Wyniki wyszukiwania - Biblioteka Nauki

1

Dante Alighieri, Vita nuova. Życie nowe, przekład Atanazy Siekierski, opracowanie Anna Pifko, redakcja Wacław Walecki, Collegium Columbinum, Kraków 2017, pp. 228

100%

De Carlo A. F.

pl.it / rassegna italiana di argomenti polacchi

|

2017

|

nr 8

269-272

2

Identical or Autonomous? The Final Goals of Humanity in St. Thomas’ Aquinas De regno and Dante Alighieris’ De monarchia

51%

Goltz P.

|

nr 2(11)

163-180

EN

This study refl ects on questions of a beginning and an end in the view of St. Thomas Aquinas and Dante Alighieri. Critical and comparative analysis will show: (1) in what ways the authors perceived the ultimate goals of humanity; and (2) what impact doing so had on their political outlooks. In both cases treatises came to life with two purposes: the declared (theoretical) purpose – discussion of how to organize a well-functioning state – and actual (practical) – resolution of the dispute between the regnum and the sacerdotium, that is, determination of which party deserves precedence. The heart of the matter lies in the differences between the two accounts, given how the two mediaeval thinkers arrived at completely different conclusions in addressing the same question.

3

Perché quei dodici spiriti sapienti nel IV cielo di Dante? Un inno alla cultura

45%

Sodi M.

|

nr 1

EN

The eight-hundredth anniversary of the Great Poet's death is the occasion of this study, which presents the souls of the twelve scholars immortalised by Dante in the fourth heaven. Approaching such personalities, we note the diverse cultural forms that have marked history and continue to illuminate it with the wisdom of their works. From this insight springs a hymn in honour of the culture that also shines brightly in Dante's poetry.

PL

Osiemsetna rocznica śmierci Wielkiego Poety leży u początków tego studium, które przedstawia dusze dwunastu uczonych uwiecznionych przez Dantego w czwartym niebie. Zbliżając się do takich osobistości, zauważamy różnorodne formy kultury, które naznaczyły historię i nadal rozświetlają ją mądrością ich dzieł. Z tego spostrzeżenia wypływa hymn na cześć kultury, która jaśnieje również w poezji Dantego.

4

Una bellezza che trasfigura la storia. Il Trittico poliziano di Taddeo di Bartolo (1401)

45%

Sodi M.

|

nr 2

50-65

EN

The article deals with the question of sacred images as established at the Council of Nice. Furthermore, it focuses on the lines and colours of a masterpiece by the Italian painter Taddeo di Bartolo. In a special way the triptych shows the mystery of the Woman, the Theotokos. The awe-inspiring beauty emanating from the work draws attention to the Mystery depicted, and the language of the images helps creating an authentic spiritual journey.

IT

Niniejszy artykuł dotyczy kwestii świętych obrazów, które zostały ustalone na Soborze Nicejskim. Ponadto koncentruje się na liniach i barwach arcydzieła autorstwa włoskiego malarza Taddea di Bartolo. Tryptyk ukazuje w sposób szczególny tajemnicę Kobiety, Theotokos. Zachwyt, jaki wzbudza piękno emanujące z dzieła zwraca uwagę na przedstawioną Tajemnicę, a język obrazów pomaga w stworzeniu autentycznej duchowej podróży.

5

Konstanty Michalski CM – historyk filozofii wieków średnich

36%

Piech S. L.

