Polish texts in Cyrillic alphabet used by the speakers of the Polish dialect in the village of VershinaThe article analyzes Polish texts in Cyrillic alphabet used by the speakers of the Polish dialect in the village of Vershina, Bokhan Region near Irkutsk. The dialect was brought to Siberia by the Polish who moved there from the Dombrovsky coal basen in the aftermath of Pyotr Stolypin’s reforms. The dialect has retained the characteristic features of the southwestern variety of Polish until the present day.There two types of Cyrillic Polish texts in the Vershina dialect: handwritten songs performed by the local choir and religious texts in print. Some language peculiarities of the dialect can be found in the songs. The present paper provides a comparison of the differences in how the Polish speech sounds are rendered in song lyrics and in prayers. For example, in texts of prayers there are a variety of ways of writing the affricate ć, and some inconsistencies in the use of some of Cyrillic characters. Tексты, писанные «гражданкой», у поляков сибирской деревни ВершинаПредметом анализа в статье являются кириллические польские тексты, функционирующие у носителей польского диалекта деревни Вершина Боханского района Иркутской области. Этот островной польский говор появился в Сибири в результате переселения сюда поляков из Домбровского бассейна в ходе реформ П. Столыпина и до настоящего времени сохраняет особенности, свойственные говорам юго-западной Польши. У носителей польского диалекта представлены 2 вида польских текстов, написанных «гражданкой»: записи польских песен, исполняемых участниками местного хора и печатные литургические тексты. В записях песен отражены некоторые диалектные особенности местного польского говора. В статье сопоставляются способы передачи «гражданкой» польского языкового материала в записях песен и в текстах молитв. В частности, в текстах молитв отмечаются разнообразие способов передачи аффрикаты ć и случаи непоследовательного использования в них тех или иных кириллических букв.
The paper discusses the role of the Latin alphabet in Russian writing in the XVIII–XIX cent. The Old Russian language adopted the Cyrillic script during the 10-th century at about at the same time as the introduction of Eastern Christianity into the territories inhabited by the Eastern Slavs. The printed Russian alphabet began to assume its modern shape when Peter I introduced his civil script in 1708–1710. The reform eliminated several letters, all diacritics and accents from secular usage. Some of the Russian letters looked like the Latin letters. Throughout the 19-th century projects of introduction of Latin alphabet into Russian writing appeared. Pro-Western Russian intellectuals (V.G. Belinsky) considered that the adoption of the Latin script for the Russian language completed the reformation of the Russian society in a European manner. On the other side, the Slavophile elements considered that the logical result of Peter I’s refom had to be the transliteration of all the languages of the peoples of the Russian Empire to the Cyrilic script.
PL
Pismo rosyjskie oparte na cyrylicy służy nie tylko do zapisu języka rosyjskiego, lecz także wskazuje na ścisły związek z tradycją bizantyjsko-słowiańską (Słowianie prawosławni posługiwali się pismem greckim, przekształconym później w cyrylicę, a Słowianie, którzy zetknęli się z obrządkiem rzymskim, posługiwali się pismem łacińskim). Celem niniejszego artykułu jest prześledzenie wybranych faktów historycznych z XVIII–XIX wieku, dotyczących tzw. latynizacji pisma rosyjskiego. W wyniku reformy graficznej, przeprowadzonej w latach 1708–1710 przez cara Piotra I, pojawił się nowy typ pisma — grażdanka. Litery grażdanki były zbliżone formą do łacinki. Grażdanką drukowano księgi świeckie, cyrylicą —księgi cerkiewne. Rozwój języka rosyjskiego sprawił, że część liter starej cyrylicy stała się bezużyteczna. W XVIII wieku z rosyjskiej grażdanki wyeliminowano niektóre znaki, jednak część zbędnych liter (których użycie regulowały skomplikowane i przestarzałe zasady ortograficzne) pozostała. Jednym ze sposobów tzw. uproszczenia pisowni rosyjskiej było przejście na alfabet łaciński. Latynizacja pisma rosyjskiego w XIX wieku (projekty K.M. Kodinskiego i W.G. Bielinskiego) była ściśle związana z okcydentalizmem (zapadniczestwem) i w kręgach słowianofilskich spotkała się z dezaprobatą.
4
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
The paper deals with the Russian Cyrillic character ⟨ё⟩, which stands for the sound [ʲo]/[jo], and its transcription into Czech. This character is used only facultatively and is usually replaced by the Cyrillic character ⟨е⟩. This causes potentially troublesome homography since the character ⟨е⟩ could stand either for [ʲo]/[jo] (⟨е⟩ replacing ⟨ё⟩) or for [ʲe]/[je] (the “usual” ⟨е⟩). The paper investigates how chosen Russian surnames containing this facultative character (Потёмкин, Рублёв etc.) are transcribed into the Czech Latin alphabet and discusses the reasons for transcribing it into Czech (“appropriately”) as ⟨o⟩, ⟨jo⟩ or (“inappropriately”) as ⟨e⟩, ⟨je⟩, ⟨ě⟩.
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.