. Dokonuje analizy myśli Magrisa, odnosząc wskazane wątki do świata, w którym autor „Dunaju” zakorzenia, najważniejsze według niego, wartości Europy Środkowej. Jest to świat nieistniejącej austro-węgierskiej monarchii sprzed roku 1918, pokazany w kontekście współczesnego rozpadu humanizmu, norm moralnych i totalnego relatywizmu.

18

Na odsiecz Serbii. Nieznany epizod z kariery wojskowej gen. Jerzego Wołkowickiego w okresie służby pod banderą św. Andrzeja w latach pierwszej wojny światowej

58%

Herma M.

Studia z Dziejów Rosji i Europy Środkowo-Wschodniej

|

2023

|

tom 58

|

nr 1

81-99

EN

The article presents a hitherto undescribed episode from General Jerzy Wołkowicki military career when he was serving in the Russian Imperial Navy. During the First World War, Wołkowicki commanded a detachment of sailors trained in using mine and torpedo weapons. The squad was flown along the Danube River to Serbia in 1914 to place minefields on the Danube and Sava Rivers to limit the operational capabilities of the Austro-Hungarian Danube Flotilla on the approaches to Belgrade.

PL

Artykuł przedstawia nieopisany dotąd w literaturze przedmiotu epizod z kariery wojskowej gen. Jerzego Wołkowickiego w okresie jego służby w Rosyjskiej Cesarskiej Marynarce Wojennej. Podczas I wojny światowej Wołkowicki dowodził oddziałem marynarzy przeszkolonych w zakresie użycia broni minowej i torpedowej, który w 1914 r. został przerzucony dunajskim szlakiem rzecznym do Serbii z zadaniem postawienia zagród minowych na Dunaju i Sawie, aby ograniczyć możliwości prowadzenia działań operacyjnych przez austro-węgierską Flotyllę Dunajską na podejściach do Belgradu.

19

Flood forecasting and disaster risk management – a Case Study of Danube River

51%

Balatonyi L. , Zwęgliński T.

Zeszyty Naukowe SGSP / Szkoła Główna Służby Pożarniczej

|

2021

|

tom Nr 80 (tom 2)

109--124

EN

The Danube and its tributaries have been crossing mountains and plains in their almost unchanged riverbeds for thousands of years, regardless of national and administrative boundaries. Nevertheless, even decades ago, several countries provided access to only limited data and information concerning the water level and flood protection status of their rivers. In recent years, information was exchanged mainly on the basis of bilateral agreements and on successful activities of basin-wide organizations, but for others, information could only be obtained by browsing the Internet, which is sometimes rather complicated and definitely time-consuming. The EU Strategy for the Danube Region Environmental Risks Priority Area initiated a project aimed at developing the Danube Hydrological Information System, which was supported by the International Commission for the Protection of the Danube River. A comprehensive overview of the complex national flood and ice forecasting systems, identification of the shortcomings of the existing forecasting practices as well as an improvement of the exchange and availability of hydrological and meteorological data between the involved countries constituted crucial fields of interests for the project. Hence the main aim of the article is to present and discuss key data and functionalities of the system. The key findings show that all authorized meteorological and hydrological data of the Danube River are stored in a central database and made available online to all licensed hydrological and flood protection institutions for further processing in virtually real time. At this moment 12 countries of the Danube have joined forces to work out the proposals that are essential for the future, for safer Danube.

PL

Dunaj i jego dopływy przecinają góry i równiny w swoich prawie niezmienionych korytach od tysięcy lat, nie zważając na granice państwowe i administracyjne. Mimo to jeszcze kilkadziesiąt lat temu kilka krajów udostępniało jedynie ograniczone dane i informacje na temat poziomu wód i stanu ochrony przeciwpowodziowej swoich rzek. W ostatnich latach informacje przekazywane były głównie na podstawie umów dwustronnych i pomyślnie realizowanych działań organizacji działających w całym dorzeczu, ale dla innych informacje można było uzyskać jedynie poprzez przeglądanie Internetu, czasem w dość skomplikowany sposób i z pewnością wymagający czasu. Strategia UE dla Obszaru Priorytetowego Ryzyko Środowiskowe Regionu Dunaju zainicjowała projekt mający na celu rozwój Systemu Informacji Hydrologicznej Dunaju, który był wspierany przez Międzynarodową Komisję Ochrony Rzeki Dunaj. Kompleksowy przegląd złożonych krajowych systemów prognozowania powodzi i oblodzenia, identyfikacja braków w istniejących praktykach prognozowania, jak również poprawa wymiany i dostępności danych hydrologicznych i meteorologicznych pomiędzy krajami uczestniczącymi w projekcie stanowiły kluczowe obszary zainteresowania projektu. Dlatego też głównym celem artykułu jest przedstawienie i omówienie kluczowych danych i funkcjonalności systemu. Z najważniejszych ustaleń wynika, że wszystkie autoryzowane dane meteorologiczne i hydrologiczne dotyczące rzeki Dunaj są przechowywane w centralnej bazie danych i udostępniane online wszystkim licencjonowanym instytucjom hydrologicznym i ochrony przeciwpowodziowej do dalszego przetwarzania w czasie praktycznie rzeczywistym. W tej chwili 12 krajów naddunajskich połączyło siły, aby wypracować propozycje, które są niezbędne dla przyszłości, dla bezpieczniejszego Dunaju.