|

nr 1-2

EN

Rev. Konstanty Michalski, CM, (1879–1947), a philosopher, historian of philosophy, professor and rector of the Jagiellonian University as well as an active member of the Historical-Philosophical Department of the Polish Academy of Learning; he was chairman of the Commission of the History of Philosophy in Poland and Vice-Director of the Department. He experienced the horrors of the concentration camp in Sachsenhausen near Berlin. Michalski’s academic achievements in the field of the history of medieval thought include three thematic groups: Polish philosophy, Western philosophy and philosophical-theological thought of Dante Alighieri.While investigating the 14th century philosophical trends and problems of Scholasticism, Michalski concluded that the dynamics of mediaeval thought was strictly related to the reception of Aristotle’s works and their Arabic and Greek commentators. Together with Aleksander Birkenmajer he put forward a project of a critical edition of the Latin translations of Aristotle’s works, Latin translations of the Arabic and Jewish thinkers as well as the best medieval commentaries on the works of the Stagirite and independent philosophical treatises. On behalf of the Polish Academy of Learning Michalski presented a project of the editorial series Corpus Philosophorum Medii Aevii to the Union Académique Internationale (International Union of Academies) in Brussels in 1928. The Union accepted the proposal of the two medievalists from Kraków in 1930. Michalski gave great impetus to Aristotelian studies, which made medievalists continue their work until today. Corpus Philosophorum Medii Aevii is the most significant and greatest contribution to research on mediaeval thought, continued by scientific centres in Poland and abroad. Michalski reached the conclusion that only getting familiar with the main Western trends would allow him to fathom the doctrinal currents of Polish medieval philosophy. From 1920, he stopped investigating Polish Scholasticism and began seeking its sources in the main trends of Western philosophy of the 14 century. He was not so much interested in schools and systems as in the issues discussed in the 14th century, their formulations and proposed solutions.Michalski was the first Polish scholar who raised research on the history of philosophy to a European level by investigating the sources and carrying out independent studies on fields that had been little known or examined. At the same time, he was the first Polish scholar who explored the main trends in the 14th century philosophy in France and England, contributing to European science to a considerable extent. His achievements are permanent and notable. He studied from the historical-critical perspective over 360 philosophical texts in Polish, English, French, German and Italian libraries. He showed numerous parallels, analogies and similarities in problem-doctrinal areas between medieval philosophy on the one hand and modern and contemporary philosophy on the other. The outcome of his research activities has been included permanently in fundamental textbooks for medieval philosophy.

PL

Ksiądz Konstanty Michalski CM (1879–1947), filozof, historyk filozofii, profesor i rektor Uniwersytetu Jagiellońskiego, członek czynny Wydziału Historyczno-Filozoficznego Polskiej Akademii Umiejętności był przewodniczącym jej Komisji Historii Filozofii w Polsce i wicedyrektorem Wydziału Historyczno-Filozoficznego. Przeżył gehennę więźnia niemieckiego obozu koncentracyjnego w Sachsenhausen koło Berlina. W dorobku naukowym Michalskiego w zakresie historii myśli średniowiecznej wyraźnie zarysowują się trzy grupy tematyczne: filozofia polska, filozofia zachodnioeuropejska i myśl filozoficzno-teologiczna Dantego Alighieri.Badania nurtów myślowych XIV wieku i problemów filozofii scholastycznej upewniły Michalskiego w przekonaniu, że dynamika średniowiecznego życia umysłowego była ściśle związana z recepcją dzieł Arystotelesa i ich arabskich i greckich komentatorów. Wraz z Aleksandrem Birkenmajerem wysunął projekt krytycznego wydania średniowiecznych łacińskich przekładów Arystotelesa, łacińskich tłumaczeń myślicieli arabskich i żydowskich i najlepszych średniowiecznych komentarzy do dzieł Stagiryty oraz samodzielnych traktatów filozoficznych. Projekt serii wydawniczej Corpus Phílosophorum Medii Aevii Michalski przedłożył w 1928 roku w imieniu Polskiej Akademii Umiejętności obradującej w Brukseli Union Académique International, która w 1930 roku przyjęła propozycję obydwóch mediewistów krakowskich. Michalski nadał badaniom nad arystotelizmem podejmowanym przez światową mediewistykę taki rozmach, że trwają one po dzień dzisiejszy. Zainicjowany przez niego Corpus Philosophorum Medii Aevii stanowi najtrwalszy i największy wkład do badań nad myślą średniowieczną, kontynuowanych przez ośrodki naukowe w Polsce i zagranicą. Michalski w swoich badaniach doszedł do wniosku, że dogłębne poznanie prądów doktrynalnych w polskiej filozofii średniowiecznej jest możliwe dopiero po uprzednim zaznajomieniu się z głównymi nurtami myślowymi Zachodu. Od 1920 roku poniechał niemal całkowicie dalszych badań nad scholastyką polską, przeszedł do poszukiwania jej źródeł i podjął studia nad głównymi prądami filozofii zachodnioeuropejskiej XIV stulecia. W swych badaniach interesował się nie szkołami, nie systemami filozoficznymi, ale przede wszystkim zagadnieniami podejmowanymi w XIV stuleciu, ich sformułowaniami oraz proponowanymi dla nich rozwiązaniami.Michalski był pierwszym w Polsce uczonym, który badania w zakresie historii filozofii postawił na europejskim poziomie, sięgając wprost do źródeł i prowadząc studia samodzielnie na odcinkach przed nim mało zbadanych lub prawie nieznanych. Był zarazem pierwszym uczonym polskim, który pracując nad wyjaśnieniem głównych prądów w filozofii późniejszego średniowiecza na terenie Francji i Anglii w wieku XIV, wniósł w tej dziedzinie trwały i istotny dorobek w naukę europejską. W bibliotekach polskich, angielskich, francuskich, niemieckich i włoskich przebadał pod względem historyczno-krytycznym ponad 360 rękopisów filozoficznych. Wykazał wiele zbieżności problemowo-doktrynalnych, analogii i pokrewieństw występujących pomiędzy filozofią średniowieczną a nowożytną i współczesną. Na trwałe wszedł do fundamentalnych podręczników filozofii średniowiecznej.

