Wyniki wyszukiwania - Biblioteka Nauki

1

Diritti essenziali oggi. Riconfigurazione e priorità

100%

Tafaro S.

|

nr 1(36)

67-91

EN

The concept of human rights, which has been developing for almost two centuries, has come to a rather difficult stage. Developing this concept in a doctrinal or statutory way does not guarantee its respect. In the so-called Western culture, there are more and more cases of violations of human rights. In addition, with the development of new technologies, new problems are born related to the content of human rights and their effective protection. The subject of the article is an attempt to redefine the concept of human rights, especially fundamental rights.

PL

Rozwijająca się od prawie dwóch wieków koncepcja praw człowieka znalazła się w dość trudnym momencie. Rozwinięcie jej, doktrynalne czy ustawowe, nie daje gwarancji respektowania praw stanowiących jej treść. Właśnie w tzw. kulturze zachodniej prawa człowieka są coraz bardziej naruszane. Ponadto, wraz z rozwojem nowych technologii rodzą się kolejne problemy związane z treścią praw człowieka i ich skuteczną ochroną. Przedmiotem artykułu jest próba nakreślenia na nowo koncepcji praw człowieka, zwłaszcza praw podstawowych.

2

Ludzkość i naród – dylematy antropologiczne w twórczości Edyty Stein

88%

Żywczok A.

|

nr 1(63)

29-46

EN

The phenomenological contemplations of Edith Stein contained in her book entitled The Structure of the Human Being inspired the author of this article to discuss anthropological dilemmas related to the social and scientific events that took place in three decades of the 20th century. The modern-day interpretation of the book leads us to the discovery of the differences between terms used to describe the way we perceive the human being. The main antinomies, explained in the text, concern the following: person – character, person – individual, individual – individuum, human being – citizen, person – personality. Stein generally prefers the following terms: “person”, “human being” and “individuum”. An attempt to answer the question, “To what extent a human being is determined by its social life” required the analysis of such sociological concepts as community, family, nation (and nationality), the state (and statehood), society, the country, patriotism. Studying the similarities and differences between the terms generated further questions: “Is a human being obliged to remain loyal to its nation and the country or to the society and the state?” and, most importantly, “Can one lead a valuable life beyond the national community?” According to Edith Stein, the human being is first of all to be faithful to God and then to its country. The last of the questions she answers positively: it is possible to lead a valuable life beyond a national community. The article discusses and justifies two theses, well reflected in Edith Stein’s beliefs: 1) the culture of a nation is decided not only by its inner life (e.g. social relations, economy, politics), but also by the attitude towards other nations (e.g. peaceful cooperation, brotherhood, friendliness); 2) humanity constitutes the fundamental and common community, which encompasses and forms the foundation for lesser communities. Both of the theses seem to sum up the humanistic intellectual attitude in the analyzed subject matter. As such, they are indispensable for the family, schools or other educational or cultural institutions in educational shaping of future generations.

PL

Rozważania fenomenologiczne Edith Stein zawarte w dziele Budowa osoby ludzkiej zainspirowały autorkę tekstu do ukazania dylematów antropologicznych wynikających z wydarzeń społecznych i naukowych trzech dekad XX wieku. Współczesna interpretacja dzieła niemieckiej fenomenolog prowadzi do odkrycia różnic terminologicznych wyrażających określone postrzeganie istoty ludzkiej. Główne antynomie, wyjaśnione w tekście, dotyczyły terminów: „człowiek”, „osoba”, „osobowość”, „osobnik”, „jednostka”, „indywidualność”, „indywiduum”, „obywatel”. Terminami, które preferuje Stein są „osoba”, „człowiek” i „indywiduum”, chociaż posługuje się również pojęciem „jednostka”. Udzielenie odpowiedzi na pytanie, w jakiej mierze osoba ludzka jest zdeterminowana przez swój byt społeczny, wymagało z kolei przeanalizowania pojęć socjologicznych, takich jak „wspólnota”, „ród”, „naród” (i „narodowość”), „państwo” (i „państwowość”), „społeczeństwo”, „ojczyzna”, „patriotyzm”. Uchwycenie podobieństw i różnic między nimi implikowało kolejne pytanie: czy człowieka obowiązuje wierność narodowi i ojczyźnie czy społeczeństwu i państwu, oraz skoncentrowanie się na dylemacie najistotniejszym: czy można prowadzić życie wartościowe poza obrębem wspólnoty narodowej? Edith Stein uważa, że człowieka obowiązuje przede wszystkim wierność Bogu, a następnie ojczyźnie. Na ostatnie z postawionych pytań odpowiada twierdząco: w pewnych warunkach społeczno-politycznych (wątpliwych pod względem etycznym lub moralnym) można, a nawet należy prowadzić życie wartościowe poza wspólnotą narodową. Wysunięte i uzasadnione w artykule tezy, znajdują odzwierciedlenie w poglądach Edith Stein. Pierwsza – o kulturze narodu decyduje nie tylko jego życie wewnętrzne (np. relacje społeczne, gospodarka, polityka), ale również stosunek do innych narodów (np. nastawienie na pokojowe współdziałanie; braterstwo, przychylność), oraz kolejna – podstawową powszechną wspólnotą obejmującą wszelkie mniejsze wspólnoty jest ludzkość, która stanowi również ich podwalinę – zdają się kwintesencją humanistycznego stanowiska intelektualnego w analizowanym zakresie tematycznym. Wychowawcze kształtowanie kolejnych pokoleń w rodzinie, szkole i innych instytucjach edukacyjnych bądź kulturalnych wymaga uważnego uwzględnienia tychże stwierdzeń

3

Renesansowe źródła ergantropii

75%

Kalita Z.

|

nr 5

DE

Der Artikel legt dar, dass die zentrale Kategorie der philosophischen Auffassung des Menschen bei Andrzej Nowicki die Kategorie des Menschen als Schöpfer der Welt der Werke (erga, opera humana) ist. Sie entscheiden über den Wert des Menschen, über den Reichtum seiner Persönlichkeit, sie geben dem menschlichen Leben Wert und Sinn, machen seinen Namen unsterblich. Grundlegende Eingebungen für seine Auffassung schöpfte A. Nowicki aus der Philosophie der Renaissance, besonders von solchen Denkern wie Giannozzo Manetti, Giordano Bruno und Giulio Cesare Vanini.

EN

This paper indicates that Professor Andrzej Nowicki’s central philosophical category in the concept of the human being is a human being categorized as the creator of the world of works. The works determine the value of human beings, the wealth of their personality; add value and give sense to their life; immortalize their name. A fundamental inspiration for this conception was derived by A. Nowicki from the philosophy of the Renaissance, particularly from such thinkers as Giannozzo Manetti, Giordano Bruno and Giulio Cesare Vanini.

PL

Artykuł pokazuje, że centralną kategorią filozoficznej koncepcji człowieka Andrzeja Nowickiego jest kategoria człowieka jako twórcy świata dzieł (erga, opera humana). To one stanowią o wartości człowieka, bogactwie jego osobowości, nadają życiu ludzkiemu wartość i sens, unieśmiertelniają jego imię. Zasadnicze inspiracje dla tej koncepcji czerpał A. Nowicki z filozofii Renesansu, zwłaszcza takich myślicieli, jak Giannozzo Manetti, Giordano Bruno i Giulio Cesare Vanini.