20

Грецьке судноплавство на Чорному та Азовському морях рубежу 40-х - 50-х років XIX ст. (за матеріалами австрійських консульських донесень та австрійської преси)

44%

Zhaloba I.

|

nr 33

126-149

EN

The article aims to examine the participation of the Greek merchant fleet in the navigation of the Black and Azov Seas in the mid-nineteenth century on the basis of a complex of Austrian sources that has been little studied in Ukrainian historiography. The latter included published reports from Austrian consular offices in Odesa, Berdiansk, Mariupol, Trebizond, and Galați. Materials from the Austrian press of the time are also used, primarily from the Austrian Ministry of Commerce's “Austria” newspaper, which was published as a daily newspaper from 1849 to 1856 and as a weekly from 1856. During the period under review, the Greek fleet was in a leading position in shipping in the Black and Azov Seas, successfully competing with the Austrian, British and Italian fleets. The success of the Greek merchant fleet was due, among other things, to the fact that seafaring was an ancient Greek craft, and in Ottoman times they were able to maintain the continuity of experience and tradition. In addition, this was facilitated by the developed network of Greek trading houses, which were widely represented in the main area of their fleet's navigation, in the Mediterranean Sea, especially its eastern part, and in the Black and Azov Seas. Therefore, the radical political and economic changes in the Black and Azov Seas regions did not take them and the Italians by surprise, and they were the first to take advantage of the rapid development of trade and transport traffic there. And despite increased competition in the mid-nineteenth century from the Austrians and the British, the Greeks continued to hold top positions in the shipping of the Black and Azov Seas. Moreover, unlike the Sardinians, they were gradually involved in long-distance voyages beyond Gibraltar, mainly to Great Britain. At the same time, the challenges for the traditionally sailing Greek merchant fleet from the emergence of steamship lines on the Black Sea were outlined. The first indicators were the activities of some of the Greeks' main competitors, the Austrians, in the Danube ports and on the Bulgarian coast, and the British, Austrians and Turks in the Anatolian ports.

UK

Стаття має на меті розглянути участь грецького торгового флоту в судноплавстві Чорного й Азовського морів середини ХІХ ст. на базі малодослідженого в українській історіографії комплексу австрійських джерел. До останніх увійшли опубліковані звіти австрійських консульських представництв у Одесі, Бердянську, Маріуполі, Трапезунді, Галаці. Залучені також матеріали тогочасної австрійської преси, передовсім органу міністерства торгівлі «Аустрії», яка з 1849 по 1856 роки виходила як щоденна газета, а з 1856 р. як тижневик. Грецький флот у розглядуваний період посідав провідне місце в судноплавстві Чорним і Азовським морями, успішно витримуючи конкуренцію з австрійським, британським та італійським флотами. Успіхам грецького торгового флоту сприяло, серед іншого, те, що мореплавство було давнім ремеслом греків, і за османських часів вони мали можливість зберігати тяглість досвіду і традиції. Окрім того, цьому сприяла розвинена мережа грецьких торгових домів, які були широко представлені по основному ареалу плавання їхнього флоту, власне в Середземному морі, особливо його східній частині, та в Чорному й Азовському морях. Тому радикальні політичні й економічні зміни чорноморсько-азовського ареалів не застали їх та італійців зненацька, і вони виявилися першими, хто почав користатися стрімким розвитком тамтешнього торгово-транспортного руху. І незважаючи на посилення конкуренції на середину ХІХ ст. з боку австрійців і британців, греки й надалі залишалися на топ-позиціях у судноплавстві Чорного й Азовського морів. Ба більше, на відміну від сардинців вони в цей час поступово втягувалися і в далекі плавання за Гібралтар, переважно до Великої Британії. Водночас окреслилися виклики для традиційно вітрильного грецького торгового флоту від появи пароплавних ліній на Чорному морі. Першими дзвіночками тут стала діяльність одних із головних грецьких конкурентів, австрійців, у дунайських портах і на болгарському узбережжі та британців, австрійців і турок – у анатолійських портах.