6

Speculative sons of Ulysses and the inhuman “worlds without people”

26%

Váša O.

|

nr Special_issue_1

112-140

EN

The paper focuses on the repeated and systematic references to the figure of Ulysses in the work of Quentin Meillassoux, Ray Brassier, Eugene Thacker, and Reza Negarestani. These are not random occurrences; Ulysses represents a key figure in the mutually interconnected visions and reflections related to the idea of a “world without people” that binds the named authors implicitly and explicitly to the originally Dantean imagery. Through a detailed exposition of the Ulyssean positions of the philosophers in question, the essay demonstrates twofold: first, that the “nihilistic branch” of speculative realism can be read as a specific inversion of the Dantean agenda, and second, that in light of the arguments of “transcendental nihilism” and the logical radicalization of the Ulyssean figure, Dante’s Divine Comedy can be read as an anachronistic speculative project.

7

‟L’Amor che move il sole e l’altre stelle…" ovvero l’italianistica come strumento ausiliare nella letteratura comparata

26%

Płaszczewska O.

|

nr 9(3)

219-227

IT

Abbracciando la questione dell’utilità dell’italianistica nello studio comparato delle lettere, l’osservazione riguarda il problema dell’irradiarsi della cultura italiana nella civiltà europea attraverso temi e immagini comuni, la sua funzione ispiratrice per il corpus transnazionale di generi e di modelli artistici, e infine, l’intervento si riferisce anche al significato della letteratura e dell’arte italiana per la memoria culturale contemporanea, in particolare quella polacca, anch’essa ispirata da Dante.

PL

Złożony z pięciu fragmentów szkic poświęcony jest roli i znaczeniu kompetencji italianistycznych w warsztacie komparatystycznym. Rozpiętość italotematycznych badań porównawczych wskazują kolejno: refleksja nad tradycją podróży włoskiej (obejmująca problematykę intertekstualności, promieniowania wzorców literackich i artystycznych, zagadnienie „mitu Italii” i italianizmu w różnych epokach literackich), ze szczególnym uwzględnieniem włoskich wątków pisarstwa Stanisława Vincenza; następnie rozważania dotyczące genologii (tradycja sonetu i oktawy w literaturze polskiej) oraz przekładu jako obszarów wzajemnego oddziaływania literatur (w tym polskiej jako przyjmującej włoskie modele literackie – przypadek Juliusza Słowackiego – i oddziałującej na piśmiennictwo włoskie – przypadek Wisławy Szymborskiej). Odrębnym sygnalizowanym wątkiem jest zagadnienie recepcji Dantego w polskiej (i europejskiej) tradycji kulturowej (petrarkizm Felicjana Faleńskiego; fascynacje polskich romantyków Boską komedią).

8

Finding a Reasonable Foundation for Peace

23%

Bayer R.

|

nr 1

7-30

EN

Can world peace come about through a world federation of governments? Is growing agreement and appreciation for, throughout the world, the doctrine of equal human rights inevitable? Such questions are raised by Mortimer Adler in How to Think about War and Peace. Adler argues in this book that both are possible, and in doing so he argues that the insights of liberal contract thinkers, particularly Immanuel Kant, are essentially true. Kant argues that each person has the capacity to discover within himself the foundation for human rights because they are self-evident. It follows that over time inequalities and prejudices will disappear, and people will gain the freedom to advance the cause of peace. About this account of the possibility of world peace I ask the question: is it indeed reasonable? For if it is reasonable, it is not reasonable for the reasons that would have been advanced by Aristotle or Plato or their medieval followers. In older political philosophy it is agreement about the unchanging truth of things that can bring peace. To seek the unchanging truth of things, philosophical speculation about God and things divine, is the highest human activity. It is that end to which life in this world is directed, and upon which human flourishing depends. Freedom depends upon our openness to unchanging eternal truth, even more than self-evident rights; the exercise of speculative reasoning allows for political discourse and an open society.